قىل قوبىز اسپابىنداعى ويناۋ تاسىلدەرى
اقتوبە وبلىسى،
شالقار قالاسى، قازانعاپ اتىنداعى ساز مەكتەبى
تۋلەشوۆا مەنتاي ىسقاق قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قىل قوبىز اسپابىنداعى ويناۋ تاسىلدەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ا) وقۋشىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن اسپاپ ارقىلى وياتۋ.
ءا) قىل قوبىز اسپابىنداعى ويناۋ تاسىلدەرىن جەتىك ءتۇسىندىرىپ، وڭ قول قويىلىمىنا اسامانبەرۋ.
ب) وقۋشىنىڭ ورىنداۋشىلىق شەبەرلىگىن ارتتىرۋ.
دامىتۋشىلىق: اۋەندى، ادەمى دىبىستار دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىعا كۇيدىڭ شىعۋ تاريحىن ايتا وتىرىپ، كۇيدى ءتۇسىنىپ ويناۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى׃ جاڭا ساباق
كورنەكىلىگى׃اسپاپ سالىنعان سۋرەت، شتريحتار جازىلعان پلاكات.
ساباقتىڭ بارىسى׃
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
3. سەرگىتۋ ءساتى
4. اكتۋالداۋ
5. جاڭا ساباق
6. بەكىتۋ
7. قورىتىندىلاۋ
8. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
9. باعالاۋ
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىمەن امانداسىپ، نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ا) F-dur گامماسىن ويناپ قول جۇرگىزەمىز، d-moll گامماسىنىڭ 3 ءتۇرىن ويناۋ.
ب) جاتتىعۋ№1، 2 ويناۋ.
ۆ) داۋلەتكەرەي«قوس القا»بەلگىلەگەن جەرگە دەيىن جاتقا ويناۋ.
3. سەرگىتۋ ءساتى. كۇي تىڭداۋ. داۋلەتكەرەي«قوس القا»
4. اكتۋالداۋ.
قوس القا كۇيىندە كەزدەسكەن شتريحتار ياعني لەگاتو، دەتاشە شتريحتار ءبىزدىڭ بۇگىنگى «ەردەن»كۇيىندە دە كەزدەسەدى.
5. جاڭا ساباق׃«قىل قوبىز اسپابىنداعى ويناۋ تاسىلدەرى»
قىل قوبىز اسپابىنداعى وڭ قولدىڭ قويىلىمى، پريما-قوبىزدان وزگەشە. وڭ قولدى ىسقىشتىڭ ۇستىنە ەمەس استىنا قويامىز
عالىمدار ن. فيندايزين، ۆ. ۆينوگرادوۆ«قىل قوبىز»تەرمينىن ىسقى ءتىل جانە شەرتپە ادىستەرىمەن ورىندالاتىن اسپاپ توبىنا جاتقىزعان. اكادەميك ءا. مارعۇلان جازبالارىندا قىل قوبىز بەينەسى اققۋدى ەلەستەتەتىنىن، ال ونىڭ دىبىسى اققۋ ۇنىندەي اسەرلى شىعاتىنىن ايتادى. بۇرىنعى كەزدە قىل قوبىز ۇمىت بولا باستاعان، سەبەبى بۇل اسپاپتا جىر ايتىلماي، باقسىلاردىڭ قولدانىسىندا بولىپ قالدى. ا. جۇبانوۆتىڭ ايتقانىنداي ى. دۇكەن ۇلى بۇل اسپاپتى «باقسىلار قولىنان جۇلىپ الىپ» ونى حالقىنا تابىستادى. ى. دۇكەن ۇلى قىل قوبىزداعى رەترو ىرعاققا ءار ءتۇرلى وزگەرىستەر ەنگىزدى، باقسىلار ەم - سەانسىندا تومەنگى رەگيسترلەرىن پايدالانسا، حالىق ورىنداۋشىلارى جوعارى رەگيسترلەردى پايدالاندى. قىل قوبىزدى كۆارتا نەمەسە كۆينتا بۇراۋىنا كەلتىرەدى. بۇرىنعى كەزدە قىل قوبىزدى وتىرىپ سول اياعىنىڭ ۇستىنە قويىپ، سول سامايىنا تىرەپ تارتقان، ال ءقازىر ورىندىققا وتىرىپ تىزەنىڭ اراسىنا قىسىپ تارتادى. ريەۆوليۋسياعا دەيىن قىل قوبىزدى تەك ەرلەر تارتقان، ال ءقازىر ايەلدەر دە شەبەر ورىندايدى.
ال ەندى بۇگىنگى تالدايتىن ىقىلاستىڭ كۇيى كۇيىمىز «ەردەن». الدىمەن كۇيدى ءوزىم ويناپ كورسەتەمىن. كۇيدى تالداماس بۇرىن ىقىلاس دۇكەن ۇلىنىڭ ءومىربايانىنا توقتالايىن. ىقىلاس جەتى اتاسىنان قوبىزشىلار اۋلەتى اتانعان دۇكەن قوبىزشىنىڭ وتباسىندا 1843 جىلى دۇنيەگە كەلگەن. ىقىلاس دۇكەن ۇلىنىڭ تۋىپ وسكەن مەكەنى قازىرگى سارىسۋ مەن جانارقا اۋداندارىنا قاراستى جەرلەر. ىقىلاستىڭ اتاقتى كۇيشى بولۋىنا اكەسى دۇكەن كوپ ىقپال ەتكەن. ەرتەدە جاۋگەرشىلىك زاماندا ەرنازار اۋىلىن جاۋ شابادى. ەركەكتەردى بايلاپ، مالداردى ايداپ، بارىمتالاپ اكەتەدى. ءبىر كەزدە ولار ارتىنان ءبىر ىزىڭدى ەستىپ توقتاپتى. بارىمتاشىلارىنىڭ باسشىسى تۇرا قالىپ تىڭداپ، الگى ىزىڭعا بالقىپ، جۇرە الماي قالادى. «قوي ادام تۇگىل قوبىز جىلاپ جاتىر، جىلاتپاي قايتارىڭدار مالدى»دەپ مارتتىك جاساپتى. ءسويتىپ سول قوبىزدى تارتقان دۇكەن ەكەن. سول دۇكەننىڭ بالاسى ىقىلاس اسىپ تۋعان قوبىزشى بولدى.
تابيعاتىنان تالانتتى بولىپ تۋعان ىقىلاس، اكەسىنىڭ تارتقان كۇيلەرىن جاستايىنان قۇلاعىنا سىڭدىرە بەرەدى. 5-6 ىقىلاس ءتۇس كورەدى، تۇسىندە وعان قورقىت اتا كەلىپ«بالام كوگەن الاسىڭ با، قوبىز الاسىڭ با؟» - دەيدى. ىقىلاس«قوبىز الام»دەپ ويانادى. جاسى 15-كە كەلگەندە ىقىلاس قوبىزدى تولىق مەڭگەرىپ كۇيلەر شىعارا باستايدى. ي. جاقانوۆتىڭ«قوبىز اتاسى - ىقىلاس» - دەگەن كىتابىندا قۇرمانسەيىت اقساقال ىقىلاستىڭ كۇيشىلىگى تۋرالى بىلاي دەيدى «ىقىلاس قوبىزدى اڭىراتا تارتقاندا، ادام تۇگىل بايتاق دالا مۇلگيدى». تاعى ايتىپ كەتەر ءبىر جاعداي الەمدىك مۋزىكا تاريحىنداعى شەبەر سكريپكاشى ن. پاگانينيدىڭ ۇلكەن ساحنادا شىعارما ورىنداعان كەزدە، سكريپكاسىنىڭ 4 ىشەگىنىڭ 3-ىشەگى ءۇزىلىپ، قالعان 1«سول» ىشەگىندە شىعارمانى اياقتايدى. ال ىقىلاس اسپاپتى دولدانا ىسقىلاعاندا قىل ىشەكتىڭ ءبىرى ءۇزىلىپ، قالعان جالعىز ىشەگى تۇتىندەپ جانىپ كەتكەن.
ىقىلاستىڭ كۇيلەرى: «جەزكيىك»، «ەردەن»، «قازان»، «شىڭىراۋ»، «بوزتورعاي»، «كەرتولعاۋ».
