"جاس ۇلان" اسكەري-پاتريوتتىق ويىنى
9 مامىر-ۇلى جەڭىسكە 66 جىل جانە 7 مامىر-قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ قۇرىلعانىنا 19 جىل تولۋىنا وراي كوللەدج ءبىلىمالۋشىلارى اراسىندا وتكىزىلەتىن «جاس ۇلان» اسكەري-پاتريوتتىق ويىنى
اسكەري-پاتريوتتىق ويىننىڭ ماقساتى: ءبىلىمالۋشىلاردى وتان سۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ، وتان الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىك سەزىمىن قالىپتاستىرۋ، قازاقستان حالقىنىڭ ۇلتتىق، اسكەري جانە ەڭبەك داستۇرلەرىن جالعاستىرۋ.
1. وتكىزىلەتىن ورنى جانە ۋاقىتى
ويىن 2011 جىلدىڭ 7 مامىر كۇنى قاراتاۋ تەحنولوگيا، ءبىلىم جانە بيزنەس كوللەدجىنىڭ العاشقى اسكەري دايىندىق الاڭىندا وتەدى.
2. ويىنعا كوللەدج ءبىلىمالۋشىلارىنان قۇرالعان 3 بولىمشە قاتىسادى. 1ء-شى بولىمشە -1202-10-9-1، 0902-10-9-1 توپتارى، 2ء-شى بولىمشە -1305-10-9-1، 0518-10-9-1 توپتارى، 3ء-شى بولىمشە -0105-10-9-1، 0103-10-9-1 توپتارى
3. ويىن كەلەسىدەي جارىس تۇرلەرى بويىنشا وتكىزىلەدى:
- ساپ تۇزەۋ جانە ءان بايقاۋى؛
- اتۋ؛
- ۆيكتورينا؛
4. جاس ۇلانداردىڭ كيىم ۇلگىسى:
پاراد كيىمى (قارا شالبار، اسكەري كويلەك (نەمەسە اق كويلەك)، قارا ءتۇستى اياق كيىم)؛
5. ماراپاتتاۋ
ويىن قورىتىندىسى بويىنشا 3 كوماندالىق جۇلدەلى ورىن انىقتالادى. ۇزدىك بولىمشە كومانديرى جانە ۇزدىك اتقىش انىقتالادى. جارىس جەڭىمپازدارى ماداقتاما قاعازدارىمەن ماراپاتتالادى. سوڭىندا مەرەكەلىك كونسەرت.
جارىس كەزەڭدەرىن وتكىزۋ شارتتارى
1. ساپ تۇزەۋ جانە ءان بايقاۋى.
قاتىسۋشىلار ۇجىمدىق ىس-ارەكەتتەر بولىمشە قۇرامىنداعى ۇيلەسىمدىلىك: بولىمشەنىڭ ساپقا تۇرۋى، سىرتقى كورىنىسى، ساپتىق جاتتىعۋلار، ەكى قاتارعا ساپقا تۇرۋ، ءان مەن ساپتىق بايقاۋعا دايىندىعى تۋرالى بولىمشە كومانديرىنىڭ راپورتى، سالەمدەسۋگە قايتارعان جاۋاپتارى، ءبىر ورىندا جانە قوزعالىستاعى بۇرىلۋلار، جاۋىنگەرلىك سالەمدەسۋ ءراسىمى جانە ءان ايتىپ ءوتۋ (مۋزىكالىق سۇيەمەلدەۋسىز).
2. اتۋ جاتتىعۋى
پنيەۆماتيكالىق ۆينتوۆكادان اتۋ جاتتىعۋى.
جاتتىعۋدىڭ شارتى:
قاتىسۋشىلار سانى – 3 جاس ۇلان. نىسانا – №7 نىسانا، اراقاشىقتىق – 7 م؛ وقتار سانى – 3؛ اتۋ ۋاقىتى شەكتەۋسىز؛ اتۋ ەرەجەسى – وتىرىپ اتۋ؛ قارۋ – پنيەۆماتيكالىق ۆينتوۆكا.
جاتتىعۋدى ورىنداۋ شارتى:
اتقىش ۆينتوۆكا مەن وقتار جاتقان وق اتۋ شەبىندە ورنالاسادى. اتقىش «ۇرىسقا!» كومانداسى بويىنشا وق اتۋ شەبىنە جۇگىرەدى، ۆينتوۆكاسىن وقتايدى جانە «جاس ۇلان______، اتۋعا دايىن» - دەپ باياندايدى. «ات!» كومانداسى بويىنشا جاس ۇلان 3 رەت ەسەپتىك وق اتادى جانە «جاس ۇلان______، اتۋدى اياقتادى» - دەپ باياندايدى. «نىساناعا قاراي العا باس!» كومانداسى بويىنشا جاس ۇلان ءوزىنىڭ جەتەكشىسىمەن بىرگە نىساناعا تيگەن وقتى قاراپ شىعادى. بىرىنشىلىك ۇپاي سانىنا قاراي، ال ۇپايلارى تەڭ بولعان جاعدايدا وق سانى بويىنشا انىقتالادى.
3. «ۆيكتورينا» كونكۋرسى.
كونكۋرستىڭ شارتى: كوماندانىڭ بارلىق مۇشەلەرى قاتىسادى. ءاربىر كومانداعا قازاقستان تاريحىنان، اسكەر جانە اسكەري دايىندىق بويىنشا سۇراقتار بەرىلەدى.
بىرىنشىلىك كوماندانىڭ جيناعان ۇپاي سانى بويىنشا انىقتالادى.
ۇيىمداستىرۋشى: العاشقى اسكەري دايىندىق ءپانىنىڭ وقىتۋشىسى، زاپاستاعى سەرجانت تۇمەنبايەۆ د.ق.
