قۇستار - ءبىزدىڭ دوسىمىز
ساباقتىڭ تاقىرىبى: « قۇستار - ءبىزدىڭ دوسىمىز»
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا جالپى قۇستاردىڭ پايداسى تۋرالى، ولار جونىندە ماعلۇمات بەرۋ. نەگىزىنەن قۇستارعا قامقور بولۋعا، قۇستاردى ايالاۋعا بەيىمدەۋ. كوڭىلدى كوكتەمدە قۇستاردىڭ ورالۋىن، ولاردىڭ ازايىپ كەتۋىنەن حاباردار ەتۋ. ولاردىڭ قۇستار تۋرالى وي - ورىستەرىن، تۇسىنىكتەرىن دامىتۋ. وتانىن، جەرىن، ورمانىن، كولىن – تابيعاتىن سۇيۋگە باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سۋرەتتەر.
بارىسى: بەينەتاسپادان جازعى ورمانداعى قۇستاردىڭ اسەم داۋىستارى ەستىلىپ تۇرادى.
كىرىسپە.
حور: «كوكتەم كەلدى»
1 - وقۋشى
ناۋرىز كەلدى،
تىرشىلىككە جان كىردى.
كەڭ دالا جاسارىپ، جاڭعىردى.
بار ءوڭىر قۇلپىرا باستادى،
توسىنە قۇيىپ اپ جاڭبىردى.
2 - وقۋشى
جىل قۇستارى كەلدى دەپ،
بالدىرعاندار ءماز بولدى.
قوس قاناتى جەلپىلدەپ،
كولگە ۇيرەك - قاز قوندى.
3 - وقۋشى
ۇشىپ كەلگەن ەڭ العاش،
قاراتورعاي قىراعى.
ۇيالارعا قوناقتاپ،
دەيدى - « مەنىڭ تۇراعى».
ءى - باستاۋشى: تابيعاتتى قۇرايتىن بولىكتەردىڭ ءبىرى - قۇستار. حالىق ەجەلدەن – اق قۇستارعا اۋەس، ولارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن شەكسىز دارىپتەپ، ەڭ جاقسى كورەتىن ادامدى قۇستارعا تەڭەۋ ارقىلى ول ىقىلاسىن كوپكە ايان ەتەدى.
ءىى - باستاۋشى: حالىق ءوز ورتاسىنان شىققان ساڭلاق ۇلدارىن سۇڭقارعا تەڭەسە، توگىلتە ءان شىرقايتىن ءانشىسىن - بۇلبۇلعا، ەل ءۇشىن، وتان ءۇشىن جانىن قياتىن باتىرلارىن – قىرانعا، ەلدەن اسقان سۇلۋدى – اققۋعا تەڭەدى.
4 - وقۋشى
وي، بالالار، بالالار!
جىلى - جىلى جەل سوقتى.
جىلعالاردان سۋ اقتى،
قاڭقىل - قاڭقىل قاز كەپتى.
5 - وقۋشى
قۇستار تويىن قۇتتىقتاپ،
قۋانامىز، قولدايمىز.
ۇيا جاساپ قۇتتىقتاپ،
ءبىز ولاردى قورعايمىز.
6 - وقۋشى
جىلى شۋاعىمەن گۇل ءوسىرىپ،
جىل قۇستارىن ىلەستىرىپ.
كورىكتى كوكتەم كەلدى.
كوكتەم:
سالەم، دوستار امان با؟
مىناۋ بەيبىت زاماندا
شات - شادىمان كوكتەممىن،
شاتتىق بولسىن ءاماندا.
ءان قۇردىم ۇنىممەن،
ءسان قۇردىم گۇلىممەن.
قۋانتامىن ءبارىڭدى
قۇت مەرەكە كۇنىممەن.
7 - وقۋشى
ءۇي سالدىم قۇستىڭ الدىنان،
بولسىنشى ول ءومىر پاناسى.
وزىمدەي ءسابي بالدىرعان،
ءوسسىنشى قۇستىڭ بالاسى.
كورىنىس: «بۇلبۇل مەن توقىلداق»
ءى - باستاۋشى: قۇستاردىڭ ۇياسىن بۇزىپ، جۇمىرتقالارىن جارۋعا، راقىمسىزدىق جاساپ، جازىقسىزدان - جازىقسىز قۇستاردى جابىرلەۋگە، ولتىرۋگە جول بەرمەيىك.
ءىى - باستاۋشى. حالىق « كوكەك كەلدى - كوكتەم كەلدى « دەيدى. كوكتەمنىڭ تاماشا ءبىر ايىن كوكەك دەپ اتايدى. ءقادىرى مەن قاسيەتى ونشا ەمەس وسى ءبىر قۇستىڭ اتى نەلىكتەن جىلدىڭ ەڭ تاماشا ايىنا تەڭەۋ بولدى ەكەن؟
ءى - باستاۋشى: - ءوز ۇرپاعىنا ۇقىپسىز بولسا دا، كوكەك پايدالى قۇستاردىڭ بىرىنە سانالادى. كوكەكتىڭ بالاپانى ءبىر كۇندە عانا 39 شەگىرتكە، 43 جۇلدىز قۇرت، زاۋزا قوڭىزىنىڭ 5 جۇمىرتقاسىن، 4 ورمەكشى جانە قۇمىرسقا جۇمىرتقالارىن قورەك ەتەدى.
ءىى - باستاۋشى: ءۇيىمىزدىڭ ماڭىندا جۇرەتىن كىپ-كىشكەنە تورعايدىڭ ءبىر ءوزى عانا ءبىر جىلدا 4 ميلليونعا جۋىق جاندىك جەيدى.
كوگەرشىن ءانى.
ءى - باستاۋشى: قۇرمەتتى جاس دوستار، قۇستار جونىندە ۆيكتورينا سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەيىك.
1. قۇستىڭ نەگىزگى مەكەنى نە؟
(ۇيا)
2. قانداي قۇس حات تاسۋشى اتانعان؟
(كوگەرشىن)
3. قاي قۇستا مۇلدە ۇيا بولمايدى؟
(كوكەك)
4. ادام قاي قۇستى اڭ اۋلاۋعا پايدالانادى؟
(بۇركىت)
5. تورعايدىڭ جۇرەگى مينۋتىنا نەشە رەت سوعادى؟
(960 رەت)
ءىى - باستاۋشى: قۇستارعا ارنالعان كوپتەگەن جۇمباقتار بار. كىمنىڭ ويى ۇشقىر بولسا، جۇمباقتى تەز شەشەدى.
كولدىڭ كوركى، ءسانى ەكەن،
ۇشقاندا سازدى ءان ەكەن.
اقىندار ونى ماقتاعان،
ادامدار قورعاپ ساقتاعان،
بۇل قانداي قۇس؟
(اققۋ)
اق سارايىن تالقانداپ،
شىقتى بىرەۋ تالتاڭداپ.
(بالاپان)
ماڭ - ماڭ باسقان ءجۇرىسى،
بارلىق قۇستىڭ ءىرىسى.
قاشقاندا قۇستاي ۇشپايدى
(تۇيەقۇس)
اۋىل دا، قالادا مەكەنى،
جولاۋشى جۇرسەك شىعارىپ سالادى.
الدىڭنان شىعادى،
جانىڭدى ەركەلەتەدى.
(قارلىعاش)
ءوزى ساق، ءوزى ۇساق،
شىقىلىقتاپ تۇرمايدى.
قۇيرىعى ۇزىن، ءوزى الا،
بۇل قانداي قۇس؟
(ساۋىسقان)
كوكتەمدە قۇستار كەلگەندە،
ەڭ الدىمەن كەلەتىن،
ءوزىمىز كۇتىپ الاتىن،
ۇيا جاساپ بەرەتىن،
بۇل قانداي قۇس؟
(قاراتورعاي)
قورىتىندى: ءان: «اق كوگەرشىن»
ۇيگە تاپسىرما «قۇستار ءبىزدىڭ دوسىمىز»ەسسە جازۋ. قۇستاردىڭ سۋرەتىن سالۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا جالپى قۇستاردىڭ پايداسى تۋرالى، ولار جونىندە ماعلۇمات بەرۋ. نەگىزىنەن قۇستارعا قامقور بولۋعا، قۇستاردى ايالاۋعا بەيىمدەۋ. كوڭىلدى كوكتەمدە قۇستاردىڭ ورالۋىن، ولاردىڭ ازايىپ كەتۋىنەن حاباردار ەتۋ. ولاردىڭ قۇستار تۋرالى وي - ورىستەرىن، تۇسىنىكتەرىن دامىتۋ. وتانىن، جەرىن، ورمانىن، كولىن – تابيعاتىن سۇيۋگە باۋلۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سۋرەتتەر.
