InfoHub Logo

پارلامەنت سەناتىنىڭ جالپى وتىرىسىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى مەن ەۋروپالىق يادرولىق زەرتتەۋلەر جونىندەگى ۇيىم (CERN) اراسىنداعى عىلىمي-تەحنيكالىق ىنتىماقتاستىققا قاتىستى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق تۋرالى كەلىسىمدى راتيفيكاسيالاۋ تۋرالى» زاڭ جوباسى قابىلداندى.

«قازاقستان-2050» ستراتەگياسىنداعى يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ رەجىمىن ىلگەرىلەتۋ ساياساتىنىڭ ارقاسىندا ەلىمىز وسى سالانىڭ كوشباسشىسى بولىپ تانىلدى. بۇگىنگى تاڭدا قازاقستان اتوم ەنەرگياسىن بەيبىت ماقساتتا پايدالانۋدى بەلسەندى دامىتۋدا. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اتوم سالاسى تەحنولوگيالىق الەۋەتتى دامىتۋ تۇرعىسىنان پەرسپەكتيۆتى سالالاردىڭ ءبىرى. بۇل – قازاقستاننىڭ عىلىمي جانە يندۋستريالىق دامۋىنىڭ قوزعاۋشى كۇشى. ءبىزدىڭ عىلىمي-تەحنيكالىق، ادامي الەۋەتىمىز قازىرگى ۋاقىتتا يادرولىق فيزيكا جانە قولدانبالى زەرتتەۋلەر سالاسىنداعى ەڭ ماڭىزدى ماسەلەلەردى شەشە الادى»، - دەدى ەنەرگەتيكا ءمينيسترى قانات بوزىمبايەۆ.

سونىمەن قاتار ۆەدومستۆو باسشىسى يادرولىق قۇزىرەتتىلىكتى ارتتىرۋعا كۇش-جىگەر سالۋدىڭ ارقاسىندا قازاقستان قازىرگى ۋاقىتتا ىرگەلى جانە قولدانبالى يادرولىق فيزيكا، يادرولىق جانە رادياسيالىق تەحنولوگيالار بويىنشا ءوز بەتىنشە جۇمىس اتقارا الاتىن ەلدەر قاتارىندا ەكەنىن اتاپ ءوتتى. بۇل ەلىمىز ءۇشىن ەڭ دامىعان ەلدەرمەن تەڭ جاعدايدا جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. حالىقارالىق ۇيىمدارمەن ىنتىماقتاستىق جانە جوبالارعا قاتىسۋ اكادەميالىق قوعامداستىقتىڭ كۇش-جىگەرىن، عىلىمي جانە ءبىلىم الەۋەتىن بىرىكتىرۋگە جول اشادى. وعان قاتىسۋشىلاردىڭ رەسۋرستارى مەن مۇمكىندىكتەرىن وڭتايلى پايدالانۋ ارقىلى قول جەتكىزىلەدى.

«بۇل ماقساتتا 2016 جىلى قاسىم-جومارت توقايەۆتىڭ باستاماسىمەن ەۋروپالىق يادرولىق زەرتتەۋلەر ۇيىمىمەن ىنتىماقتاستىقتى دامىتۋ بويىنشا جۇمىس باستالدى. ەۋروپالىق يادرولىق زەرتتەۋلەر ۇيىمى (CERN) قاراپايىم بولشەكتەر فيزيكاسىن زەرتتەۋ سالاسىندا الەمدەگى جەتەكشى ۇيىم بولىپ سانالادى. جوعارى ەنەرگيالار فيزيكاسى مەن بولشەكتەر فيزيكاسى سالاسىنداعى تابىستى زەرتتەۋلەردى كوپتەگەن ەل عالىمدارىمەن بىرلەسىپ قانا جۇرگىزۋگە بولادى. ياعني الەمدىك عىلىمي ينتەللەكتىنى شوعىرلاندىرۋ قاجەت. قازىرگى ۋاقىتتا CERNء-نىڭ كەڭەس قۇرامىنا 23 ەل كىرەدى. بۇعان قوسا، كەيبىر ەلدەر مەن حالىقارالىق ۇيىمدار باقىلاۋشى رەتىندە قاتىسادى. CERN-دە 2400-گە جۋىق عالىم تۇراقتى جۇمىس ىستەيدى، وعان قوسا الەمنىڭ 113 ەلىنىڭ 580 ۋنيۆەرسيتەتى مەن ينستيتۋتىنان 10 مىڭنان استام فيزيكپەن مەن ينجەنەر CERNء-نىڭ حالىقارالىق ەكسپەريمەنتتەرىنە قاتىسىپ، ۋاقىتشا جۇمىس ىستەيدى. CERN-مەن ىنتىماقتاستىق ءبىز ءۇشىن اسا ماڭىزدى. ءارى ونىڭ كەلەشەگى زور. بىرىنشىدەن، ول رەسۋرستاردى باسىم باعىتتارعا شوعىرلاۋعا، ياعني الدىمەن ىرگەلى ءبىلىم، كەيىن تەحنولوگيالار بويىنشا بولاشاققا سەرپىنمەن جول باستاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەدى قانات بوزىمبايەۆ.

وسىعان وراي، CERN-مەن ىنتىماقتاستىقتىڭ قۇقىقتىق نەگىزىن قۇرۋ ماقساتىندا 2018 جىلدىڭ 29 ماۋسىمىندا جەنيەۆا قالاسىندا عىلىمي-تەحنيكالىق ىنتىماقتاستىققا قاتىستى ق ر ۇكىمەتى مەن ەۋروپالىق يادرولىق زەرتتەۋلەر ۇيىمى (CERN) اراسىنداعى كەلىسىمگە قول قويىلدى. وسى كەلىسىمدى راتيفيكاسيالاۋ عىلىمي بايلانىستاردى ودان ءارى نىعايتۋعا جاعداي جاسايدى. قازاقستاننىڭ عالىمدارى، ينجەنەرلەرى، ستۋدەنتتەرى مەن تەحنيكالىق ماماندارى ءۇشىن ۇزاق مەرزىمدىك نەگىزدە CERN عىلىمي-زەرتتەۋ جوبالارىنا قاتىسۋعا جول اشادى. سونىمەن بىرگە، CERN-مەن ىنتىماقتاستىقتى ودان ءارى دامىتۋ ءۇشىن جول كارتاسى ازىرلەندى. ول ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى مەن ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ بىرلەسكەن بۇيرىعىمەن بەكىتىلدى.

---