InfoHub Logo

Eرتەدە كىشكەنتاي ءبىر سۇيكىمدى قىز ءومىر ءسۇرىپتى. اناسى ونى وتە جاقسى كورەدى ەكەن. اجەسىنىڭ دە ەڭ سۇيىكتى نەمەرەسى ەدى. بىردە اجەسى نەمەرەسىنىڭ تۋعان كۇنىنە قىزىل تەلپەك سىيلاپتى. قىز اجەسىنىڭ سىيلىعىن باسىنان تاستاماي كيىپ جۇرەتىن بولىپتى. سودان بەرى كورشىلەرى كىشكەنتاي قىزدى «قىزىل تەلپەك» دەپ اتاپ كەتىپتى. ءبىر كۇنى اناسى ءبالىش ءپىسىرىپ، قىزىنا:

— قىزىم، مىنا ءبالىش پەن ءبىر قۇتى مايدى اجەڭە اپارىپ، حال-جاعدايىن ءبىلىپ قايتشى، — دەيدى.

قىزىل تەلپەك:

— جارايدى، اناشىم، اپارىپ بەرەيىن، — دەپ ءبالىش پەن ماي سالىنعان سەبەتتى الادى. اناسىنىڭ ءسوزىن ەكى ەتپەيتىن قىزىل تەلپەك اجەسىنە اتتانادى. وعان اجەسى تۇراتىن اۋىلعا جەتۋ ءۇشىن ورمان ارقىلى ءوتۋ كەرەك ەدى. قىزىل تەلپەك ورماندا جالعىز ءجۇرۋدىڭ قانشالىقتى ءقاۋىپتى ەكەنىن بىلمەدى. سوندىقتان ول ولەڭ ايتىپ، گۇل تەرىپ، اسىقپاي ءجۇردى. ءبىر كەزدە ورماننىڭ ىشىمەن كەلە جاتقان قىزدىڭ الدىنان ءبىر قاسقىر شىعا كەلەدى.

— قىزىل تەلپەك، سەن قايدا باراسىڭ؟ — دەپ سۇرايدى قىزدى جەگىسى كەلگەن قاسقىر.

— مەن اجەمنىڭ ۇيىنە بارامىن، وعان انامنىڭ پىسىرگەن ءبالىشىن جانە ءبىر قۇتى ماي الىپ بارا جاتىرمىن، — دەيدى قىز.
قىزىل تەلپەك قاسقىردىڭ جامان پيعىلىنان بەيحابار ەدى.

— ال اجەڭ قايدا تۇرادى؟ — دەپ سۇرايدى قاسقىر.

— اجەم بە؟ ول ورماننىڭ ار جاعىنداعى اۋىلدا، اۋىل شەتىندەگى ديىرمەننىڭ جانىندا، ديىرمەننىڭ جانىنداعى ءبىرىنشى ۇيدە تۇرادى، — دەپ

قىزىل تەلپەك قاسقىرعا اجەسىنىڭ تۇراتىن جەرىن ءدال ايتىپ بەرەدى. بۇل كەزدە جاقىن ماڭدا وتىنشىلار اعاش كەسىپ جاتقان بولاتىن. قاسقىر سول وتىنشىلاردىڭ داۋسىن ەستىپ، قىزعا تيىسپەيدى. قىزىل تەلپەكتىڭ اجەسىنىڭ تۇراتىن جەرىن ءبىلىپ العان ول الدىمەن اجەسىن جەمەك بولادى.

— جارايدى، مەن دە سەنىمەن بىرگە سول اۋىلعا بارىپ، اجەڭنىڭ جاعدايىن سۇراپ قايتايىن. كەل، ەكەۋىمىز جارىسايىق، اجەڭە قايسىمىز ءبىرىنشى جەتەر ەكەنبىز؟ سەن مىنا جولمەن بار، مەن انا جولمەن جۇرەيىن، — دەپ قاسقىر وزىنە اۋىلعا اپارار توتە جولدى تاڭداپ الادى.

قاسقىردىڭ ۇسىنىسىنا كەلىسكەن قىز ۇزاق جۇرەتىن جولعا تۇسەدى. ول جول - جونەكەي اسىقپاي گۇل تەرىپ كەلەدى. ال قاسقىر الدى-ارتىنا قاراماي، تۋرا اۋىلعا قاراي بەت الادى. قىزىل تەلپەكتىڭ اجەسىنىڭ ۇيىنە وسىلاي ەرتە جەتكەن ول ەسىكتى قاعادى.

— توق - توق - توق!

— بۇل كىم؟ — دەپ سۇرايدى اجەسى.

قاسقىر داۋىسىن جىڭىشكەرتىپ:

— اجە، بۇل مەن عوي، نەمەرە قىزىڭ — قىزىل تەلپەك، مەن سىزگە قوناققا كەلدىم، انامنىڭ پىسىرگەن ءبالىشى مەن ءبىر قۇتى مايىن الا كەلدىم، — دەيدى.

بۇل كەزدە اۋىرىپ، توسەك تارتىپ جاتقان اجەي شىنىمەن نەمەرەسى كەلگەن ەكەن دەپ ويلاپ: — اينالايىن قىزىم، تۇتقانىڭ جانىنداعى ءجىپتى تارتساڭ، ەسىك اشىلادى، — دەيدى داۋىستاپ. قاسقىر ءجىپتى تارتىپ قالادى، سول كەزدە ەسىك اشىلادى. ءۇش كۇن اش جۇرگەن قاسقىر باسا كوكتەپ كىرىپ كەلەدى. اشقاراقتانىپ بىردەن اجەيدى باس سالادى دا بۇتىندەي جۇتا سالادى.

سودان سوڭ ەسىكتى جاۋىپ، باسىنا اجەيدىڭ قالپاعىن كيىپ، كوزىنە كوزىلدىرىگىن تاعىپ، توسەگىنە جاتادى دا قىزدىڭ كەلۋىن كۇتەدى. سالدەن سوڭ ەسىكتى قىزىل تەلپەك قاعادى. — توق - توق - توق!

— بۇل كىم؟ — دەيدى جۋان داۋىسپەن، تويىپ العان قاسقىر.

قىز گۇرىلدەگەن داۋىستى ەستىپ، قورقىپ كەتەدى. ارتىنشا «اجەمە سۋىق ءتيىپ، داۋىسى سودان وزگەرگەن بولار» دەپ ويلايدى.

— بۇل مەن، ءسىزدىڭ نەمەرەڭىز — قىزىل تەلپەكپىن! مەنى سىزگە انام جىبەردى. ءبالىش پەن ءبىر قۇتى ماي الىپ كەلدىم. قاسقىر داۋىسىن وزگەرتە قويىپ، جىڭىشكە داۋىسپەن:

— تۇتقانىڭ جانىنداعى ءجىپتى تارتا عوي، قىزىم، سوندا ەسىك اشىلادى، — دەيدى. قىز ءجىپتى تارتادى، ەسىك اشىلىپ، ۇيگە كىرەدى. كورپەمەن بۇركەنىپ جاتقان قاسقىر وعان:

— قىزىم، سەبەتتى ۇستەلدىڭ ۇستىنە قويىپ، ءوزىڭ مەنىڭ قاسىما كەل، — دەيدى. قىزىل تەلپەك ءبالىش پەن ماي قۇيىلعان قۇتى سالىنعان سەبەتتى ۇستەلدىڭ ۇستىنە قويىپ، قاسقىردىڭ جانىنا جاقىندايدى. قاسقىر ەندى:

— جولدان شارشاعان بولارسىڭ، قاسىما كەپ جاتا عوي، — دەيدى. اجەم دەپ ويلاعان قىزىل تەلپەك قاسقىردىڭ جانىنا جاتادى دا:

— اجە، اجە، ءسىزدىڭ قولىڭىز نەگە ۇلكەن؟ — دەپ سۇرايدى.

— سەنى قاتتى قۇشاعىما باسۋ ءۇشىن، قىزىم.

— اجە، اجە، قۇلاعىڭىز نەگە سونداي ۇلكەن؟

— سەنى جاقسى ەستۋ ءۇشىن، قىزىم.

— اجە، اجە، كوزىڭىز نەگە ۇلكەن؟

— سەنى جاقسى كورۋ ءۇشىن، قىزىم. — اجە، اجە، ءتىسىڭىز نەگە سونداي ۇلكەن؟

— سەنى تەزىرەك جەۋ ءۇشىن، قىزىم - اۋ! — دەپ قىزىل تەلپەكتى باس سالىپ، اياعىنداعى كەبىسى، قىزىل تەلپەگىمەن بىرگە جۇتا سالادى. بايعۇس قىز ايعايلاپ تا ۇلگەرمەيدى. ءبىراق، باقىتىنا قاراي، ءدال وسى ساتتە ءۇيدىڭ قاسىنان ءبىر وتىنشى ءوتىپ بارا جاتقان ەدى. وتىنشى قاسقىردىڭ داۋىسىن ەستىپ، ءۇيدىڭ تەرەزەسىنەن قارايدى. ءۇي ىشىندە، توسەكتە ورنىنان قوزعالا الماي جاتقان قاسقىردى كورەدى. ونىڭ قامپيعان قارنىنا قاراپ، نە بولعانىن بىردەن تۇسىنە قويادى. وتىنشى جىرتقىشتى ۇستاپ الىپ، قارنىن جارىپ جىبەرەدى. قاسقىردىڭ ىشىنەن قىزىل تەلپەك پەن اجەسى ءدىن امان شىعا كەلەدى. وتىنشى قاسقىردىڭ قارنىن قايتا تىگىپ، بوس قويا بەرەدى.

قىزىل تەلپەك پەن اجەسى وتىنشىعا العىستارىن بىلدىرەدى. اجەسى شاي قويىپ، نەمەرەسى اكەلگەن بالىشتەردى سەبەتتەن شىعارىپ، داستارقان جايادى. ءسويتىپ ۇشەۋى جاقسىلاپ تۇرىپ شاي ىشەدى. اڭگىمە-دۇكەن قۇرادى. قاسقىردىڭ سىباعاسىن قالاي بەرگەندەرىن ايتىپ ءماز بولادى.

---