سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 2 كۇن بۇرىن)
سىنىپتان تىس جۇمىستاردا اكت قولدانۋ
سىنىپتان تىس جۇمىستاردا اكت قولدانۋ
قازىرگى قوعام زامان تالابىنا ساي كومپيۋتەرلىك تەحنيكالار مەن تىعىز بايلانىسقا كوشتى. كەز – كەلگەن ساتتە اقپاراتتى الىپ ونى جەتكىزۋ جىلدامدىعى ءسات سايىن ارتۋدا. الەمدەگى سان الۋان سانالى ويلاردىڭ قورلارى ءبىر بىرىمەن ۇشتاسىپ كەلەدى. اقپارات قوعامنىڭ نەگىزگى قارۋىنا اينالدى دەسەك تە بولادى. كومپيۋتەرلىك زامان – كومپيۋتەرلىك عاسىر. ءبىراق ادامزاتقا، قازىرگى قوعامعا ءتيىمدى مە، الدە...

وي سالاتىن نە؟ ءسات سايىن ۆيرتۋالدى ءومىر جەتەگىندە جۇرگەن شىنايى ومىردە ەشقانداي تۇراق تاپپايتىن ادامداردى كەزدەستىرىپ جاتامىز. بارىنەن بۇرىن الاڭداتاتىنى بەسىكتەن بەلى شىقپاي جاتىپ، ءتاي – ءتاي باسقاننان «پلانشەتكە نە قالتا تەلەفونىنا» تاۋەلدى جاس سابيلەردى، جەتكىنشەكتەردى كورۋ. تاڭەرتەڭنەن كەشكە دەيىن تەلەفون نە پلانشەت، كومپيۋتەر الدىندا وتىراتىن، دالاعا شىعىپ ويىن ويناۋ بىلمەيتىن، ءبىر بىرىمەن ءتىل تابىسىپ سويلەسپەيتىن، جاقىن ادامدارىنىڭ وزىمەن اشىلىپ تىلدەسپەيتىن بالالاردىڭ تاعدىرى نە بولماق.

مەكتەپتەگى ۇستازدار قاۋىمى وسىنداي بالالاردىڭ ماسەلەلەرىمەن ءجيى كەزدەسىپ جاتادى. ءبىزدىڭ باستى مىندەتىمىز جاس ۇرپاقتى كومپيۋتەرگە جانە ينتەرنەتكە تاۋەلدىلىكتەن ارىلتىپ، اينالانى قورشاعان ورتامەن قارىم قاتىناسىنا وزگەرتۋ ەنگىزۋ، ناقتى ومىرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ، سان الۋان اقپاراتتاردىڭ ىشىنەن پايدالى اقپاراتتى عانا تانىپ بىلۋگە ۇيرەتۋ، ۆيرتۋالدى ومىردەن الشاقتاتۋ...

وسىنداي ماڭىزدى جۇمىستاردى اتقارۋدا سىنىپتان تىس جانە ساباقتان تىس ءىس – شارالاردىڭ ءرولىن اكت ارقىلى وتكىزسەك جوعارى باعا بەرۋگە بولادى. وسى جۇمىستاردا جاڭا وقىتۋ فورمالارىنىڭ، ءىس – ارەكەتتەردىڭ، ءادىس – تاسىلدەردىڭ، ادىستەمەلەردىڭ ءبىر بىرىمەن ۇشتاسىپ جول تاۋىپ كەتۋگە مۇمكىندىگى زور.
احمەت بايتۇرسىنوۆ: «مەكتەپتىڭ جانى – ءمۇعالىم. ءمۇعالىم قانداي بولسا، مەكتەپ سونداي بولماقشى. ياعني، ءمۇعالىم ءبىلىمدى بولسا، ول مەكتەپتەن بالالار كوبىرەك ءبىلىم الىپ شىقپاقشى. سولاي بولعان سوڭ، ەڭ اۋەلى مەكتەپكە كەرەگى – ءبىلىمدى، پەداگوگيكا، مەتوديكادان حاباردار، جاقسى وقىتا بىلەتىن ءمۇعالىم.» دەگەن. دەسە دە تاربيە مەن ءبىلىم ەگىز ۇعىم ەكەنىن ۇمىتپاۋ كەرەك. وقىتا وتىرىپ تاربيەلەۋ ءار پەداگوگ ۇستازدىڭ مىندەتى. سانالى ۇرپاقتىڭ تاربيەسىن ينتەرنەت بەتتەرىنە نەمەسە ۆيرتۋالدى ويىندارعا قالدىرۋعا بولمايدى.
قالاي بولعاندا دا قازىرگى جاس ۇرپاقتىڭ سانالى تاربيە، ساپالى ءبىلىم الۋىنا ىقپال ەتەتىن بىرنەشە ءادىس – تاسىلدەردىڭ تۇرلەرىن ۇسىنۋعا بولادى. ۇلتتىق ويىندار تۇرلەرى، تەاترلاندىرىلعان قويىلىمدار، ديسپۋتتار، دەبات، شىعارماشىلىقپەن اينالىسۋ، پسيحولوگيالىق ءىس - شارالار، تاربيە جانە سىنىپ ساعاتتارىنىڭ سايىس تۇرلەرى ارقىلى وقۋشى ءوزىن ورتامەن تىعىز بايلانىسقا اكەلمەك.
سىنىپتان تىس جۇمىستار مەن سىنىپ ساعاتتارىندا اقپاراتتىق كوممۋنيكاسيالىق تەحنولوگيالاردى قولدانۋ ارقىلى قانداي وڭ ناتيجەلەر الۋعا بولادى:
1. ساباققا ەموسيانالدىق تۇرعىدان جاقسى ناتيجە كورسەتەدى؛
2. وي – ءورىسىن دامىتادى؛
3. پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعى تابيعي تۇردە بولادى؛
4. ۇعىنۋ ءۇردىسى پسيحولوگيالىق تۇرعىدان جاقسارا تۇسەدى؛
5. وقۋشى مەن وقىتۋشى اراسىنداعى بايلانىس نىعايا تۇسەدى.

مەكتەپىشىلىك ءىس – شارالارعا اكت قولدانۋ كوپ جاعىنان ءتيىمدى. بۇل جەردە كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيالار وقۋشىنى تۇيىقتامايدى ەسەسىنە ءوز قاتارلاستارىمەن بىرىگىپ جۇمىس جاساۋعا بەلسەندى تۇردە ۇلەسىن قوسادى. باستىسى – وڭ كوز قاراستارىن قالىپتاستىرادى، كوڭىل كۇيىن كوتەرەدى، ءىس – شاراعا دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرادى. كوتەرىڭكى كوڭىل كۇي، ويلارىن ەركىن جەتكىزۋ، ەموسيالىق جاعىنان بالانىڭ دامۋىنا جاقسى ناتيجە بەرەدى. جايدارى، اشىق جارقىن بالالار، تۇيىق جانە باسقالاردان وقشاۋلاناتىن بالالارعا قاراعاندا كۇيزەلىسكە، ومىردە بولىپ جاتقان كەلەڭسىز وقيعالارعا توتەپ بەرە الادى. سوندىقتان سىنىپتان تىس جۇمىستار كوڭىلدى جانە مەرەكەگە تولى بولۋى كەرەك. سونىمەن بىرگە سىنىپتان تىس جۇمىستاردا جوبالاۋ ءادىسى ماقساتقا قول جەتكىزۋگە ءتيىمدى. بالالار ءوز بەتىنشە جوباعا قاجەت اقپاراتتى ىزدەپ تاۋىپ، وڭدەپ، سۇرىپتاۋعا ۇيرەنەدى. جوبالاۋ ءادىسى تانىمدىق، شىعارماشىلىق دامۋىنا ىقپال ەتەدى، ءوز ءبىلىم دەڭگەيىن ءوزى انىقتاپ، اقپاراتتىق كەڭىستىكتە دۇرىس باعىتىن ءوزى قابىلداۋعا ۇيرەنەدى، سىني ويلاۋ تۇرعىسىنان داميدى. جوبالاۋ ءادىسى وقۋشىلاردىڭ جەكە، جانە توپپەن بەلگىلى ءبىر ۋاقىت ارالىعىندا ءوز بەتتەرىمەن جۇمىس جاساۋلارىنا نەگىزدەلگەن. توپپەن جۇمىس جاساۋدىڭ ءوز ەرەكشەلىگى بار: ءبىر – ءبىرىن قولداۋ، بىرىگىپ ەڭبەك ەتۋ، جاۋاپكەرشىلىك، كوپشىلدىك، شىدامدىلىق ت. ب. توپتىڭ كوشباسشىسى تاعايىندالادى. ول ءوزىن قولدايتىن ۇجىمىن ءوز جاۋاپكەرشىلىگىنە الادى. توپتىڭ بارلىق مۇشەلەرى دەرلىك تاپسىرمالارمەن قامتىلا توپپەن جۇمىستىڭ جوبالاۋ ارەكەتى وتە ءتيىمدى ءتاسىل. ول ءۇشىن ءبىر عانا وقۋشى شەشە الاتىن ماسەلە ەمەس ۇجىممەن عانا شەشىلەتىن ماسەلەلەردى ۇسىنىپ وتىرۋ كەرەك.

جوبامەن جۇمىس كەزىندە ماقساتى، مىندەتى جانە ناتيجە بولۋى كەرەك. جوبامەن جۇمىس كەزىندە وقۋشى ماسەلەنىڭ ماقساتىن انىقتاپ، جۇمىستى جوسپارلاپ، تاجىريبەلەر، زەرتتەۋلەر جۇرگىپ، قاجەتتى اقپاراتتى ىزدەپ تاۋىپ، اتقارىلعان جۇمىستىڭ كورمەسىن ۇيىمداستىرۋعا ۇيرەنەدى.
جاڭا بىلىمگە ۇمتىلۋ ءۇشىن جانە ءوز بەتىنشە جۇمىس جاساي الۋى ءۇشىن، ءبىر – بىرىنە كومەك بەرۋگە دايىن بولۋى ءۇشىن وقۋشىلار ءىس – شارالارعا اسقان بەلسەندىلىكپەن قاتىناسۋىنا اتسالىسۋىن ۇيىمداستىرۋ ۇستازداردىڭ ماقساتى

قورىتىندىلاي كەلە وقۋشى قوسىمشا قوعامدىق جانە مەكتەپ ىشىلىك ءىس – شارالارمەن بىرگە مەكتەپ قابىرعاسىندا كوبىرەك ۋاقىتىن وتكىزەدى. سوندىقتان مەكتەپ پەداگوگتارىنىڭ ماقساتى سول ۋاقىتتارىن وقۋشىلار قىزىقتى جانە پايدالى وتكىزۋىن قامتاماسىز ەتۋ. وقۋشى مەكتەپتى ەكىنشى ۇيىندەي كورۋى ءۇشىن ەڭ ماڭىزدىسى قوسىمشا زەرتتەۋ جۇمىستارىمەن، جوبالارمەن، ءتۇرلى ۇيىرمەلەرگە قاتىسۋعا جەتەلەپ وتىرسا تاربيەسىنە دە، ءبىلىم دەڭگەيىنە دە زور ىقپالىن تيگىزەرى ءسوزسىز. قازىرگى زامان ۇستازى كوپ عاسىرلاردان كەلە جاتقان بىلىمدەردىڭ توعىسى، مۇمكىنشىلىگى الدە قايدا جوعارى. ولاي دەيتىنىمىز جاڭا زامان تەحنيكاسىن مەڭگەرگەن، ءتۇرلى جاڭا تەحنولوگيالارمەن قارۋلانعان. جاڭا زامان ۇستازى ءارقاشان ءبىلىم بەرە وتىرىپ ءوز ءبىلىمىن جانە بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋدان توقتاپ قالماۋعا ءتيىس. ءار كەز ءبىلىم سالاسىنداعى جاڭا تەحنولوگيالاردى زەرتتەپ مەڭگەرىپ جاس ۇرپاقتى زياتكەرلىككە جەتەلەي ءبىلۋى كەرەك.

عىلىمنىڭ ءبىلىمنىڭ دامۋىندا تۇراقتىلىق جوق، ول قاشاندا قارىشتاپ دامۋ ۇستىندە، جاڭا تەحنيكا، جاڭا اقپاراتتىق ۇردىستەر دامىعان سايىن الەمگە دەگەن كوزقاراس قاشاندا وزگەرىسكە ۇشىراپ وتىرادى، ءبىلىم سالاسى دا وزگەرىسكە ۇشىرايدى، قانشاما تەحنولوگيالار بەلەڭ الادى، تەك قوعام قاي جاققا باعىت السا دا ۇستاز دەگەن ات وزگەرىسسىز قالماق: ءار وقۋشىعا دەگەن اسقان سۇيىسپەنشىلىك، ءار وقۋشىعا بىردەي كوزقاراستا كومەك بەرۋ، ءوز ءىسىنىڭ اسقان شەبەرى بولۋ.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما