سەزىم مۇشەلەرى. كوز - كورۋ مۇشەسى
اتىراۋ وبلىسى، يساتاي اۋدنى، ح. ناۋبەتوۆ اتىنداعى
ورتا مەكتەپتىڭ جوعارعى ساناتتى باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
نۇرماشيەۆا شاربانۋ ناسىر قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سەزىم مۇشەلەرى. كوز - كورۋ مۇشەسى
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا سەزىم مۇشەلەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. كوزدىڭ قورشاعان ورتانى تانىپ - بىلۋدەگى ورنى، ماڭىزىمەن تانىستىرۋ.
2. كورۋ گيگيەناسى، كوز جاتتىعۋلارىن جاساۋ، كوزدى ساقتاي ءبىلۋدى ۇيرەتۋ.
3. تازالىققا، سۇلۋلىققا، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، تىرەك سوزدەر، وقۋلىق، ماگنيتتى تاقتا، ءتۇرلى زاتتار، كوكونىستەر، ۇلكەيتكىش شىنى( لۋپا)، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
1. ءيىستى قالاي سەزەسىڭ؟
2. ءيىستى سەزىنۋدىڭ قانداي پايداسى بار؟
3. ەگەر مۇرنىڭدى جاۋىپ قويىپ، زاتتى ۇستاپ كورسەڭ، ونىڭ قانداي قاسيەتتەرىن نە بەلگىلەرىن سەزىنە الاسىڭ؟
ءىىى. جاڭا ساباق.
ءبىز كورەمىز، ەستيمىز، ءارتۇرلى يىستەردى، ءدامدى، ىستىق پەن سۋىقتى سەزە الامىز.
وسى ءبىر عاجايىپ قابىلەتتەر بىزگە بەس سەزىم مۇشەسى ارقىلى بەرىلەدى.
ولار:
- كوز - كورۋ مۇشەسى؛
- قۇلاق - ەستۋ مۇشەسى؛
- مۇرىن - ءيىس سەزۋ مۇشەسى؛
- ءتىل - ءدام سەزۋ مۇشەسى؛
- تەرى - ىستىق پەن سۋىقتى سەزۋ مۇشەسى؛
وسى بەس سەزىم مۇشەسى ارقىلى ءبىز ءوزىمىزدى، قورشاعان الەمدى تانىپ بىلەمىز. وقۋشىلاردىڭ ويىن دامىتۋ ماقساتىندا جۇمباق جاسىرۋ.
جۇمباق.
جولدىڭ ەكى جاعىندا تۇراتىن ەكى اعايىندى ءبىرىن - ءبىرى كورمەيدى.
(كوز)
كوز - قانداي مۇشە؟
كوز – كورۋ مۇشەسى.
ەندەشە، بۇگىنگى ءبىزدىڭ جاڭا تاقىرىبىمىز: «سەزىم مۇشەلەرى. كوز - كورۋ مۇشەسى، ادامنىڭ نەگىزگى كومەكشىسى. ول اينالاداعى زاتتىڭ بارلىعىن كورۋگە، ءتۇرىن، ءتۇسىن، ءپىشىنىن اجىراتا بىلۋگە كومەكتەسەدى. ەگەر كوزدى زەرتتەپ قارايتىن بولساق، ونىڭ ورتاسىندا نۇرلى قابىقشاسى بار ەكەنىن كورەمىز. نۇرلى قابىقشانىڭ ورتاسىندا قاراشىق ورنالاسقان. ول كوزگە جارىق وتەتىن تەرەزەشە ءتارىزدى. جارىق كوز بۇرشاعى ارقىلى ءوتىپ، بەينە كوزدىڭ تورلى قابىقشاسىنا تۇسەدى. بۇدان كەيىن كورۋ جۇيەسى ونى ميعا جەتكىزەدى. سودان بارىپ، ءبىز بەينەنى كورەمىز. كوزدى شارشاۋدان، زاقىمدانۋدان ساقتاۋ كەرەك.
ءىۇ. داپتەرمەن جۇمىس.
ءۇ. سەرگىتۋ ءساتى.
ءۇى. سۇراق - جاۋاپ.
ءۇىى. ماقال. وقۋشىلارمەن كوز جانارىنان ايىرىلعان ادامدارعا كومەكتەسۋ تۋرالى اڭگىمەلەسىپ، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ ماقساتىن جۇزەگە اسىرۋ. «كوزىڭ اۋىرسا، قولىڭدى تىي»ماقالىنىڭ ءمانىسىن ءتۇسىندىرۋ. ادامنىڭ كورۋ مۇمكىندىگىن كۇشەيتەتىن قۇرالداردىڭ ءبىرى - ۇلكەيتكىش شىنى لۋپامەن تانىستىرۋ. ونىڭ قانداي جاعدايلاردا قولدانىلاتىنىن ايتۋ. لۋپانى قولدارىنا بەرىپ، ءارتۇرلى زاتتاردى قاراپ كورۋلەرىن بايقاۋ.
ءۇىىى. ساۋىقتىرۋ ءساتى.
ەگەر كوز شارشاسا مىناداي جاتتىعۋلاردى ورىندا:
- كوزدى قاتتى قىسىپ، قايتا اش (5رەت)
- كوزدى اينالدىرا قوزعالت (سولعا - جوعارى - وڭعا - تومەن)، (10رەت)
- قولىڭدى العا سوز. قولدىڭ ساۋساعىنا قارا، جايلاپ قول ۇشىن مۇرنىڭا جاقىندات، سودان كەيىن جايلاپ، كەرىسىنشە الىستات. (5رەت
ورتا مەكتەپتىڭ جوعارعى ساناتتى باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
نۇرماشيەۆا شاربانۋ ناسىر قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سەزىم مۇشەلەرى. كوز - كورۋ مۇشەسى
ساباقتىڭ ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا سەزىم مۇشەلەرى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. كوزدىڭ قورشاعان ورتانى تانىپ - بىلۋدەگى ورنى، ماڭىزىمەن تانىستىرۋ.
2. كورۋ گيگيەناسى، كوز جاتتىعۋلارىن جاساۋ، كوزدى ساقتاي ءبىلۋدى ۇيرەتۋ.
3. تازالىققا، سۇلۋلىققا، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءادىسى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، تىرەك سوزدەر، وقۋلىق، ماگنيتتى تاقتا، ءتۇرلى زاتتار، كوكونىستەر، ۇلكەيتكىش شىنى( لۋپا)، ينتەراكتيۆتى تاقتا.
ساباقتىڭ ءجۇرىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
1. ءيىستى قالاي سەزەسىڭ؟
2. ءيىستى سەزىنۋدىڭ قانداي پايداسى بار؟
3. ەگەر مۇرنىڭدى جاۋىپ قويىپ، زاتتى ۇستاپ كورسەڭ، ونىڭ قانداي قاسيەتتەرىن نە بەلگىلەرىن سەزىنە الاسىڭ؟
ءىىى. جاڭا ساباق.
ءبىز كورەمىز، ەستيمىز، ءارتۇرلى يىستەردى، ءدامدى، ىستىق پەن سۋىقتى سەزە الامىز.
وسى ءبىر عاجايىپ قابىلەتتەر بىزگە بەس سەزىم مۇشەسى ارقىلى بەرىلەدى.
ولار:
- كوز - كورۋ مۇشەسى؛
- قۇلاق - ەستۋ مۇشەسى؛
- مۇرىن - ءيىس سەزۋ مۇشەسى؛
- ءتىل - ءدام سەزۋ مۇشەسى؛
- تەرى - ىستىق پەن سۋىقتى سەزۋ مۇشەسى؛
وسى بەس سەزىم مۇشەسى ارقىلى ءبىز ءوزىمىزدى، قورشاعان الەمدى تانىپ بىلەمىز. وقۋشىلاردىڭ ويىن دامىتۋ ماقساتىندا جۇمباق جاسىرۋ.
جۇمباق.
جولدىڭ ەكى جاعىندا تۇراتىن ەكى اعايىندى ءبىرىن - ءبىرى كورمەيدى.
(كوز)
كوز - قانداي مۇشە؟
كوز – كورۋ مۇشەسى.
ەندەشە، بۇگىنگى ءبىزدىڭ جاڭا تاقىرىبىمىز: «سەزىم مۇشەلەرى. كوز - كورۋ مۇشەسى، ادامنىڭ نەگىزگى كومەكشىسى. ول اينالاداعى زاتتىڭ بارلىعىن كورۋگە، ءتۇرىن، ءتۇسىن، ءپىشىنىن اجىراتا بىلۋگە كومەكتەسەدى. ەگەر كوزدى زەرتتەپ قارايتىن بولساق، ونىڭ ورتاسىندا نۇرلى قابىقشاسى بار ەكەنىن كورەمىز. نۇرلى قابىقشانىڭ ورتاسىندا قاراشىق ورنالاسقان. ول كوزگە جارىق وتەتىن تەرەزەشە ءتارىزدى. جارىق كوز بۇرشاعى ارقىلى ءوتىپ، بەينە كوزدىڭ تورلى قابىقشاسىنا تۇسەدى. بۇدان كەيىن كورۋ جۇيەسى ونى ميعا جەتكىزەدى. سودان بارىپ، ءبىز بەينەنى كورەمىز. كوزدى شارشاۋدان، زاقىمدانۋدان ساقتاۋ كەرەك.
ءىۇ. داپتەرمەن جۇمىس.
ءۇ. سەرگىتۋ ءساتى.
ءۇى. سۇراق - جاۋاپ.
ءۇىى. ماقال. وقۋشىلارمەن كوز جانارىنان ايىرىلعان ادامدارعا كومەكتەسۋ تۋرالى اڭگىمەلەسىپ، ادامگەرشىلىككە تاربيەلەۋ ماقساتىن جۇزەگە اسىرۋ. «كوزىڭ اۋىرسا، قولىڭدى تىي»ماقالىنىڭ ءمانىسىن ءتۇسىندىرۋ. ادامنىڭ كورۋ مۇمكىندىگىن كۇشەيتەتىن قۇرالداردىڭ ءبىرى - ۇلكەيتكىش شىنى لۋپامەن تانىستىرۋ. ونىڭ قانداي جاعدايلاردا قولدانىلاتىنىن ايتۋ. لۋپانى قولدارىنا بەرىپ، ءارتۇرلى زاتتاردى قاراپ كورۋلەرىن بايقاۋ.
ءۇىىى. ساۋىقتىرۋ ءساتى.
ەگەر كوز شارشاسا مىناداي جاتتىعۋلاردى ورىندا:
- كوزدى قاتتى قىسىپ، قايتا اش (5رەت)
- كوزدى اينالدىرا قوزعالت (سولعا - جوعارى - وڭعا - تومەن)، (10رەت)
- قولىڭدى العا سوز. قولدىڭ ساۋساعىنا قارا، جايلاپ قول ۇشىن مۇرنىڭا جاقىندات، سودان كەيىن جايلاپ، كەرىسىنشە الىستات. (5رەت
You Might Also Like
