InfoHub Logo

اتىراۋ وبلىسى، ماحامبەت سەلوسى،
د.تولەنوۆ اتىنداعى مەكتەپ-گيمنازياسىندا
پسيحولوگ ساليحوۆا اسەل

ءجاسوسپىرىمنىڭ ۇبت تاپسىرۋعا دايىندىعى كەزىندە اتا - انالارعا پسيحولوگيالىق كومەك كورسەتۋ.

ماقساتى: اتا انالارعا ۇبت - نىڭ ماڭىزدىلىعى تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ، ەمتيحان الدىندا جانە ەمتيحان كەزىندە وقۋشىلاردى ەموسيونالدىق پسيحولوگيالىق تۇرعىدان قولداۋ كورسەتۋ جانە جاعىمدى احۋال ورناتۋعا ىقپال ەتۋ.
سالەمەتسىزدەر مە بۇگىنگى سەمينارعا قاتىسۋشىلار! استارلى ايتار ويى بولسا، مارجانداي تەرەر ءسوزى بولسا، سول كۇننىڭ تەككە وتپەگەنى ەكەن دەيدى دانا حالىق. بۇگىن سول ءساتتى كۇندەردىڭ ءبىرىن سىزدەرمەن بىرگە وتكىزگەنىمە قۋانىشتىمىن!
«ءجاسوسپىرىمنىڭ ۇبت تاپسىرۋعا دايىندىعى كەزىندە اتا انالارعا پسيحولوگيالىق كومەك كورسەتۋ» تاقىرىبىندا وتكەلى تۇرعان دوڭگەلەك ۇستەلگە سىزدەردىڭ ءوز تاڭداۋلارىڭىز بويىنشا «قول شاپالاقتاۋ» ترەنينگىمەن ورتاعا شاقىرامىن.

نۇسقاۋ: مەن ءبىر ادامدى تاڭداپ الدىنا بارىپ ەسىمىن ايتىپ قولىمدى شاپالاقتاپ، ونىڭ سوڭىنان ەرەمىن، ول ادام ءوزى كەلەسى ادامدى تاڭداپ ونىڭ ارتىنان ەرەدى. وسىلايشا ورتاعا التى ادامدى دوڭگەلەتىپ وتىرعىزامىز.

تانىسۋ: باس ارپىڭىزگە بايلانىستى بويىڭىزدان تابىلاتىن قاسيەتپەن تانىستىرىپ وتسەڭىز.
ءتۇيىن: ءاردايىم اتتارىڭىزعا ساي مىنەزدەرىڭىزبەن سۇيكىمدى بولىپ جۇرە بەرىڭىزدەر دەگەن تىلەكپەن سەرگىتۋ ساتىمەن جالعاستىرامىز!

سەرگىتۋ ءساتى: سىزدەردىڭ نازارلارىڭىزعا بارىمىزگە سۇيىكتى تانىمال اكتەرىمىز تۇرسىنبەك قاباتوۆتىڭ ومىردەن الىنعان شىندىقتى ازىلمەن جەتكىزگەن ۇبت تۋرالى ءبىر كورىنىسىن تاماشالايىق! كۇلكىنىڭ استارىندا ۇلكەن وزەكتى ماسەلە جاتىر. سول ماسەلە توڭىرەگىندە پىكىر وربىتەمىز.
- بۇل كورىنىستە بالا تاربيەلەۋدە جاۋاپكەرشىلىكتىڭ ەڭ ءبىرىنشى اتا - انادا ەكەندىگىن تۇسىندىرەدى. ءسىزدىڭ باستى بايلىعىڭىز، بولاشاعىڭىز بالاڭىز ولاي بولسا، بالاڭىزدىڭ الداعى ومىرىندەگى ەڭ العاشقى سىناعىنا قالاي دايىندايسىز؟ قاي ۋاقىتتان باستاپ ويلاناسىز؟ جالپى «سىناق» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىزدەر؟ ( قاتىسۋشىلاردىڭ پىكىرىن تىڭداۋ)

ءتۇيىن: «ەمتيحان» لاتىن سوزىنەن «سىناۋ» دەپ اۋدارىلادى. ءدال سول سىناۋدان 11 - سىنىپ وقۋشىلارى ءار ءتۇرلى جاعدايدا وتەدى. سىناۋدان جەڭىل جانە ءتيىمدى ءوتۋ ءۇشىن اتا - انالار ءرولى ەرەكشە جانە دە ماڭىزدى ەكەنىن ءتۇسىنىپ وتىرسىزدار.
ۇبت - ءتى تاپسىرۋ قازىرگى تاڭدا جاڭالىق بولماسا دا، جاسوسپىرىمدەردى، اتا - انالاردى كۇيزەلىسكە اكەلۋى مۇمكىن. ءسىز ءوزىڭىزدىڭ قوبالجۋىڭىزدى بالا الدىندا قانشالىقتى جاسىرامىن دەگەنمەندە جاسىرا المايسىز. سوندىقتان ءوزىمىزدى ۇستامدىلىققا شاقىرىپ، ىشكى كۇيزەلىسىمىزدى بىلدىرتپەۋمىز كەرەك. ويتكەنى ءسىزدىڭ قوبالجۋىڭىز بالاعا تەز بەرىلەدى دە، ال بالادا قوبالجۋ پايدا بولىپ، وزىنە دەگەن سەنىمسىزدىككە بوي الدىرادى.
ەمتيحان تاپسىرعان كەزدەگى ساتسىزدىكتەر نەمەسە ساتتىلىكتەردىڭ بارلىعىن ءجاسوسپىرىمنىڭ وزىنە ارتۋعا بولمايدى. سول جاۋاپكەرشىلىككە قول جەتكىزۋ ءۇشىن اتا - انانىڭ، ۇستازداردىڭ ونى قورشاعان ورتاسىنىڭ ىقپالى مەن قولداۋى اۋاداي قاجەت.

جاعداياتتار. (جۇپ قىلىپ بەرەمىز)
ءى - جاعدايات
ۇبت ايتۋلى كۇن جاقىنداعان سايىن مەكتەپ ءبىتىرۋشى بالانىڭ ۇيقىسى قاشىپ، مازاسىزدانا باستادى. ەمتيحان كۇنى دە جەتتى. ۇبت كۇنى ول ءوزىنىڭ كۇتكەنىنەن تومەن ۇپاي جينادى. بالانىڭ اتا - اناسى رەتىندە بالاعا قانداي قولداۋ كورسەتەسىز. ونىڭ تومەن ۇپاي جيناعان سەبەبى نەدە دەپ تۇسىندىرەسىز؟
تۇيىندەمە: پسيحولوگيالىق جاعىنان ءوزىمىز دايىن بولۋىمىز كەرەك. سترەسس - ەڭ باستى ساتسىزدىكتىڭ جاۋى. ول ءۇشىن شىندىقتى مويىنداتىپ، وعان بەيىمدەلىپ، شىڭدالۋ كەرەك. مىسالى: «ۇبت ەشقايدا كەتپەيدى، مەن ودان قۇتىلا المايمىن، بۇل سىناق مەنىڭ ومىرىمدە دە بولادى» دەپ ءوزىن ۇيرەتۋدە بالاسىنا اتا - اناسى ىقپال ەتۋ كەرەك.
سىناق تاجىريبەسىندە دالەلدەنگەندەي، كەيبىر اتا - انالار الدىن الا بايبالام سالىپ، شىندىقتى كوز الدىنا ەلەستەتۋدىڭ ورنىنا باسقا ادىستەردى ويلاپ تابۋعا جۇمىستانادى. مىسالى: تانىس - تامىر ىزدەۋ، اقشامەن شەشىلەدى دەگەن سياقتى ت. ب بوس ارەكەتكە جول بەرەدى. بۇل بالانىڭ ساناسىن ۋلايدى، بوسقا ۋاقىتىن وتكىزەدى. اقىر سوڭىندا بالا تومەن ۇپاي جينايدى.
كەرىسىنشە اتا - انا بالانىڭ كۇن ءتارتىبىن قاداعالاپ، دايىندىق كۋرستارىن جۇيەلى جوسپارلاپ بەرسە، بالانىڭ باسقا نارسەنى ويلاۋعا ۋاقىتى دا بولمايدى. سەبەبى ونىڭ الدىندا ءبىر ماقسات بار. بۇل ناتيجەلى دايىندىق.
2. جاعدايات: سىناق الاڭىنا كىرگەندە وقۋشى ءوزىن - ءوزى باسقارا المايتىنىن ايتىپ ۋايىمداپ وتىر. قالاي كومەكتەسەسىز؟ قالاي سابىرلىققا شاقىراسىز؟ سترەسستىڭ الدىن الۋعا بايلانىستى قانداي اۋتوترەنينگتىك جاتتىعۋلار جاساۋدى ۇيرەتەسىز؟
تۇيىندەمە: - زەيىنىن تۇراقتاندىرىپ، ءوز - وزىنە كەلۋ ءۇشىن ءوزىمىزدى جايلى ۇستاۋعا ۇيرەتۋ. ونىڭ باستى ءادىسى تىنىس الۋدى رەتتەۋدە مىناداي جاتتىعۋلار جاساۋعا بولادى. ءبىزدىڭ قولىمىزدا بارلىق مۇشەمىزبەن بەلسەندى قىزمەت اتقاراتىن نۇكتەلەر بار. 1) وڭ قولداعى باس بارماقپەن سۇق ساۋساقتىڭ ورتاسىن دەمىڭدى ىشىڭە تارتىپ، سول قولىڭنىڭ باس بارماعى مەن سۇق ساۋساعىمەن قىسىپ، ساۋساقتارىڭدى بوساڭسىتا وتىرا دەمىڭدى سىرتقا شىعاراسىڭ. 5 رەت وسىلايشا قايتالايمىز.
2) ەندى وسى الاقانىمىزدىڭ ورتاسىنا كەلەسى قولىمىزدىڭ باس بارماعىن قاتتى قويىپ تىنىس الىپ، ساۋساعىمىزدى العان كەزدە، دەمىمىزدى سىرتقا شىعارامىز. 5 رەت وسىلايشا قايتالايمىز.
جانە وزىمىزگە ءوزىمىز اۋتوترەنيگتىك جاتتىعۋلار جاسايمىز. مىسالى:
مەن ءوز - وزىمە مينۋت سايىن سەنىمدىمىن!
مەن ءوز - وزىمە ساعات سايىن سەنىمدىمىن!
مەن ءوز - وزىمەن كۇن سايىن سەنىمدىمىن!
مەن ءوز - وزىمە اپتا سايىن سەنىمدىمىن!
مەن ءوز - وزىمە جىل سايىن سەنىمدىمىن! دەپ تىنىس الا وتىرىپ، ايناعا قاراي وتىرا كۇن سايىن ايتىپ، جانە «مەن وسى اپتادا جۇما سايىنعى دايىندىق تەستىسىندە قالاعان ۇپايعا قول جەتكىزەمىن»، «مەن ۇبت دا جاقسى ناتيجەگە جەتەمىن». «قالاعان ماماندىعىما تۇسەمىن» دەپ ءوز - وزىنە ايتىپ، ساناسىنا ءسىڭىرۋ كەرەك.