«جاس ۇلان» اسكەري-پاتريوتتىق ويىنىنىڭ باعدارلاماسى
1. «ساپ تۇزەۋ جانە ءان ايتۋ» سايىسىنىڭ باعدارلاماسى
وسى سايىسقا قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ ساپتىق جارعىسىنىڭ ەلەمەنتتەرى بار ساپتىق تاسىلدەر ەنگىزىلگەن.
بولىمشە كومانديرى:
— بولىمشە! ءبىر قاتارعا ساپقا تۇر! (بولىمشەنىڭ ساپقا تۇرعىزىلۋى)
— تۇزەل! تىك تۇر! رەت-رەتىمەن سانال! (بولىمشەنىڭ 1-شىدەن باستاپ سوڭىنا دەيىن. سوڭعى ءنومىرلى ساپتان شىقپاي ءوز ءنومىرىن ايتىپ، «ساناق اياقتالدى» دەپ جاۋاپ بەرەدى)
— تۇزەلۋ ورتاعا! (راپورت بەرۋ)
— سەرجانت مىرزا! ____بولىمشە ____اداممەن ساپتا ءجۇرۋ جانە ءان ايتۋ بايقاۋىنا ساپقا تۇرعىزىلدى.
قولباسشى:
— قۇپ بولادى! سالاماتسىزدار ما! (بولىمشە حورمەن «سالاماتسىز با سەرجانت مىرزا!»)
سىزدەردى ۇلى جەڭىس مەرەكەسىمەن جانە وتان قورعاۋشىلار كۇنىمەن قۇتتىقتايمىن ! (بولىمشە حورمەن «ۋرا!»، «ۋرا!»، «ۋرا!»)
ەركىن تۇر!
بولىمشە كومانديرى:
— ەركىن تۇر! بولىمشە! تۇزەل! تىك تۇر! سولعا! وڭعا! اينال! اينال! بىرىنشى-ەكىنشىگە سانال!
ەكى قاتارعا ساپقا تۇر! سولعا! وڭعا! اينال! اينال! ءبىر قاتارعا ساپقا تۇر!
بىرىنشى-ۇشىنشىگە سانال! ءۇش قاتارعا ساپقا تۇر!
وڭعا! جاقىندا! ءبىر ورىندا ادىم باس!
الاڭدى اينالا ادىم -باس!
ءان سال! (بولىمشەنىڭ ءانىن ايتۋ 1 شۋماق+قايىرماسىمەن)
بولىمشە! ءبىر ورىندا! توقتا!
سولعا! تىك تۇر! تۇزەلۋ ورتاعا! (راپورت بەرۋ)
سەرجانت مىرزا! ____ بولىمشە ءوزىنىڭ كورىنىسىن اياقتادى. بولىمشە كومانديرى _______________ (تەگى، اتى)
بايقاۋ قولباسشىسى:
قىزمەتتەرىڭىزگە العىس جاريالايمىن! (بولىمشە حورمەن: «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا قىزمەت ەتەمىز!»)
ەركىن تۇر! تاراڭدار!
بولىمشە كومانديرى:
ەركىن تۇر! تاراڭدار! سولعا! وڭعا! ورىنعا ادىم باس! (ۆاريانتتار)
ساپتىق تاسىلدەر جانە ولاردى ورىنداۋ
ءبىر قاتارلى ساپ
بولىمشەنى ءبىر قاتارلى ساپقا تۇرعىزۋ «بولىمشە، ءبىر قاتارلى ساپقا تۇر!» پارمەنى بويىنشا جۇرگىزىلەدى. بۇل پارمەن بويىنا كوماندير ساپ ماڭدايشەبى تۇسىنا «تىكتەلۋ» بويىنشا تۇرادى. بولىمشە اياقتارىن ءبىر سىزىق بويىمەن قويىپ، كومانديردەن سولعا قاراي ورنالاسادى.
ساپتىق ادىم
ساپتىق ادىم بولىمشەلەر سالتاناتتى شەرۋمەن وتكەن، ولار قوزعالىستا اسكەري سالەمدەسۋدى ورىنداعان، كوماندير (باستىق) بولىمشەگە نازار اۋدارعان، اسكەري قىزمەتشى كومانديرگە (باستىققا) جاقىنداعان جانە ودان الىستاعان، اسكەري قىزمەتشى ساپتان شىققان جانە ساپقا قايتىپ تۇرعان كەزدە، سونداي-اق ساپتىق دايارلىق بويىنشا ساباقتاردا قولدانىلادى. جورىقتىق ادىم بارلىق قالعان جاعدايلاردا قولدانىلادى.
ساپتىق ادىممەن قوزعالىس جاساۋ كەزىندە اياقتى ۇشىن العا سوزا وتىرىپ، جەردەن 15-20 سم بيىكتىككە كوتەرەدى جانە تابانعا نىق قويادى.
يىقتان باستاپ قولدارىمەن دەنەنىڭ اينالاسىندا قوزعالىس جاساۋ كەرەك: العا – ولاردى بەلدىك توعاسىنان جوعارى الاقاننىڭ ەنىندە جانە دەنەدەن الاقان ارالىعىنا كوتەرىلەتىندەي، ال شىنتاق قول بىلەگىنىڭ دەڭگەيىندە بولاتىنداي ەتىپ، شىنتاقتان بۇگۋ كەرەك؛ ارتقا – يىق بۋىنىنىڭ شەگىنە جەتكەنشە. قولداردىڭ ساۋساقتارى جارتىلاي بۇگىلىپ، باستى تىك ۇستاپ، ءوزىنىڭ الدىنا قاراۋ كەرەك.
2. اتۋ جاتتىعۋ
پنيەۆماتيكالىق ۆينتوۆكادان اتۋ جاتتىعۋى.
اتىس جۇرگىزۋ الدىندا قاتىسۋشىلار قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىمەن تانىستىرىلادى
جاتتىعۋدىڭ شارتى:
قاتىسۋشىلار سانى – ءار بولىمشەدەن 3 ءبىلىمالۋشى قاتىسادى. نىسانا – №7 نىسانا، نىسانا اراقاشىقتىعى – 7 مەتر؛ وقتار سانى – 3؛ اتۋ ۋاقىتى شەكتەۋسىز؛ اتۋ ەرەجەسى – ورىندىقتا وتىرىپ اتۋ؛ قارۋ – پنيەۆماتيكالىق ۆينتوۆكا.
جاتتىعۋدى ورىنداۋ شارتى:
اتقىش ۆينتوۆكا مەن وقتار جاتقان وق اتۋ شەبىندە ورنالاسادى. اتقىش «ۇرىسقا!» كومانداسى بويىنشا وق اتۋ شەبىنە جۇگىرەدى، ۆينتوۆكاسىن وقتايدى جانە «جاس ۇلان______، اتۋعا دايىن» - دەپ باياندايدى. «ات!» كومانداسى بويىنشا جاس ۇلان 3 رەت ەسەپتىك وق اتادى جانە «جاس ۇلان______، اتۋدى اياقتادى» - دەپ باياندايدى. «نىساناعا قاراي العا باس!» كومانداسى بويىنشا جاس ۇلان ءوزىنىڭ جەتەكشىسىمەن بىرگە نىساناعا تيگەن وقتى قاراپ شىعادى. بىرىنشىلىك ۇپاي سانىنا قاراي، ال ۇپايلارى تەڭ بولعان جاعدايدا وق سانى بويىنشا انىقتالادى.
“ۆيكتورينا” كونكۋرسىنىڭ سۇراقتارى
بۇل ساتى بارىسىندا ويىنعا قاتىسۋشى ءبىلىمالۋشىلارعا قازاقستان تاريحى، العاشقى اسكەري دايىندىق ءپانى بويىنشا ءار بولىمشەگە 10 سۇراق قويىلادى.
دۇرىس جاۋاپتار سانى ەسكەرىلەدى. قاي بولىمشەنىڭ دۇرىس جاۋاپتار سانى كوپ بولسا سول بولىمشە كونكۋرستا جەڭگەن بولىپ ەسەپتەلەدى.
ەگەر قورىتىندىلارى بويىنشا دۇرىس جاۋاپتار سانى بىردەي بولىپ قالسا، وندا ولاردىڭ ىشىنەن ەڭ مىقتىلارى قوسىمشا سۇراقتار ارقىلى ىرىكتەلەدى.
ەندەشە قۇرمەتتى تورەشىلەردەن رۇقسات بولسا، ويىنىمىزدى باستايىق!
(ەسكەرتپە: جۇرگىزۋشى سۇراقتاردى وقيدى، تورەشىلەردەن كىم ءبىرىنشى بولىپ قول كوتەرگەنىنەن سۇراپ، وعان جاۋاپ بەرۋدى ۇسىنادى. ەگەر جاۋاپ دۇرىس بولماسا، تورەشىلەردەن كىم ەكىنشى بولىپ قول كوتەرگەنىن سۇراپ وعان جاۋاپ بەرۋدى ۇسىنادى. جاۋاپ نۇسقاعا جاقىن بولىپ، ءبىراق تولىق سايكەس كەلمەسە تورەشىلەردەن تورەلىك ەتىپ شەشۋدى سۇرايدى)
سۇراقتار:
1ء-شى 10 سۇراق
1. «قازاقستان رەسپۋبليكاسىن قورعاۋ – ونىڭ ءاربىر ازاماتىنىڭ قاسيەتتى پارىزى مەن مىندەتى» دەپ قانداي قۇجاتتا اتاپ كورسەتىلگەن.(ەلىمىزدىڭ اتا زاڭى – كونستيتۋسيادا)
2. قازاقتاردا وفيسەردى قالاي اتاعان؟ (ساردار)
3. ارميا مەن فلوتتا جاۋىنگەرلەردىڭ ۇرىستاعى جانە اسكەري قىزمەت اتقارۋ كەزىندەگى تاريحي تۇرعىدا قالىپتاسقان جانە ۇرپاقتان ۇرپاققا بەرىلىپ وتىراتىن قاعيدالارى، سالتتارى مەن قۇقىق نورمالارى.(جاۋىنگەرلىك داستۇرلەر)
4. ۇلى وتان سوعىسى جىلدارىندا قانشا قازاق كەڭەس وداعى باتىرى اتاعىن الدى؟ (100)
5. قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ 1992 جىلعى 25-تامىزداعى جارلىعىمەن بەكىتىلگەن ماڭىزى زور اسكەري قۇجات. (اسكەري انت)
6. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارۋلى كۇشتەرىن باسقاراتىن ورتالىق مەملەكەتتىك ورگان. (قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قورعانىس مينيسترلىگى)
7. رەيحستاگقا جەڭىس تۋىن العاشقى بولىپ قاداعان قازاق حالقىنىڭ داڭقتى ۇلى (راقىمجان قوشقاربايەۆ)
8. بولىمشەلەر مەن بولىمدەردىڭ جەكە قۇرامىن ۇرىستى دايىنداۋ مەن جۇرگىزۋگە ۇيرەتۋ قالاي اتالادى؟ (تاكتيكالىق دايىندىق)
9. ۇلى وتان سوعىسىنىڭ باستالعان كۇنى (22 ماۋسىم 1941جىل)
10. ۇرىس بارىسىندا اسكەرلەردىڭ جاڭا باعىتقا ۇيىمداسقان تۇردە قوزعالىپ جەتۋى. (مانيەۆر)
2ء-شى 10 سۇراق
1. كاپيتاننان كىشى، لەيتەنانتتان ۇلكەن اسكەري اتاق. (اعا لەيتەنانت)
2. جۇم دەپ قانداي اسكەري تەحنيكا اتالادى؟ (جاياۋ اسكەر ۇرىس ماشيناسى بتر)
3. اتاقتى پانفيلوۆ گۆارديالىق ديۆيزياسىندا روتا، باتالون، پولك، كەيىن ديۆيزيا كومانديرى كىزمەتىن اتقارعان ەرجۇرەك قولباسشى، جازۋشى، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، قازاقستاننىڭ حالىق قاھارمانى (باۋىرجان مومىش ۇلى)
4. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارۋلى كۇشتەرىنىڭ باس قولباسشىسى كىم؟ (پرەزيدەنت ن.ءا.نازاربايەۆ)
5. قازىرگى كەزدە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارۋلى كۇشتەرىنە قانداي اسكەرلەر كىرەدى (جالپى ماقساتتاعى كۇشتەر، اۋە-قورعانىس كۇشتەرى، مەملەكەتتىك شەكارانى قورعاۋ كۇشتەرى جانە دە ۇلتتىق گۆارديا مەن ىشكى اسكەرلەر)
6. وڭتۇستىك اسكەري وڭىرلىگى قولباسشىلىعىنىڭ شتابى قاي قالادا ورنالاسقان؟ (تاراز)
7. جاۋىنگەرلىك تۋلاردى، اسكەري جانە مەملەكەتتىك وبەكتىلەردى كۇزەتۋ مەن قورعاۋ جونىندەگى جاۋىنگەرلىك مىندەتتەردى ورىنداۋ ءۇشىن، سونداي-اق گاۋپتۆاحتادا جانە تارتىپتىك اسكەري بولىمدە ۇستالاتىن ادامداردى كۇزەتۋ ءۇشىن تاعايىندالعان قارۋلانعان بولىمشە قالاي اتالادى؟ (قاراۋىل)
8. ادىممەن قوزعالىس قانداي بولادى. (ساپتىق جانە جورىقتىق بولادى)
9. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىق قورعانىس بويىنشا باس شتابىنىڭ باستىعى (كارىم ءماسىموۆ)
10. كاسىپقوي سەرجانتتاردى دايىندايتىن وقۋ ورنى (كادەت كورپۋسى)
3ء-شى 10 سۇراق
1. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارۋلى كۇشتەرىنىڭ قانداي جارعىلارى بار؟ (ىشكى قىزمەت، تارتىپتىك، گارنيزوندىق جانە قاراۋىلدىق قىزمەتتەرى، ساپتىق جارعىلار)
2. مايور، پودپولكوۆنيك جانە پولكوۆنيك اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ قانداي قۇرامىنا كىرەدى؟ (اعا وفيسەرلەر)
3. سۋىق قارۋ تۇرلەرىن اتاڭىز.(قىلىش، سەمسەر، نايزا، پىشاق، ايبالتا، قانجار).
4. تاۋلىكتىك كەزەكشى كىمدەردەن تاعايىندالادى؟(قاتارداعى ساربازداردان)
5.“تم 62م” دەگەن كود قانداي اسكەري قارۋدى بىلدىرەدى؟(تانككە قارسى مينا)
6. كالاشنيكوۆ اۆتوماتى قاي جىلى شىقتى؟ (1974)
7. 1942 جىلى لەنينگراد بلوكاداسىندا قالعان وتانداستارىنا جىگەر، قايرات بەرۋگە ارناپ جازىلعان «لەنينگرادتىق ورەنىم» ولەڭىنىڭ اۆتورى كىم؟(جامبىل)
8. ۇلى وتان سوعىسى نەشە كۇنگە سوزىلدى؟ (1418كۇن)
9. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قورعانىس ءمينيسترى (ادىلبەك جاقسىبەكوۆ)
10. قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرى قاشان قۇرىلدى؟ (7 مامىر 1992 جىل)
قوسىمشا سۇراقتار:
1. قازىرگى ارمياداعى اسكەري اتاقتار؟
(قاتارداعى سارباز، ەفرەيتور، كىشى سەرجانت، سەرجانت، اعا سەرجانت، 3 كلاستى سەرجانت، 2 كلاستى سەرجانت، 1 كلاستى سەرجانت، شتاب-سەرجانت، شەبەر-سەرجانت، لەيتەنانت، اعا لەيتەنانت، كاپيتان، مايور، پودپولكوۆنيك، پولكوۆنيك، گەنەرال-مايور، گەنەرال-لەيتەنانت، گەنەرال-پولكوۆنيك، ارميا گەنەرالى).
2. سوعىستىڭ اۋىر جىلدارىندا قازاق ونەر قايراتكەرلەرى گوسپيتالدار مەن اسكەري بولىمشەلەردە كونسەرتتەر قويعان، مايداننىڭ الدىڭعى شەبىنە بارىپ، جەراستى ۇيلەرىندە، پالاتكالاردا، ورىس ورماندارىندا «اح، سامارا، گورودوك» ءانىن بىرنەشە مارتە شىرقاپ، كوپشىلىك كوڭىلىنەن شىققان ءانشى؟ (روزا باعلانوۆا)
3. بۇل اسكەري نىساندار مينا جارىلعىش، جارىلمايتىن، ارالاس بولىپ سارالانادى، تانككە قارسى جاياۋ اسكەرگە قارسى، كەمەلەرگە قارسى بولۋى مۇمكىن. (ينجەنەرلىك بوگەتتەر)
4. كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعىن ەكى رەت العان، داڭقتى قازاق ۇشقىشىمىز (تالعات بيگەلدينوۆ)
5. وزىنە تاپسىرىلعان پوستىنى كۇزەتۋ مەن قورعاۋ جونىندەگى جاۋىنگەرلىك مىندەتتى ورىندايتىن قارۋلانعان قاراۋىلدى كىم دەپ اتايمىز؟ (ساقشى)
ۇيىمداستىرۋشى: العاشقى اسكەري دايىندىق ءپانىنىڭ وقىتۋشىسى، زاپاستاعى سەرجانت تۇمەنبايەۆ د.ق.
اسكەري-پاتريوتتىق ويىننىڭ ماقساتى: ءبىلىمالۋشىلاردى وتان سۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ، وتان الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىك سەزىمىن قالىپتاستىرۋ، قازاقستان حالقىنىڭ ۇلتتىق، اسكەري جانە ەڭبەك داستۇرلەرىن جالعاستىرۋ.
1. وتكىزىلەتىن ورنى جانە ۋاقىتى
ويىن 2011 جىلدىڭ 7 مامىر كۇنى قاراتاۋ تەحنولوگيا، ءبىلىم جانە بيزنەس كوللەدجىنىڭ العاشقى اسكەري دايىندىق الاڭىندا وتەدى.
2. ويىنعا كوللەدج ءبىلىمالۋشىلارىنان قۇرالعان 3 بولىمشە قاتىسادى. 1ء-شى بولىمشە -1202-10-9-1، 0902-10-9-1 توپتارى، 2ء-شى بولىمشە -1305-10-9-1، 0518-10-9-1 توپتارى، 3ء-شى بولىمشە -0105-10-9-1، 0103-10-9-1 توپتارى
3. ويىن كەلەسىدەي جارىس تۇرلەرى بويىنشا وتكىزىلەدى:
- ساپ تۇزەۋ جانە ءان بايقاۋى؛
- اتۋ؛
- ۆيكتورينا؛
4. جاس ۇلانداردىڭ كيىم ۇلگىسى:
پاراد كيىمى (قارا شالبار، اسكەري كويلەك (نەمەسە اق كويلەك)، قارا ءتۇستى اياق كيىم)؛
5. ماراپاتتاۋ
ويىن قورىتىندىسى بويىنشا 3 كوماندالىق جۇلدەلى ورىن انىقتالادى. ۇزدىك بولىمشە كومانديرى جانە ۇزدىك اتقىش انىقتالادى. جارىس جەڭىمپازدارى ماداقتاما قاعازدارىمەن ماراپاتتالادى. سوڭىندا مەرەكەلىك كونسەرت.
جارىس كەزەڭدەرىن وتكىزۋ شارتتارى
1. ساپ تۇزەۋ جانە ءان بايقاۋى.
قاتىسۋشىلار ۇجىمدىق ىس-ارەكەتتەر بولىمشە قۇرامىنداعى ۇيلەسىمدىلىك: بولىمشەنىڭ ساپقا تۇرۋى، سىرتقى كورىنىسى، ساپتىق جاتتىعۋلار، ەكى قاتارعا ساپقا تۇرۋ، ءان مەن ساپتىق بايقاۋعا دايىندىعى تۋرالى بولىمشە كومانديرىنىڭ راپورتى، سالەمدەسۋگە قايتارعان جاۋاپتارى، ءبىر ورىندا جانە قوزعالىستاعى بۇرىلۋلار، جاۋىنگەرلىك سالەمدەسۋ ءراسىمى جانە ءان ايتىپ ءوتۋ (مۋزىكالىق سۇيەمەلدەۋسىز).
2. اتۋ جاتتىعۋى
پنيەۆماتيكالىق ۆينتوۆكادان اتۋ جاتتىعۋى.
جاتتىعۋدىڭ شارتى:
قاتىسۋشىلار سانى – 3 جاس ۇلان. نىسانا – №7 نىسانا، اراقاشىقتىق – 7 م؛ وقتار سانى – 3؛ اتۋ ۋاقىتى شەكتەۋسىز؛ اتۋ ەرەجەسى – وتىرىپ اتۋ؛ قارۋ – پنيەۆماتيكالىق ۆينتوۆكا.
جاتتىعۋدى ورىنداۋ شارتى:
اتقىش ۆينتوۆكا مەن وقتار جاتقان وق اتۋ شەبىندە ورنالاسادى. اتقىش «ۇرىسقا!» كومانداسى بويىنشا وق اتۋ شەبىنە جۇگىرەدى، ۆينتوۆكاسىن وقتايدى جانە «جاس ۇلان______، اتۋعا دايىن» - دەپ باياندايدى. «ات!» كومانداسى بويىنشا جاس ۇلان 3 رەت ەسەپتىك وق اتادى جانە «جاس ۇلان______، اتۋدى اياقتادى» - دەپ باياندايدى. «نىساناعا قاراي العا باس!» كومانداسى بويىنشا جاس ۇلان ءوزىنىڭ جەتەكشىسىمەن بىرگە نىساناعا تيگەن وقتى قاراپ شىعادى. بىرىنشىلىك ۇپاي سانىنا قاراي، ال ۇپايلارى تەڭ بولعان جاعدايدا وق سانى بويىنشا انىقتالادى.
3. «ۆيكتورينا» كونكۋرسى.
كونكۋرستىڭ شارتى: كوماندانىڭ بارلىق مۇشەلەرى قاتىسادى. ءاربىر كومانداعا قازاقستان تاريحىنان، اسكەر جانە اسكەري دايىندىق بويىنشا سۇراقتار بەرىلەدى.
بىرىنشىلىك كوماندانىڭ جيناعان ۇپاي سانى بويىنشا انىقتالادى.
ۇيىمداستىرۋشى: العاشقى اسكەري دايىندىق ءپانىنىڭ وقىتۋشىسى، زاپاستاعى سەرجانت تۇمەنبايەۆ د.ق.
«جاس ۇلان» اسكەري-پاتريوتتىق ويىنىنىڭ باعدارلاماسى
1. «ساپ تۇزەۋ جانە ءان ايتۋ» سايىسىنىڭ باعدارلاماسى
وسى سايىسقا قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرىنىڭ ساپتىق جارعىسىنىڭ ەلەمەنتتەرى بار ساپتىق تاسىلدەر ەنگىزىلگەن.
بولىمشە كومانديرى:
— بولىمشە! ءبىر قاتارعا ساپقا تۇر! (بولىمشەنىڭ ساپقا تۇرعىزىلۋى)
— تۇزەل! تىك تۇر! رەت-رەتىمەن سانال! (بولىمشەنىڭ 1-شىدەن باستاپ سوڭىنا دەيىن. سوڭعى ءنومىرلى ساپتان شىقپاي ءوز ءنومىرىن ايتىپ، «ساناق اياقتالدى» دەپ جاۋاپ بەرەدى)
— تۇزەلۋ ورتاعا! (راپورت بەرۋ)
— سەرجانت مىرزا! ____بولىمشە ____اداممەن ساپتا ءجۇرۋ جانە ءان ايتۋ بايقاۋىنا ساپقا تۇرعىزىلدى.
قولباسشى:
— قۇپ بولادى! سالاماتسىزدار ما! (بولىمشە حورمەن «سالاماتسىز با سەرجانت مىرزا!»)
سىزدەردى ۇلى جەڭىس مەرەكەسىمەن جانە وتان قورعاۋشىلار كۇنىمەن قۇتتىقتايمىن ! (بولىمشە حورمەن «ۋرا!»، «ۋرا!»، «ۋرا!»)
ەركىن تۇر!
بولىمشە كومانديرى:
— ەركىن تۇر! بولىمشە! تۇزەل! تىك تۇر! سولعا! وڭعا! اينال! اينال! بىرىنشى-ەكىنشىگە سانال!
ەكى قاتارعا ساپقا تۇر! سولعا! وڭعا! اينال! اينال! ءبىر قاتارعا ساپقا تۇر!
بىرىنشى-ۇشىنشىگە سانال! ءۇش قاتارعا ساپقا تۇر!
وڭعا! جاقىندا! ءبىر ورىندا ادىم باس!
الاڭدى اينالا ادىم -باس!
ءان سال! (بولىمشەنىڭ ءانىن ايتۋ 1 شۋماق+قايىرماسىمەن)
بولىمشە! ءبىر ورىندا! توقتا!
سولعا! تىك تۇر! تۇزەلۋ ورتاعا! (راپورت بەرۋ)
سەرجانت مىرزا! ____ بولىمشە ءوزىنىڭ كورىنىسىن اياقتادى. بولىمشە كومانديرى _______________ (تەگى، اتى)
بايقاۋ قولباسشىسى:
قىزمەتتەرىڭىزگە العىس جاريالايمىن! (بولىمشە حورمەن: «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا قىزمەت ەتەمىز!»)
ەركىن تۇر! تاراڭدار!
بولىمشە كومانديرى:
ەركىن تۇر! تاراڭدار! سولعا! وڭعا! ورىنعا ادىم باس! (ۆاريانتتار)
ساپتىق تاسىلدەر جانە ولاردى ورىنداۋ
ءبىر قاتارلى ساپ
بولىمشەنى ءبىر قاتارلى ساپقا تۇرعىزۋ «بولىمشە، ءبىر قاتارلى ساپقا تۇر!» پارمەنى بويىنشا جۇرگىزىلەدى. بۇل پارمەن بويىنا كوماندير ساپ ماڭدايشەبى تۇسىنا «تىكتەلۋ» بويىنشا تۇرادى. بولىمشە اياقتارىن ءبىر سىزىق بويىمەن قويىپ، كومانديردەن سولعا قاراي ورنالاسادى.
ساپتىق ادىم
ساپتىق ادىم بولىمشەلەر سالتاناتتى شەرۋمەن وتكەن، ولار قوزعالىستا اسكەري سالەمدەسۋدى ورىنداعان، كوماندير (باستىق) بولىمشەگە نازار اۋدارعان، اسكەري قىزمەتشى كومانديرگە (باستىققا) جاقىنداعان جانە ودان الىستاعان، اسكەري قىزمەتشى ساپتان شىققان جانە ساپقا قايتىپ تۇرعان كەزدە، سونداي-اق ساپتىق دايارلىق بويىنشا ساباقتاردا قولدانىلادى. جورىقتىق ادىم بارلىق قالعان جاعدايلاردا قولدانىلادى.
ساپتىق ادىممەن قوزعالىس جاساۋ كەزىندە اياقتى ۇشىن العا سوزا وتىرىپ، جەردەن 15-20 سم بيىكتىككە كوتەرەدى جانە تابانعا نىق قويادى.
يىقتان باستاپ قولدارىمەن دەنەنىڭ اينالاسىندا قوزعالىس جاساۋ كەرەك: العا – ولاردى بەلدىك توعاسىنان جوعارى الاقاننىڭ ەنىندە جانە دەنەدەن الاقان ارالىعىنا كوتەرىلەتىندەي، ال شىنتاق قول بىلەگىنىڭ دەڭگەيىندە بولاتىنداي ەتىپ، شىنتاقتان بۇگۋ كەرەك؛ ارتقا – يىق بۋىنىنىڭ شەگىنە جەتكەنشە. قولداردىڭ ساۋساقتارى جارتىلاي بۇگىلىپ، باستى تىك ۇستاپ، ءوزىنىڭ الدىنا قاراۋ كەرەك.
2. اتۋ جاتتىعۋ
پنيەۆماتيكالىق ۆينتوۆكادان اتۋ جاتتىعۋى.
اتىس جۇرگىزۋ الدىندا قاتىسۋشىلار قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرىمەن تانىستىرىلادى
جاتتىعۋدىڭ شارتى:
قاتىسۋشىلار سانى – ءار بولىمشەدەن 3 ءبىلىمالۋشى قاتىسادى. نىسانا – №7 نىسانا، نىسانا اراقاشىقتىعى – 7 مەتر؛ وقتار سانى – 3؛ اتۋ ۋاقىتى شەكتەۋسىز؛ اتۋ ەرەجەسى – ورىندىقتا وتىرىپ اتۋ؛ قارۋ – پنيەۆماتيكالىق ۆينتوۆكا.
جاتتىعۋدى ورىنداۋ شارتى:
اتقىش ۆينتوۆكا مەن وقتار جاتقان وق اتۋ شەبىندە ورنالاسادى. اتقىش «ۇرىسقا!» كومانداسى بويىنشا وق اتۋ شەبىنە جۇگىرەدى، ۆينتوۆكاسىن وقتايدى جانە «جاس ۇلان______، اتۋعا دايىن» - دەپ باياندايدى. «ات!» كومانداسى بويىنشا جاس ۇلان 3 رەت ەسەپتىك وق اتادى جانە «جاس ۇلان______، اتۋدى اياقتادى» - دەپ باياندايدى. «نىساناعا قاراي العا باس!» كومانداسى بويىنشا جاس ۇلان ءوزىنىڭ جەتەكشىسىمەن بىرگە نىساناعا تيگەن وقتى قاراپ شىعادى. بىرىنشىلىك ۇپاي سانىنا قاراي، ال ۇپايلارى تەڭ بولعان جاعدايدا وق سانى بويىنشا انىقتالادى.
“ۆيكتورينا” كونكۋرسىنىڭ سۇراقتارى
بۇل ساتى بارىسىندا ويىنعا قاتىسۋشى ءبىلىمالۋشىلارعا قازاقستان تاريحى، العاشقى اسكەري دايىندىق ءپانى بويىنشا ءار بولىمشەگە 10 سۇراق قويىلادى.
دۇرىس جاۋاپتار سانى ەسكەرىلەدى. قاي بولىمشەنىڭ دۇرىس جاۋاپتار سانى كوپ بولسا سول بولىمشە كونكۋرستا جەڭگەن بولىپ ەسەپتەلەدى.
ەگەر قورىتىندىلارى بويىنشا دۇرىس جاۋاپتار سانى بىردەي بولىپ قالسا، وندا ولاردىڭ ىشىنەن ەڭ مىقتىلارى قوسىمشا سۇراقتار ارقىلى ىرىكتەلەدى.
ەندەشە قۇرمەتتى تورەشىلەردەن رۇقسات بولسا، ويىنىمىزدى باستايىق!
(ەسكەرتپە: جۇرگىزۋشى سۇراقتاردى وقيدى، تورەشىلەردەن كىم ءبىرىنشى بولىپ قول كوتەرگەنىنەن سۇراپ، وعان جاۋاپ بەرۋدى ۇسىنادى. ەگەر جاۋاپ دۇرىس بولماسا، تورەشىلەردەن كىم ەكىنشى بولىپ قول كوتەرگەنىن سۇراپ وعان جاۋاپ بەرۋدى ۇسىنادى. جاۋاپ نۇسقاعا جاقىن بولىپ، ءبىراق تولىق سايكەس كەلمەسە تورەشىلەردەن تورەلىك ەتىپ شەشۋدى سۇرايدى)
سۇراقتار:
1ء-شى 10 سۇراق
1. «قازاقستان رەسپۋبليكاسىن قورعاۋ – ونىڭ ءاربىر ازاماتىنىڭ قاسيەتتى پارىزى مەن مىندەتى» دەپ قانداي قۇجاتتا اتاپ كورسەتىلگەن.(ەلىمىزدىڭ اتا زاڭى – كونستيتۋسيادا)
2. قازاقتاردا وفيسەردى قالاي اتاعان؟ (ساردار)
3. ارميا مەن فلوتتا جاۋىنگەرلەردىڭ ۇرىستاعى جانە اسكەري قىزمەت اتقارۋ كەزىندەگى تاريحي تۇرعىدا قالىپتاسقان جانە ۇرپاقتان ۇرپاققا بەرىلىپ وتىراتىن قاعيدالارى، سالتتارى مەن قۇقىق نورمالارى.(جاۋىنگەرلىك داستۇرلەر)
4. ۇلى وتان سوعىسى جىلدارىندا قانشا قازاق كەڭەس وداعى باتىرى اتاعىن الدى؟ (100)
5. قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ 1992 جىلعى 25-تامىزداعى جارلىعىمەن بەكىتىلگەن ماڭىزى زور اسكەري قۇجات. (اسكەري انت)
6. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارۋلى كۇشتەرىن باسقاراتىن ورتالىق مەملەكەتتىك ورگان. (قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قورعانىس مينيسترلىگى)
7. رەيحستاگقا جەڭىس تۋىن العاشقى بولىپ قاداعان قازاق حالقىنىڭ داڭقتى ۇلى (راقىمجان قوشقاربايەۆ)
8. بولىمشەلەر مەن بولىمدەردىڭ جەكە قۇرامىن ۇرىستى دايىنداۋ مەن جۇرگىزۋگە ۇيرەتۋ قالاي اتالادى؟ (تاكتيكالىق دايىندىق)
9. ۇلى وتان سوعىسىنىڭ باستالعان كۇنى (22 ماۋسىم 1941جىل)
10. ۇرىس بارىسىندا اسكەرلەردىڭ جاڭا باعىتقا ۇيىمداسقان تۇردە قوزعالىپ جەتۋى. (مانيەۆر)
2ء-شى 10 سۇراق
1. كاپيتاننان كىشى، لەيتەنانتتان ۇلكەن اسكەري اتاق. (اعا لەيتەنانت)
2. جۇم دەپ قانداي اسكەري تەحنيكا اتالادى؟ (جاياۋ اسكەر ۇرىس ماشيناسى بتر)
3. اتاقتى پانفيلوۆ گۆارديالىق ديۆيزياسىندا روتا، باتالون، پولك، كەيىن ديۆيزيا كومانديرى كىزمەتىن اتقارعان ەرجۇرەك قولباسشى، جازۋشى، كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى، قازاقستاننىڭ حالىق قاھارمانى (باۋىرجان مومىش ۇلى)
4. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارۋلى كۇشتەرىنىڭ باس قولباسشىسى كىم؟ (پرەزيدەنت ن.ءا.نازاربايەۆ)