ىقىلاستىڭ شاكىرتتەرى׃ تۇسىپبەك، ابىكەي، سۇگىر، ال ولاردىڭ شاكىرتتەرى׃داۋلەت مىقتىبايەۆ، جاپپاس قالامبايەۆ. ىقىلاس ءبىزدىڭ زامانىمىزعا بۇزباي جەتكىزىپ، قوبىز ونەرىن وزىنەن كەيىنگى ۇرپاققا ۇيرەتىپ كەتتى.
ەندىگى كەزەكتى «ەردەن»كۇيىنىڭ شىعۋ تاريحىنا بەرەيىك. ىقىلاستىڭ تۋعان ەلى - تاما اكىمشىلىك تۇرعىسىنان ول كەزدە اقمولا ۋەزىنە باعىناتىن. وياز باستىعى، ياعني «دۋان باسى»ەردەن دەگەن بىرەۋ بولىپتى. ءبىر كۇنى تاما رۋىنىڭ وكىلى جيناعان الىم-سالىققا مىسە تۇتپاعان ەردەن، تامالاردىڭ جىلقىسىن قۋىپ اكەلۋگە شابارماندارىن جۇمسايدى.
سول كەزدە ىقىلاس اشۋلانىپ جاياۋ بولسا دا اقمولاعا بارىپ، ءوز كوزىمەن كورگەن ات شابارمان ادىلەتسىزدىگىن ايتۋعا بەل بۋادى. جولدا ىقىلاس ەردەننىڭ سۇيىكتى ۇلى ايمەندەننىڭ قايتىس بولعانىن ەستىپ، ەردەننىڭ قايعىسىنا ورتاقتاسقانداي بولىپ، ول قىسقاشا دۇعا وقيدى دا، ءوزىنىڭ قوبىزىن الىپ بارىپ قايعىلى-قازالى كۇيىن ويناي باستايدى. كۇيدىڭ سارىنا شىداماي، ءۇي ءىشى ۇزاق جىلاسادى. كوڭىلى تولعان ەردەن ىقىلاسقا قايتا-قايتا وينا دەپ باسىن يزەيدى. ەردەن ىقىلاسقا قوناق اسىن بەرىپ «قانداي ءوتىنىشىڭ بار ەدى؟»- دەپ سۇرايدى. «تاما رۋىنا جىلقىسىن قايتارىپ بەر»- دەيدى ىقىلاس. ەردەن بۇل ءوتىنىشىن ورىندايدى. ءبىراق سەن ۇيدە جاتىپ ءۇي ءىشىنىڭ كوڭىلىن اۋلاپ، قوبىز تارتىپ بەر دەيدى. وسى ىقىلاستىڭ كۇيى حالىقتىڭ اراسىندا«ەردەن»اتانىپ تاراپ كەتكەن.
ەردەن كۇيى D-dur تونالنوسىندە جازىلعان. 2/4ولشەم بىردە3/4، 5/8 بولىپ اۋىسىپ تۇرادى سەبەبى ولشەم اۋىسپالى بولىپ تۇر. بۇل كۇي اسىقپاي تەبىرەنە ورىندالادى. كۇيدە لەگاتو شتريحى، نۇكتەلى نوتالار جانە فارشلاگتار كوپ كەزدەسەدى. باستاپقى اۋەن ەكىنشىسىندە ءبىر وكتاۆا جوعارى ورىندالادى. ول ءۇشىن ىسقىشتى تيەكتىڭ تۇبىنە تاقاپ وينايمىز. كۇيدە تورتتىك، سەگىزدىك تىنىستار جانە ون التىلىق نوتالار بار. وڭ قولدىڭ بۋىنىن بوس ۇستايمىز، ليا-ىشەگىنە بارعاندا شىنتاعىمىز كوتەرىڭكى بولۋ كەرەك.
6. بەكىتۋ.
1. ىقىلاس دۇكەن ۇلى كىم؟
2. كۇيدە قانداي شتريحتار كەزدەسەدى؟
3. كۇيدىڭ شىعۋ تاريحى بىزگە نە ءۇشىن قاجەت؟
7. قورىتىندىلاۋ.
اسپاپتا ويناۋ تاسىلدەرى: شتريحتار، مەليزمدەر، تەربەلىس، ەكپىن
8. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ׃«ەردەن»كۇيىن بەلگىلەگەن جەرگە دەيىن ساناپ ويناۋ.
