InfoHub Logo

سالتىم – اسىل قازىنام
ماقساتى: وقۋشىلارعا قازاق حالقىنىڭ سالت - داستۇرلەرى مەن ادەت-عۇرپىنىڭ تاربيەلىك ءمانىن ۇعىندىرۋ، بالانىڭ بويىنا ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن قالىپتاستىرۋ، حالىق ونەگەسىن ۇيرەتۋ؛
اتا - انالارمەن تىعىز بايلانىس جاساۋ ارقىلى ورتاق تاربيەگە جۇمىلدىرۋ.
كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، ۇلاعاتتى سوزدەر جازىلعان پلاكاتتار، ۇلتتىق بۇيىم كورمەلەرى.

مۋزىكالىق سالەم: كۇيشىلەر توبى. «تويباستار»

1-جۇرگىزۋشى: اتا - سالتىم – اسىل مۇرام، ارداعىم،
بابالاردىڭ جالعاستىرار ارمانىن.
سان عاسىردا قالپىن بۇزباس ءقادىرىم،
وتكەنىمدى بۇگىنىممەن جالعادىم.

2-جۇرگىزۋشى: قازاعىمنىڭ سالت - ءداستۇرى جاڭعىرعان،
ءتالىمدى وي سىناعى، تاربيە كوزى قالدىرعان.
سالت - ءداستۇردى ارداقتايىق اعايىن
قازاق اتتى ۇلكەن، كىشى بالدىرعان.
جينالىپپىز، ءساتتى كۇنى ءبارىمىز دە،
ۇلكەن، كىشى، جاسىمىز، كارىمىز دە.
تورلەتىڭىز، قادىرمەندى قوناقتار،
گۇل - گۇل جايناپ مىنا ءبىزدىڭ تورىمىزگە.

1-جۇرگىزۋشى: ونەرلى حالىق – ومىرشەڭ حالىق، قازاقتىڭ ادەت - عۇرپىنا، سالت - داستۇرىنە باعىتتالعان. «سالت - ءداستۇر - اسىل قازىنا» اتتى تاربيە ساعاتىن باستايمىز.

مۋزىكالىق سالەم: (قازاقى داستارحانىم). حور
تاربيە ساعاتىمىزدى باستاماس بۇرىن سالت - داستۇرلەر تۋرالى قىسقاشا مالىمەت بەرىپ كەتسەك.

سالت داستۇرلەرىنىڭ ىشىندەگى بالا تاربيەسىنە بايلانىستى تاربيە داستۇرىنە توقتالساق.
2-جۇرگىزۋشى: تاربيە ءداستۇرى.
سالت – ءار ۇلتتىڭ، حالىقتىڭ ءدىنى مەن سەنىمىنە، تۇرمىس – تىرشىلىگىنە، ۇلتتىق قۇرىلىم ەرەكشەلىگىنە سايكەس عاسىرلار بويى جيناقتالىپ، ءومىردىڭ ءوزى تۋعىزعان عۇرىپتار تۇعىرىنىڭ نەگىزى. قازاقتىڭ بىرنەشە سالتتارىن اتاپ وتسەك.
شىلدەحانا (سالت)
جاڭا تۋعان نارەستەنىڭ قۇرمەتىنە جاسالاتىن ويىن - ساۋىق توي.
كىندىك كەسەر (سالت)
نارەستە تۋعان ساتتە ونىڭ كىندىگىن كەسەتىن ايەلدەر (كىندىك شەشەسى) دايىن تۇرادى. كىندىك كەسۋ – مارتەبەلى، ابىرويلى ءىس.
بەسىككە سالۋ (سالت)
جاڭا تۋعان بالانى بەسىككە سالۋ. بەسىك قاسيەتتى، كيەلى، قۋاتتى مۇلىك، ءسابيدىڭ التىن ۇياسى بولىپ ەسەپتەلەدى.
قىرقىنان شىعارۋ (سالت)
بالانىڭ تۋعانىنا قىرىق كۇن تولعان سوڭ ونى ىدىسقا قىرىق قاسىق سۋ قۇيىپ شومىلدىرادى. ول ءسابيدىڭ جان جۇيەسىنىڭ قالىپتاسىپ دەنى ساۋ بولىپ وسۋىنە دەگەن اق تىلەكتەن شىققان.
تۇساۋ كەسەر (سالت)
ءسابي قاز تۇرعاننان كەيىن تەز ءجۇرىپ كەتسىن دەگەن تىلەكپەن جاسالاتىن عۇرىپ.

عۇرىپ
قازاقتىڭ ءومىر سالتى، ورەن سالتى ت. ب. قولدانۋ مەن دارىپتەۋدى عۇرىپ دەيمىز.

1-جۇرگىزۋشى:
ءداستۇر - حالىقتىڭ اتادان بالاعا كوشىپ، جالعاسىپ جانە دامىپ وتىراتىن كاسىپتىك، سالت - سانا، ادەت - عۇرىپ، مىنەز - قۇلىق، ءتالىم - تاربيە جانە رۋحاني ءىس - ارەكەتتەر كورىنىسى. قازاقتىڭ بىرنەشە داستۇرلەرىن اتاپ وتسەك.
تىشتىرما (ءداستۇر)
ءسابيدى بەسىككە سالار كەزدە بەسىكتىڭ تۇبەگى تۇراتىن تەسىكتەن قۇرت، ىرىمشىك، تاتتىلەر وتكىزىپ «تىشتىما، تىشتىما» دەپ ىرىم جاسايدى جانە ونى «تىشتىرما» دەپ اتايدى.

بازارلىق (ءداستۇر)
الىس ساپارعا شىققان ادامداردىڭ جاقىندارىنا (جەرلەس، كورشى – كولەم، جاس بالالارعا، سىيلاس ادامدارىنا) اكەلگەن سىيلىعى.
بايعازى (ءداستۇر)
بالالاردىڭ، جاستاردىڭ جاڭا كيىمى ءۇشىن بەرىلەتىن اقشالاي، زاتتاي سىي.
ءتىلاشار (ءداستۇر)
بالاسى 7 جاسقا تولعان بالاعا جاڭا كيىم كيگىزىپ، وقۋ جابدىقتارىن دايىنداپ، شاعىن توي وتكىزەدى. مۇنى «ءتىلاشار» تويى دەپ اتايدى.
جەتى اتا (ءداستۇر)
حالقىمىز كەيىنگى ۇرپاققا جەتى اتاسىن ءبىلۋدى مىندەتتەگەن. ولاي بولسا جەت اتا: بالا، اكە، اتا، ارعى اتا، بابا، ءتۇپ اتا، تەك اتا.
اساتۋ (ءداستۇر)
ەت جەلىنىپ بولعان سوڭ توردە وتىرعان اقساقال، تاباقتا قالعان ەتتى جاس بالالار مەن جىگىتتەرگە اساتادى.