بارىسى: بەينەتاسپادان جازعى ورمانداعى قۇستاردىڭ اسەم داۋىستارى ەستىلىپ تۇرادى.
كىرىسپە.
حور: «كوكتەم كەلدى»
1 - وقۋشى
ناۋرىز كەلدى،
تىرشىلىككە جان كىردى.
كەڭ دالا جاسارىپ، جاڭعىردى.
بار ءوڭىر قۇلپىرا باستادى،
توسىنە قۇيىپ اپ جاڭبىردى.
2 - وقۋشى
جىل قۇستارى كەلدى دەپ،
بالدىرعاندار ءماز بولدى.
قوس قاناتى جەلپىلدەپ،
كولگە ۇيرەك - قاز قوندى.
3 - وقۋشى
ۇشىپ كەلگەن ەڭ العاش،
قاراتورعاي قىراعى.
ۇيالارعا قوناقتاپ،
دەيدى - « مەنىڭ تۇراعى».
ءى - باستاۋشى: تابيعاتتى قۇرايتىن بولىكتەردىڭ ءبىرى - قۇستار. حالىق ەجەلدەن – اق قۇستارعا اۋەس، ولارعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن شەكسىز دارىپتەپ، ەڭ جاقسى كورەتىن ادامدى قۇستارعا تەڭەۋ ارقىلى ول ىقىلاسىن كوپكە ايان ەتەدى.
ءىى - باستاۋشى: حالىق ءوز ورتاسىنان شىققان ساڭلاق ۇلدارىن سۇڭقارعا تەڭەسە، توگىلتە ءان شىرقايتىن ءانشىسىن - بۇلبۇلعا، ەل ءۇشىن، وتان ءۇشىن جانىن قياتىن باتىرلارىن – قىرانعا، ەلدەن اسقان سۇلۋدى – اققۋعا تەڭەدى.
4 - وقۋشى
وي، بالالار، بالالار!
جىلى - جىلى جەل سوقتى.
جىلعالاردان سۋ اقتى،
قاڭقىل - قاڭقىل قاز كەپتى.
5 - وقۋشى
قۇستار تويىن قۇتتىقتاپ،
قۋانامىز، قولدايمىز.
ۇيا جاساپ قۇتتىقتاپ،
ءبىز ولاردى قورعايمىز.
6 - وقۋشى
جىلى شۋاعىمەن گۇل ءوسىرىپ،
جىل قۇستارىن ىلەستىرىپ.
كورىكتى كوكتەم كەلدى.
كوكتەم:
سالەم، دوستار امان با؟
مىناۋ بەيبىت زاماندا
شات - شادىمان كوكتەممىن،
شاتتىق بولسىن ءاماندا.
ءان قۇردىم ۇنىممەن،
ءسان قۇردىم گۇلىممەن.
قۋانتامىن ءبارىڭدى
قۇت مەرەكە كۇنىممەن.
7 - وقۋشى
ءۇي سالدىم قۇستىڭ الدىنان،
بولسىنشى ول ءومىر پاناسى.
وزىمدەي ءسابي بالدىرعان،
ءوسسىنشى قۇستىڭ بالاسى.
كورىنىس: «بۇلبۇل مەن توقىلداق»
ءى - باستاۋشى: قۇستاردىڭ ۇياسىن بۇزىپ، جۇمىرتقالارىن جارۋعا، راقىمسىزدىق جاساپ، جازىقسىزدان - جازىقسىز قۇستاردى جابىرلەۋگە، ولتىرۋگە جول بەرمەيىك.
ءىى - باستاۋشى. حالىق « كوكەك كەلدى - كوكتەم كەلدى « دەيدى. كوكتەمنىڭ تاماشا ءبىر ايىن كوكەك دەپ اتايدى. ءقادىرى مەن قاسيەتى ونشا ەمەس وسى ءبىر قۇستىڭ اتى نەلىكتەن جىلدىڭ ەڭ تاماشا ايىنا تەڭەۋ بولدى ەكەن؟
ءى - باستاۋشى: - ءوز ۇرپاعىنا ۇقىپسىز بولسا دا، كوكەك پايدالى قۇستاردىڭ بىرىنە سانالادى. كوكەكتىڭ بالاپانى ءبىر كۇندە عانا 39 شەگىرتكە، 43 جۇلدىز قۇرت، زاۋزا قوڭىزىنىڭ 5 جۇمىرتقاسىن، 4 ورمەكشى جانە قۇمىرسقا جۇمىرتقالارىن قورەك ەتەدى.
ءىى - باستاۋشى: ءۇيىمىزدىڭ ماڭىندا جۇرەتىن كىپ-كىشكەنە تورعايدىڭ ءبىر ءوزى عانا ءبىر جىلدا 4 ميلليونعا جۋىق جاندىك جەيدى.
كوگەرشىن ءانى.
ءى - باستاۋشى: قۇرمەتتى جاس دوستار، قۇستار جونىندە ۆيكتورينا سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەيىك.
1. قۇستىڭ نەگىزگى مەكەنى نە؟
(ۇيا)
2. قانداي قۇس حات تاسۋشى اتانعان؟
(كوگەرشىن)
3. قاي قۇستا مۇلدە ۇيا بولمايدى؟
(كوكەك)
4. ادام قاي قۇستى اڭ اۋلاۋعا پايدالانادى؟
(بۇركىت)
5. تورعايدىڭ جۇرەگى مينۋتىنا نەشە رەت سوعادى؟
(960 رەت)
ءىى - باستاۋشى: قۇستارعا ارنالعان كوپتەگەن جۇمباقتار بار. كىمنىڭ ويى ۇشقىر بولسا، جۇمباقتى تەز شەشەدى.
كولدىڭ كوركى، ءسانى ەكەن،
ۇشقاندا سازدى ءان ەكەن.
اقىندار ونى ماقتاعان،
ادامدار قورعاپ ساقتاعان،
بۇل قانداي قۇس؟
(اققۋ)
اق سارايىن تالقانداپ،
شىقتى بىرەۋ تالتاڭداپ.
(بالاپان)
ماڭ - ماڭ باسقان ءجۇرىسى،
بارلىق قۇستىڭ ءىرىسى.
قاشقاندا قۇستاي ۇشپايدى
(تۇيەقۇس)
اۋىل دا، قالادا مەكەنى،
جولاۋشى جۇرسەك شىعارىپ سالادى.
الدىڭنان شىعادى،
جانىڭدى ەركەلەتەدى.
(قارلىعاش)
ءوزى ساق، ءوزى ۇساق،
شىقىلىقتاپ تۇرمايدى.
قۇيرىعى ۇزىن، ءوزى الا،
بۇل قانداي قۇس؟
(ساۋىسقان)
كوكتەمدە قۇستار كەلگەندە،
ەڭ الدىمەن كەلەتىن،
ءوزىمىز كۇتىپ الاتىن،
ۇيا جاساپ بەرەتىن،
بۇل قانداي قۇس؟
(قاراتورعاي)
قورىتىندى: ءان: «اق كوگەرشىن»
ۇيگە تاپسىرما «قۇستار ءبىزدىڭ دوسىمىز»ەسسە جازۋ. قۇستاردىڭ سۋرەتىن سالۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ ماقساتى: ا) بىلىمدىلىك - جازۋشى ومىرىنەن مالىمەت بەرۋ، اڭگىمەنىڭ مازمۇنىن اشۋ، تاقىرىبى مەن يدەياسىن انىقتاي وتىرىپ، كەيىپكەر بەينەسىنە تالداۋ جاساۋ؛
