قۇراق قۇراۋ ءادىسى
تەحنولوگيا 8 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قۇراق قۇراۋ ءادىسى
بىلىمدىلىك ماقساتى:
وقۋشىلارعا قۇراق قۇراۋ ءادىس تۋرالى ءتۇسىندىرىپ، قۇراقتىڭ تۇرلەرىن دايىنداۋ جولدارىن ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ ىزدەنىمپازدىق شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتىپ،، ساباققا قىزىعۋشىلىعىن جانە وزدىگىنەن ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى:
وقۋشىلاردى ۇقىپتىلىققا، ۇنەمدىلىككە، ىسكەرلىككە، كوركەمدىك تالعامىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، اتا - بابالارىمىزدىڭ سالت - ءداستۇرىن، قولونەرىن بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىم مەن ىسكەرلىكتى يگەرۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ. قۇراق قۇراۋ ءادىسى.
قۇراق قۇراۋ ونەرى ءحىۇ عاسىردىڭ سوڭى مەن حح عاسىردىڭ باسىنا قاراي كەڭ دامىعان قولونەر بۇيىمدارى.
جالپى قۇراق قۇراۋ قازاقستاننىڭ بارلىق وبلىستارىنا ءتان قولونەر. تاڭعاجايىپ تالانتىمەن تالايلاردى تامساندىرعان، قازاق قولونەرىنىڭ قاراپايىم دا، قايتالانباس ءتۇرى قيىستىرىپ قۇراق قۇراۋ. قۇراقتىڭ قىمبات قۇندىلىعىنىڭ ءبىر ايعاعى، قۇراقتان جاسالعان بۇيىمدار ۇزاتىلعان قىز جاساۋىنا ەنىپ، ءۇي ىشىنە ۇلتتىق رەڭ بەرىپ، ادامنىڭ رۋحىن اسقاقتاتادى. ەرتەدە انالارىمىز «ءتىل كوزدەن امان بولسىن» دەگەن ىرىممەن قىرىق قۇراق كورپە قۇراپ بالانى قۇراق كورپەگە وراعان.
قازاق حالقىنىڭ قولونەرى ءوزىنىڭ قايتالانباس كوركەمدىگىمەن، ءداستۇرلى ادىسىمەن دارالانىپ تۇرادى. كونەدەن قالعان بۇيىمدار ورنەگىنىڭ ەرەكشەلىگىمەن ادامدى باۋراپ الىپ، تاريح قويناۋىنا جەتەلەيدى. شەبەرلەردىڭ قولدارىنان شىققان بۇيىمدار كۇندەلىكتى تىرشىلىكپەن قاتار سول زاماننىڭ قولونەر مادەنيەتىنىڭ باعا جەتپەس ۇلگىسى. شەبەرلەردىڭ، ۇستالاردىڭ، زەرگەرلەردىڭ، كىلەمشى مەن تىگىنشىلەردىڭ سۋرەتشىلىك قاسيەتىمەن بىرگە جەتىلدىرۋ دارىنى دا قاتار دامىعان. سولاردىڭ ارقاسىندا ءتۇرلى ءۇي مۇلىكتەرى، جيھازدار جاڭا تۇرگە ەنىپ، جەتىلدىرىپ، اسىل دۇنيەلەرگە اينالىپ وتىرعان. «شەبەردى شىلتەرىنەن تانيسىڭ»، «شەبەردىڭ قولى ورتاق»، دەگەن ەل ىشىندەگى سوزدەر بەكەر ايتىلماسا كەرەك. قاس شەبەرلىككە جەتۋ ءۇشىن دارىن، ءبىلىم، ىسكەرلىك پەن شىدامدىلىق كەرەك.
قولونەرىنىڭ الاتىن ورىنى ەرەكشە، ول ءاربىر ۇلتتىڭ وزىنە ءتان مەنشىكتى ونەرى بولىپ سانالادى. حالىقتىڭ مادەني دارەجەسى وسكەن سايىن قولونەرى دە دامىپ وتىرعان. قازاقتىڭ ورنەكتى اشەكەيىمەن ىستەلەتىن قولونەرىنىڭ تۇرلەرى وتە كوپ. شىعارماشىلىق ىزدەنىس ۇستىندەگى حالىق شەبەرلەرى تۇرمىسقا قاجەتتى قولونەرىنىڭ الۋان ءتۇرىن ومىرگە الىپ كەلۋدە. سونىڭ ءبىرى قۇراق قۇراۋ. بۇل اسا شەبەرلىكتى، شىدامدىلىقتى قاجەت ەتەتىن قولونەر.
قۇراق دەگەنىمىز نە؟ ءبىزدىڭ قازاق تىلىندە قۇراق ءسوزىنىڭ ەكى ماعىناسى بار. ءبىرىنشىسى، كولدىڭ جاعاسىندا وسەتىن وسىمدىكتى قۇراق دەسەك، ەكىنشىدەن، ماتا قيىندىسىنان جاسالاتىن بۇيىمدى قۇراق دەيدى. ياعني، قۇراق دەگەنىمىز شىعىنسىز ءونىم جاساۋدىڭ ءبىر ءتۇرى. نەگىزىنەن قۇراقتىڭ 200 - دەن اسا ءتۇرى بار. سونىڭىشىندەگىتورتبۇرىش، سەگىزساي، ءمۇيىزقۇراق، قيىقشاقۇراق، ءۇشبۇرىش، اققۋ، شاحمات، توركوز، گۇلقۇراعى، مايداقۇراعى، جۇلدىزشاقۇراعى ەل ىشىندەكەڭىنەنتاراعان. قۇراققۇراۋتەحنيكاسىەكىباعىتتادامىپكەلەدى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قۇراق قۇراۋ ءادىسى
بىلىمدىلىك ماقساتى:
وقۋشىلارعا قۇراق قۇراۋ ءادىس تۋرالى ءتۇسىندىرىپ، قۇراقتىڭ تۇرلەرىن دايىنداۋ جولدارىن ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ ىزدەنىمپازدىق شىعارماشىلىق قابىلەتىن دامىتىپ،، ساباققا قىزىعۋشىلىعىن جانە وزدىگىنەن ويلاۋ قابىلەتىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك ماقساتى:
وقۋشىلاردى ۇقىپتىلىققا، ۇنەمدىلىككە، ىسكەرلىككە، كوركەمدىك تالعامىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، اتا - بابالارىمىزدىڭ سالت - ءداستۇرىن، قولونەرىن بىلۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءبىلىم مەن ىسكەرلىكتى يگەرۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: سۇراق - جاۋاپ، بايانداۋ
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ. قۇراق قۇراۋ ءادىسى.
قۇراق قۇراۋ ونەرى ءحىۇ عاسىردىڭ سوڭى مەن حح عاسىردىڭ باسىنا قاراي كەڭ دامىعان قولونەر بۇيىمدارى.
جالپى قۇراق قۇراۋ قازاقستاننىڭ بارلىق وبلىستارىنا ءتان قولونەر. تاڭعاجايىپ تالانتىمەن تالايلاردى تامساندىرعان، قازاق قولونەرىنىڭ قاراپايىم دا، قايتالانباس ءتۇرى قيىستىرىپ قۇراق قۇراۋ. قۇراقتىڭ قىمبات قۇندىلىعىنىڭ ءبىر ايعاعى، قۇراقتان جاسالعان بۇيىمدار ۇزاتىلعان قىز جاساۋىنا ەنىپ، ءۇي ىشىنە ۇلتتىق رەڭ بەرىپ، ادامنىڭ رۋحىن اسقاقتاتادى. ەرتەدە انالارىمىز «ءتىل كوزدەن امان بولسىن» دەگەن ىرىممەن قىرىق قۇراق كورپە قۇراپ بالانى قۇراق كورپەگە وراعان.
قازاق حالقىنىڭ قولونەرى ءوزىنىڭ قايتالانباس كوركەمدىگىمەن، ءداستۇرلى ادىسىمەن دارالانىپ تۇرادى. كونەدەن قالعان بۇيىمدار ورنەگىنىڭ ەرەكشەلىگىمەن ادامدى باۋراپ الىپ، تاريح قويناۋىنا جەتەلەيدى. شەبەرلەردىڭ قولدارىنان شىققان بۇيىمدار كۇندەلىكتى تىرشىلىكپەن قاتار سول زاماننىڭ قولونەر مادەنيەتىنىڭ باعا جەتپەس ۇلگىسى. شەبەرلەردىڭ، ۇستالاردىڭ، زەرگەرلەردىڭ، كىلەمشى مەن تىگىنشىلەردىڭ سۋرەتشىلىك قاسيەتىمەن بىرگە جەتىلدىرۋ دارىنى دا قاتار دامىعان. سولاردىڭ ارقاسىندا ءتۇرلى ءۇي مۇلىكتەرى، جيھازدار جاڭا تۇرگە ەنىپ، جەتىلدىرىپ، اسىل دۇنيەلەرگە اينالىپ وتىرعان. «شەبەردى شىلتەرىنەن تانيسىڭ»، «شەبەردىڭ قولى ورتاق»، دەگەن ەل ىشىندەگى سوزدەر بەكەر ايتىلماسا كەرەك. قاس شەبەرلىككە جەتۋ ءۇشىن دارىن، ءبىلىم، ىسكەرلىك پەن شىدامدىلىق كەرەك.
قولونەرىنىڭ الاتىن ورىنى ەرەكشە، ول ءاربىر ۇلتتىڭ وزىنە ءتان مەنشىكتى ونەرى بولىپ سانالادى. حالىقتىڭ مادەني دارەجەسى وسكەن سايىن قولونەرى دە دامىپ وتىرعان. قازاقتىڭ ورنەكتى اشەكەيىمەن ىستەلەتىن قولونەرىنىڭ تۇرلەرى وتە كوپ. شىعارماشىلىق ىزدەنىس ۇستىندەگى حالىق شەبەرلەرى تۇرمىسقا قاجەتتى قولونەرىنىڭ الۋان ءتۇرىن ومىرگە الىپ كەلۋدە. سونىڭ ءبىرى قۇراق قۇراۋ. بۇل اسا شەبەرلىكتى، شىدامدىلىقتى قاجەت ەتەتىن قولونەر.
قۇراق دەگەنىمىز نە؟ ءبىزدىڭ قازاق تىلىندە قۇراق ءسوزىنىڭ ەكى ماعىناسى بار. ءبىرىنشىسى، كولدىڭ جاعاسىندا وسەتىن وسىمدىكتى قۇراق دەسەك، ەكىنشىدەن، ماتا قيىندىسىنان جاسالاتىن بۇيىمدى قۇراق دەيدى. ياعني، قۇراق دەگەنىمىز شىعىنسىز ءونىم جاساۋدىڭ ءبىر ءتۇرى. نەگىزىنەن قۇراقتىڭ 200 - دەن اسا ءتۇرى بار. سونىڭىشىندەگىتورتبۇرىش، سەگىزساي، ءمۇيىزقۇراق، قيىقشاقۇراق، ءۇشبۇرىش، اققۋ، شاحمات، توركوز، گۇلقۇراعى، مايداقۇراعى، جۇلدىزشاقۇراعى ەل ىشىندەكەڭىنەنتاراعان. قۇراققۇراۋتەحنيكاسىەكىباعىتتادامىپكەلەدى
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ءداريسنيڭ ماۆزۋسي: قازاق حانليعينيڭ قۋرۋلۋشي.(بيلينگيۆالدى وقىتۋ)
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: مەرەكەلىك جانە فۋرشەت داستارحانىن جاساقتاۋ
