عاجايىپ الاڭ
«عاجايىپ الاڭ» ينتەللەكتۋالدى ويىنىنىڭ باعدارلاماسى
ويىننىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلاردىڭ ءار ءتۇرلى پاندەر بويىنشا العان بىلىمدەرىن ءىس جۇزىندە قولدانا بىلۋلەرىنە قول جەتكىزۋ، بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن، ءوز ويلارىن تولىق جۇيەلى تۇردە جەتكىزە الۋ قابىلەتتىلىكتەرىن دامىتۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ بىلىمگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، تانىمدىق بەلسەندىلىكتەرىن نىعايتۋ.
قاجەتتى قۇرالدار:
بەتىنە پاندەر جازىلعان اينالمالى تاقتايشا، سلايدتار.
وتكىزۋ ءتارتىبى:
• قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار، كورەرمەن قاۋىم! ءتول ۆاليۋتامىز تەڭگەنىڭ شىعۋىنا 20 جىل تولۋىنا بايلانىستى، قارجىگەرلەر كۇنىنە وراي «ەكونوميكالىق ءبىلىم مەن ەكونوميكالىق تاربيە - ەل پوتەنسيالىن كوتەرۋ نەگىزى» تاقىرىبىنداعى بۋحگالتەرلىك ەسەپ اپتالىعىنىڭ «عاجايىپ الاڭ» ينتەللەكتۋالدى ويىنىنا قوش كەلىپسىزدەر!!!
• كىرىسپە. ءبىلىمدى، ساۋاتتى، باسەكەگە قابىلەتتى ادامدار – بۇل ءححى عاسىردا ادامزات دامۋىنىڭ نەگىزگى قوزعاۋشى كۇشى. سوندىقتان كۇنى ەرتەڭ عالىم، بەلگىلى ءبىر مامان يەسى بولاتىن جاستار مۇنى جاقسى ءتۇسىنۋى ءتيىس. كىم دامىماسا، العا قاراي جۇرمەسە، ءوز ورنىن باسەكەگە قابىلەتتى مامانعا بەرۋىنە تۋرا كەلەدى. جەتەكشى حالىقارالىق كونسالتينگتىك «ماككينسي» كومپانياسىنىڭ كەڭەسشىلەرى ايتقانداي: «العا قاراي ءجۇر نەمەسە جول بەر». قازىرگى باسەكەلى دۇنيەدە ناق وسى قاعيدا باسشىلىق ەتەدى. جانە بۇل قاعيدا كوپ رەتتە ومىرلىك ۇستانىمداردى انىقتاۋى ءتيىس. باقىتتى كەزەڭدە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان جاستارعا ءوزىن تانىتۋ ءۇشىن مۇمكىندىكتەر وتە كوپ، بۇل تۋرالى اعا ۇرپاق جاستىق جىلداردا ارمانداي المايتىن. بۇگىنگى كۇن – تالانتتى، جىگەرلى، ارمانعا باي جانە ولاردى جۇزەگە اسىرۋعا ەرىك - جىگەرى بار ادامداردىڭ ۋاقىتى. مەملەكەت جاستار ءۇشىن بارلىق جاعدايدى جاساپ وتىر. «جاستىق شاق - بۇل تاماشا نارسە؛ ونى ءراسۋا ەتۋ قىلمىس...» - دەگەن ەكەن بەرنارد شوۋ. تەك وقۋ، كۇش - قۋاتىڭدى اياماستان ەڭبەك ەتۋ كەرەك، سوندا عانا ويلاعان ارمانعا جەتۋگە بولادى. «قازاقستان» ءسوزى الەمدىك ارەنادا قۋاتتى ەستىلۋى ءتيىس. ال ونىڭ جاستارى جالىن جۇرەكتى، ءورشىل نامىستى، بيىك رۋحتى بولسا، ول ەلدىڭ ەڭسەسى دە بيىك بولادى. ءورشىل، نامىسشىل، جاس وتانشىل پاتريوت حالقىنا، ءوز ۇلتىنا ادال قىزمەت ەتۋگە ۇمتىلادى.
