قوش كەلدىڭ، ءاز ناۋرىز!
زالدا اسەم اۋەن ويناپ تۇرادى. بالالار بيلەپ كىرەدى
تاربيەشى: كۇلىمدەگەن شۋاقتى كوكتەممەن بىرگە قازاق دالاسىنا جاڭا جىل كەلدى. ۇلى مەرەكەلەرىڭىزبەن قۇتتىقتاي وتىرىپ، دەندەرىڭىزگە ساۋلىق، ەڭبەكتەرىڭىزگە تابىس تىلەيمىز. ۇلى مەرەكە سىزدەرگە باقىت، قۋانىش، سىيلاسىن!
تاربيەشى: ارمىسىزدار قۇرمەتتى قوناقتار. ۇلىس كۇندەرىڭىز قۇتتى بولسىن! كەلە جاتىر جىلىمىز،
مەيرامدايمىز مۇنى ءبىز.
حالقى سۇيگەن مەيرامدى
قارسى الايىق ناۋرىزدى! (ناۋرىز قىز مۋزىكامەن ورتاعا كەلەدى)
ناۋرىز قىز: مەن ناۋرىز قىزبىن
قىزدارىمدا قاسىمدا
ۇلىس كۇنگە جەتتى مىنە اسىعا
كەلگەن جىلىم جاقسىلىققا باستاشى
قۋانىشپەن ءار ءۇيدىڭ
بوساعاسىن اتتاشى
ايشا
3. ءساندى كوكتەم - ناۋرىز!
ناۋرىز تويى - جىرىمىز.
كوڭىل گۇلدەي جايناسىن.
قۇلپىرسىن كۇن مەن اي.
قۇتتى بولسىن ناۋرىز!
قوش كەلىپسىڭ ناۋرىز! سابيرا
ارمان تويى حالىقتىڭ.
قۋانىشى حالىقتىڭ،
قۇتتى بولسىن قادامىڭ!
بي بيلەدىك ءبارىمىز! نۇرسەزىم
ەگىن ءوڭىن تولقىتقان،
ەلدىڭ كوڭىلىن شالقىتقان.
باس يەمىز - ناۋرىز!
سەنى تويلاپ قارسى الىپ، كاميلا
بار الەمگە جار سالىپ،
سالەم بەردىك، ءبىز سىزگە!
تاربيەشى: راقمەت، تورلەتىڭدەر، داستارحان باسىنا جايعاسىڭدار.
ناۋرىز جىل باسى، ناۋرىز قۋانىش مەرەكەسى.
تاربيەشى: ناۋرىز - باقىت پەن شاتتىق مەرەكەسى.
ناۋرىز – كوكتەم مەرەكەسى. ەندەشە «كوكتەم» تۋرالى ءان شىرقايىق
ءان: «كوكتەم كەلدى»
تاربيەشى: كەلەسى كەزەكتى وسىناۋ قاسيەتتى مەرەكەگە ارنالعان تاقپاقتارعا بەرەمىز.
تاقپاقتار
ديلناز ناۋرىز تويىم، ناۋرىز تويىم.
قۇتتى بولسىڭ حالايىق!
قانە، دوستار، قانە، دوستار،
شىرقاپ انگە سالايىق.
توعجان
وسىنشاما جاقسىلىق
الىپ كەلگەن ناۋرىزىم
تورلەت بىزگە نۇر بەرىپ،
شۋاق شاشىپ اق ءجۇزىڭ!
سۇلتان
ناۋرىز شاتتىق ءانىمىز
سالتاناتتى ءسانىمىز
ءان سالامىز ءبارىمىز
بي بيلەيمىز ءبارىمىز
جانەل
12. ناۋرىز ايى - گۇل ايى
ناۋرىز ايى - نۇر ايى
ناۋرىز ايدا حالقىمنىڭ
قۇلپىرا تۇسەر شىرايى
كامال ارعىن
6. ۋا، حالايىق، حالايىق!
اسەم انگە سالايىق
ناۋرىز تويىن كوڭىلدى
بىرگە قارسى الايىق
تاربيەشى: وي بالالار جارايسىڭدار، بارەكەلدى.
تاربيەشى: حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق ونەرىنىڭ تاعى ءبىر كەرەمەت ءتۇرى بۇل ايتىس. ناۋرىز مەيرامىندا اقىندار ايتىسى بولىپ وتىرعان. اقىندار جاقسىلىق پەن جاماندىق، سۋىق پەن جىلىنىڭ كۇرەسىن جىرلاعان.
حالقىمىزدىڭ ەجەلدەن كەلە جاتقان بۇل ءتول ونەرى، بۇگىنگى ۇرپاق بويىندا دا ءوز جالعاسىن تابۋدا. وسىنداي تاماشا ونەردى جالعاستىرۋ ءوز پارىزىمىز دەپ تۇسىنگەن كىشكەنتاي ايتىسكەرلەرىمىزدى قوشەمەتتەپ قارسى الايىق:
ايتىس: اباي مەن ارۋجان
اندەتىپ الدار كەلەدى (مەن الدارمىن، الدارمىن)
ايتىسىپ جاتقان بالالاردىڭ داۋسىن ەستىپ كەلدىم. بۇل جەردە مەرەكە بولىپ جاتىر ما؟
تاربيەشى: ءيا، الدار كوڭىل - كۇيىڭ جاقسى ەكەن، امانسىڭ با؟
الدار: امانسىزدار ما! ناۋرىز مەيرامى قۇتتى بولسىن.
ءيا، ساراڭ بايدى الداپ، مىنەكەي ناۋرىز مەيرامىنا جاڭا شاپان كيىپ كوڭىلدى كەلەمىن. (كورسەتىپ قويادى شاپانىن)
تاربيەشى: ەندەشە ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىن بىزبەن بىرگە قارسى ال، ناۋرىز مەيرامىڭ قۇتتى بولسىن!
الدار: راحمەت! مەن سەندەرگە قۇر قول كەلگەن جوقپىن. ۇلتتىق ويىنداردىڭ ءبىرى اسىق اتۋ ويىنىن، ويناۋعا ءبىر دوربا اسىقتار الا كەلدىم.
ويىن: (اسىق ويىنى)
تاربيەشى: راحمەت ساعان الدار. ويىنىڭ بالالارعا وتە ۇنادى، كەل داستارحان باسىنا تورلەت.
الدار: راحمەت (داستارحان باسىنا وتىرادى)
تاربيەشى: ناۋرىز تويىن باستايمىز
بيمەن ونى قوستايمىز
بي: «توستاعان ءبيى»
ناۋرىز قىز: مەن قانشا شۋاعىمدى شاشىپ، مەيىرلەنگەنىمەن قالىڭ قىستىڭ ەتەگى سوگىلە قويماعان ءتارىزدى. تەزىرەك قار تۇگەلدەي ەرىپ، اعاشتار بۇرشىك اشىپ، جەر كوكتەۋ ءۇشىن نە ىستەسەك ەكەن ءا؟
تاربيەشى: ءيا، ازداپ سالقىن، اينالا ءالى قار. ول ءۇشىن ءبىز شۋاعىن شاشقان التىن ساۋلەلى ارۋ كۇندى، قاسيەتتى جەر انانى، ىستىق ىقىلاستى وت انانى ورتاعا شاقىرايىق.
(مۋزىكامەن جەر انا، وت انا، ارۋ كۇن شىعادى). باستارىنا بايلام تاعۋ
جەر انا: اراي (باتا بەرەدى) شاشۋ شاشادى.
جەتەگىڭ بۇيدا بولسىن،
ارقاڭ شۋدا بولسىن.
بەرەتىن اسىڭ بولسىن،
كورەتىن جاسىڭ بولسىن.
بەسىگىڭ الدىڭنان تۇسپەسىن،
باسىڭنان جاقسىلىق كەتپەسىن،
جاماندىق ساعان جەتپەسىن.
وت انا: الميرا جىل باسى - ناۋرىز مەرەكە،
اق نۇرعا الەم بوياندى.
ناۋرىز تويى بەرەكە،
تىرشىلىك تاڭى وياندى.
ارۋ كۇن: رابيا ۋا، جاراندار، كەلىڭدەر!
توي قىزىعىن كورىڭدەر!
ناۋرىز تويعا باس ءيىپ،
كۇنگە سالەم بەرىڭدەر!
ارمىسىزدار كورەرمەن قاۋىم! ناۋرىز مەيرامى قۇتتى بولسىن، ۇلىس وڭ بولسىن!
تاربيەشى: اياۋلى دا قاسيەتتى انالار ءبىزدىڭ مەرەكەلىك داستارحانىمىزعا تورلەتىڭىزدەر!
ناۋرىز قىز: ناۋرىز مەيرامىندا اۋىلداردى ارالاپ ناۋرىز كوجە ءىشۋ كەرەك ەكەن.
تاربيەشى: ءيا، ناۋرىز كوجە ەڭ ءدامدى، ءارى تويىمدى، قۇنارلى تاعامنىڭ ءبىرى.
ناۋرىز قىز: ەندەشە، مەن اۋىلداردى ارالاپ، قىدىرىپ قايتايىن – دەپ شىعىپ كەتەدى.
ءان «ناۋرىز مەرەكە»
مۋزىكامەن قاڭباق شال دومالاپ كەلەدى. وي، قايدا كەلدىم. ارمىسىزدار اعايىن.
تاربيەشى: امانسىز با، اتا؟
قاڭباق: الەي بولسىن، بالام! مەن بالاباقشادا ناۋرىز تويى ءوتىپ جاتىر دەگەندى ەستىپ، جولعا شىعىپ ەدىم، ءبىر جەل تۇرىپ، مەنى ۇشىرىپ الا جونەلدى.
تاربيەشى: ە - ە، اقساقال قاڭباق شال دەگەن اتا ءسىز بولاسىز با؟
قاڭباق: ءيا، ءيا تۋرا ءوزىمىن.
تاربيەشى: ءدال ۇستىنەن ءتۇستىڭىز، بىزدە ناۋرىز تويى ءوتىپ جاتىر، تورگە شىعىڭىز، قوناق بولىڭىز!
قاڭباق: راقمەت! مەنى وسىندا كەلە جاتىر ەدىم، ءبىر ءداۋ جولدا تۇر، بايقاماي قاعىپ كەتتىم، سول مەنى قۋىپ كەلە جاتىر عوي دەيمىن. قورقامىن.
تاربيەشى: وندا نە ىستەيسىڭ؟
قاڭباق: بىلمەيمىن. ءقازىر كورەمىز.
مۋزىكامەن ءداۋ كەلەدى. ءاي، سەن قاڭباق شال، سەن مەنى نەگە قاعىپ ءوتىپ كەتتىڭ، توقتاماي. الدى – ارتىڭا قاراماي زىرلادىڭ عوي.
قاڭباق: ەە، داۋەكە، قالىڭىز قالاي؟ (قول الىسىپ امانداسادى)
ناۋرىزىڭىز قۇتتى بولسىن! جاڭا ءبىر جەل تۇرىپ، مەنى ۇشىرىپ، وسىندا الىپ كەلدى. بۇل ناۋرىز تويى. ناۋرىزدا رەنجىسۋگە بولمايدى، بارلىعى تاتۋ – ءتاتتى ءجۇرۋ كەرەك. ءتوس قاعىستىرىپ امانداسادى. كەلشى، ءبىر قۇشاقتايىن.
ءداۋ: قانداي ناۋرىز مەرەكەسى؟
قاڭباق: قازاق سالتى بويىنشا تويلاناتىن ناۋرىز تويى، ءبىزدىڭ جاڭا جىلىمىز.
ءداۋ: اسسالاۋماعالەيكۋم حالايىق، ناۋرىز تويلارىڭىز قۇتتى بولسىن!
ەە، قاڭباق شال، سويلە، سويلە! ونداي بولسا، كەل ەكەۋىمىز كۇش سىناسايىق، كىمنىڭ كۇشى كوپ ەكەنىن كورەيىك.
قاڭباق: سىناسساق، سىناسايىق كەل، ەندەشە، مىنا تاستىڭ قۇمىن شىعار.
مىناۋ شەلەك، وسىنىڭ ىشىنە سال.
ءداۋ: مەن ونى ءبىر قولىمەن – اق ەزىپ، قۇمىن شىعارامىن. مىنە، مىنە كوردىڭدەر مە؟ - دەپ بالالارعا كورسەتەدى. قاڭباق شال كوردىڭ بە، مەنىڭ كۇشىم قانداي كوپ.
قاڭباق: كوردىم كەرەمەت ەكەن. ۇستاپ كورىپ، سەن تاستىڭ مايىن شىعارماپسىڭ عوي.
ءداۋ: ەندى سەن كور، كورەيىن.
قاڭباق: ۇستەل ۇستىنەن كورسەتپەي تاسقا ماي جاعىپ الادى. قولىندا شەلەك تاستى قاتتىراق ەزىپ، ۇستىندەگى مايىن بالالارعا كورسەتەدى.
مىنە تاستىڭ مايىن شىعاردىم، داۋگە كورسەتەدى.
ءداۋ: تاڭ قالادى. تاستىڭ دا مايى بولادى ەكەن عوي. وي كەرەمەت، كەرەمەت!
قاڭباق: ارينە مەنىڭ كۇشىم كوپ.
ءداۋ: ەندى تاستى كوتەرىپ كورەيىك، كىمنىڭ كۇشى كوپ ەكەن. مەن تاستى ءبىر قولىمەن كوتەرەمىن – دەپ ماقتانادى دا، جەردەن تاستى الىپ كوتەرەدى.
ال، ەندى سەن كوتەر.
قاڭباق: جاڭا تاستىڭ مايىن شىعاردىم، ونى كوردىڭ. ەندى نە ىستەسەم ەكەن دەپ ويلانىپ وتىرمىن.
ءداۋ: نەسىنە ويلاناسىڭ، بول سەنىڭ كۇشىڭدى كورەيىك. كوتەر، كوتەر.
قاڭباق: ەگەر، مەن ءقازىر تاستى لاقتىرسام، قاعىپ الا الماسام، اسپان جەرگە اينالىپ تۇسە مە دەپ قورقىپ تۇرمىن. مەن ءوزىم ءۇشىن ەمەس، سەن ءۇشىن قورقىپ تۇرمىن.
ءداۋ: نەمەنە، نەمەنە؟ مەن ءۇشىن قورىق پا؟ قانە، لاقتىر.
قاڭباق: ودان دا، بالالارمەن باسقا ويىن وينايىق. ويىننىڭ اتى «تەڭگە الۋ» كىم تەڭگەنى كوپ جينايدى سول جەڭىمپاز بولادى، سوڭىنان ساناۋ.
تاربيەشى: ءبىزدىڭ قوناعىمىز بولىڭىزدار، تورگە شىعىڭىزدار. (داستارحان باسىنا وتىرعىزادى)
تاربيەشى: بالالار، مالداس قۇرىپ دوڭگەلەنە وتىرامىز، قولىمداعى ءجىپتى كورىپ وتىرسىڭدار، وسى ءجىپتى وراي وتىرىپ، ءبىر – ءبىر تىيىم ءسوز ايتۋ كەرەك.
دايىنبىز با؟ باستايمىز.
ۇيدە ىسقىرما
ۇلكەننىڭ جولىن كەسپە
استى ۇرلەمە
ساۋساعىڭدى اۋزىڭا سالما
ءتىلىڭدى شىعارما
جاقتى تايانبا
تىزەڭدى قۇشاقتاما
تابانىڭدى تارتپا
ءبىر قولمەن ناندى ۇزبە
ەسىكتى قاتتى جاپپا
وتقا تۇكىرمە
ۇيگە قاراي جۇگىرمە
ەسىكتى كەرمە
ۇلكەننىڭ الدىن كەسپە
بوساعاعا تۇرما
بوس بەسىكتى تەربەتپە
بەتىڭدى باسپا
ادامعا قاراپ كەرىلمە
كوك ءشوپتى جۇلما
قۇستاردىڭ ۇياسىن بۇزبا
سۋعا تۇكىرمە
قۇمىرسقانىڭ يلەۋىن بۇزبا.
تاربيەشى: ال، قۇرمەتتى حالايىق، بەسىككە سالۋ راسىمىنە كەزەك بەرەيىك.
ءاليا: بۇل - بەسىك. بەسىكتىڭ جابدىقتارىن ايتىپ وتەيىن. كورپەسى، جاستىقشاسى، باۋلارى، اياقباۋى، جورگەگى، تۇبەگى، شۇمەگى بولادى.
- ال ەندى بەسىكتى دايىنداپ، بوبەگىمىزدى جاتقىزايىق.
- بەسىككە بالانى سالماس بۇرىن، الاستاپ العان دۇرىس.
- شىرپىنى جاعىپ، وتپەن الاستايدى. (سىرىڭكەنى كورسەتەدى)
الاس - الاس، الاس،
بار پالەدەن الاس.
بارلىق پالە جەلمەن كەتسىن،
اعىندى سۋمەن كەتسىن.
الاس - الاس، الاس.
ەندى تىشتىرما ءراسىمىن جاسايىق.
تىشتى، تىشتى، تىشتى ما؟
بالالار حورمەن: تىشتى، تىشتى
ءاليا: كونفەتتى ۋىستاپ الىپ، ەكى جاققا بالالارعا شاشادى
قايتالاپ ايتادى: تىشتى، تىشتى، تىشتى ما؟
بوبەگىم ۇيىقتاپ دەم السىن
قۋناپ ويانسىن!
ەندى بالانى بەسىككە سالايىق.
بەسىك جىرىنىڭ ءبىر شۋماعىن ايتىپ جىبەرەيىك.
ءتاي – ءتاي باسىپ بوپەشىم، جۇرگەنىڭ قانداي
كوز قۋانىش كوكەشىم، كۇلگەنىڭ بالداي
اسپانداعى اي كۇندى، الامىن دەيسىڭ
اسقار تاۋداي ايبىندى، بولامىن دەيسىڭ
ءالدي – ءالدي، اق بوپەم
سەندەي ءسابي جوق كوكەم
انام اكەم دەيسىڭ بە، ءتىلىڭ ءتاتتى ەكەن
ءالدي – ءالدي، اق ەركەم
بوي جەتەرسىڭ سەن ەرتەڭ
ماقتانىشى ەلىمنىڭ، ءوزىڭ بول ەركەم
تاربيەشى: كەل، بالالار وينايىق
وينايىق تا، كوڭىلىمىزدى كوتەرەيىك
ويىن: «ورامال تاستاۋ» قىزىمىزدى ورتاعا شاقىرايىق. ۇلدارىمىز مۋزىكا اۋەنىمەن اتپەن شابادى. مۋزىكا توقتاعاندا، قىزىمىز ورامالدى ورتاعا تاستايدى، ال ۇلدار جەرگە تۇسىرمەي قاعىپ الۋ كەرەك. قاعىپ العان بالا قىزدىڭ بەتىنەن سۇيەدى.
بي: ۇلداردىڭ ءبيى
تاقپاقتار: ەرمان
7. ناۋرىز كەلدى تاماشا
ءان ايتامىز تالاسا
اتام، اجەم توي تويلاپ
قۋانىپ ءجۇر بالاشا
بي بيلەيمىز تاماشا!
ماجيت اليحان
8. اشىلدى دا كەبەجە
ءدام ازىرلەۋ باستالدى
اجەم ناۋرىز كوجەگە
جەتى ءتۇرلى اس سالدى.
اسقار
11. ناۋرىز كەلدى قۇت بولىپ
مىنا بىزگە ءسۇت بولىپ
اققا اۋىزمىز تولادى
بار جاقسىلىق بولادى.
نۇردوس
ناۋرىز كەلدى ەلىمە
ناۋرىز كەلدى جەرىمە
بايلىق باقىت تىلەيمىن
بۇكىل قازاق ەلىنە!
تاربيەشى: ءار ادام كەلەر جىلدان ۇلكەن ءۇمىت كۇتىپ، ونى اق تىلەكپەن، اق نيەتپەن قارسى الادى. ەندەشە، اق كيمەشەكتى اق اجەمىز ناۋرىز كوجە اكەلە جاتىر. قوش كەلدىڭىز! (مۋزىكا)
اجە: (قولىندا توستاعان، ناۋرىز كوجە)
- امانسىزدار ما، قۇرمەتتى قوناقتار، بالالار، كوكتەمنىڭ تاماشا مەرەكەسى، ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى، ناۋرىز قۇتتى بولسىن، ءار شاڭىراققا بەرەكە، بىرلىك، مارتەبە اكەلسىن. ۇلىس وڭ بولسىن، اق مول بولسىن! قايدا بارسا جول بولسىن!
- بالالار، مەنىڭ قولىمداعى نە؟ وندا نە بار دەپ ويلايسىڭدار؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار. بۇل ناۋرىز كوجە. ناۋرىز مەرەكەسىن ناۋرىز كوجەسىز ەلەستەتۋ مۇمكىن ەمەس. سەندەرگە سۇراق
- ناۋرىز كوجەنى نەشە ءتۇرلى تاعام قوسىپ دايىندايدى؟
- 7 ءتۇرلى
- قانە اتاپ بەرىڭدەرشى؟
- ءسۇر ەت، سۇزبە، بيداي، قۇرت، تارى، ماي، تۇز
- دۇرىس ايتاسىڭدار. ناۋرىز كوجە ەڭ ءدامدى، ءارى تويىمدى، قۇنارلى تاعامداردىڭ ءبىرى. ەرتە كەزدە ۇلكەن تايقازانعا پىسىرگەن. ناۋرىز كوجە قانشاما حالىقتى اشتىقتان امان الىپ قالعان.
- ال، قوناقتار جىل بويى توقشىلىق بولسىن، داستارحانىمىز كەڭ جايىلسىن دەگەن اق تىلەكپەن ناۋرىز كوجەدەن ءدام تاتىڭىزدار.
(اتا – انالار الدىنا ۇستەل قويۋ، ناۋرىز كوجە قۇياتىن توستاعاندار قويىپ، قۇيىپ بەرەدى)
اجە: مىنا ناۋرىز مەرەكەسىنە ءبىر ادەمى كىلەمشەنى اشەكەيلەۋدى باستاپ ەدىم، اياقتاي الماي قويدىم. مىنا كوزدە كورمەيدى، كارىلىكتە كەلدى. بالالار ماعان كومەكتەسىپ جىبەرەسىڭدەر مە؟ كەلىڭدەر، وتىرىڭدار – دەپ جەرگە وتىرادى
(اجە جەرگە وتىرىپ، كىلەمشەنى جايىپ، ويۋلارىن جانىنا قويىپ، قالاي جاساۋ كەرەك ەكەنىن كورسەتەدى. )
تاربيەشى: ارينە، بالالار اجەگە كومەكتەسەمىز بە؟ اجە، ءسىز كورسەتىپ وتىرىڭىز، قايسىسىن قاي جەرگە ورنالاستىرۋ كەرەك ەكەنىن. 4 بالا شىعارۋ
اجە: وي، راقمەت، بالالار! وركەندەرىڭ ءوسسىن، كوپ جاساڭدار. قانداي تاماشا كىلەمشە بولدى – دەپ جايىپ كورسەتەدى
تاربيەشى: قانداي كومەك كەرەك بولسا ايتىڭىز، ءبىز ءارقاشاندا كومەكتەسۋگە ءازىرمىز. سولاي ما، بالالار؟
اجە: راقمەت! ساۋ بولىڭدار! ناۋرىز قۇتتى بولسىن! (شىعىپ كەتەدى)
ءان: «ناۋرىز»
تاربيەشى: وسىمەن ناۋرىز مەرەكەسىنە ارنالعان ەرتەڭگىلىگىمىز اياقتالدى.
ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى ناۋرىز مەرەكەسى قۇتتى بولسىن!
قاراعاندى قالاسى،
№42 "تىلەك"بالاباقشاسى
تاربيەشى: ماعمۇر نازكەن جاراس قىزى
تاربيەشى: كۇلىمدەگەن شۋاقتى كوكتەممەن بىرگە قازاق دالاسىنا جاڭا جىل كەلدى. ۇلى مەرەكەلەرىڭىزبەن قۇتتىقتاي وتىرىپ، دەندەرىڭىزگە ساۋلىق، ەڭبەكتەرىڭىزگە تابىس تىلەيمىز. ۇلى مەرەكە سىزدەرگە باقىت، قۋانىش، سىيلاسىن!
تاربيەشى: ارمىسىزدار قۇرمەتتى قوناقتار. ۇلىس كۇندەرىڭىز قۇتتى بولسىن! كەلە جاتىر جىلىمىز،
مەيرامدايمىز مۇنى ءبىز.
حالقى سۇيگەن مەيرامدى
قارسى الايىق ناۋرىزدى! (ناۋرىز قىز مۋزىكامەن ورتاعا كەلەدى)
ناۋرىز قىز: مەن ناۋرىز قىزبىن
قىزدارىمدا قاسىمدا
ۇلىس كۇنگە جەتتى مىنە اسىعا
كەلگەن جىلىم جاقسىلىققا باستاشى
قۋانىشپەن ءار ءۇيدىڭ
بوساعاسىن اتتاشى
ايشا
3. ءساندى كوكتەم - ناۋرىز!
ناۋرىز تويى - جىرىمىز.
كوڭىل گۇلدەي جايناسىن.
قۇلپىرسىن كۇن مەن اي.
قۇتتى بولسىن ناۋرىز!
قوش كەلىپسىڭ ناۋرىز! سابيرا
ارمان تويى حالىقتىڭ.
قۋانىشى حالىقتىڭ،
قۇتتى بولسىن قادامىڭ!
بي بيلەدىك ءبارىمىز! نۇرسەزىم
ەگىن ءوڭىن تولقىتقان،
ەلدىڭ كوڭىلىن شالقىتقان.
باس يەمىز - ناۋرىز!
سەنى تويلاپ قارسى الىپ، كاميلا
بار الەمگە جار سالىپ،
سالەم بەردىك، ءبىز سىزگە!
تاربيەشى: راقمەت، تورلەتىڭدەر، داستارحان باسىنا جايعاسىڭدار.
ناۋرىز جىل باسى، ناۋرىز قۋانىش مەرەكەسى.
تاربيەشى: ناۋرىز - باقىت پەن شاتتىق مەرەكەسى.
ناۋرىز – كوكتەم مەرەكەسى. ەندەشە «كوكتەم» تۋرالى ءان شىرقايىق
ءان: «كوكتەم كەلدى»
تاربيەشى: كەلەسى كەزەكتى وسىناۋ قاسيەتتى مەرەكەگە ارنالعان تاقپاقتارعا بەرەمىز.
تاقپاقتار
ديلناز ناۋرىز تويىم، ناۋرىز تويىم.
قۇتتى بولسىڭ حالايىق!
قانە، دوستار، قانە، دوستار،
شىرقاپ انگە سالايىق.
توعجان
وسىنشاما جاقسىلىق
الىپ كەلگەن ناۋرىزىم
تورلەت بىزگە نۇر بەرىپ،
شۋاق شاشىپ اق ءجۇزىڭ!
سۇلتان
ناۋرىز شاتتىق ءانىمىز
سالتاناتتى ءسانىمىز
ءان سالامىز ءبارىمىز
بي بيلەيمىز ءبارىمىز
جانەل
12. ناۋرىز ايى - گۇل ايى
ناۋرىز ايى - نۇر ايى
ناۋرىز ايدا حالقىمنىڭ
قۇلپىرا تۇسەر شىرايى
كامال ارعىن
6. ۋا، حالايىق، حالايىق!
اسەم انگە سالايىق
ناۋرىز تويىن كوڭىلدى
بىرگە قارسى الايىق
تاربيەشى: وي بالالار جارايسىڭدار، بارەكەلدى.
تاربيەشى: حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق ونەرىنىڭ تاعى ءبىر كەرەمەت ءتۇرى بۇل ايتىس. ناۋرىز مەيرامىندا اقىندار ايتىسى بولىپ وتىرعان. اقىندار جاقسىلىق پەن جاماندىق، سۋىق پەن جىلىنىڭ كۇرەسىن جىرلاعان.
حالقىمىزدىڭ ەجەلدەن كەلە جاتقان بۇل ءتول ونەرى، بۇگىنگى ۇرپاق بويىندا دا ءوز جالعاسىن تابۋدا. وسىنداي تاماشا ونەردى جالعاستىرۋ ءوز پارىزىمىز دەپ تۇسىنگەن كىشكەنتاي ايتىسكەرلەرىمىزدى قوشەمەتتەپ قارسى الايىق:
ايتىس: اباي مەن ارۋجان
اندەتىپ الدار كەلەدى (مەن الدارمىن، الدارمىن)
ايتىسىپ جاتقان بالالاردىڭ داۋسىن ەستىپ كەلدىم. بۇل جەردە مەرەكە بولىپ جاتىر ما؟
تاربيەشى: ءيا، الدار كوڭىل - كۇيىڭ جاقسى ەكەن، امانسىڭ با؟
الدار: امانسىزدار ما! ناۋرىز مەيرامى قۇتتى بولسىن.
ءيا، ساراڭ بايدى الداپ، مىنەكەي ناۋرىز مەيرامىنا جاڭا شاپان كيىپ كوڭىلدى كەلەمىن. (كورسەتىپ قويادى شاپانىن)
تاربيەشى: ەندەشە ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىن بىزبەن بىرگە قارسى ال، ناۋرىز مەيرامىڭ قۇتتى بولسىن!
الدار: راحمەت! مەن سەندەرگە قۇر قول كەلگەن جوقپىن. ۇلتتىق ويىنداردىڭ ءبىرى اسىق اتۋ ويىنىن، ويناۋعا ءبىر دوربا اسىقتار الا كەلدىم.
ويىن: (اسىق ويىنى)
تاربيەشى: راحمەت ساعان الدار. ويىنىڭ بالالارعا وتە ۇنادى، كەل داستارحان باسىنا تورلەت.
الدار: راحمەت (داستارحان باسىنا وتىرادى)
تاربيەشى: ناۋرىز تويىن باستايمىز
بيمەن ونى قوستايمىز
بي: «توستاعان ءبيى»
ناۋرىز قىز: مەن قانشا شۋاعىمدى شاشىپ، مەيىرلەنگەنىمەن قالىڭ قىستىڭ ەتەگى سوگىلە قويماعان ءتارىزدى. تەزىرەك قار تۇگەلدەي ەرىپ، اعاشتار بۇرشىك اشىپ، جەر كوكتەۋ ءۇشىن نە ىستەسەك ەكەن ءا؟
تاربيەشى: ءيا، ازداپ سالقىن، اينالا ءالى قار. ول ءۇشىن ءبىز شۋاعىن شاشقان التىن ساۋلەلى ارۋ كۇندى، قاسيەتتى جەر انانى، ىستىق ىقىلاستى وت انانى ورتاعا شاقىرايىق.
(مۋزىكامەن جەر انا، وت انا، ارۋ كۇن شىعادى). باستارىنا بايلام تاعۋ
جەر انا: اراي (باتا بەرەدى) شاشۋ شاشادى.
جەتەگىڭ بۇيدا بولسىن،
ارقاڭ شۋدا بولسىن.
بەرەتىن اسىڭ بولسىن،
كورەتىن جاسىڭ بولسىن.
بەسىگىڭ الدىڭنان تۇسپەسىن،
باسىڭنان جاقسىلىق كەتپەسىن،
جاماندىق ساعان جەتپەسىن.
وت انا: الميرا جىل باسى - ناۋرىز مەرەكە،
اق نۇرعا الەم بوياندى.
ناۋرىز تويى بەرەكە،
تىرشىلىك تاڭى وياندى.
ارۋ كۇن: رابيا ۋا، جاراندار، كەلىڭدەر!
توي قىزىعىن كورىڭدەر!
ناۋرىز تويعا باس ءيىپ،
كۇنگە سالەم بەرىڭدەر!
ارمىسىزدار كورەرمەن قاۋىم! ناۋرىز مەيرامى قۇتتى بولسىن، ۇلىس وڭ بولسىن!
تاربيەشى: اياۋلى دا قاسيەتتى انالار ءبىزدىڭ مەرەكەلىك داستارحانىمىزعا تورلەتىڭىزدەر!
ناۋرىز قىز: ناۋرىز مەيرامىندا اۋىلداردى ارالاپ ناۋرىز كوجە ءىشۋ كەرەك ەكەن.
تاربيەشى: ءيا، ناۋرىز كوجە ەڭ ءدامدى، ءارى تويىمدى، قۇنارلى تاعامنىڭ ءبىرى.
ناۋرىز قىز: ەندەشە، مەن اۋىلداردى ارالاپ، قىدىرىپ قايتايىن – دەپ شىعىپ كەتەدى.
ءان «ناۋرىز مەرەكە»
مۋزىكامەن قاڭباق شال دومالاپ كەلەدى. وي، قايدا كەلدىم. ارمىسىزدار اعايىن.
تاربيەشى: امانسىز با، اتا؟
قاڭباق: الەي بولسىن، بالام! مەن بالاباقشادا ناۋرىز تويى ءوتىپ جاتىر دەگەندى ەستىپ، جولعا شىعىپ ەدىم، ءبىر جەل تۇرىپ، مەنى ۇشىرىپ الا جونەلدى.
تاربيەشى: ە - ە، اقساقال قاڭباق شال دەگەن اتا ءسىز بولاسىز با؟
قاڭباق: ءيا، ءيا تۋرا ءوزىمىن.
تاربيەشى: ءدال ۇستىنەن ءتۇستىڭىز، بىزدە ناۋرىز تويى ءوتىپ جاتىر، تورگە شىعىڭىز، قوناق بولىڭىز!
قاڭباق: راقمەت! مەنى وسىندا كەلە جاتىر ەدىم، ءبىر ءداۋ جولدا تۇر، بايقاماي قاعىپ كەتتىم، سول مەنى قۋىپ كەلە جاتىر عوي دەيمىن. قورقامىن.
تاربيەشى: وندا نە ىستەيسىڭ؟
قاڭباق: بىلمەيمىن. ءقازىر كورەمىز.
مۋزىكامەن ءداۋ كەلەدى. ءاي، سەن قاڭباق شال، سەن مەنى نەگە قاعىپ ءوتىپ كەتتىڭ، توقتاماي. الدى – ارتىڭا قاراماي زىرلادىڭ عوي.
قاڭباق: ەە، داۋەكە، قالىڭىز قالاي؟ (قول الىسىپ امانداسادى)
ناۋرىزىڭىز قۇتتى بولسىن! جاڭا ءبىر جەل تۇرىپ، مەنى ۇشىرىپ، وسىندا الىپ كەلدى. بۇل ناۋرىز تويى. ناۋرىزدا رەنجىسۋگە بولمايدى، بارلىعى تاتۋ – ءتاتتى ءجۇرۋ كەرەك. ءتوس قاعىستىرىپ امانداسادى. كەلشى، ءبىر قۇشاقتايىن.
ءداۋ: قانداي ناۋرىز مەرەكەسى؟
قاڭباق: قازاق سالتى بويىنشا تويلاناتىن ناۋرىز تويى، ءبىزدىڭ جاڭا جىلىمىز.
ءداۋ: اسسالاۋماعالەيكۋم حالايىق، ناۋرىز تويلارىڭىز قۇتتى بولسىن!
ەە، قاڭباق شال، سويلە، سويلە! ونداي بولسا، كەل ەكەۋىمىز كۇش سىناسايىق، كىمنىڭ كۇشى كوپ ەكەنىن كورەيىك.
قاڭباق: سىناسساق، سىناسايىق كەل، ەندەشە، مىنا تاستىڭ قۇمىن شىعار.
مىناۋ شەلەك، وسىنىڭ ىشىنە سال.
ءداۋ: مەن ونى ءبىر قولىمەن – اق ەزىپ، قۇمىن شىعارامىن. مىنە، مىنە كوردىڭدەر مە؟ - دەپ بالالارعا كورسەتەدى. قاڭباق شال كوردىڭ بە، مەنىڭ كۇشىم قانداي كوپ.
قاڭباق: كوردىم كەرەمەت ەكەن. ۇستاپ كورىپ، سەن تاستىڭ مايىن شىعارماپسىڭ عوي.
ءداۋ: ەندى سەن كور، كورەيىن.
قاڭباق: ۇستەل ۇستىنەن كورسەتپەي تاسقا ماي جاعىپ الادى. قولىندا شەلەك تاستى قاتتىراق ەزىپ، ۇستىندەگى مايىن بالالارعا كورسەتەدى.
مىنە تاستىڭ مايىن شىعاردىم، داۋگە كورسەتەدى.
ءداۋ: تاڭ قالادى. تاستىڭ دا مايى بولادى ەكەن عوي. وي كەرەمەت، كەرەمەت!
قاڭباق: ارينە مەنىڭ كۇشىم كوپ.
ءداۋ: ەندى تاستى كوتەرىپ كورەيىك، كىمنىڭ كۇشى كوپ ەكەن. مەن تاستى ءبىر قولىمەن كوتەرەمىن – دەپ ماقتانادى دا، جەردەن تاستى الىپ كوتەرەدى.
ال، ەندى سەن كوتەر.
قاڭباق: جاڭا تاستىڭ مايىن شىعاردىم، ونى كوردىڭ. ەندى نە ىستەسەم ەكەن دەپ ويلانىپ وتىرمىن.
ءداۋ: نەسىنە ويلاناسىڭ، بول سەنىڭ كۇشىڭدى كورەيىك. كوتەر، كوتەر.
قاڭباق: ەگەر، مەن ءقازىر تاستى لاقتىرسام، قاعىپ الا الماسام، اسپان جەرگە اينالىپ تۇسە مە دەپ قورقىپ تۇرمىن. مەن ءوزىم ءۇشىن ەمەس، سەن ءۇشىن قورقىپ تۇرمىن.
ءداۋ: نەمەنە، نەمەنە؟ مەن ءۇشىن قورىق پا؟ قانە، لاقتىر.
قاڭباق: ودان دا، بالالارمەن باسقا ويىن وينايىق. ويىننىڭ اتى «تەڭگە الۋ» كىم تەڭگەنى كوپ جينايدى سول جەڭىمپاز بولادى، سوڭىنان ساناۋ.
تاربيەشى: ءبىزدىڭ قوناعىمىز بولىڭىزدار، تورگە شىعىڭىزدار. (داستارحان باسىنا وتىرعىزادى)
تاربيەشى: بالالار، مالداس قۇرىپ دوڭگەلەنە وتىرامىز، قولىمداعى ءجىپتى كورىپ وتىرسىڭدار، وسى ءجىپتى وراي وتىرىپ، ءبىر – ءبىر تىيىم ءسوز ايتۋ كەرەك.
دايىنبىز با؟ باستايمىز.
ۇيدە ىسقىرما
ۇلكەننىڭ جولىن كەسپە
استى ۇرلەمە
ساۋساعىڭدى اۋزىڭا سالما
ءتىلىڭدى شىعارما
جاقتى تايانبا
تىزەڭدى قۇشاقتاما
تابانىڭدى تارتپا
ءبىر قولمەن ناندى ۇزبە
ەسىكتى قاتتى جاپپا
وتقا تۇكىرمە
ۇيگە قاراي جۇگىرمە
ەسىكتى كەرمە
ۇلكەننىڭ الدىن كەسپە
بوساعاعا تۇرما
بوس بەسىكتى تەربەتپە
بەتىڭدى باسپا
ادامعا قاراپ كەرىلمە
كوك ءشوپتى جۇلما
قۇستاردىڭ ۇياسىن بۇزبا
سۋعا تۇكىرمە
قۇمىرسقانىڭ يلەۋىن بۇزبا.
تاربيەشى: ال، قۇرمەتتى حالايىق، بەسىككە سالۋ راسىمىنە كەزەك بەرەيىك.
ءاليا: بۇل - بەسىك. بەسىكتىڭ جابدىقتارىن ايتىپ وتەيىن. كورپەسى، جاستىقشاسى، باۋلارى، اياقباۋى، جورگەگى، تۇبەگى، شۇمەگى بولادى.
- ال ەندى بەسىكتى دايىنداپ، بوبەگىمىزدى جاتقىزايىق.
- بەسىككە بالانى سالماس بۇرىن، الاستاپ العان دۇرىس.
- شىرپىنى جاعىپ، وتپەن الاستايدى. (سىرىڭكەنى كورسەتەدى)
الاس - الاس، الاس،
بار پالەدەن الاس.
بارلىق پالە جەلمەن كەتسىن،
اعىندى سۋمەن كەتسىن.
الاس - الاس، الاس.
ەندى تىشتىرما ءراسىمىن جاسايىق.
تىشتى، تىشتى، تىشتى ما؟
بالالار حورمەن: تىشتى، تىشتى
ءاليا: كونفەتتى ۋىستاپ الىپ، ەكى جاققا بالالارعا شاشادى
قايتالاپ ايتادى: تىشتى، تىشتى، تىشتى ما؟
بوبەگىم ۇيىقتاپ دەم السىن
قۋناپ ويانسىن!
ەندى بالانى بەسىككە سالايىق.
بەسىك جىرىنىڭ ءبىر شۋماعىن ايتىپ جىبەرەيىك.
ءتاي – ءتاي باسىپ بوپەشىم، جۇرگەنىڭ قانداي
كوز قۋانىش كوكەشىم، كۇلگەنىڭ بالداي
اسپانداعى اي كۇندى، الامىن دەيسىڭ
اسقار تاۋداي ايبىندى، بولامىن دەيسىڭ
ءالدي – ءالدي، اق بوپەم
سەندەي ءسابي جوق كوكەم
انام اكەم دەيسىڭ بە، ءتىلىڭ ءتاتتى ەكەن
ءالدي – ءالدي، اق ەركەم
بوي جەتەرسىڭ سەن ەرتەڭ
ماقتانىشى ەلىمنىڭ، ءوزىڭ بول ەركەم
تاربيەشى: كەل، بالالار وينايىق
وينايىق تا، كوڭىلىمىزدى كوتەرەيىك
ويىن: «ورامال تاستاۋ» قىزىمىزدى ورتاعا شاقىرايىق. ۇلدارىمىز مۋزىكا اۋەنىمەن اتپەن شابادى. مۋزىكا توقتاعاندا، قىزىمىز ورامالدى ورتاعا تاستايدى، ال ۇلدار جەرگە تۇسىرمەي قاعىپ الۋ كەرەك. قاعىپ العان بالا قىزدىڭ بەتىنەن سۇيەدى.
بي: ۇلداردىڭ ءبيى
تاقپاقتار: ەرمان
7. ناۋرىز كەلدى تاماشا
ءان ايتامىز تالاسا
اتام، اجەم توي تويلاپ
قۋانىپ ءجۇر بالاشا
بي بيلەيمىز تاماشا!
ماجيت اليحان
8. اشىلدى دا كەبەجە
ءدام ازىرلەۋ باستالدى
اجەم ناۋرىز كوجەگە
جەتى ءتۇرلى اس سالدى.
اسقار
11. ناۋرىز كەلدى قۇت بولىپ
مىنا بىزگە ءسۇت بولىپ
اققا اۋىزمىز تولادى
بار جاقسىلىق بولادى.
نۇردوس
ناۋرىز كەلدى ەلىمە
ناۋرىز كەلدى جەرىمە
بايلىق باقىت تىلەيمىن
بۇكىل قازاق ەلىنە!
تاربيەشى: ءار ادام كەلەر جىلدان ۇلكەن ءۇمىت كۇتىپ، ونى اق تىلەكپەن، اق نيەتپەن قارسى الادى. ەندەشە، اق كيمەشەكتى اق اجەمىز ناۋرىز كوجە اكەلە جاتىر. قوش كەلدىڭىز! (مۋزىكا)
اجە: (قولىندا توستاعان، ناۋرىز كوجە)
- امانسىزدار ما، قۇرمەتتى قوناقتار، بالالار، كوكتەمنىڭ تاماشا مەرەكەسى، ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى، ناۋرىز قۇتتى بولسىن، ءار شاڭىراققا بەرەكە، بىرلىك، مارتەبە اكەلسىن. ۇلىس وڭ بولسىن، اق مول بولسىن! قايدا بارسا جول بولسىن!
- بالالار، مەنىڭ قولىمداعى نە؟ وندا نە بار دەپ ويلايسىڭدار؟
- دۇرىس ايتاسىڭدار. بۇل ناۋرىز كوجە. ناۋرىز مەرەكەسىن ناۋرىز كوجەسىز ەلەستەتۋ مۇمكىن ەمەس. سەندەرگە سۇراق
- ناۋرىز كوجەنى نەشە ءتۇرلى تاعام قوسىپ دايىندايدى؟
- 7 ءتۇرلى
- قانە اتاپ بەرىڭدەرشى؟
- ءسۇر ەت، سۇزبە، بيداي، قۇرت، تارى، ماي، تۇز
- دۇرىس ايتاسىڭدار. ناۋرىز كوجە ەڭ ءدامدى، ءارى تويىمدى، قۇنارلى تاعامداردىڭ ءبىرى. ەرتە كەزدە ۇلكەن تايقازانعا پىسىرگەن. ناۋرىز كوجە قانشاما حالىقتى اشتىقتان امان الىپ قالعان.
- ال، قوناقتار جىل بويى توقشىلىق بولسىن، داستارحانىمىز كەڭ جايىلسىن دەگەن اق تىلەكپەن ناۋرىز كوجەدەن ءدام تاتىڭىزدار.
(اتا – انالار الدىنا ۇستەل قويۋ، ناۋرىز كوجە قۇياتىن توستاعاندار قويىپ، قۇيىپ بەرەدى)
اجە: مىنا ناۋرىز مەرەكەسىنە ءبىر ادەمى كىلەمشەنى اشەكەيلەۋدى باستاپ ەدىم، اياقتاي الماي قويدىم. مىنا كوزدە كورمەيدى، كارىلىكتە كەلدى. بالالار ماعان كومەكتەسىپ جىبەرەسىڭدەر مە؟ كەلىڭدەر، وتىرىڭدار – دەپ جەرگە وتىرادى
(اجە جەرگە وتىرىپ، كىلەمشەنى جايىپ، ويۋلارىن جانىنا قويىپ، قالاي جاساۋ كەرەك ەكەنىن كورسەتەدى. )
تاربيەشى: ارينە، بالالار اجەگە كومەكتەسەمىز بە؟ اجە، ءسىز كورسەتىپ وتىرىڭىز، قايسىسىن قاي جەرگە ورنالاستىرۋ كەرەك ەكەنىن. 4 بالا شىعارۋ
اجە: وي، راقمەت، بالالار! وركەندەرىڭ ءوسسىن، كوپ جاساڭدار. قانداي تاماشا كىلەمشە بولدى – دەپ جايىپ كورسەتەدى
تاربيەشى: قانداي كومەك كەرەك بولسا ايتىڭىز، ءبىز ءارقاشاندا كومەكتەسۋگە ءازىرمىز. سولاي ما، بالالار؟
اجە: راقمەت! ساۋ بولىڭدار! ناۋرىز قۇتتى بولسىن! (شىعىپ كەتەدى)
ءان: «ناۋرىز»
تاربيەشى: وسىمەن ناۋرىز مەرەكەسىنە ارنالعان ەرتەڭگىلىگىمىز اياقتالدى.
ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى ناۋرىز مەرەكەسى قۇتتى بولسىن!
قاراعاندى قالاسى،
№42 "تىلەك"بالاباقشاسى
تاربيەشى: ماعمۇر نازكەن جاراس قىزى
You Might Also Like
