سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 2 كۇن بۇرىن)
"؛ع. مۇسىرەپوۆتىڭ «انانىڭ اناسى» شىعارماسىنداعى «مەنىڭ اتىم - ايەل» انا بەينەسى"؛
ءپانى: ادەبيەت
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ع. مۇسىرەپوۆتىڭ «انانىڭ اناسى»شىعارماسىنداعى «مەنىڭ اتىم - ايەل» انا بەينەسى.
ساباقتىڭ ماقساتى:1. ع. مۇسىرەپوۆ شىعارمالارىنان العان بىلىمدەرىن شىڭداي وتىرىپ،انا بەينەسىن اشۋ، ادەبيەت تەورياسىنىڭ ۇعىمدارى بويىنشا كوركەم شىعارمانى تالداۋ.
2.شىعارماشىلىق جۇمىسقا باۋلۋ، ءوز بەتىمەن زەرتتەۋ، ىزدەنۋگە جەتەلەۋ، اڭگىمەلەۋ، مازمۇنداۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.
3.ءوز حالقىنىڭ ءسالت-داستۇرىن ءبىلۋ، اناعا قۇرمەت كورسەتۋ، ۇلكەندەردى سىيلاۋ، سۇيىسپەنشىلىك قاسيەتتەرىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: پراكتيكالىق ساباق

ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى:سۇراق-جاۋاپ،ادەبي پىكىرتالاس، زەرتتەۋ، سالىستىرۋ، تالداۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: وقۋلىق، كوركەم شىعارما، جازۋشى سۋرەتتەرى، سلايد، ينتەراكتيۆتى تاقتا، كوركەم ادەبيەتتەر.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ،وقۋ-قۇرالدارىن العىزۋ، پسيحولوگيالىق دايارلىق.
ءىى.ءۇي تاپسىرمالارىن تەكسەرۋ
1. ع. مۇسىرەپوۆ «انانىڭ اناسى» اڭگىمەنىڭ مازمۇنى.
2. ادەبيەت تەورياسى. (ۇعىمدار)
3.ىزدەنۋ، زەرتتەۋ جۇمىستارى،تەست تاپسىرمالارى.
ءۇي تاپسىرماسىن مازمۇنداۋ كەزەڭدەرى:
ا) شىعارماعا جۋىق اڭگىمەلەۋ؛
ءا) سۇرىپتاپ، تەرىپ اڭگىمەلەۋ؛

- ايتىلەس كىم؟
- اڭگىمەدەگى وقيعا قاي كەزەڭدى سۋرەتتەيدى؟
- ايتىلەس قانداي اڭگىمە ايتتى؟
- بالا بي جالپاق بالۋانعا نە دەدى؟
- ءبيدىڭ تىلەگى قانداي، باتىردىڭ تىلىگى نە؟
- ساۋعا دەگەن نە؟
- جىلقىنىڭ جاتقان جەرىنەن جارتى كوش شىققان كەزدە ءبىر قارا كورىندى..
- تاعى ءبىر مەزگىلدە ارتقا قاراساق ، تۇيعىنداي ءتۇيىلىپ،جۇلدىزداي اعىپ بىرەۋ كەلەدى..
ب) ەركىن اڭگىمەلەۋ؛(رولگە ءبولىپ اڭگىمەلەۋ)
ۆ) وزىڭە ۇناعان، ۇناماعان ەپيزودتى بايانداۋ؛

III.جاڭا ساباقتىڭ ماقساتىن ايتۋ(سلايد)
«عابيت مۇسىرەپوۆتى ماقتاۋدىڭ كەرەگى جوق. عابيت مۇسىرەپوۆپەن ماقتانۋىمىز كەرەك» ز. قابدولوۆ.
جازۋشى تۋرالى مالىمەتتەر، حرونولوگيالىق كەستە.
عابيت ماحمۇت ۇلى مۇسىرەپوۆ- 1902 جىلى 22 ناۋرىزدا قازىرگى سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ جامبىل اۋدانىندا كەدەي شارۋانىڭ وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەن.
1916 جىلى 14 جاسىندا -وباعان دەگەن جەردەگى ناعاشىسىنىڭ كومەگىمەن ورىس مەكتەبىنە وكۋعا تۇسەدى.
1923-26 جىلدارى -مەكتەپتى ءبىتىرىپ، پرەسنەگوركوۆتاعى ەكى كلاستىق ورىس مەكتەبىن، جۇمىسشى فاكۋلتەتىندە (رابفاك) وقىپ، اۋىل شارۋاشىلىق ينستيتۋتىندا وقيدى.
1929-30 ج «قوس شالقار»«تالپاق تاناۋ»، «انا تۋرالى نوۆەللالار»، «اۆتوگرافيالىق اڭگىمە»، «كوك ۇيدەگى كورشىلەر»، «كۇسەن»،«قىز جىبەك»، «قوزى كورپەش-بايان سۇلۋ»، «اقان سەرى — اقتوقتى»، «امانكەلدى»، «قىناپتان قىلىش ت.ب، «قازاق سولداتى»، «ۇلپان»، «ويانعان ولكە»، «كەزدەسپەي كەتكەن ءبىر بەينە»