(ق ر پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ سوزىنەن)
ال ەندى قۇرمەتتى كورەرمەندەر ويىن شارتىمەن تانىستىرماس بۇرىن، ساراپشى توپ قۇرامىمەن تانىستىرىپ وتەيىن.
ساراپشى توپ:
ويىننىڭ شارتى:
1. ويىنعا قاتىسۋ قۇقىعىن الۋ ءۇشىن بارلىق وقۋشىلارعا ىرىكتەۋ سۇراقتارى قويىلادى. ويىنعا قاتىسۋ ءۇشىن جالپى 9 وقۋشى ىرىكتەلەدى. دۇرىس جاۋاپ بەرگەن العاشقى ءۇش وقۋشى ءى اينالىمدا، كەيىنگى ءۇش وقۋشى ءىى اينالىمدا، قالعان ءۇش وقۋشى ءىىى اينالىمدا وينايدى. ءار اينالىمعا شىققان وقۋشىلار باراباندى اينالدىرادى، ونداعى باعىت قاي پانگە توقتاسا، وقۋشى سول پاننەن سۇراققا جاۋاپ بەرەدى، ويلانۋعا 1 مينۋت ۋاقىت بولىنەدى. دۇرىس جاۋاپ بەرسە، ءى اينالىمنىڭ جەڭىمپازى بولادى، جاۋاپ دۇرىس بولماسا، ويىن كەزەگى كەلەسى وقۋشىعا وتەدى. جەڭىمپاز انىقتالعانشا جاۋاپ بولماسا، باراباندى 3 مارتەگە دەيىن اينالدىرۋ قۇقىعى بار، وسى ارالىقتا جەڭىمپاز انىقتالماسا، بۇل اينالىمنان اقتىق ويىنعا ەشكىم شىقپايدى. كەلەسى اينالىمداردىڭ دا شارتى ءدال وسىنداي.
2. ءۇش اينالىمنان شىققان جەڭىمپازدار اقتىق اينالىمدا وينايدى. بۇل اينالىمنىڭ ەرەكشەلىگى پاندەردەن قويىلعان سۇراقتاردىڭ جاۋاپتارىنا ۇپاي قويىلادى. سوڭىندا ەڭ كوپ ۇپاي جيناعان وقۋشى سۋپەر ويىنعا جولداما الادى جانە ءى ورىندى يەلەنەدى، كەلەسى ەكى وقۋشى جيناعان ۇپايلارىنا قاراي ءىى جانە ءىىى ورىندى الادى. ءار ورىنعا ءوزىنىڭ ارنايى جۇلدەسى بار. جۇلدەگەر جەڭىمپازدىڭ سۋپەر ويىندى ويناۋعا نەمەسە ويناۋدان باس تارتۋعا قۇقىعى بار. ەگەر ويىنشى سۋپەر ويىندى ويناپ جەڭسە، وندا وعان قوسىمشا سىي بەرىلەدى، ەگەر باس تارتسا ءى ورىن جۇلدەسىمەن قالادى.
ويىننىڭ شارتى وسىنداي، ەندەشە قۇرمەتتى كورەرمەن ويىنىمىزدى باستايمىز!
ىرىكتەۋ سۇراقتارى:
1. «اباي جولى» رومانىنىڭ ءى تومىنىڭ ءى تاراۋى قالاي اتالادى؟(قايتقاندا)
2. ورتالىق قازاقستانداعى تاۋ (ۇلىتاۋ)
3. جۇمۋلى كوزبەن نەنى كورۋگە بولادى؟ (ءتۇس)
4. ق ر تۋىنىڭ اۆتورى كىم؟ (شاكەن نيازبەكوۆ)
5. «داۋدىڭ باسى دايرابايدىڭ كوك سيىرى» اڭگىمەنىڭ اۆتورى كىم؟ (بەيىمبەت مايلين)
6. ق ر كونستيتۋسياسى قانشا ءبولىم، قانشا باپتان تۇرادى؟ (9 ءبولىم، 98 باپ)
7. قازاق الفاۆيتىندە قانشا ءارىپ بار؟ (42 ءارىپ)
8. وقو ارناۋلى كاسىپتىك كوللەدجى ەڭ العاش قاي جىلى قۇرىلعان؟(1948ج.)