9. باعالاۋ
شالقار قالاسى، قازانعاپ اتىنداعى ساز مەكتەبى
تۋلەشوۆا مەنتاي ىسقاق قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قىل قوبىز اسپابىنداعى ويناۋ تاسىلدەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: ا) وقۋشىنىڭ قىزىعۋشىلىعىن اسپاپ ارقىلى وياتۋ.
ءا) قىل قوبىز اسپابىنداعى ويناۋ تاسىلدەرىن جەتىك ءتۇسىندىرىپ، وڭ قول قويىلىمىنا اسامانبەرۋ.
ب) وقۋشىنىڭ ورىنداۋشىلىق شەبەرلىگىن ارتتىرۋ.
دامىتۋشىلىق: اۋەندى، ادەمى دىبىستار دامىتۋ.
تاربيەلىك: وقۋشىعا كۇيدىڭ شىعۋ تاريحىن ايتا وتىرىپ، كۇيدى ءتۇسىنىپ ويناۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى׃ جاڭا ساباق
كورنەكىلىگى׃اسپاپ سالىنعان سۋرەت، شتريحتار جازىلعان پلاكات.
ساباقتىڭ بارىسى׃
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
3. سەرگىتۋ ءساتى
4. اكتۋالداۋ
5. جاڭا ساباق
6. بەكىتۋ
7. قورىتىندىلاۋ
8. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
9. باعالاۋ
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىمەن امانداسىپ، نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
ا) F-dur گامماسىن ويناپ قول جۇرگىزەمىز، d-moll گامماسىنىڭ 3 ءتۇرىن ويناۋ.
ب) جاتتىعۋ№1، 2 ويناۋ.
ۆ) داۋلەتكەرەي«قوس القا»بەلگىلەگەن جەرگە دەيىن جاتقا ويناۋ.
3. سەرگىتۋ ءساتى. كۇي تىڭداۋ. داۋلەتكەرەي«قوس القا»
4. اكتۋالداۋ.
قوس القا كۇيىندە كەزدەسكەن شتريحتار ياعني لەگاتو، دەتاشە شتريحتار ءبىزدىڭ بۇگىنگى «ەردەن»كۇيىندە دە كەزدەسەدى.
5. جاڭا ساباق׃«قىل قوبىز اسپابىنداعى ويناۋ تاسىلدەرى»
قىل قوبىز اسپابىنداعى وڭ قولدىڭ قويىلىمى، پريما-قوبىزدان وزگەشە. وڭ قولدى ىسقىشتىڭ ۇستىنە ەمەس استىنا قويامىز
عالىمدار ن. فيندايزين، ۆ. ۆينوگرادوۆ«قىل قوبىز»تەرمينىن ىسقى ءتىل جانە شەرتپە ادىستەرىمەن ورىندالاتىن اسپاپ توبىنا جاتقىزعان. اكادەميك ءا. مارعۇلان جازبالارىندا قىل قوبىز بەينەسى اققۋدى ەلەستەتەتىنىن، ال ونىڭ دىبىسى اققۋ ۇنىندەي اسەرلى شىعاتىنىن ايتادى. بۇرىنعى كەزدە قىل قوبىز ۇمىت بولا باستاعان، سەبەبى بۇل اسپاپتا جىر ايتىلماي، باقسىلاردىڭ قولدانىسىندا بولىپ قالدى. ا. جۇبانوۆتىڭ ايتقانىنداي ى. دۇكەن ۇلى بۇل اسپاپتى «باقسىلار قولىنان جۇلىپ الىپ» ونى حالقىنا تابىستادى. ى. دۇكەن ۇلى قىل قوبىزداعى رەترو ىرعاققا ءار ءتۇرلى وزگەرىستەر ەنگىزدى، باقسىلار ەم - سەانسىندا تومەنگى رەگيسترلەرىن پايدالانسا، حالىق ورىنداۋشىلارى جوعارى رەگيسترلەردى پايدالاندى. قىل قوبىزدى كۆارتا نەمەسە كۆينتا بۇراۋىنا كەلتىرەدى. بۇرىنعى كەزدە قىل قوبىزدى وتىرىپ سول اياعىنىڭ ۇستىنە قويىپ، سول سامايىنا تىرەپ تارتقان، ال ءقازىر ورىندىققا وتىرىپ تىزەنىڭ اراسىنا قىسىپ تارتادى. ريەۆوليۋسياعا دەيىن قىل قوبىزدى تەك ەرلەر تارتقان، ال ءقازىر ايەلدەر دە شەبەر ورىندايدى.
ال ەندى بۇگىنگى تالدايتىن ىقىلاستىڭ كۇيى كۇيىمىز «ەردەن». الدىمەن كۇيدى ءوزىم ويناپ كورسەتەمىن. كۇيدى تالداماس بۇرىن ىقىلاس دۇكەن ۇلىنىڭ ءومىربايانىنا توقتالايىن. ىقىلاس جەتى اتاسىنان قوبىزشىلار اۋلەتى اتانعان دۇكەن قوبىزشىنىڭ وتباسىندا 1843 جىلى دۇنيەگە كەلگەن. ىقىلاس دۇكەن ۇلىنىڭ تۋىپ وسكەن مەكەنى قازىرگى سارىسۋ مەن جانارقا اۋداندارىنا قاراستى جەرلەر. ىقىلاستىڭ اتاقتى كۇيشى بولۋىنا اكەسى دۇكەن كوپ ىقپال ەتكەن. ەرتەدە جاۋگەرشىلىك زاماندا ەرنازار اۋىلىن جاۋ شابادى. ەركەكتەردى بايلاپ، مالداردى ايداپ، بارىمتالاپ اكەتەدى. ءبىر كەزدە ولار ارتىنان ءبىر ىزىڭدى ەستىپ توقتاپتى. بارىمتاشىلارىنىڭ باسشىسى تۇرا قالىپ تىڭداپ، الگى ىزىڭعا بالقىپ، جۇرە الماي قالادى. «قوي ادام تۇگىل قوبىز جىلاپ جاتىر، جىلاتپاي قايتارىڭدار مالدى»دەپ مارتتىك جاساپتى. ءسويتىپ سول قوبىزدى تارتقان دۇكەن ەكەن. سول دۇكەننىڭ بالاسى ىقىلاس اسىپ تۋعان قوبىزشى بولدى.
تابيعاتىنان تالانتتى بولىپ تۋعان ىقىلاس، اكەسىنىڭ تارتقان كۇيلەرىن جاستايىنان قۇلاعىنا سىڭدىرە بەرەدى. 5-6 ىقىلاس ءتۇس كورەدى، تۇسىندە وعان قورقىت اتا كەلىپ«بالام كوگەن الاسىڭ با، قوبىز الاسىڭ با؟» - دەيدى. ىقىلاس«قوبىز الام»دەپ ويانادى. جاسى 15-كە كەلگەندە ىقىلاس قوبىزدى تولىق مەڭگەرىپ كۇيلەر شىعارا باستايدى. ي. جاقانوۆتىڭ«قوبىز اتاسى - ىقىلاس» - دەگەن كىتابىندا قۇرمانسەيىت اقساقال ىقىلاستىڭ كۇيشىلىگى تۋرالى بىلاي دەيدى «ىقىلاس قوبىزدى اڭىراتا تارتقاندا، ادام تۇگىل بايتاق دالا مۇلگيدى». تاعى ايتىپ كەتەر ءبىر جاعداي الەمدىك مۋزىكا تاريحىنداعى شەبەر سكريپكاشى ن. پاگانينيدىڭ ۇلكەن ساحنادا شىعارما ورىنداعان كەزدە، سكريپكاسىنىڭ 4 ىشەگىنىڭ 3-ىشەگى ءۇزىلىپ، قالعان 1«سول» ىشەگىندە شىعارمانى اياقتايدى. ال ىقىلاس اسپاپتى دولدانا ىسقىلاعاندا قىل ىشەكتىڭ ءبىرى ءۇزىلىپ، قالعان جالعىز ىشەگى تۇتىندەپ جانىپ كەتكەن.
ىقىلاستىڭ كۇيلەرى: «جەزكيىك»، «ەردەن»، «قازان»، «شىڭىراۋ»، «بوزتورعاي»، «كەرتولعاۋ».
ىقىلاستىڭ شاكىرتتەرى׃ تۇسىپبەك، ابىكەي، سۇگىر، ال ولاردىڭ شاكىرتتەرى׃داۋلەت مىقتىبايەۆ، جاپپاس قالامبايەۆ. ىقىلاس ءبىزدىڭ زامانىمىزعا بۇزباي جەتكىزىپ، قوبىز ونەرىن وزىنەن كەيىنگى ۇرپاققا ۇيرەتىپ كەتتى.
ەندىگى كەزەكتى «ەردەن»كۇيىنىڭ شىعۋ تاريحىنا بەرەيىك. ىقىلاستىڭ تۋعان ەلى - تاما اكىمشىلىك تۇرعىسىنان ول كەزدە اقمولا ۋەزىنە باعىناتىن. وياز باستىعى، ياعني «دۋان باسى»ەردەن دەگەن بىرەۋ بولىپتى. ءبىر كۇنى تاما رۋىنىڭ وكىلى جيناعان الىم-سالىققا مىسە تۇتپاعان ەردەن، تامالاردىڭ جىلقىسىن قۋىپ اكەلۋگە شابارماندارىن جۇمسايدى.
سول كەزدە ىقىلاس اشۋلانىپ جاياۋ بولسا دا اقمولاعا بارىپ، ءوز كوزىمەن كورگەن ات شابارمان ادىلەتسىزدىگىن ايتۋعا بەل بۋادى. جولدا ىقىلاس ەردەننىڭ سۇيىكتى ۇلى ايمەندەننىڭ قايتىس بولعانىن ەستىپ، ەردەننىڭ قايعىسىنا ورتاقتاسقانداي بولىپ، ول قىسقاشا دۇعا وقيدى دا، ءوزىنىڭ قوبىزىن الىپ بارىپ قايعىلى-قازالى كۇيىن ويناي باستايدى. كۇيدىڭ سارىنا شىداماي، ءۇي ءىشى ۇزاق جىلاسادى. كوڭىلى تولعان ەردەن ىقىلاسقا قايتا-قايتا وينا دەپ باسىن يزەيدى. ەردەن ىقىلاسقا قوناق اسىن بەرىپ «قانداي ءوتىنىشىڭ بار ەدى؟»- دەپ سۇرايدى. «تاما رۋىنا جىلقىسىن قايتارىپ بەر»- دەيدى ىقىلاس. ەردەن بۇل ءوتىنىشىن ورىندايدى. ءبىراق سەن ۇيدە جاتىپ ءۇي ءىشىنىڭ كوڭىلىن اۋلاپ، قوبىز تارتىپ بەر دەيدى. وسى ىقىلاستىڭ كۇيى حالىقتىڭ اراسىندا«ەردەن»اتانىپ تاراپ كەتكەن.
ەردەن كۇيى D-dur تونالنوسىندە جازىلعان. 2/4ولشەم بىردە3/4، 5/8 بولىپ اۋىسىپ تۇرادى سەبەبى ولشەم اۋىسپالى بولىپ تۇر. بۇل كۇي اسىقپاي تەبىرەنە ورىندالادى. كۇيدە لەگاتو شتريحى، نۇكتەلى نوتالار جانە فارشلاگتار كوپ كەزدەسەدى. باستاپقى اۋەن ەكىنشىسىندە ءبىر وكتاۆا جوعارى ورىندالادى. ول ءۇشىن ىسقىشتى تيەكتىڭ تۇبىنە تاقاپ وينايمىز. كۇيدە تورتتىك، سەگىزدىك تىنىستار جانە ون التىلىق نوتالار بار. وڭ قولدىڭ بۋىنىن بوس ۇستايمىز، ليا-ىشەگىنە بارعاندا شىنتاعىمىز كوتەرىڭكى بولۋ كەرەك.
6. بەكىتۋ.
1. ىقىلاس دۇكەن ۇلى كىم؟
2. كۇيدە قانداي شتريحتار كەزدەسەدى؟
3. كۇيدىڭ شىعۋ تاريحى بىزگە نە ءۇشىن قاجەت؟
7. قورىتىندىلاۋ.
اسپاپتا ويناۋ تاسىلدەرى: شتريحتار، مەليزمدەر، تەربەلىس، ەكپىن
8. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ׃«ەردەن»كۇيىن بەلگىلەگەن جەرگە دەيىن ساناپ ويناۋ.
9. باعالاۋ
You Might Also Like
-
اقادىر كەنتى، م. مامەتوۆا اتىنداعى ورتا مەكتەبى