5. قازىرگى كەزدە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارۋلى كۇشتەرىنە قانداي اسكەرلەر كىرەدى (جالپى ماقساتتاعى كۇشتەر، اۋە-قورعانىس كۇشتەرى، مەملەكەتتىك شەكارانى قورعاۋ كۇشتەرى جانە دە ۇلتتىق گۆارديا مەن ىشكى اسكەرلەر)
6. وڭتۇستىك اسكەري وڭىرلىگى قولباسشىلىعىنىڭ شتابى قاي قالادا ورنالاسقان؟ (تاراز)
7. جاۋىنگەرلىك تۋلاردى، اسكەري جانە مەملەكەتتىك وبەكتىلەردى كۇزەتۋ مەن قورعاۋ جونىندەگى جاۋىنگەرلىك مىندەتتەردى ورىنداۋ ءۇشىن، سونداي-اق گاۋپتۆاحتادا جانە تارتىپتىك اسكەري بولىمدە ۇستالاتىن ادامداردى كۇزەتۋ ءۇشىن تاعايىندالعان قارۋلانعان بولىمشە قالاي اتالادى؟ (قاراۋىل)
8. ادىممەن قوزعالىس قانداي بولادى. (ساپتىق جانە جورىقتىق بولادى)
9. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىق قورعانىس بويىنشا باس شتابىنىڭ باستىعى (كارىم ءماسىموۆ)
10. كاسىپقوي سەرجانتتاردى دايىندايتىن وقۋ ورنى (كادەت كورپۋسى)
3ء-شى 10 سۇراق
1. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قارۋلى كۇشتەرىنىڭ قانداي جارعىلارى بار؟ (ىشكى قىزمەت، تارتىپتىك، گارنيزوندىق جانە قاراۋىلدىق قىزمەتتەرى، ساپتىق جارعىلار)
2. مايور، پودپولكوۆنيك جانە پولكوۆنيك اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ قانداي قۇرامىنا كىرەدى؟ (اعا وفيسەرلەر)
3. سۋىق قارۋ تۇرلەرىن اتاڭىز.(قىلىش، سەمسەر، نايزا، پىشاق، ايبالتا، قانجار).
4. تاۋلىكتىك كەزەكشى كىمدەردەن تاعايىندالادى؟(قاتارداعى ساربازداردان)
5.“تم 62م” دەگەن كود قانداي اسكەري قارۋدى بىلدىرەدى؟(تانككە قارسى مينا)
6. كالاشنيكوۆ اۆتوماتى قاي جىلى شىقتى؟ (1974)
7. 1942 جىلى لەنينگراد بلوكاداسىندا قالعان وتانداستارىنا جىگەر، قايرات بەرۋگە ارناپ جازىلعان «لەنينگرادتىق ورەنىم» ولەڭىنىڭ اۆتورى كىم؟(جامبىل)
8. ۇلى وتان سوعىسى نەشە كۇنگە سوزىلدى؟ (1418كۇن)
9. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ قورعانىس ءمينيسترى (ادىلبەك جاقسىبەكوۆ)
10. قازاقستان رەسپۋبليكاسى قارۋلى كۇشتەرى قاشان قۇرىلدى؟ (7 مامىر 1992 جىل)
قوسىمشا سۇراقتار:
1. قازىرگى ارمياداعى اسكەري اتاقتار؟
(قاتارداعى سارباز، ەفرەيتور، كىشى سەرجانت، سەرجانت، اعا سەرجانت، 3 كلاستى سەرجانت، 2 كلاستى سەرجانت، 1 كلاستى سەرجانت، شتاب-سەرجانت، شەبەر-سەرجانت، لەيتەنانت، اعا لەيتەنانت، كاپيتان، مايور، پودپولكوۆنيك، پولكوۆنيك، گەنەرال-مايور، گەنەرال-لەيتەنانت، گەنەرال-پولكوۆنيك، ارميا گەنەرالى).
2. سوعىستىڭ اۋىر جىلدارىندا قازاق ونەر قايراتكەرلەرى گوسپيتالدار مەن اسكەري بولىمشەلەردە كونسەرتتەر قويعان، مايداننىڭ الدىڭعى شەبىنە بارىپ، جەراستى ۇيلەرىندە، پالاتكالاردا، ورىس ورماندارىندا «اح، سامارا، گورودوك» ءانىن بىرنەشە مارتە شىرقاپ، كوپشىلىك كوڭىلىنەن شىققان ءانشى؟ (روزا باعلانوۆا)
3. بۇل اسكەري نىساندار مينا جارىلعىش، جارىلمايتىن، ارالاس بولىپ سارالانادى، تانككە قارسى جاياۋ اسكەرگە قارسى، كەمەلەرگە قارسى بولۋى مۇمكىن. (ينجەنەرلىك بوگەتتەر)
4. كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى اتاعىن ەكى رەت العان، داڭقتى قازاق ۇشقىشىمىز (تالعات بيگەلدينوۆ)
5. وزىنە تاپسىرىلعان پوستىنى كۇزەتۋ مەن قورعاۋ جونىندەگى جاۋىنگەرلىك مىندەتتى ورىندايتىن قارۋلانعان قاراۋىلدى كىم دەپ اتايمىز؟ (ساقشى)
ۇيىمداستىرۋشى: العاشقى اسكەري دايىندىق ءپانىنىڭ وقىتۋشىسى، زاپاستاعى سەرجانت تۇمەنبايەۆ د.ق.
You Might Also Like
-
1 - مامىر دوستىق مەرەكەسىنە ارنالعان