9. تۇركىستاندى استانا ەتكەن حان (ەسىم حان)
قوسىمشا سۇراقتار:
1. ۇلتتىق ۆاليۋتامىزعا نەشە جىل؟ (20 جىل)
2. 100 جىلدى وتپەلى كەزەڭدى قالاي اتايدى؟ (عاسىر)
ويىنشىلارىمىزدى ىرىكتەپ الدىق، ال ەندى ويىنىمىزدى باستايمىز. ويىنشىلارعا ساتتىلىك تىلەيىك!!!
ءبىرىنشى ۇشتىك اينالىم ورتاعا شىعادى، بارابان اينالدىرىلادى.
ماتەماتيكا پانىنەن سۇراقتار:
1. ەش جەردە قيىلىسپايتىن تۇزۋلەر (پاراللەل سىزىقتار)
2. 12 بۇتاعى بار الىپ ەمەن
52 شىبىق ءوسىپ ونگەن
شىبىق سايىن 7 - دەن جاپىراعى
بار ما ەدى اعاش سونداي كوزىن كورگەن؟ (12 اي، 52 اپتا، 7 كۇن)
3. جاڭا تۋعان ءپىلدىڭ بالاسى 1 توننانىڭ 1/8 بولىگىن تارتادى. جاڭا تۋىلعان ءپىلدىڭ بالاسى نەشە كگ. تارتادى؟ (125كگ.)
4. جوق وزىندە باس تا، قاس تا، مويىندا
ۇزىندىعى جازۋلى تۇر بويىندا (سىزعىش)
5. حVIءى عاسىردىڭ باسىندا لوگاريفم تۇسىنىگىن ەنگىزگەن شوتلانديالىق ماتەماتيك (دجون نەپەر)
ينفورماتيكا پانىنەن سۇراقتار:
1. اقپاراتتىڭ ەڭ كىشى ولشەم بىرلىگى (بيت)
2. ادام مەن كومپيۋتەردىڭ قارىم - قاتىناس ءتىلى (ينتەرفەيس)
3. 19 جاسىندا دۇنيە جۇزىندە ءبىرىنشى رەت قوسۋ ماشيناسىن جاساپ شىعارعان عالىم (بلەز پاسكال)
4. ەڭ العاشقى پروگراممانى جازعان ادام (ادا لاۆلەيس)
5. «كوبەيتىلۋگە» جانە باسقا پروگراممالارعا «جۇعۋعا» قابىلەتتى شاعىن كومپيۋتەرلىك پروگرامما (ۆيرۋس)
فيزيكا پانىنەن سۇراقتار:
1. توك كۇشى نەمەن ولشەنەدى؟(امپەرمەن)
2. ماكەدونسكيي زامانىندا ۋاقىتتىڭ كورسەتكىشى نەمەسە ولشەۋىشى بولىپ نە تابىلعان؟ (تاۋىق)
3. «ەلەكتر» ۇعىمىن فيزيكا عىلىمىنا ەنگىزگەن عالىمدى اتاڭىز. (فرانسۋز فيزيگى امپەر اندرە ماري)
4. بۇل تىرشىلىك يەلەرى ءوز جەمتىگىن ىزدەمەيدى. ب. ە. د. 30 - شى جىلدارى دياسكارد وسى تىرشىلىك يەلەرىمەن سوزىلمالى باس اۋرۋىن ەمدەگەن. ولاردى ءتىرى «ەلەكتر ستانسياسى» دەپ اتاعان.(سكات بالىعى)
5. كەرنەۋ نەمەن ولشەنەدى؟ (ۆولتپەن)
ويىننىڭ ماقساتى:
1. وقۋشىلاردىڭ ءار ءتۇرلى پاندەر بويىنشا العان بىلىمدەرىن ءىس جۇزىندە قولدانا بىلۋلەرىنە قول جەتكىزۋ، بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتتەرىن، ءوز ويلارىن تولىق جۇيەلى تۇردە جەتكىزە الۋ قابىلەتتىلىكتەرىن دامىتۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ بىلىمگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، تانىمدىق بەلسەندىلىكتەرىن نىعايتۋ.
