قوش، باستاۋىش
ماڭعىستاۋ وبلىسى،
بەينەۋ اۋدانى، بەينەۋ گيمنازياسىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى تاستايبەكوۆا گۇلناز
قوش، باستاۋىش!
ماقساتى: باستاۋىش سىنىپ مەرەكەسىن وتكىزۋ تۋرالى ايتۋ. وقۋشىلاردىڭ بىلىمدىلىك داعدىلارىن بايقاۋ. جاس بۇلدىرشىندەردى مادەنيەتتىلىككە، بىرلىككە جانە ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ادىس-تاسىلدەرى: سۇراق قويۋ، بەكىتۋ، ماداقتاۋ.
1. ۇيىمداستىرۋ.
2. نەگىزگى ءبولىم.
قۇرمەتتى ۇستازدار، اتا-انالار! مىنە، بۇگىن 4-سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ باستاۋىش سىنىپپەن قوشتاسۋ ەرتەڭگىلىگىن وتكىزگەلى تۇرمىز. وقۋشىلار، وسىدان 4 جىل بۇرىن مەكتەپ تابالدىرىعىن ءبىرىنشى رەت اتتاپ 1-سىنىپقا كەلىپ ەدىڭدەر. مىنە ەندى باستاۋىش سىنىپتى اياقتاعالى تۇرسىڭدار. سەندەر بۇگىن بالدىرعان بالعىن بالالىق شاقتارىڭمەن قوشتاساسىڭدار.
1- وقۋشى: اۋەگە اسقاقتاعان ولەڭىمىز،
باقىتتى بايتاق ەلدىڭ بوبەگىمىز.
جورىققا تاۋلارىنا ءجيى شىقساق،
سول تاۋداي اسقاق بولساق دەگەنىمىز.
جارىسىپ ويناپ جەلمەنەن،
بيىككە تالماي ورلەگەن،
باعىتتان تايىپ كورمەگەن
قاشاننان قايسار ۇلانبىز.
كوڭىلىن قيال كوتەرگەن
ءومىرىن شاتتىق تەربەگەن
ەرتەڭگە قانات سەرمەگەن،
قاشاننان قايسار ۇلانبىز.
2- وقۋشى: ۇلى ەلدىڭ الپەشتەگەن ۇلانىمىز،
سول ەلگە لايىق بولۋ ۇرانىمىز.
سايلاردا سىڭعىر قاعىپ اعاتۇعىن
سارقىلماس سان داۋىستى بۇلاعىمىز.
قۇلپىرعان ەلىمىزدىڭ ۇل-قىزىمىز
ازىرگە ماڭدايداعى قۇندىزىمىز
اراسىن جەر مەن كوكتىڭ جالعايتۇعىن،
ەرتەڭگى جارقىراعان جۇلدىزىمىز.
3-وقۋشى: بالالار، بۇل – جول باسى دانالىق
كەلىڭدەر ءتۇسىپ، بايقاپ، قارالىق تا.
بۇل جولمەن بارا جاتقان وزىڭدەي كوپ،
سولاردى كورە تۇرا قالالىق پا؟!
دانالىق وشپەس جارىق، كەتپەس بايلىق،
جۇرىڭدەر، ىزدەپ تاۋىپ الالىق تا!
4- وقۋشى: قاراعىم وقۋ وقى، بوسقا جۇرمە
ويىنعا قۇر قالارسىڭ، كوڭىل بولمە.
جولاما، شاقىرسا دا قاسىنا ەرمە!
كىدىرمەشى ايالداما، العا ۇمتىل
الام دەپ كوكتەن جۇلدىز قولىڭ سەرمە
«قارماعان قاراپ قالماس!» دەگەن راس،
توقتاماي ىستەي بەلسەڭ باتىپ تەرگە،
جاسىنان وقۋ وقىپ، ونەر قۋعان
جان جەتپەس كوڭىلى جۇيرىك كەمەڭگەرگە…
5- وقۋشى: وقۋ، ءبىلىم جانعان شىراق، ويلاساڭ
ۇيرەنەرسىڭ، ىزدەپ كورسەڭ، قويماساڭ.
قۋ ونەردى، بۋ بەلىڭدى، جىگەر سال.
پادا الارسىڭ، قاۋجانارسىڭ تويماساڭ.
6-وقۋشى: عىلىم تاپپاي ماقتانبا،
ورىن تاپپاي باپتانبا.
قۇمارلانىپ شاتتانبا
ويناپ بوسقا كۇلۋگە
بەس نارسەدەن قاشىق بول،
بەس نارسەگە اسىق بول
ادام بولام دەسەڭىز.
7- وقۋشى: ەڭبەك ەتسەم، ەرتەڭگى
باقىتىما سەنەمىن!
ماقساتىما جەتكىزەر
ۋاقىتىما سەنەمىن!
دوستىق ىسپەن قاستى دا
جەڭەرىمە سەنەمىن!
اقىل،سانا، بىلىممەن
ونەرىمە سەنەمىن!
ارىم تازا، اق كوڭىل
ادالدىققا سەنەمىن!
ابىرويلى اق نيەت
ادامدىققا سەنەمىن!
حور. «ءمۇعالىم – ول ءبىزدىڭ».
1) وقۋشىلاردى ورنىنا وتىرعىزىپ، ارناۋلى پاندەر بويىنشا سۇراقتار قويۋ
انا ءتىلى.
1) تولە ءبيدىڭ شەشەندىگى.
اتاقتى بيلەر ارقاعا جينالىپتى. ايتقان مەزگىلدەن تولە بي كەشىگىپ كەلەدى. وعان شامدانعان بيلەر: - تولە بي كەلسە، ورنىمىزدان تۇرمايىق، - دەپ ۋادەلەسەدى. ءبىراق تولە بي كەلگەندە ورىندارىنان تۇرىپ كەتەدى. تەك ەكى-ۇش بي عانا تۇرمايدى. تولە بي كوپشىلىكتەن كەشىككەنى ءۇشىن كەشىرىم سۇرايدى. الگى تۇرماي قالعان بيلەردىڭ ءبىرى سوزدەن ۇتۋ ءۇشىن سىناي سۇراق قويادى:
- ب ا ق دەگەنىمىز نە؟
- بايلىق دەگەنىمىز نە؟
- بالا دەگەنىمىز نە؟
تولە بي ورنىنا وتىرماي، تۇرەگەپ تۇرعان بويدا نە دەپ جاۋاپ بەرەدى؟
2) ايتەكە ءبيدىڭ شەشەندىك سوزدەرىن كىم ايتىپ بەرەدى؟
3) قازاق حالقىندا ەلىن، جەرىن سىرتقى جاۋلاردان قورعاپ، امان ساقتاپ قالعان ادال ۇلدار از بولماعان. حالىق ونداي باتىرلاردى قۇرمەتتەپ، ەرلىگىن، قايراتىن جىر قىلىپ اۋزىنان تاستاماي، ۇلكەنگە ونەگە، كىشىگە ۇلگى ەتكەن.
4) باتىرلار جىرىنان ءۇزىندى وقيىق.
5) مونولوگ جانە ديالوگ سويلەۋ دەگەنىمىز نە؟
6) ماقال-ماتەل.( بالا، بولە، اتا-انا، جەڭگە، ءسىڭلى، اعا.)
ماتەماتيكا
1) ناتۋرال ساندار دەپ قانداي سانداردى اتايدى؟
2) سانداردى قوسۋ، ازايتۋ، كوبەيتۋ، ءبولۋ قانداي امالدار بولىپ تابىلادى
3) ءبىز قانداي شامالارمەن تانىستىق؟
4) ورنەكتىڭ نەشە ءتۇرىن بىلەسىڭدەر؟
5) كوپبۇرىشتىڭ پەريمەترىن قالاي تابامىز؟
6) اۋدانىن قالاي تابامىز؟
قازاق ءتىلى.
ەرتە،ەرتە،ەرتەدە
ەشكى ءجۇنى كەلتەدە.
ءبىر زات ەسىم دەگەن باي ءومىر ءسۇرىپتى.
زات ەسىمنىڭ جەتى ۇلى بولىپتى.
ءار ۇلىنىڭ ءوز بالا-شاعاسى،
تۋعان-تۋىستارى بولعان ەكەن.
سۇراق. ا) زات ەسىنىڭ ءبىرىنشى بالاسىنىڭ اتى قالاي اتالادى؟
1. ۇلداردىڭ ورىنداۋىندا « ەل قورعاۋعا ءازىرمىز».
2. ءبىزدىڭ سىنىپتا كىشكەنتاي كەزىنەن ءازىل ايتىپ، جۇرتتى كۇلدىرىپ جۇرگەن بالالار دا بارشىلىق. ەندى ءبىر كەزەك سول بالالاردىڭ ءازىلىن تىڭدايىق. ءازىل. «پارتا».
3. باۋبەك بۇلقىشيەۆتىڭ «انا» دەپ اتالاتىن شىعارماسىنان ءۇزىندى وقىپ بەرەدى.
4. ءان «اناشىم»
5. بىزدەر تاتۋ بالامىز.
گۇل-گۇل جايناپ جانامىز.
جاتتىعۋلار جاساساق
جاقسى سەرگىپ قالامىز.
6. تابيعات اياسىندا «ارا مەن شىبىن»
7. ءان ايتىلدى نەشە ءتۇرلى
بيگە كەزەك بەرەلىك
مىڭ بۇرالعان قىزدارىمىزدىڭ
ونەرلەرىن كورىپ تاماشالايىق.
8. بالا ءتىلى – بال.
كىشكەنتاي كەزدەگى ءبىر ءتاتتى ەستە قالاتىن قىلىقتارىن ايتىپ بەرسەڭىز.
9. اتا-انالارمەن جۇرگىزىلەتىن جۇمىستار
ا) گاۋحار (ءازىل ايتىڭىز)
ءا) سارا اپاي (ولەڭ وقۋ)
ب) مەن قۇربىمدى جاقسى كورەمىن. (قىزىڭىزدىڭ قۇربىسىن اتاڭىز)
10 ءازىل. «قوجاناسىر مەن كەمپىرى»
11. ولەڭ «راحمەت ساعان ءمۇعالىم»
12 ەل ەرتەڭى بىزدەرمىز «10 جىلدان سوڭ» ماماندىق يەسىمىز.
ءان «ءارقاشان كۇن سونبەسىن!»
قۇتتىقتاۋ سوزدەر مەن وقۋشىلارعا سىيلىقتار تاراتىپ بەرۋ.
سوڭى.
بەينەۋ اۋدانى، بەينەۋ گيمنازياسىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى تاستايبەكوۆا گۇلناز
قوش، باستاۋىش!
ماقساتى: باستاۋىش سىنىپ مەرەكەسىن وتكىزۋ تۋرالى ايتۋ. وقۋشىلاردىڭ بىلىمدىلىك داعدىلارىن بايقاۋ. جاس بۇلدىرشىندەردى مادەنيەتتىلىككە، بىرلىككە جانە ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ادىس-تاسىلدەرى: سۇراق قويۋ، بەكىتۋ، ماداقتاۋ.
1. ۇيىمداستىرۋ.
2. نەگىزگى ءبولىم.
قۇرمەتتى ۇستازدار، اتا-انالار! مىنە، بۇگىن 4-سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ باستاۋىش سىنىپپەن قوشتاسۋ ەرتەڭگىلىگىن وتكىزگەلى تۇرمىز. وقۋشىلار، وسىدان 4 جىل بۇرىن مەكتەپ تابالدىرىعىن ءبىرىنشى رەت اتتاپ 1-سىنىپقا كەلىپ ەدىڭدەر. مىنە ەندى باستاۋىش سىنىپتى اياقتاعالى تۇرسىڭدار. سەندەر بۇگىن بالدىرعان بالعىن بالالىق شاقتارىڭمەن قوشتاساسىڭدار.
1- وقۋشى: اۋەگە اسقاقتاعان ولەڭىمىز،
باقىتتى بايتاق ەلدىڭ بوبەگىمىز.
جورىققا تاۋلارىنا ءجيى شىقساق،
سول تاۋداي اسقاق بولساق دەگەنىمىز.
جارىسىپ ويناپ جەلمەنەن،
بيىككە تالماي ورلەگەن،
باعىتتان تايىپ كورمەگەن
قاشاننان قايسار ۇلانبىز.
كوڭىلىن قيال كوتەرگەن
ءومىرىن شاتتىق تەربەگەن
ەرتەڭگە قانات سەرمەگەن،
قاشاننان قايسار ۇلانبىز.
2- وقۋشى: ۇلى ەلدىڭ الپەشتەگەن ۇلانىمىز،
سول ەلگە لايىق بولۋ ۇرانىمىز.
سايلاردا سىڭعىر قاعىپ اعاتۇعىن
سارقىلماس سان داۋىستى بۇلاعىمىز.
قۇلپىرعان ەلىمىزدىڭ ۇل-قىزىمىز
ازىرگە ماڭدايداعى قۇندىزىمىز
اراسىن جەر مەن كوكتىڭ جالعايتۇعىن،
ەرتەڭگى جارقىراعان جۇلدىزىمىز.
3-وقۋشى: بالالار، بۇل – جول باسى دانالىق
كەلىڭدەر ءتۇسىپ، بايقاپ، قارالىق تا.
بۇل جولمەن بارا جاتقان وزىڭدەي كوپ،
سولاردى كورە تۇرا قالالىق پا؟!
دانالىق وشپەس جارىق، كەتپەس بايلىق،
جۇرىڭدەر، ىزدەپ تاۋىپ الالىق تا!
4- وقۋشى: قاراعىم وقۋ وقى، بوسقا جۇرمە
ويىنعا قۇر قالارسىڭ، كوڭىل بولمە.
جولاما، شاقىرسا دا قاسىنا ەرمە!
كىدىرمەشى ايالداما، العا ۇمتىل
الام دەپ كوكتەن جۇلدىز قولىڭ سەرمە
«قارماعان قاراپ قالماس!» دەگەن راس،
توقتاماي ىستەي بەلسەڭ باتىپ تەرگە،
جاسىنان وقۋ وقىپ، ونەر قۋعان
جان جەتپەس كوڭىلى جۇيرىك كەمەڭگەرگە…
5- وقۋشى: وقۋ، ءبىلىم جانعان شىراق، ويلاساڭ
ۇيرەنەرسىڭ، ىزدەپ كورسەڭ، قويماساڭ.
قۋ ونەردى، بۋ بەلىڭدى، جىگەر سال.
پادا الارسىڭ، قاۋجانارسىڭ تويماساڭ.
6-وقۋشى: عىلىم تاپپاي ماقتانبا،
ورىن تاپپاي باپتانبا.
قۇمارلانىپ شاتتانبا
ويناپ بوسقا كۇلۋگە
بەس نارسەدەن قاشىق بول،
بەس نارسەگە اسىق بول
ادام بولام دەسەڭىز.
7- وقۋشى: ەڭبەك ەتسەم، ەرتەڭگى
باقىتىما سەنەمىن!
ماقساتىما جەتكىزەر
ۋاقىتىما سەنەمىن!
دوستىق ىسپەن قاستى دا
جەڭەرىمە سەنەمىن!
اقىل،سانا، بىلىممەن
ونەرىمە سەنەمىن!
ارىم تازا، اق كوڭىل
ادالدىققا سەنەمىن!
ابىرويلى اق نيەت
ادامدىققا سەنەمىن!
حور. «ءمۇعالىم – ول ءبىزدىڭ».
1) وقۋشىلاردى ورنىنا وتىرعىزىپ، ارناۋلى پاندەر بويىنشا سۇراقتار قويۋ
انا ءتىلى.
1) تولە ءبيدىڭ شەشەندىگى.
اتاقتى بيلەر ارقاعا جينالىپتى. ايتقان مەزگىلدەن تولە بي كەشىگىپ كەلەدى. وعان شامدانعان بيلەر: - تولە بي كەلسە، ورنىمىزدان تۇرمايىق، - دەپ ۋادەلەسەدى. ءبىراق تولە بي كەلگەندە ورىندارىنان تۇرىپ كەتەدى. تەك ەكى-ۇش بي عانا تۇرمايدى. تولە بي كوپشىلىكتەن كەشىككەنى ءۇشىن كەشىرىم سۇرايدى. الگى تۇرماي قالعان بيلەردىڭ ءبىرى سوزدەن ۇتۋ ءۇشىن سىناي سۇراق قويادى:
- ب ا ق دەگەنىمىز نە؟
- بايلىق دەگەنىمىز نە؟
- بالا دەگەنىمىز نە؟
تولە بي ورنىنا وتىرماي، تۇرەگەپ تۇرعان بويدا نە دەپ جاۋاپ بەرەدى؟
2) ايتەكە ءبيدىڭ شەشەندىك سوزدەرىن كىم ايتىپ بەرەدى؟
3) قازاق حالقىندا ەلىن، جەرىن سىرتقى جاۋلاردان قورعاپ، امان ساقتاپ قالعان ادال ۇلدار از بولماعان. حالىق ونداي باتىرلاردى قۇرمەتتەپ، ەرلىگىن، قايراتىن جىر قىلىپ اۋزىنان تاستاماي، ۇلكەنگە ونەگە، كىشىگە ۇلگى ەتكەن.
4) باتىرلار جىرىنان ءۇزىندى وقيىق.
5) مونولوگ جانە ديالوگ سويلەۋ دەگەنىمىز نە؟
6) ماقال-ماتەل.( بالا، بولە، اتا-انا، جەڭگە، ءسىڭلى، اعا.)
ماتەماتيكا
1) ناتۋرال ساندار دەپ قانداي سانداردى اتايدى؟
2) سانداردى قوسۋ، ازايتۋ، كوبەيتۋ، ءبولۋ قانداي امالدار بولىپ تابىلادى
3) ءبىز قانداي شامالارمەن تانىستىق؟
4) ورنەكتىڭ نەشە ءتۇرىن بىلەسىڭدەر؟
5) كوپبۇرىشتىڭ پەريمەترىن قالاي تابامىز؟
6) اۋدانىن قالاي تابامىز؟
قازاق ءتىلى.
ەرتە،ەرتە،ەرتەدە
ەشكى ءجۇنى كەلتەدە.
ءبىر زات ەسىم دەگەن باي ءومىر ءسۇرىپتى.
زات ەسىمنىڭ جەتى ۇلى بولىپتى.
ءار ۇلىنىڭ ءوز بالا-شاعاسى،
تۋعان-تۋىستارى بولعان ەكەن.
سۇراق. ا) زات ەسىنىڭ ءبىرىنشى بالاسىنىڭ اتى قالاي اتالادى؟
1. ۇلداردىڭ ورىنداۋىندا « ەل قورعاۋعا ءازىرمىز».
2. ءبىزدىڭ سىنىپتا كىشكەنتاي كەزىنەن ءازىل ايتىپ، جۇرتتى كۇلدىرىپ جۇرگەن بالالار دا بارشىلىق. ەندى ءبىر كەزەك سول بالالاردىڭ ءازىلىن تىڭدايىق. ءازىل. «پارتا».
3. باۋبەك بۇلقىشيەۆتىڭ «انا» دەپ اتالاتىن شىعارماسىنان ءۇزىندى وقىپ بەرەدى.
4. ءان «اناشىم»
5. بىزدەر تاتۋ بالامىز.
گۇل-گۇل جايناپ جانامىز.
جاتتىعۋلار جاساساق
جاقسى سەرگىپ قالامىز.
6. تابيعات اياسىندا «ارا مەن شىبىن»
7. ءان ايتىلدى نەشە ءتۇرلى
بيگە كەزەك بەرەلىك
مىڭ بۇرالعان قىزدارىمىزدىڭ
ونەرلەرىن كورىپ تاماشالايىق.
8. بالا ءتىلى – بال.
كىشكەنتاي كەزدەگى ءبىر ءتاتتى ەستە قالاتىن قىلىقتارىن ايتىپ بەرسەڭىز.
9. اتا-انالارمەن جۇرگىزىلەتىن جۇمىستار
ا) گاۋحار (ءازىل ايتىڭىز)
ءا) سارا اپاي (ولەڭ وقۋ)
ب) مەن قۇربىمدى جاقسى كورەمىن. (قىزىڭىزدىڭ قۇربىسىن اتاڭىز)
10 ءازىل. «قوجاناسىر مەن كەمپىرى»
11. ولەڭ «راحمەت ساعان ءمۇعالىم»
12 ەل ەرتەڭى بىزدەرمىز «10 جىلدان سوڭ» ماماندىق يەسىمىز.
ءان «ءارقاشان كۇن سونبەسىن!»
قۇتتىقتاۋ سوزدەر مەن وقۋشىلارعا سىيلىقتار تاراتىپ بەرۋ.
سوڭى.
You Might Also Like
