سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 5 كۇن بۇرىن)
سىزىقتىق الگوريتمدى پروگراممالاۋ
جامبىل وبلىسى،
تاراز قالاسى،№ 39 مەكتەپ - گيمنازياسى
ينفورماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
كادىروۆا سۆەتلانا سابيت قىزى

ينفورماتيكا 7 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سىزىقتىق الگوريتمدى پروگراممالاۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: سىزىقتىق باعدارلامانىڭ قۇرىلىمىمەن تانىسۋ، وتكەن تاقىرىپتاردى قايتالاي وتىرىپ، سىزىقتىق الگوريتمدى، بلوك - سحەماسىن، پروگرامماسىن قۇرۋ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ؛
دامىتۋشىلىق: ەستە ساقتاۋ قابلەتىن دامىتۋ، تەوريالىق ءبىلىم نەگىزىن پراكتيكامەن ۇشتاستىرا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
تاربيەلىك: پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، ءار وقۋشىنىڭ العىرلىق، زەرەكتىك قاسيەتتەرىن دامۋىنا جول اشۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، تاراتپا قاعاز، سلايد.
ساباقتىڭ ءتيپى: دامىتۋشىلىق.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: پراكتيكۋم، سۇراق – جاۋاپ، تەست، قوسىمشا تاپسىرمالار.

ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
III. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ
IV. پراكتيكالىق جۇمىس.
V. ساباقتى بەكىتۋ.
VI. ۇيگە تاپسىرما.

وقۋشىلار نەنى ءبىلۋى كەرەك:
1. سىزىقتىق الگوريتمنىڭ نە ەكەنىن، انىقتاماسىن؛
2. بلوك - سىزباسىنىڭ جالپى ءتۇرىن؛
3. پروگرامماسىنىڭ جالپى ءتۇرىن؛
4. سىزىقتىق الگوريتمدەرگە پروگرامما قۇرا ءبىلۋدى.
ءمۇعالىم ءىس - ارەكەتى:
1. دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بەرۋ ارقىلى جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرۋگە مۇمكىندىك جاساۋ؛
2. ەڭ ناشار وقيتىن وقۋشىعا دەيىن وسى تاقىرىپ بويىنشا مينيمۋم ۇپاي الۋىن قامتاماسىز ەتۋ؛
3. ەسەپتى تەكسەرىپ تۇرۋ، تۇزەتۋ ەنگىزۋ؛
4. وقۋشىلاردى مۇقيات باعالاۋ.

ساباق بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
- وقۋشىلاردى قۇرال - جابدىقتارىن جانە ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ؛
- ساباقتىڭ تاقىرىبى مەن ماقساتىن، ءوتۋ ەرەكشەلىكتەرىن حابارلاپ، ساباقتى
باستاۋ.
ءىى. «مەن نەنى ۇيرەندىم» ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
وقۋشىلاردىڭ ءۇي تاپسىرماسى بويىنشا بىلىمدەرىن بەكىتۋ ماقساتىندا سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ.
الگوريتم دەگەنىمىز نە؟ الگوريتم - ءىس - ارەكەتتىڭ رەت - رەتىمەن ورىندالۋى.
الگوريتمنىڭ قانداي تۇرلەرى بار؟ سىزىقتىق، تارماقتالعان، سيكلدىك.
الگوريتم جازۋ ءپىشىمى قانداي؟
الگ الگوريتمنىڭ اتى
باسى
الگوريتم كوماندالارى
سوڭى

بەرىلگەن بلوكتىڭ نەگىزگى ارەكەتى؟ ماتەماتيكالىق ورنەكتەردى ەسەپتەۋ.

الگوريتمدى جازىلۋى: قاراپايىم ءتىل ارقىلى، ءتۇيىندى سوزدەر ارقىلى، بلوك - سحەما ارقىلى، پروگراممالاۋ ءتىلى ارقىلى.
مالىمەتتەردى ەنگىزۋ جانە شىعارۋ بلوگى قانداي؟

پروگرامما قانداي قىزمەتشى سوزدەن باستالادى؟ Program
الگوريتىمدى كومپيۋتەر تۇسىنەتىندەي تىلدە جازۋدى نە دەپ اتايمىز؟ پروگراممالاۋ.

ءىىى. «ماعىنانى تانۋ» جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
پاسكال باعدارلامانىڭ تىلىندە سىزىقتىق پروگرامما جاساماس بۇرىن كەلەسى تۇسىنىكتەمەگە توقتالايىق:
سىزىقتىق الگوريتم تىزبەكتەلە ورنالاسقان كوماندالاردان، ال بلوك - سحەمالار ءبىر سىزىق بويىنا ورنالاسقان تىزبەكتى بلوكتاردان تۇرادى. ارەكەتتەردىڭ تىزبەكتەي ورىندالۋى – سىزىقتىق الگوريتم دەپ اتالادى.