قاجەتتى قۇرالدار:
بەتىنە پاندەر جازىلعان اينالمالى تاقتايشا، سلايدتار.
وتكىزۋ ءتارتىبى:
• قايىرلى كۇن، قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار، كورەرمەن قاۋىم! ءتول ۆاليۋتامىز تەڭگەنىڭ شىعۋىنا 20 جىل تولۋىنا بايلانىستى، قارجىگەرلەر كۇنىنە وراي «ەكونوميكالىق ءبىلىم مەن ەكونوميكالىق تاربيە - ەل پوتەنسيالىن كوتەرۋ نەگىزى» تاقىرىبىنداعى بۋحگالتەرلىك ەسەپ اپتالىعىنىڭ «عاجايىپ الاڭ» ينتەللەكتۋالدى ويىنىنا قوش كەلىپسىزدەر!!!
• كىرىسپە. ءبىلىمدى، ساۋاتتى، باسەكەگە قابىلەتتى ادامدار – بۇل ءححى عاسىردا ادامزات دامۋىنىڭ نەگىزگى قوزعاۋشى كۇشى. سوندىقتان كۇنى ەرتەڭ عالىم، بەلگىلى ءبىر مامان يەسى بولاتىن جاستار مۇنى جاقسى ءتۇسىنۋى ءتيىس. كىم دامىماسا، العا قاراي جۇرمەسە، ءوز ورنىن باسەكەگە قابىلەتتى مامانعا بەرۋىنە تۋرا كەلەدى. جەتەكشى حالىقارالىق كونسالتينگتىك «ماككينسي» كومپانياسىنىڭ كەڭەسشىلەرى ايتقانداي: «العا قاراي ءجۇر نەمەسە جول بەر». قازىرگى باسەكەلى دۇنيەدە ناق وسى قاعيدا باسشىلىق ەتەدى. جانە بۇل قاعيدا كوپ رەتتە ومىرلىك ۇستانىمداردى انىقتاۋى ءتيىس. باقىتتى كەزەڭدە ءومىر ءسۇرىپ جاتقان جاستارعا ءوزىن تانىتۋ ءۇشىن مۇمكىندىكتەر وتە كوپ، بۇل تۋرالى اعا ۇرپاق جاستىق جىلداردا ارمانداي المايتىن. بۇگىنگى كۇن – تالانتتى، جىگەرلى، ارمانعا باي جانە ولاردى جۇزەگە اسىرۋعا ەرىك - جىگەرى بار ادامداردىڭ ۋاقىتى. مەملەكەت جاستار ءۇشىن بارلىق جاعدايدى جاساپ وتىر. «جاستىق شاق - بۇل تاماشا نارسە؛ ونى ءراسۋا ەتۋ قىلمىس...» - دەگەن ەكەن بەرنارد شوۋ. تەك وقۋ، كۇش - قۋاتىڭدى اياماستان ەڭبەك ەتۋ كەرەك، سوندا عانا ويلاعان ارمانعا جەتۋگە بولادى. «قازاقستان» ءسوزى الەمدىك ارەنادا قۋاتتى ەستىلۋى ءتيىس. ال ونىڭ جاستارى جالىن جۇرەكتى، ءورشىل نامىستى، بيىك رۋحتى بولسا، ول ەلدىڭ ەڭسەسى دە بيىك بولادى. ءورشىل، نامىسشىل، جاس وتانشىل پاتريوت حالقىنا، ءوز ۇلتىنا ادال قىزمەت ەتۋگە ۇمتىلادى.
(ق ر پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆتىڭ سوزىنەن)
ال ەندى قۇرمەتتى كورەرمەندەر ويىن شارتىمەن تانىستىرماس بۇرىن، ساراپشى توپ قۇرامىمەن تانىستىرىپ وتەيىن.
ساراپشى توپ:
ويىننىڭ شارتى:
1. ويىنعا قاتىسۋ قۇقىعىن الۋ ءۇشىن بارلىق وقۋشىلارعا ىرىكتەۋ سۇراقتارى قويىلادى. ويىنعا قاتىسۋ ءۇشىن جالپى 9 وقۋشى ىرىكتەلەدى. دۇرىس جاۋاپ بەرگەن العاشقى ءۇش وقۋشى ءى اينالىمدا، كەيىنگى ءۇش وقۋشى ءىى اينالىمدا، قالعان ءۇش وقۋشى ءىىى اينالىمدا وينايدى. ءار اينالىمعا شىققان وقۋشىلار باراباندى اينالدىرادى، ونداعى باعىت قاي پانگە توقتاسا، وقۋشى سول پاننەن سۇراققا جاۋاپ بەرەدى، ويلانۋعا 1 مينۋت ۋاقىت بولىنەدى. دۇرىس جاۋاپ بەرسە، ءى اينالىمنىڭ جەڭىمپازى بولادى، جاۋاپ دۇرىس بولماسا، ويىن كەزەگى كەلەسى وقۋشىعا وتەدى. جەڭىمپاز انىقتالعانشا جاۋاپ بولماسا، باراباندى 3 مارتەگە دەيىن اينالدىرۋ قۇقىعى بار، وسى ارالىقتا جەڭىمپاز انىقتالماسا، بۇل اينالىمنان اقتىق ويىنعا ەشكىم شىقپايدى. كەلەسى اينالىمداردىڭ دا شارتى ءدال وسىنداي.
2. ءۇش اينالىمنان شىققان جەڭىمپازدار اقتىق اينالىمدا وينايدى. بۇل اينالىمنىڭ ەرەكشەلىگى پاندەردەن قويىلعان سۇراقتاردىڭ جاۋاپتارىنا ۇپاي قويىلادى. سوڭىندا ەڭ كوپ ۇپاي جيناعان وقۋشى سۋپەر ويىنعا جولداما الادى جانە ءى ورىندى يەلەنەدى، كەلەسى ەكى وقۋشى جيناعان ۇپايلارىنا قاراي ءىى جانە ءىىى ورىندى الادى. ءار ورىنعا ءوزىنىڭ ارنايى جۇلدەسى بار. جۇلدەگەر جەڭىمپازدىڭ سۋپەر ويىندى ويناۋعا نەمەسە ويناۋدان باس تارتۋعا قۇقىعى بار. ەگەر ويىنشى سۋپەر ويىندى ويناپ جەڭسە، وندا وعان قوسىمشا سىي بەرىلەدى، ەگەر باس تارتسا ءى ورىن جۇلدەسىمەن قالادى.
ويىننىڭ شارتى وسىنداي، ەندەشە قۇرمەتتى كورەرمەن ويىنىمىزدى باستايمىز!
ىرىكتەۋ سۇراقتارى:
1. «اباي جولى» رومانىنىڭ ءى تومىنىڭ ءى تاراۋى قالاي اتالادى؟(قايتقاندا)
2. ورتالىق قازاقستانداعى تاۋ (ۇلىتاۋ)
3. جۇمۋلى كوزبەن نەنى كورۋگە بولادى؟ (ءتۇس)
4. ق ر تۋىنىڭ اۆتورى كىم؟ (شاكەن نيازبەكوۆ)
5. «داۋدىڭ باسى دايرابايدىڭ كوك سيىرى» اڭگىمەنىڭ اۆتورى كىم؟ (بەيىمبەت مايلين)
6. ق ر كونستيتۋسياسى قانشا ءبولىم، قانشا باپتان تۇرادى؟ (9 ءبولىم، 98 باپ)
7. قازاق الفاۆيتىندە قانشا ءارىپ بار؟ (42 ءارىپ)
8. وقو ارناۋلى كاسىپتىك كوللەدجى ەڭ العاش قاي جىلى قۇرىلعان؟(1948ج.)
9. تۇركىستاندى استانا ەتكەن حان (ەسىم حان)
قوسىمشا سۇراقتار:
1. ۇلتتىق ۆاليۋتامىزعا نەشە جىل؟ (20 جىل)
2. 100 جىلدى وتپەلى كەزەڭدى قالاي اتايدى؟ (عاسىر)
ويىنشىلارىمىزدى ىرىكتەپ الدىق، ال ەندى ويىنىمىزدى باستايمىز. ويىنشىلارعا ساتتىلىك تىلەيىك!!!
ءبىرىنشى ۇشتىك اينالىم ورتاعا شىعادى، بارابان اينالدىرىلادى.
ماتەماتيكا پانىنەن سۇراقتار:
1. ەش جەردە قيىلىسپايتىن تۇزۋلەر (پاراللەل سىزىقتار)
2. 12 بۇتاعى بار الىپ ەمەن
52 شىبىق ءوسىپ ونگەن
شىبىق سايىن 7 - دەن جاپىراعى
بار ما ەدى اعاش سونداي كوزىن كورگەن؟ (12 اي، 52 اپتا، 7 كۇن)
3. جاڭا تۋعان ءپىلدىڭ بالاسى 1 توننانىڭ 1/8 بولىگىن تارتادى. جاڭا تۋىلعان ءپىلدىڭ بالاسى نەشە كگ. تارتادى؟ (125كگ.)
4. جوق وزىندە باس تا، قاس تا، مويىندا
ۇزىندىعى جازۋلى تۇر بويىندا (سىزعىش)
5. حVIءى عاسىردىڭ باسىندا لوگاريفم تۇسىنىگىن ەنگىزگەن شوتلانديالىق ماتەماتيك (دجون نەپەر)
ينفورماتيكا پانىنەن سۇراقتار:
1. اقپاراتتىڭ ەڭ كىشى ولشەم بىرلىگى (بيت)
2. ادام مەن كومپيۋتەردىڭ قارىم - قاتىناس ءتىلى (ينتەرفەيس)
3. 19 جاسىندا دۇنيە جۇزىندە ءبىرىنشى رەت قوسۋ ماشيناسىن جاساپ شىعارعان عالىم (بلەز پاسكال)
4. ەڭ العاشقى پروگراممانى جازعان ادام (ادا لاۆلەيس)
5. «كوبەيتىلۋگە» جانە باسقا پروگراممالارعا «جۇعۋعا» قابىلەتتى شاعىن كومپيۋتەرلىك پروگرامما (ۆيرۋس)
فيزيكا پانىنەن سۇراقتار:
1. توك كۇشى نەمەن ولشەنەدى؟(امپەرمەن)
2. ماكەدونسكيي زامانىندا ۋاقىتتىڭ كورسەتكىشى نەمەسە ولشەۋىشى بولىپ نە تابىلعان؟ (تاۋىق)
3. «ەلەكتر» ۇعىمىن فيزيكا عىلىمىنا ەنگىزگەن عالىمدى اتاڭىز. (فرانسۋز فيزيگى امپەر اندرە ماري)
4. بۇل تىرشىلىك يەلەرى ءوز جەمتىگىن ىزدەمەيدى. ب. ە. د. 30 - شى جىلدارى دياسكارد وسى تىرشىلىك يەلەرىمەن سوزىلمالى باس اۋرۋىن ەمدەگەن. ولاردى ءتىرى «ەلەكتر ستانسياسى» دەپ اتاعان.(سكات بالىعى)
5. كەرنەۋ نەمەن ولشەنەدى؟ (ۆولتپەن)
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءسوز تىركەسىن بىلدىرەتىن سينتاكسيستىك قاتىناستار
