سارقىلماس قازىنا بەسىك جىرى
«سىمبات»جەكە مەكتەبىنىڭ باستاۋىش ءمۇعالىمى
الدابەرگەنوۆا ۇزىلدىك جومارت قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سارقىلماس قازىنا. بەسىك جىرى
ساباقتىڭ ماقساتى: قازاقتىڭ قازىناسىنىڭ ءبىرى بەسىك تۋرالى اڭگىمەلەۋ. بەسىكتىڭ جاسالۋ قۇرىلىسى تۋرالى، ونى قولدانۋ ادىستەرىن بىلۋگە ۇيرەتۋ. بەسىك جىرى تۋرالى مالىمەت بەرىپ، ماعىناسىن ءتۇسىنۋ.
ءوز ۇلتىنىڭ ادەت-عۇرپىن، ءسالت-داستۇرىن بىلۋگە ۇيرەتۋ. ءوز وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
كورنەكىلىك: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ۇلەستىرمەلى تاپسىرمالار
ادىس-تاسىلدەر: وي قوزعاۋ، نەگىزگى يدەيانى سۋرەتتەۋ، سۇراق قويۋ، ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ورنىمىزدان تۇرايىق،
امانداسىپ الايىق.
ۇقىپتى تىڭداپ ساباقتى،
جاقسى باعا الايىق،
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
وتكەندى قايتالاۋ.
تەست تاپسىرمالارى.
1. وسى تاراۋداعى اباي ولەڭىن اتا؟
2. «قىمىز مولايىپ، قوزى پىسكەن كەز» دەپ قاي ايدى ايتامىز؟
3. شىبىنسىز ايلاردى اتا؟
4. «دالا» ولەڭىنىڭ اۆتورى كىم؟
5. تاڭ الدىندا اتاتىن جۇلدىز.
6. عابيت مۇسىرەپوۆ كىم؟
7. مالدى جاقسى كورەتىن بالا؟
8. جاز ايلارىن اتا؟
9. جىل مەزگىلىن اتا؟
10. نوسەر دەگەن نە؟
ءىىى. جاڭا ساباق.
بەسىك جىرى تۋرالى تۇسىنىك
بەسىك جىرى — تۇرمىس-سالت جىرلارىنىڭ كونە ءتۇرىنىڭ ءبىرى. الەمدە بەسىك جىرىن ايتپايتىن حالىق جوق. حالىق پەداگوگيكاسىنىڭ مايەگىنە اينالعان بەسىك جىرىندا حالىقتىڭ ءتول تاريحىنىڭ، ءداستۇرلى مادەنيەتىنىڭ، ەجەلگى نانىم-سەنىمىنىڭ، دۇنيەتانىمىنىڭ كورىنىسى بار. بەسىك جىرىن بارشا حالىق ۇلتتىق تاربيەنىڭ كاۋسار بۇلاعى دەپ تانيدى. الەم حالىقتارىنىڭ بەسىك جىرىلارى ءار ەلدە ءار ءتۇرلى اتالعانىمەن، اتقاراتىن مىندەتى، مازمۇن بايلىعى، پوەتيكالىق قۇرىلىمى مەن ساز-اۋەنى جاعىنان ۇندەسىپ جاتادى. بەسىك جىرىنىڭ باستى قىزمەتى — بەسىك تەربەلىسىنە ىڭعايلاس سازدى اۋەن، ىرعاقتى سوزبەن بالانى تىنىشتاندىرا وتىرىپ، ونىڭ جان جۇيەسى مەن ساناسىنا ۇلتتىق تاربيەنىڭ العاشقى ءنارىن ءسىڭىرۋ. بەسىك جىرى بالانىڭ ءسابي كەزىندە، ياعني 1-5 جاس ارالىعىندا، بالا جانىنا جاعىمدى اۋەنمەن ايتىلادى، اۋەن - سازسىز بەسىك جىرىنىڭ ءمانى دە، ءسانى دە كەلمەيدى. قازاق بەسىك جىرىنىڭ ۇلگىلەرىن العاش ءا. ديۆايەۆ حاتقا ءتۇسىرىپ، 1905 ج. جاريالاعان. سودان بەرى تام-تۇمداپ جينالىپ كەلە جاتقانىمەن، حالىق جىرلارىنىڭ اسىل ۇلگىلەرى ءالى دە تولىق حاتقا تۇسە قويعان جوق.
ءىV. وقۋلىقپەن جۇمىس
1. بەسىك جىرىن مانەرلەپ وقىپ بەرۋ
2. مازمۇنىن تالداۋ. سۇراق - جاۋاپ ءادىسى.
ا. اناسى بالاسىن قالاي جۇباتادى؟
ءا. اناسى بالاسىنىڭ كىم بولۋىن قالايدى؟
ب. ولەڭ نەلىكتەن «بەسىك جىرى»دەپ اتالعان؟
3. ىشتەي وقۋ
4. تىزبەكتەپ وقۋ
5. مانەرلەپ داۋىستاپ وقۋ
V. سەرگىتۋ ءساتى.
ولەڭ «ءاي - ءاي بوپەم، ءاي بوپەم» ولەڭىن تىڭداۋ
6. داپتەرمەن جۇمىس.
ولەڭدەگى اناسىنىڭ بالاسىنا كىم بولار ەكەنسىڭ دەپ سانامالاپ ايتقان ماماندىق تۇرلەرىن، داپتەرلەرىنە
تەرىپ جازۋ.
ۇستا، بالۋان، عالىم، ءارتىس.
Vءى. شىعارماشىلىق جۇمىس.
سەنىڭ كىم بولعىڭ كەلەدى؟ شاعىن اڭگىمە جازۋ. جازعان اڭگىمەلەرىن وقىتۋ..
Vءىى. قورىتىندى.
Vءىىى. باعالاۋ.
الدابەرگەنوۆا ۇزىلدىك جومارت قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سارقىلماس قازىنا. بەسىك جىرى
ساباقتىڭ ماقساتى: قازاقتىڭ قازىناسىنىڭ ءبىرى بەسىك تۋرالى اڭگىمەلەۋ. بەسىكتىڭ جاسالۋ قۇرىلىسى تۋرالى، ونى قولدانۋ ادىستەرىن بىلۋگە ۇيرەتۋ. بەسىك جىرى تۋرالى مالىمەت بەرىپ، ماعىناسىن ءتۇسىنۋ.
ءوز ۇلتىنىڭ ادەت-عۇرپىن، ءسالت-داستۇرىن بىلۋگە ۇيرەتۋ. ءوز وتانىنا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباق
كورنەكىلىك: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ۇلەستىرمەلى تاپسىرمالار
ادىس-تاسىلدەر: وي قوزعاۋ، نەگىزگى يدەيانى سۋرەتتەۋ، سۇراق قويۋ، ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
ورنىمىزدان تۇرايىق،
امانداسىپ الايىق.
ۇقىپتى تىڭداپ ساباقتى،
جاقسى باعا الايىق،
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
وتكەندى قايتالاۋ.
تەست تاپسىرمالارى.
1. وسى تاراۋداعى اباي ولەڭىن اتا؟
2. «قىمىز مولايىپ، قوزى پىسكەن كەز» دەپ قاي ايدى ايتامىز؟
3. شىبىنسىز ايلاردى اتا؟
4. «دالا» ولەڭىنىڭ اۆتورى كىم؟
5. تاڭ الدىندا اتاتىن جۇلدىز.
6. عابيت مۇسىرەپوۆ كىم؟
7. مالدى جاقسى كورەتىن بالا؟
8. جاز ايلارىن اتا؟
9. جىل مەزگىلىن اتا؟
10. نوسەر دەگەن نە؟
ءىىى. جاڭا ساباق.
بەسىك جىرى تۋرالى تۇسىنىك
بەسىك جىرى — تۇرمىس-سالت جىرلارىنىڭ كونە ءتۇرىنىڭ ءبىرى. الەمدە بەسىك جىرىن ايتپايتىن حالىق جوق. حالىق پەداگوگيكاسىنىڭ مايەگىنە اينالعان بەسىك جىرىندا حالىقتىڭ ءتول تاريحىنىڭ، ءداستۇرلى مادەنيەتىنىڭ، ەجەلگى نانىم-سەنىمىنىڭ، دۇنيەتانىمىنىڭ كورىنىسى بار. بەسىك جىرىن بارشا حالىق ۇلتتىق تاربيەنىڭ كاۋسار بۇلاعى دەپ تانيدى. الەم حالىقتارىنىڭ بەسىك جىرىلارى ءار ەلدە ءار ءتۇرلى اتالعانىمەن، اتقاراتىن مىندەتى، مازمۇن بايلىعى، پوەتيكالىق قۇرىلىمى مەن ساز-اۋەنى جاعىنان ۇندەسىپ جاتادى. بەسىك جىرىنىڭ باستى قىزمەتى — بەسىك تەربەلىسىنە ىڭعايلاس سازدى اۋەن، ىرعاقتى سوزبەن بالانى تىنىشتاندىرا وتىرىپ، ونىڭ جان جۇيەسى مەن ساناسىنا ۇلتتىق تاربيەنىڭ العاشقى ءنارىن ءسىڭىرۋ. بەسىك جىرى بالانىڭ ءسابي كەزىندە، ياعني 1-5 جاس ارالىعىندا، بالا جانىنا جاعىمدى اۋەنمەن ايتىلادى، اۋەن - سازسىز بەسىك جىرىنىڭ ءمانى دە، ءسانى دە كەلمەيدى. قازاق بەسىك جىرىنىڭ ۇلگىلەرىن العاش ءا. ديۆايەۆ حاتقا ءتۇسىرىپ، 1905 ج. جاريالاعان. سودان بەرى تام-تۇمداپ جينالىپ كەلە جاتقانىمەن، حالىق جىرلارىنىڭ اسىل ۇلگىلەرى ءالى دە تولىق حاتقا تۇسە قويعان جوق.
ءىV. وقۋلىقپەن جۇمىس
1. بەسىك جىرىن مانەرلەپ وقىپ بەرۋ
2. مازمۇنىن تالداۋ. سۇراق - جاۋاپ ءادىسى.
ا. اناسى بالاسىن قالاي جۇباتادى؟
ءا. اناسى بالاسىنىڭ كىم بولۋىن قالايدى؟
ب. ولەڭ نەلىكتەن «بەسىك جىرى»دەپ اتالعان؟
3. ىشتەي وقۋ
4. تىزبەكتەپ وقۋ
5. مانەرلەپ داۋىستاپ وقۋ
V. سەرگىتۋ ءساتى.
ولەڭ «ءاي - ءاي بوپەم، ءاي بوپەم» ولەڭىن تىڭداۋ
6. داپتەرمەن جۇمىس.
ولەڭدەگى اناسىنىڭ بالاسىنا كىم بولار ەكەنسىڭ دەپ سانامالاپ ايتقان ماماندىق تۇرلەرىن، داپتەرلەرىنە
تەرىپ جازۋ.
ۇستا، بالۋان، عالىم، ءارتىس.
Vءى. شىعارماشىلىق جۇمىس.
سەنىڭ كىم بولعىڭ كەلەدى؟ شاعىن اڭگىمە جازۋ. جازعان اڭگىمەلەرىن وقىتۋ..
Vءىى. قورىتىندى.
Vءىىى. باعالاۋ.
You Might Also Like
