قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك : وقۋشىلارعا «قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى» تۋرالى مالىمەت بەرۋ؛ تاقىرىپ بويىنشا بىلىمدەرىن جۇيەگە كەلتىرىپ پىسىقتاۋ، تياناقتاۋ،گرامماتيكالىق ۇعىمداردى ساۋاتتى ءارى دۇرىس قولدانۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق : وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ ، كورۋ، قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛ وي تۇيىندەۋگە، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە جۇمىلدىرۋ؛ ءماتىندى قازاق تىلىندە اڭگىمەلەۋگە،اۋىزەكى سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ، ءوي-ورىسىن كەڭەيتۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ تۋعان جەرگە، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ، سالاۋاتتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءادىسى: ينتەراكتيۆتى وقىتۋ ءادىسى، سۇراق-جاۋاپ، وزىندىك ىزدەنىس
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا،سۋرەتتەر، گرامماتيكالىق ويىندار
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ
ءا) وقۋشى مەن سىنىپتىڭ ساباققا دايىندىعى
ب) وقۋشىلاردى ساباققا پسيحولوگيالىق دايىنداۋ، ويلارىن ءبىر ورتاعا توپتاۋ ماقساتىندا وي تاستاۋ.
ءىى .ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
1) 4-تاپسىرما .
2) «مەن قوناققا بارعاندا... » ( ەسسە)
ءىىى . جاڭا ساباققا دايىندىق.
«وي-قوزعاۋ». ينتەراكتيۆتى تاقتادان «قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارىنىڭ» سۋرەتتەرى كورسەتىلەدى. وقۋشىلار قانداي ويىن تۇرلەرىن كورگەنىن ايتادى.
جاڭا ساباق
قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى بەس تۇرگە بولىنەدى. ولار : اڭعا بايلانىستى، مالعا بايلانىستى، ءتۇرلى زاتتارمەن وينالاتىن ،زەرەكتىكتى ، ەپتىلىكتى جانە يكەمدىلىكتى قاجەت ەتەتىن، سوڭعى كەزدە قالىپتاسقان ويىندار.
ولاردىڭ نەگىزگىلەرىنىڭ ءوزى جۇزدەن استام. بۇل ويىنداردىڭ كوبىسىنىڭ ەجەلدەن قالىپتاسقان ارنايى ولەڭدەرى بار. ولەڭدەر ويىننىڭ ەستەتيكالىق اسەرىن ارتتىرىپ، بالالاردىڭ ولەڭ-جىرعا دەگەن ىستىق ىقىلاسىن وياتىپ، كوڭىلىن كوتەرەدى، دۇنيەتانىمىن ارتتىرىپ،ەڭبەككە باۋليدى، شيرىقتىرىپ، شىنىقتىرادى.
عالىمداردىڭ پايىمداۋىنشا، اتا-بابالارىمىزدان بىزگە جەتكەن ۇلتتىق ويىندارىمىزدىڭ تاريحى قازاقستان جەرىندە ب.ز.ب. ءبىرىنشى مىڭ جىلدىقتا - اق قالىپتاسقان.ولاردىڭ ىشىندە توعىزقۇمالاق، قۋىرشاق،اسىق ويىندارى ازيا ەلدەرىندە تايپالىق وداقتار مەن العاشقى مەملەكەتتەردە كەڭىنەن تارادى. ءبىزدىڭ قوعامىمىزداعى ۇلتتىق ويىنداردىڭ نەگىزگى، شىعۋ تەگى حالقىمىزدىڭ كوشپەلى ءداستۇرلى شارۋاشىلىق قارەكەتتەرىنەن باستاۋ الادى. بۇلاردىڭ كوبىسى مال شارۋاشىلىعىنا ، اڭشىلىققا، جاۋگەرشىلىككە نەگىزدەلگەن.
سوزدىكپەن جۇمىس
قىزىق - ينتەرەسنوە
جىگىت - پارەن
قۋادى - دوگونيايۋت
جەتۋ كەرەك - دولجەن دوگنات
سۇيەدى - سەلۋەت
سوعادى – بۋدەت بيت
1-تاپسىرما. قىز قۋۋ.
قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارىنىڭ ىشىندەگى ەڭ قىزىعى - قىز قۋۋ. قىز بەن جىگىت اتقا ءمىنىپ،ءبىرىن-بىرى قۋادى. قالعان ادامدار قاراپ تۇرادى.ولار بەلگىلى ءبىر قاشىقتىققا شابادى. جىگىت قىزعا جەتى كەرەك. جىگىت قىزعا جەتسە، قىزدى سۇيەدى. ال ەگەر جىگىت قىزعا جەتپەسە، قىز جىگىتتى قامشىمەن سوعادى.
2-تاپسىرما.
ماتىننەن زات ەسىمدەردى تەرىپ جازىپ، سەپتىك جالعاۋلارىن اجىراتىڭدار.ءۇشىنشى سويلەمدى جازىپ، تۇرلاۋلى مۇشەلەردىڭ استىن سىزىڭدار.
3-تاپسىرما.
كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى ءارىپتى قويىپ جازىڭدار.وسى سوزدەردى قاتىستىرىپ سويلەم قۇراڭدار.
ءاقسۇي...ك، اس...ق، التىبا...ان، توعىزق...مالاق، كوكپ...ر، جاسى...ىنباق،ق...ز قۋۋ، تەڭ...ە الۋ.
سەرگىتۋ ءساتى
«ساقينا تاستاۋ» ويىنى. ايتىلعان ءبىر بۋىنعا ەكىنشى بۋىن جالعاۋ كەرەك. «ماي» ، «ءبىل».
سۋرەتتەر سىرى.
سۋرەتكە قاراپ ، ويىن تۇرلەرىن اجىراتىپ ايتادى.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ. بالالاردى باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما
4-تاپسىرما
سويلەم تالداۋ.
«قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى» تۋرالى جازىپ كەلۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك : وقۋشىلارعا «قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى» تۋرالى مالىمەت بەرۋ؛ تاقىرىپ بويىنشا بىلىمدەرىن جۇيەگە كەلتىرىپ پىسىقتاۋ، تياناقتاۋ،گرامماتيكالىق ۇعىمداردى ساۋاتتى ءارى دۇرىس قولدانۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
2. دامىتۋشىلىق : وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ، ەستە ساقتاۋ ، كورۋ، قابىلەتتەرىن دامىتۋ؛ وي تۇيىندەۋگە، شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋگە جۇمىلدىرۋ؛ ءماتىندى قازاق تىلىندە اڭگىمەلەۋگە،اۋىزەكى سويلەۋگە داعدىلاندىرۋ، ءوي-ورىسىن كەڭەيتۋ.
3. تاربيەلىك: وقۋشىلاردىڭ تۋعان جەرگە، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ، سالاۋاتتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءادىسى: ينتەراكتيۆتى وقىتۋ ءادىسى، سۇراق-جاۋاپ، وزىندىك ىزدەنىس
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا،سۋرەتتەر، گرامماتيكالىق ويىندار
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ا) وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ
ءا) وقۋشى مەن سىنىپتىڭ ساباققا دايىندىعى
ب) وقۋشىلاردى ساباققا پسيحولوگيالىق دايىنداۋ، ويلارىن ءبىر ورتاعا توپتاۋ ماقساتىندا وي تاستاۋ.
ءىى .ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
1) 4-تاپسىرما .
2) «مەن قوناققا بارعاندا... » ( ەسسە)
ءىىى . جاڭا ساباققا دايىندىق.
«وي-قوزعاۋ». ينتەراكتيۆتى تاقتادان «قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارىنىڭ» سۋرەتتەرى كورسەتىلەدى. وقۋشىلار قانداي ويىن تۇرلەرىن كورگەنىن ايتادى.
جاڭا ساباق
قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى بەس تۇرگە بولىنەدى. ولار : اڭعا بايلانىستى، مالعا بايلانىستى، ءتۇرلى زاتتارمەن وينالاتىن ،زەرەكتىكتى ، ەپتىلىكتى جانە يكەمدىلىكتى قاجەت ەتەتىن، سوڭعى كەزدە قالىپتاسقان ويىندار.
ولاردىڭ نەگىزگىلەرىنىڭ ءوزى جۇزدەن استام. بۇل ويىنداردىڭ كوبىسىنىڭ ەجەلدەن قالىپتاسقان ارنايى ولەڭدەرى بار. ولەڭدەر ويىننىڭ ەستەتيكالىق اسەرىن ارتتىرىپ، بالالاردىڭ ولەڭ-جىرعا دەگەن ىستىق ىقىلاسىن وياتىپ، كوڭىلىن كوتەرەدى، دۇنيەتانىمىن ارتتىرىپ،ەڭبەككە باۋليدى، شيرىقتىرىپ، شىنىقتىرادى.
عالىمداردىڭ پايىمداۋىنشا، اتا-بابالارىمىزدان بىزگە جەتكەن ۇلتتىق ويىندارىمىزدىڭ تاريحى قازاقستان جەرىندە ب.ز.ب. ءبىرىنشى مىڭ جىلدىقتا - اق قالىپتاسقان.ولاردىڭ ىشىندە توعىزقۇمالاق، قۋىرشاق،اسىق ويىندارى ازيا ەلدەرىندە تايپالىق وداقتار مەن العاشقى مەملەكەتتەردە كەڭىنەن تارادى. ءبىزدىڭ قوعامىمىزداعى ۇلتتىق ويىنداردىڭ نەگىزگى، شىعۋ تەگى حالقىمىزدىڭ كوشپەلى ءداستۇرلى شارۋاشىلىق قارەكەتتەرىنەن باستاۋ الادى. بۇلاردىڭ كوبىسى مال شارۋاشىلىعىنا ، اڭشىلىققا، جاۋگەرشىلىككە نەگىزدەلگەن.
سوزدىكپەن جۇمىس
قىزىق - ينتەرەسنوە
جىگىت - پارەن
قۋادى - دوگونيايۋت
جەتۋ كەرەك - دولجەن دوگنات
سۇيەدى - سەلۋەت
سوعادى – بۋدەت بيت
1-تاپسىرما. قىز قۋۋ.
قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارىنىڭ ىشىندەگى ەڭ قىزىعى - قىز قۋۋ. قىز بەن جىگىت اتقا ءمىنىپ،ءبىرىن-بىرى قۋادى. قالعان ادامدار قاراپ تۇرادى.ولار بەلگىلى ءبىر قاشىقتىققا شابادى. جىگىت قىزعا جەتى كەرەك. جىگىت قىزعا جەتسە، قىزدى سۇيەدى. ال ەگەر جىگىت قىزعا جەتپەسە، قىز جىگىتتى قامشىمەن سوعادى.
2-تاپسىرما.
ماتىننەن زات ەسىمدەردى تەرىپ جازىپ، سەپتىك جالعاۋلارىن اجىراتىڭدار.ءۇشىنشى سويلەمدى جازىپ، تۇرلاۋلى مۇشەلەردىڭ استىن سىزىڭدار.
3-تاپسىرما.
كوپ نۇكتەنىڭ ورنىنا ءتيىستى ءارىپتى قويىپ جازىڭدار.وسى سوزدەردى قاتىستىرىپ سويلەم قۇراڭدار.
ءاقسۇي...ك، اس...ق، التىبا...ان، توعىزق...مالاق، كوكپ...ر، جاسى...ىنباق،ق...ز قۋۋ، تەڭ...ە الۋ.
سەرگىتۋ ءساتى
«ساقينا تاستاۋ» ويىنى. ايتىلعان ءبىر بۋىنعا ەكىنشى بۋىن جالعاۋ كەرەك. «ماي» ، «ءبىل».
سۋرەتتەر سىرى.
سۋرەتكە قاراپ ، ويىن تۇرلەرىن اجىراتىپ ايتادى.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ. بالالاردى باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما
4-تاپسىرما
سويلەم تالداۋ.
«قازاقتىڭ ۇلتتىق ويىندارى» تۋرالى جازىپ كەلۋ.
You Might Also Like
-
قىزىلوردا وبلىسى، قازالى اۋدانى، ايتەكە بي كەنتى،ى.التىنسارين اتىنداعى № 204 ورتا مەكتەپتىڭفيزيكا جانە ينفورماتيكا ءپانى مۇعالىمىۋميرزاكوۆا نۋرگۋل ونگاربايەۆنا
