شىرقا، سىرناي!
قىزىلوردا وبىلىسى، شيەلى اۋدانى،
№156 ن.بەكەجانوۆ اتىنداعى قازاق ورتا مەكتەبىنىڭ
اۋەز ءپانى ءمۇعالىمى سارداربەكوۆا قۇرالاي قىدىرباي قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: شىرقا، سىرناي!
ءوز ءبىلىمىڭدى تەكسەر!
ماقساتى: 1. مۋزىكانىڭ ومىرمەن بايلانىستىلىعىن تۇسىندىرە وتىرىپ، حالىق اسپاپتار تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ. بالالاردىڭ مۋزىكالىق قابىلەتىنىڭ دامۋىنا سەبەپشى بولۋ.
2. بالالاردىڭ اسەمدىككە، سۇلۋلىققا دەگەن سەزىمىن دامىتۋ.
3. حالقىمىزدىڭ مۋزىكالىق شىعارماشىلىعىنا سۇيىسپەنشىلىگىن وياتىپ، ونى قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: ءيلليۋستراتيۆتى - تۇسىندىرمەلى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەربەلسەندى تاقتا، سلايدتار، ءۇنتاسپا، بايان
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: بالالارمەن امانداسۋ
پسيحولوگيالىق ءسات: كەلشى دوسىم اينالايىن،
قۇشاقتايىن ايمالايىن.
II. ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداۋ:
1. دومبىرا اسپابى قالاي جاسالادى؟
2. دومبىرا اسپابىندا كىمدەر ويناعان؟
3. قانداي ءانشى - كۇيشىلەردى بىلەسىڭ؟
4. ءان مەن كۇي تىڭداعان ۇناي ما؟
5. قانداي ءان، كۇيلەردى بىلەسىڭ؟
III. جاڭا ساباق. شىرقا، سىرناي!
سىرناي اسپابى قازاق حالقىندا كەڭ تارالعان مۋزىكالىق اسپاپ. سىرناي اسپابى قازاق جەرىنە ورىستار ارقىلى كەلگەن. ورىس حالقى بۇل اسپاپتى گارمون دەپ اتايدى. ولار بۇل اسپاپتىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن كەز كەلگەن ءاندى ورىنداپ، مەرەكەلەردىڭ ءسانىن كەلتىرگەن. گارمون اسپابى – قازاق، تاتار، ۋكراين حالىقتار اراسىنا تارالعان، بىرنەشە ۇلتقا ورتاق مۋزىكالىق اسپاپ. قازاق حالقى بۇل اسپاپتى سىرناي دەپ اتاپ كەلگەن. سىرناي اسپابىمەن ءان سالىپ اتاعى شىققان نارتاي، مايرا، شاشۋباي سىندى ءانشى - كومپوزيتورلار بولعان. سىرنايدىڭ قازىرگى ءتۇرىن بايان دەپ اتايدى. بايان اسپابىن حح عاسىردىڭ باسىندا جاساپ شىعارعان. بايان اسپابىنىڭ بىرنەشە اسپاپتىڭ دىبىسىن بەرە الاتىن مۇمكىندىگى بار.
مۋزىكا تىڭداۋ: سىرناي اسپابىنىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن «نارتايدىڭ تەرمەسى»
نارتاي بەكەجانوۆ – اقىن، كومپوزيتور. ون جاسىنان ءان سالىپ، ولەڭ ايتا باستايدى.
نارتاي كوپتەگەن اقىندارمەن ايتىسقا تۇسكەن. اقىن حالىق اندەرىن شەبەر ورىنداۋمەن قاتار ءوزى دە «تولقىن»، «نارتاي سازى»، «وسيەت تەرمە» اتتى اندەر شىعارعان.
ءان ورىنداۋ: زىرلايدى شانامىز
د. ماسۋسين
ق. ىدىرىسوۆ
1. ايازدى كەلىپ قىس،
العاشقى قار ۇشتى.
اپپاق بوپ ءۇستىمىز،
اق قىراۋ جابىستى. 2 رەت
2. العاشقى اقشا قار،
بەتىندە ءىز قالدى.
جۇيتكيدى اق شانام،
العا ۇستاپ ىزعاردى. 2 رەت
3. زىرلاي ءتۇس، اق شانام،
بوگەت جوق بىزگە ەش.
كورسىن دوس، باسقادا،
شارشايتىن ءبىز ەمەس. 2 رەت
قورىتىندى سۇراقتار:
1. سىرناي اسپابى قالاي پايدا بولعان؟
2. ورىس حالىق سىرناي اسپابى قالاي پادا بولعان؟
3. سىرنايدىڭ قازىرگى ءتۇرى قالاي اتالادى؟
ءوز ءبىلىمىڭدى تەكسەر
سۋرەتكە قاراپ، اسپاپتاردى اتا.
وقۋشىلاردى باعالاۋ، ماداقتاۋ. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
№156 ن.بەكەجانوۆ اتىنداعى قازاق ورتا مەكتەبىنىڭ
اۋەز ءپانى ءمۇعالىمى سارداربەكوۆا قۇرالاي قىدىرباي قىزى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: شىرقا، سىرناي!
ءوز ءبىلىمىڭدى تەكسەر!
ماقساتى: 1. مۋزىكانىڭ ومىرمەن بايلانىستىلىعىن تۇسىندىرە وتىرىپ، حالىق اسپاپتار تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ. بالالاردىڭ مۋزىكالىق قابىلەتىنىڭ دامۋىنا سەبەپشى بولۋ.
2. بالالاردىڭ اسەمدىككە، سۇلۋلىققا دەگەن سەزىمىن دامىتۋ.
3. حالقىمىزدىڭ مۋزىكالىق شىعارماشىلىعىنا سۇيىسپەنشىلىگىن وياتىپ، ونى قۇرمەتتەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ساباقتى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: ءيلليۋستراتيۆتى - تۇسىندىرمەلى
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەربەلسەندى تاقتا، سلايدتار، ءۇنتاسپا، بايان
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: بالالارمەن امانداسۋ
پسيحولوگيالىق ءسات: كەلشى دوسىم اينالايىن،
قۇشاقتايىن ايمالايىن.
II. ءۇي تاپسىرماسىن ورىنداۋ:
1. دومبىرا اسپابى قالاي جاسالادى؟
2. دومبىرا اسپابىندا كىمدەر ويناعان؟
3. قانداي ءانشى - كۇيشىلەردى بىلەسىڭ؟
4. ءان مەن كۇي تىڭداعان ۇناي ما؟
5. قانداي ءان، كۇيلەردى بىلەسىڭ؟
III. جاڭا ساباق. شىرقا، سىرناي!
سىرناي اسپابى قازاق حالقىندا كەڭ تارالعان مۋزىكالىق اسپاپ. سىرناي اسپابى قازاق جەرىنە ورىستار ارقىلى كەلگەن. ورىس حالقى بۇل اسپاپتى گارمون دەپ اتايدى. ولار بۇل اسپاپتىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن كەز كەلگەن ءاندى ورىنداپ، مەرەكەلەردىڭ ءسانىن كەلتىرگەن. گارمون اسپابى – قازاق، تاتار، ۋكراين حالىقتار اراسىنا تارالعان، بىرنەشە ۇلتقا ورتاق مۋزىكالىق اسپاپ. قازاق حالقى بۇل اسپاپتى سىرناي دەپ اتاپ كەلگەن. سىرناي اسپابىمەن ءان سالىپ اتاعى شىققان نارتاي، مايرا، شاشۋباي سىندى ءانشى - كومپوزيتورلار بولعان. سىرنايدىڭ قازىرگى ءتۇرىن بايان دەپ اتايدى. بايان اسپابىن حح عاسىردىڭ باسىندا جاساپ شىعارعان. بايان اسپابىنىڭ بىرنەشە اسپاپتىڭ دىبىسىن بەرە الاتىن مۇمكىندىگى بار.
مۋزىكا تىڭداۋ: سىرناي اسپابىنىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن «نارتايدىڭ تەرمەسى»
نارتاي بەكەجانوۆ – اقىن، كومپوزيتور. ون جاسىنان ءان سالىپ، ولەڭ ايتا باستايدى.
نارتاي كوپتەگەن اقىندارمەن ايتىسقا تۇسكەن. اقىن حالىق اندەرىن شەبەر ورىنداۋمەن قاتار ءوزى دە «تولقىن»، «نارتاي سازى»، «وسيەت تەرمە» اتتى اندەر شىعارعان.
ءان ورىنداۋ: زىرلايدى شانامىز
د. ماسۋسين
ق. ىدىرىسوۆ
1. ايازدى كەلىپ قىس،
العاشقى قار ۇشتى.
اپپاق بوپ ءۇستىمىز،
اق قىراۋ جابىستى. 2 رەت
2. العاشقى اقشا قار،
بەتىندە ءىز قالدى.
جۇيتكيدى اق شانام،
العا ۇستاپ ىزعاردى. 2 رەت
3. زىرلاي ءتۇس، اق شانام،
بوگەت جوق بىزگە ەش.
كورسىن دوس، باسقادا،
شارشايتىن ءبىز ەمەس. 2 رەت
قورىتىندى سۇراقتار:
1. سىرناي اسپابى قالاي پايدا بولعان؟
2. ورىس حالىق سىرناي اسپابى قالاي پادا بولعان؟
3. سىرنايدىڭ قازىرگى ءتۇرى قالاي اتالادى؟
ءوز ءبىلىمىڭدى تەكسەر
سۋرەتكە قاراپ، اسپاپتاردى اتا.
وقۋشىلاردى باعالاۋ، ماداقتاۋ. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
You Might Also Like
-
اتىراۋ وبلىسى، ماحامبەت سەلوسى،
