InfoHub Logo

سماگۋلوۆا ا. س. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ حالىقارالىق قاتىناستار فاكۋلتەتى، ديپلوماتيالىق اۋدارما كافەدراسىنىڭ  دوسەنت
جانۋزاكوۆا گ. ا. ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ حالىقارالىق قاتىناستار فاكۋلتەتى، ديپلوماتيالىق اۋدارما كافەدراسىنىڭ اعا وقىتۋشىسى

ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ءال-فارابي كىتاپحاناسىندا تۇركىتانۋ جانە التايتانۋ عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ سالتاناتتى اشىلۋ ءراسىمى ءوتتى.

جاڭادان اشىلعان ينستيتۋتتا سيرەك كەزدەسەتىن قولجازبالار مەن كونە كىتاپتاردى كەڭىنەن زەرتتەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلەتىن بولادى. ماسەلەن، ءال-فارابي كىتاپحاناسىنىڭ قورىندا 600-دەن استام قولجازبا تولىق زەرتتەلمەگەن. قازىرگى تاڭدا ينستيتۋت ماماندارى اتالعان قولجازبالاردى، قۇندى دەرەكتەر مەن ماتەريالداردى ساراپتاپ، زەرتتەۋ جۇمىستارىن قولعا الدى.

سالتاناتتى شارا اياسىندا «الەمنىڭ ەتنوتىلدىك بەينەسى جانە تۇركى مۇراسى» اتتى I حالىقارالىق عىلىمي كونگرەسى ءوتىپ، قاتىسۋشىلار قازاقستانداعى جانە الەمدەگى تۇركىتانۋ مەن التايتانۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىن تالقىلادى.

كونگرەستىڭ ماقساتى – ءتۇرلى عىلىم سالاسى وكىلدەرىن تۇركىتانۋ جانە التايتانۋ سالاسىنداعى زەرتتەۋلەردى جيناقتاۋعا جانە تۇركىلىك مۇرالاردى زەرتتەۋ جۇمىستارىن ودان ءارى جالعاستىرۋعا جۇمىلدىرۋ. القالى جيىنعا قازاقستاندىق عالىمدارمەن قاتار، تۇركيا، ءازىربايجان، جۇڭگو، قىرعىزستان، وزبەكستان، رەسەي، ماجارستان مەملەكەتتەرىنىڭ زەرتتەۋشى عالىمدارى، تاريحشىلار، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى، ب ا ق وكىلدەرى، قازۇۋ-دىڭ وقىتۋشى-پروفەسسورلار قۇرامى مەن ءبىلىم الۋشى جاستارى قاتىستى.

جيىندى ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ-دىڭ باسقارما ءتوراعاسى – رەكتورى جانسەيىت تۇيمەبايەۆ قۇتتىقتاۋ سوزبەن اشىپ، ءبىلىم ورداسىنداعى تۇركىتانۋ جانە التايتانۋ عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ جۇمىسىنا توقتالدى.

«الەمدىك ساراپشىلار كەزىندە «ءححى عاسىر تۇركى مادەنيەتىنىڭ عاسىرى بولادى» دەپ بولجاعان. بۇگىندە بۇل قۇبىلىس ءوز جەمىسىن بەرۋدە. تۇركى الەمىندەگى ءىلىم-بىلىم تاريحىنىڭ باسىندا تۇرعان ءال-فارابي، ماحمۇد قاشقاري، ال-حورەزمي، ءال-بيرۋني، مۇحامەد بابىر، ءجۇسىپ بالاساعۇني، قوجا احمەت ياساۋي، مۇحامەد حايدار دۋلاتي، قادىرعالي جالايري سىندى تاريحي تۇلعالارىمىزدىڭ ەڭبەكتەرى بۇگىنگى ۇرپاققا جەتتى. سوڭعى ون جىل ىشىندە تۇركىتىلدەس مەملەكەتتەردىڭ مەملەكەتارالىق ىنتىماقتاستىعى ەرەكشە دامي ءتۇستى. تۇركولوگيانىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى – تۇركى تىلدەرىن زەرتتەۋ، ورحون، ەنيسەي، تالاس، التاي جازبا ەسكەرتكىشتەرى ءماتىنىن ءتۇپنۇسقادان قايتا وقۋ، تۇركى تىلدەرىنىڭ ساباقتاستىعىن كورسەتۋ. تاۋەلسىز قازاقستان كەزەڭىندەگى تۇركولوگيانىڭ ماماندىق رەتىندە وقىتىلۋى ۇلكەن جەتىستىك بولدى. بۇگىنگى كونگرەسس اياسىندا تۇركىتانۋ جانە التايتانۋ عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىن اشىپ وتىرمىز. بۇل وسى سالاداعى ماماندار مەن جاس عالىمداردىڭ جاڭا زەرتتەۋلەرىنە جول اشادى»، – دەدى ۋنيۆەرسيتەت رەكتورى.

ءوز كەزەگىندە پلەنارلىق وتىرىستا حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى، تاريح عىلىمىنىڭ دوكتورى، ءازىربايجان ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى شاين مۇستافايەۆ، سۋمگاي̆ت مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ عىلىم جانە يننوۆاسيا جونىندەگى پرورەكتورى، فيلولوگيا عىلىمىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور رامازان مامەدوۆ، تۇركى مادەنيەتىن زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى، دوكتور، پروفەسسور بيجان احمەت ونلاين فورماتتا قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەپ، بۇگىنگى جيىننىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى. سونىمەن قاتار تۇركسوي باس حاتشىسىنىڭ كەڭەسشىسى قايرات مۇقانوۆ، ق ر ۇعا حالىقارالىق «Qazaq tili» اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتى، حالىقارالىق تۇركولوگيا ورتالىعىنىڭ ءتوراعاسى ەردەن قاجەبەك بايانداما جاسادى. ءوز سوزىندە ەردەن قاجىبەك تۇركى الەمىندە ءالى دە زەرتتەلمەگەن مۇرالار جەتكىلىكتى ەكەنىن ايتتى.

«تۇركى الەمى – ادامزات وركەنيەتىنىڭ التىن بەسىگى. ەۋرازيا قۇرلىعىن ەن جايلاعان تۇركى الەمى ءوزىنىڭ باي مادەنيەتىمەن، تەرەڭ تاريحىمەن ماقتانا الادى. الايدا تۇركى الەمىندە ءالى دە تولىق زەرتتەلمەگەن مۇرالار جەتكىلىكتى. سول تاريحي مۇرالاردى زەرتتەۋ ءۇشىن قازۇۋ بازاسىندا ينستيتۋت قۇرىلعانى قاتتى قۋانتادى. ءبىز تۇركولوگيانى زەرتتەۋ جۇمىستارىن جانداندىرا ءتۇسۋىمىز قاجەت. كوپتەگەن كونفەرەنسيالار مەن پلەنارلىق وتىرىستاردى ءجيى ۇيىمداستىرۋ كەرەك»، – دەدى ەردەن قاجەبەك.

سونداي-اق باسقوسۋدا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى تۇركىتىلدەس ەلدەر ەلشىلىكتەرىنىڭ وكىلدەرى دە ءسوز سويلەپ، پىكىر الماستى.

پلەنارلىق وتىرىستانك ەيىن كونفەرەنسيا جۇمىسى سەكسيالاردا جالعاستى.

---