پاسكال ءتىلىنىڭ پروگرامماسى 3 بولىكتەن تۇرادى:
تاقىرىپ جولى Program E1؛
سيپاتتاۋ ءبولىمى سيپاتتاۋ ءبولىمى
وپەراتورلار ءبولىمى begin
وپەراتورلار ءبولىمى
end
وپەراتور دەگەنىمىز – الگوريتمدى جۇزەگە اسىرۋ بارىسىندا ورىندالاتىن ءىس - ارەكەتتەردى انىقتايتىن ءتىلدىڭ قاراپايىم سويلەمى. ولار جازىلۋ رەتىندە بىرىنەن كەيىن ءبىرى تىزبەكتەي ورىندالادى جانە (؛) ارقىلى اجىراتىلىپ جازىلادى. پاسكال پروگراممالاۋ تىلىندە

وپەراتورلار ءبولىمىن begin جانە end سوزدەرىمەن بەرىلەتىن وپەراتورلىق جاقشا قورشاپ تۇرادى. وپەراتورلار بولىمىندە كوماندالار رەتىمەن ورنالاسادى. سىزىقتىق پروگرامما قاراپايىم وپەراتورلاردان تۇرادى. سىزىقتىق پروگراممانى جازۋ ءۇشىن كەلەسى وپەراتورلار قولدانىلادى:«:=» - مەنشىكتەۋ وپەراتورى؛ Read نەمەسە readln – ەنگىزۋ وپەراتورى؛ Write نەمەسە writeln - شىعارۋ وپەراتورى.
ەسەپتى شەشۋ ءۇشىن الگوريتمنىڭ نەگىزگى ءۇش ءتۇرىن ءبولىپ الۋعا بولادى:
سىزىقتىق الگوريتم؛
تارماقتالعان الگوريتم؛
سيكلدىك الگوريتم.

سىزىقتىق الگوريتمنىڭ بلوك – سىزباسىنىڭ ءتۇرى:
سىزىقتىق الگوريتمنىڭ پروگرامماسىنىڭ ءتۇرى:

مىسال ەسەپ: ەكى ءبۇتىن ساننىڭ قوسىندىسىن (c=ا+ۆ) انىقتايتىن بلوك - سحەماسىن، الگوريتمىن، پروگرامماسىن جازىڭدار؟

بەكىتۋ كەزەڭى.
«ويعا شابۋىل كەزەڭى» (دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ورىنداۋ)
ءى دەڭگەي تاپسىرمالارى:
تومەندەگى ورنەكتەردى پاسكال تىلىندە جاز:
ا) 〖(a - b)〗^2/2a
ءا) x^2/(2x+√y)
ب) √(1+√x)
ۆ) √(x^2 )/(x - 1)

ءىى دەڭگەي تاپسىرمالارى:
Y=x^2+3 ءمانىن ەسەپتەۋدىڭ الگوريتمىن، بلوك - سىزباسىن، پروگرامماسىن قۇرۋ.

S=(a+b) h/2 تراپەسيانىڭ اۋدانىن مىنا فورمۋلا بويىنشا ەسەپتەۋدىڭ بلوك سىزباسىن جانە پروگرامماسىن جازۋ.

ءىىى دەڭگەي تاپسىرمالارى:
جاياۋ ادام تاۋلى جەردە كەتىپ بارادى. ونىڭ جازىقتاعى جىلدامدىعى U1 كم/ساع، ورگە شىققانداعى جىلدامدىعى U2 كم/ساع، ىلديعا ءتۇسۋ جىلدامدىعى U3 كم/ساع. قوزعالىس ۋاقىتى سايكەسىنشە t1، t2، t3 ساع. جاياۋ ادام قانشا جول ءجۇردى؟

2. سەرگىتۋ ءساتى (لوگيكالىق سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ)
1. بولمەدەگى ءار بۇرىشتا ءبىر مىسىقتان جانە وعان قاراما - قارسى ءۇش مىسىقتان وتىرسا، بولمەدە نەشە مىسىق بار؟ (4)
2. ۇستەل ۇستىندە ءۇش ستاكان شيە تۇر. مارات ءبىر ستاكان شيەنى جەپ قويدى. نەشە ستاكان قالدى؟ (3 ستاكان)
3. ءۇش ات جەگىلگەن شانا ءبىر ساعاتتا 15 كم ءجۇرىپ وتكەن. ءاربىر اتتىڭ جىلدامدىعى قانداي ەدى؟ (15 كم/ساع)
4. دوپتى لاقتىرعاندا، دوپ سول ىزىمەن كەرى قايتۋ ءۇشىن ونى قالاي لاقتىرۋ كەرەك؟ (جوعارى)
5. قاراڭعى بولمەدە ماي شام مەن كەروسين لامپاسى بار. ءبىرىنشى نە جاعاسىز؟ (شىرپى)
6. باسپالداق 15 باسقىشتان تۇرادى. باسپالداقتىڭ ورتاسىندا تۇرۋ ءۇشىن نەشىنشى باسقىشتا تۇرۋ كەرەك؟ (8)

3. «بىلگەنىمدى دامىتۋ» (تەست تاپسىرمالارىن ورىنداۋ):
1. الگوريتم دەگەنىمىز -...
ا) كوماندالاردىڭ كەز - كەلگەن رەتسىز تىزبەگى
ب) بلوكتار مەن سىزبالار تۇرىندەگى ارنايى قۇرىلىم
ۆ) ناتيجەگە جەتۋ ماقساتىندا اتقارۋشىعا قانداي ارەكەتتەردى جاساۋ قاجەتتىگىن
تۇسىنىكتى ءارى ءدال ەتىپ كورسەتەتىن نۇسقاۋلار رەتى
گ) كومپيۋتەردە عانا ورىنداۋعا ارنالعان ماشينالىق تىلدەگى نۇسقاۋلار
2. الگوريتمنىڭ جالپى سيپاتتاماسى -...
ا) الگوريتم اتقارۋشىلارى
ب) بلوك – سىزبالار
ۆ) كوماندالار جۇيەسى
گ) الگوريتم قاسيەتتەرى دەپ اتالادى
3. الگوريتمنىڭ ءاربىر ەرەجەسى انىق، ماعىنالى بولۋ قاسيەتى؟
ا) الگوريتمنىڭ ديسكرەتتىلىك قاسيەتى
ب) الگوريتمنىڭ انىقتىلىق قاسيەتى
ۆ) الگوريتمنىڭ ناتيجەلىلىك قاسيەتى
گ) الگوريتمنىڭ تۇسىنىكتىلىك قاسيەتى
4. الگوريتمنىڭ قانداي دا ءبىر الگوريتمدى ءتۇرلى باستاپقى مالىمەتتەرمەن بىرنەشە رەت قولدانۋعا بولاتىن قاسيەتى
ا) الگوريتمنىڭ جالپىلىق قاسيەتى
ب) الگوريتمنىڭ انىقتىلىق قاسيەتى
ۆ) الگوريتمنىڭ ناتيجەلىلىك قاسيەتى
گ) الگوريتمنىڭ تۇسىنىكتىلىك قاسيەتى
5. الگوريتمنىڭ گرافيكالىق تۇردە جازىلۋى قالاي اتالادى؟
ا) پروگرامما
ب) بلوك - سحەما
ۆ) سوزدىك
گ) كەستەلىك
6. «باسى» ءسوزى جازىلعان ەلليپس نەنى بەلگىلەۋدە قولدانىلادى؟
ا) الگوريتمنىڭ باسىن
ب) ارەكەتتەردى ورىنداۋ ۇدەرىسىن
ۆ) مالىمەتتەردى ەنگىزۋ مەن شىعارۋدى
گ) الگوريتمنىڭ سوڭىن
7. تىكتورتبۇرىش نەنى بىلدىرەدى؟
ا) الگوريتمنىڭ باسىن
ب) ارەكەتتەردى ورىنداۋ ۇدەرىسىن
ۆ) مالىمەتتەردى ەنگىزۋ مەن شىعارۋدى
گ) الگوريتمنىڭ سوڭىن
8. كوماندالارى بىرىنەن سوڭ ءبىرى ورىندالاتىن الگوريتم؟
ا) تارماقتالعان
ءا) سيكلدىك
ب) سىزىقتىق
ۆ) دۇرىس نۇسقاسى جوق

ءۇ. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ: §3. 3 تاقىرىپتى وقۋ. Y=(AX+B)- س ورنەگىنىڭ الگوريتمىن، بلوك - سحەماسىن، پروگرامماسىن قۇرىپ كەلۋ.
باعالاۋ كريتەرياسىن قولدانۋ.
رەفلەكسيا: «ببب» ءادىسى بويىنشا ساباقتى اياقتايمىن.

نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما