InfoHub Logo

ۇلى ءجۇز — ءۇيسىن مەن كىشى ءجۇز — جاعالبايلىلاردان قۇرالعان جاساقتاردىڭ تەگەۋىرىندەرىنە شىداي الماي، تىم-تىراقاي شەگىنە باستاعان ويراتتار تەكەلىگە جەتكەندە باستارىن بىرىكتىرىپ الىپ، جولبارىس سايى، بالدىرعاندى، قىزقۇلاعان بەتكەيلەرىنىڭ سولتۇستىك تەرىسكەيىندەگى تاسپاداي تارتىلعان تابان جولمەن شۇبىرىپ «توسقاۋىل» ءتاسىلىن شەبەر پايدالانىپ وتىرىپتى. امالى كوپ ايلاكەر جاۋدى تۇرە قۋىپ، اقتىق جەڭىسكە جەتە المايتىندىقتارىن اڭعارعان ەسكەلدى باتىر باستاعان قالىڭ قول از-كەم ماجىلىستەسىپ العان سوڭ، جاۋدىڭ سوڭىنا قوزى كوش جەردەن كورىنىپ وتىراتىن قوس اتتى جاساقتاردى عانا قالدىرىپ، وزدەرى كۇيەلى، كوكسۋ، ساندىقتاس، قاراعايلى ارقىلى جاۋدى الدىنان وراپ تۇسۋگە وقتالىپتى.

جەر جاعدايىنا جەتىك اسكەر ءبىر تاۋلىككە جەتپەي-اق وزدەرى دىتتەگەن قىزىلاۋىزدان شىعادى. ءبىراق نەگىزگى كۇشتى ارتتارىنداعى قاراعايلىنىڭ قالىڭ نۋ ورمانىنا جاسىرىپ قويادى. قىزىلاۋىزداعى قاقتىعىس كوپكە سوزىلمايدى. قازاقتاردىڭ شامالى ەكەندىكتەرىن سەزىپ قالعان قالماقتار وڭىرەڭدەپ قۋىپ بەرەدى. قاشقان قازاقتار قاراعايلىعا جەتكەن كەزدە قاق جارىلىپ، ءبىر توبى ونىڭ شىعىس جاعىن، ەكىنشى توبى باتىس جاعىن الىپ، تىك قاباققا ورمەلەي جونەلەدى. قالماقتار دا قالماي، ەكىگە جارىلىپ وكشەلەي تۇسەدى. وسى ءساتتى عانا كۇتىپ تۇرعان ەسكەلدى، بالپىق باتىرلاردىڭ قاراعايلى ىشىندەگى قالىڭ قولدارى شىعا كەلىپ، ەكىگە جارىلعان جاۋدىڭ باستارىن بىرىكتىرمەستەن تاس-تالقان ەتەدى.

ەسكەلدىنىڭ تىكەلەي قولباسشىلىعىمەن جاسالعان بۇل «اران» تاسىلگە قايران قالعان قالماقتاردىڭ قونتايشىسى قولعا ءتۇسىپ تۇرىپ:

— تايقازانداي توڭكەرىلىپ جاتقان مىنا بەتكەيدىڭ نۋ ورمانىن قالاي اتايدى؟ — دەپتى. قازاقتار «قاراعايلى» دەسە، ول باسىن شايقاپ:

— جوق، بۇل — ءبىزدىڭ كوزىمىزدى بايلاپ، كوڭىلىمىزدى قاراڭعىلاعان شىمىلدىق قاراعاي، ءبىز الدانىپ قالدىق، — دەپ بارماعىن تىستەپتى. سول كۇننەن باستاپ، ەن جايلاۋداعى سول جەردى تۇرعىلىقتى حالىق تا «شىمىلدىققاراعاي» دەپ ايگىلەپ كەتىپتى.

---