InfoHub Logo

سىرتقى ينتەگراسيا ءوزىن-وزى تانۋ ساباعىنىڭ ادىستەمەلىك تاسىلدەرىن قولدانۋ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «سۋ - ءومىر كوزى» جانە «تابيعاتتاعى سۋ اينالىمى»
قۇندىلىق سۇيىسپەنشىلىك
قاسيەتتەر قامقورلىق، ىسكەرلىك، ۇنەمشىلدىك.
4 سىنىپ
ساباق ماقساتى: «سۋ» ۇعىمىنىڭ قۇندىلىق رەتىندەگى ءمانىن اشۋ.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
- سۋدىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزدىلىعىن ءتۇسىندىرۋ؛
- سۋعا قامقورلىق جاساۋ ىسكەرلىكتەرىن دامىتۋ؛
- سۋدى قادىرلەۋگە، ۇنەمدەۋگە تاربيەلەۋ.
رەسۋرستار: (قۇرالدار، ءمالiمەتتەر)

ساباق بارىسى:
5ت. (تىنىشتىق، تالاپ، تىنىشتىق، تازالىق، تاتۋلىق)
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭi...
تىنىشتىق ءساتى.
سۋ استى پاتشالىعىنا ويشا ساياحات. (وقۋشىلاردان شەڭبەر قۇرىپ وتىرۋدى، قولدارىن تىزەسىنە نەمەسە ۇستەل ۇستىنە قويۋدى، اياقتارىن ايقاستىرماۋدى ءوتىنىڭىز. ارقالارىن تىك ۇستاۋىن قاداعالاڭىز. جايلى، باياۋ مۋزىكا قويىڭىز).
ءمۇعالىم: كوزىڭىزدى جۇمىڭىز جانە بىرنەشە رەت تەرەڭ تىنىستاڭىز؛ دەنەىڭىزدى بوساتىڭىز. بىرنەشە سەكۋندتان سوڭ تەڭىز تۇبىنە ساياحات جاسايمىز.
تەڭىز جاعاسىمەن كەلە جاتقانىڭىزدى ەلەستەتىڭىز. تولقىنداردىڭ جەڭىل شالپىلىنا، شاعالالاردىڭ شۋىلىنا قۇلاق ءتۇرىڭىز. جالاڭ اياقتارىڭىزبەن قۇمدى سەزىنىڭىز. شالعايدان قارا نۇكتە كورىپ تۇرسىز: ول جاقىنداعان كەزدە دەلفين ەكەنىن ءتۇسىندىڭىز. ول ءسىزدى تەڭىز تۇبىنە الىپ كەتۋ ءۇشىن كەلدى. ول وتە ادەپتى جاندىك، ءسىزدى شىدامدىلىقپەن كۇتىپ تۇر. جايلاپ ونىڭ ارقاسىنا وتىرىڭىز، مىقتاپ ۇستاپ، جولعا شىعىڭىز. دەلفيننىڭ ارقاسىندا جايلانىپ وتىرىپ، ءوزىڭدى ءقاۋىپسىز سەزىنۋ، سۋ استىندا ءجۇزۋ قانداي كەرەمەت. جان - جاعىڭىزعا قاراڭىز: مۇندا كەمپىرقوساق ءتارىزدى ارلى - بەرلى جارقىراي قالقىعان اسەم بالىقتار قانشاما. تەڭىز تۇبىنە بويلاعان سايىن اينالا قالايشا وزگەرەدى، سۋدا تەربەلگەن قانشاما عاجايىپ بالدىرلار. قاراڭىزشى، قانداي وراسان زور بالىقتار، ال ەندى اناۋ جاققا كوز تاستاڭىز... بۇل وراسان زور سەگىزاياق. سۋ استى نەتكەن قىزىقتى ءارى عاجاپ الەم. ءسىز ءبىر نارسەنى بايقادىڭىز با؟ مۇندا نەتكەن تۇڭعيىق، تولىق تىنىشتىق. وسى تىنىشتىق كۇيدە بولىڭىز.(ءمۇعالىم بىرنەشە سەكۋند ءۇنسىز قالادى).
ال ءقازىر جوعارىعا، ءوز الەمىمىزگە كەرى قايتۋعا دايىندالىڭىز. اينالاعا ءجىتى قاراڭىز. عاجاپ تۇستەرگە تاعى ءبىر رەت قاراڭىز جانە تىنىشتىققا قۇلاق ءتۇرىڭىز. وسىنداي تىنىشتىق سىزگە سامالداي اسەر بەرەدى. ەندى دەلفين كەرى قاراي جولعا شىقتى. ءسىز سۋ بەتىنە شىقتىڭىز، جاعاعا جاقىندادىڭىز. دەلفيننىڭ ارقاسىنان ءتۇسىڭىز، ونى سيپالاڭىز جانە وسىنداي عاجاپ ساياحاتقا اپارعانى ءۇشىن ريزاشىلىق ءبىلدىرىڭىز.
سىنىپقا ورالىڭىز جانە ءوز ورنىڭىزعا كەلىڭىز. بىرنەشە سەكۋندتان سوڭ كوزىڭىزدى اشىڭىز، وسى تۇيسىنگەن تىنىشتىقتى ءوز بويىڭىزدا ساقتاۋعا تىرىسىڭىز.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
«كىم شاپشاڭ» ويىنى
/دوپتى لاقتىرۋ ارقىلى ۋي تاپسىرماسىن سۇراق قويۋ ارقىلى جاۋاپ الامىز/
1. تابيعاتتا سۋ اينالىمى بولماسا نە بولادى؟
2. لاس سۋدى تازارتۋعا بولا ما؟ قالاي؟
3. سۋدىڭ كۇيى نەمەن بايلانىستى؟

دايەكسوز
سۋ جوق جەردە ءومىر جوق، ول اقيقات.
م. حاكىمجانوۆا
وقۋشىلار دايەكسوزدى داپتەرگە جازىپ، ماعىناسىن اشىپ، ءوز ويلارىمەن جەتكىزەدى.

سىرتقى ينتەگراسيا:
سۋ - ادامعا ەڭ قاجەتتى تاعامنىڭ ءبىرى، سۋ - تازالىق كوزى، سۋ - جان سۇلۋلىعىنىