InfoHub Logo

ماتەماتيكا 4 سىنىپ
ساباق تاقىرىبى: ساندى جانە ءارىپتى ورنەكتەر
ساباق ماقساتى:
قۇندىلىقتاردى دارىتۋ:
1. ساندى جانە ءارىپتى ورنەك ءمان - ماعىناسىن تۇسىنە وتىرىپ، ولاردى اجىراتا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛ ءارىپتى ورنەكتە ءارىپ ورنىنا سان قويۋ ارقىلى ورنەكتىڭ ءمانىن تابۋ ءتاسىلىن ەسەپتەۋدە قولدانا بىلۋگە جاتتىعادى.
2. ءارىپتى جانە ساندى ورنەكتەردى جازۋ، وقۋ جانە ءمانىن تابۋدى مەڭگەرتۋ؛ وقۋشىلاردىڭ ماتەماتيكالىق ءبىلىم - بىلىك داعدىلارىن جەتىلدىرۋ؛
3. وقۋشىلاردىڭ ماتەماتيكاعا قىزىعۋشىلىقتارىن ارتتىرۋ، لوگيكالىق ويلاۋىن دامىتۋ جانە توپپەن بىرلەسىپ جۇمىس جاساۋعا باۋلۋ؛
كۇتىلەتىن ناتيجە: وقۋشىلار ساندى جانە ءارىپتى ورنەكتى بىلەدى، ولاردى اجىراتا الادى، ەسەپتەر شىعارۋ بارىسىندا تالداي بىلەدى.
ءادىس - تاسىلدەر: ءتۇسىندىرۋ، ويىن، سۇراق - جاۋاپ، توپتىق جۇمىس.
ءپانارالىق بايلانىستار: قازاق ءتىلى، دۇنيەتانۋ، ەڭبەككە باۋلۋ.
قاجەتتى قۇرال - جابدىقتار: ماتەماتيكا وقۋلىعى، كومپيۋتەر، تاقتا، سلايدتار، سەماتيكالىق كارتا
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ

ۇيىمداستىرۋ سالەمدەسۋ، تۇگەندەۋ، وقۋشى زەيىنىن ساباققا اۋدارۋ.
وقۋشىلاردى توپقا ءبولۋ (گەومەتريالىق فيگۋرالار ارقىلى)
ءى توپ «ساندى ورنەكتەر». ءىى توپ «ءارىپتى ورنەكتەر»
قىزىعۋشىلىقتى وياتۋ «كىم جىلدام؟» ويىنى:
1. 1. ءبىلىم ورداسى نە؟ (مەكتەپ)
2. 2. تاۋلىكتىڭ ۇشتەن ءبىر بولىگى نەشە ساعاتقا تەڭ؟ (8)
3. وڭىنان دا، سولىنان دا بىردەي وقىلاتىن، جازىلاتىن ساندار قايسى؟(11،
4. 9 - دان 100 - گە دەيىنگى سانداردا قانشا 9 سانى كەزدەسەدى؟ ( 11 )
5. ۇشاقتىڭ جىلدامدىعى 850كم. ول 3ساعاتتا نەشە كم ۇشادى؟ 5 ساعاتتا شە؟(2550كم، 4250كم)
6. 5 توننانىڭ ەكىدەن ءبىر بولىگىندە قانشا كيلوگرامم بار؟ (2500 كگ )
7. 1000تەڭگەنىڭ 711 تەڭگەسىنە ساۋدا جاساساڭ، قانشا تەڭگەڭ قالادى؟ (289)
8. 1كيلوگرامم الما 360 تەڭگە تۇرسا، 3كگ الما قانشا تۇرادى؟ (1080تگ)

جاڭا ساباق
ءى. ءتۇسىنۋ
ءارىپتى ورنەك دەپ قانداي ورنەكتى ايتامىز؟
- ارىپتەر مەن ساندار امال تاڭبالارى ارقىلى بايلانىسقان ورنەكتى ءارىپتى ورنەك دەيمىز.
ءارىپتى ورنەكتە لاتىن ارىپتەرى قولدانىلادى.
ال ساندى ورنەك، ساندار امال تاڭبالارىمەن بايلانىسادى.

II. « وي قوزعاۋ» وقۋلىقپەن جۇمىس.
№1. ا+5؛ (34+10)*2؛ 23*4+9؛ ح+9=17*6؛ 72: ح=24: 3؛
(45+25): 5؛ 90 - 10*5؛ ح - 3؛ ۆ*6؛ 1972: 9+20؛
12: ح+24: 8؛ (ح+2)+16*4؛ 34 - 8=13*2.
جازۋلاردىڭ ىشىنەن ساندى ورنەكتەردى تەرىپ جاز جانە ونى وقى.
ءارىپتى ورنەكتەردى تەرىپ جاز جانە ونى وقى.

№2. ساندى جانە ءارىپتى ورنەك تۇرىندە جازىپ كورسەت جانە وقى.
1 توپ: №2 ---------------- 2 توپ: №3
ا) ( 15+5): 2=10 --------- ا) ( ا - 3)*2
ءا) (32*2)- 24=40 -------- ءا) (32: 2)+ۆ
ب) (27 - 2): 5=5 ----------- ب) (س+2)*5
ۆ) (69: 3)+20=43 --------- ۆ) (69*3)- 20/

№4. ساندى ورنەكتىڭ ءمانىن تاپ.
1 توپ: ا) (318*5+1052)- 2210=432
ءا) (5256: 6+1250)- 408=1718
ب) 74612: 4+3072=21725

2 توپ: ۆ) 39207: 3 - 4017=9052
گ) 55200: 3+80316: 4=38479
ع) 7890*6 - 6548*5=14600

№ 5. «كىم جىلدام؟» ويىنى. ءارىپتى ورنەكتىڭ ءمانىن تاپ.
ا*3019؛ مۇنداعى ا=2، 3، 4، 5
2*3019=6038
4*3019=12076
3*3019=9057
5*3019=15095

تاقتامەن جۇمىس:
1 توپ: № 6. ەسەپتى شىعار:
32گ - 4 شەگە
400گ -؟ شەگە
ش: 32: 4=8ش
400: 8=50ش
جاۋابى: 400گ تەمىردەن - 50 شەگە جاسايدى.

№6 ءا)
ۇ. ش - 7ج
ق. ش - 13ج
بارلىعى - 200 كگ
1ج - ۇ. ش، 1ج - ق. ج ماسساسى بىردەي
ۇ. ش -؟ كگ؛ ق. ش -؟ كگ
ش: 1) 200: (13+7) = 10 كگ (1 ج ماسساسى)
2) 7*10=70كگ (ۇ. ش)
3) 13*10=130كگ (ق. ش)
جاۋابى: ۇزىن شەگە - 70كگ؛
قىسقا شەگە - 130كگ جىبەرىلدى.

№11 اتىنداعى ب. مومىش ۇلى ج.و.م.
ءمۇعالىمنىڭ اتى - ءجونى: ابۋوۆا گاۋحار بازاربايەۆنا
ساندى جانە ءارىپتى ورنەكتەر جۇكتەۋ