1931-44 ج شەكسپيردەن: «انتونين مەن كلەوپاترا»، شوتا رۋستاۆەلي جانە ونىڭ پوەتيكاسى، م. گوركييدىڭ «ءولىمدى جەڭگەن انا» ، «ادامنىڭ اناسى» شىعارمالارىن اۋداردى.
1958 ج قازاق سسر جوعارعى كەڭەسىنە، كسرو جوعارعى كەڭەسىنە دەپۋتات بولىپ سايلاندى.
1962،1972،1974 ج 3 مارتە لەنين،1975 ج 2 مارتە ەڭبەك قىزىل تۋ،1982 ج «حالىقتار دوستىعى» مەدالدارى.
1970 ج قازاقستان مەملەكەتتىك سىيلىعىن الدى.
1977 ج قازاقستان عىلىم اكادەمياسىنىڭ ش.ءۋاليحانوۆ اتىنداعى سىيلىق الدى.
1974 ج كەڭەس ادەبيەتىن وركەندەتۋدە سىڭىرگەن ەڭبەگى ءۇشىن سوسياليستىك ەڭبەك ەرى قۇرمەتتى اتاعى بەرىلدى.
1985 ج دۇنيە سالدى.
1985 ج الماتى قالاسىنىڭ قاراساي باتىر كوشەسىنەن مۇراجاي، استانا قالاسىندا كوشە، بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر تەاترى اشىلىپ، ەسكەرتكىش ءمۇسىن قويىلعان.

ساباققا كىرىسپە.
وتىزىنشى جىلداردىڭ ورتا شەنىندە جازۋشىنى م. گوركييدىڭ انا تاقىرىبىنا جازعان رومانتيكالىق اڭگىمەلەرى قىزىقتىرادى. گۋمانيست جازۋشى م. گوركييدىڭ ادام دەگەن ارداقتى اتتى جوعارى باعالاۋى، ومىرگە رۋح سەبۋشى، تىرشىلىك يەسى انالاردىڭ قوعامداعى ءرولى ع. مۇسىرەپوۆكە ۇلكەن وي سالدى. ول م. گوركييدىڭ «ادامنىڭ اناسى» جانە «ءولىمدى جەڭگەن انا» اتتى ەكى نوۆەللاسىن اۋدارىپ، ءوزى دە «انانىڭ اناسى»، «اشىنعان انا»، «انانىڭ اراشاسى (1934)، «ەر انا» (1942)، «اقليما» (1944) اتتى اڭگىمەلەرىن جازدى.
«انانىڭ اناسى» (1934) اتتى اڭگىمەسىنىڭ مازمۇنى ەل اراسىنا كەڭ تاراعان اڭىزدان الىنعان. مۇندا ەلدى شاۋىپ، جازىقسىز جاس قىزدى زورلاپ الىپ بارا جاتقان باتىردى قىز اناسىنىڭ سوزبەن توقتاتىپ، جەڭگەنى، ءسويتىپ، ونىڭ قىزىن جاۋ قولىنان ازات ەتۋى باياندالعان. شىعارمانىڭ مازمۇنى، ايتىلەس اقساقالدىڭ «ەتەكتەي ساقالىن بالۋان ساۋساقتارىمەن سالالاپ تاراپ» قويىپ وتكەن ءومىر وقيعاسىن بايانداۋىنان باستالادى. اڭگىمەدە نامىسقا شابار بىلەگى، ادىلەتتى تانىر جۇرەگى بار، ءبىراق ەل اكىمدەرىنىڭ الداۋىنا تۇسكەن اڭعال باتىر جالپاق بالۋاننىڭ بالا ءبيدىڭ قولشوقپارى بولۋى، جۇرەگىن جارىپ شىققان قىزىنىڭ تاعدىرىنا شىرىلداپ اراشاشى بولا بىلگەن ابزال انانىڭ وجەتتىگى ايتىلادى.(ءۇزىندى تىڭداۋ)
IV. ساباقتى پىسىقتاۋ:

كوركەم شىعارمانى ساتىلاي-كەشەندى تالداۋ.
شىعارما اۆتورى: ع. مۇسىرەپوۆ.
تەگى، ءتۇرى: پروزا (اڭگىمە)
تاقىرىبى: قازاق اناسىنىڭ ۇلتتىق بەينەسىن جاساۋى.
يدەياسى:انانىڭ بالاعا، ادامزاتقا دەگەن ۇلى ماحابباتىن پاش ەتۋ.
شىعارمانىڭ كومپوزيسيالىق قۇرىلىسى:

1.سيۋجەتتىڭ باستالۋى: ايتىلەس اقساقالدىڭ «ەتەكتەي ساقالىن بالۋان ساۋساقتارىمەن سالالاپ تاراپ» قويىپ وتكەن ءومىر وقيعاسىن بايانداۋىنان باستالادى.
2.سيۋجەتتىك بايلانىس: جالپاق بالۋاننىڭ ەرگەنەكتى ەلىن شابۋى،جىلقىنى بارىمتالاۋى،قىزدى ولجالاپ ، مىنگەستىرىپ الۋى.
3. شيەلەنىسۋى: قىزىن اراشالاي الماعان جىلقىشىنىڭ مەرت بولۋى، انانىڭ بارىمتاشىلاردىڭ الدىن وراپ الۋى، توقتاتۋى.
4.شارىقتاۋ شەگى:كەيكىنىڭ ۇكىمى، قىزدى شەشەسىمەن كۇڭدىككە الۋ.
5.شىعارمانىڭ شەشىمى: سوزدەن جەڭىلىپ،توسىلىپ قالعان جالپاق بالۋان انا مەن قىزىنا بوستاندىق بەرەدى.
6.شىعارماداعى كەيىپكەرلەر: جالپاق بالۋان، كەيكى، ايتىلەس قاريا،رامازان، جاناي بالۋان ، انا، قىز ت.ب
7.ادەبي تەوريالىق ۇعىمدار: تەڭەۋلەر: ساباسىنداي،تىماقتاي، ەتەكتەي ساقالى،جاۋىرىنى قاقپاقتاي، وقتاۋداي ويناپ ، ۇرشىقتاي ويناپ.ت.ب ەپيتەتتەر: شاڭقاي ءتۇس،نايزا بويى، قۇلان تۇياق،توبىلعى تورى ت.ب
8.ديسفەميزمدەر: قار قاتىننىڭ،بايىم ءولىپ،ەلسىزدە تۋعىر بالا بي، ت.ب
9.كونەرگەن سوزدەر:جاباعى، كۇپى،توقىم،قۇل، كۇڭ،ساۋعا، قۇن،بارىمتا ت.ب

V. جاڭا ساباقتى بەكىتۋ:
اڭگىمە وقيعاسىنىڭ ەڭ ءتيىمدى، وزەكتى ماسەلەلەرىنە حابارلاما جاساۋ.
اڭگىمەدەگى نەگىزگى وقيعالار.
كەيىپكەرلەر تاعدىرى.
جازۋشىنىڭ كوركەمدىك ءادىسى، ءتىلى.
انانىڭ نەگىزگى قاسيەتتەرى: وتكىر، باتىل، قايراتتى، نامىسشىل،اقىلشى، كوپشىل،تۇراقتى ت.ب
VI.ساباقتى قورىتۋ، باعالاۋ
تەست تاپسىرمالارى:
1. قورىتىندى تەست.
2. ماتىندىك تەست.
3. سىناق تەست. جاۋاپتارىن تەكسەرۋ.
VII. ءۇي تاپسىرماسى: ءۇزىندىنى جاتتاۋ ،«انا-سارقىلمايتىن كۇش»، «انا-كوزدى بۇلاق» تاقىرىپتارىنىڭ بىرىنە ويتولعاۋ جازۋ، ادەبيەت تەورياسى ۇعىمدارىن وقۋ.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما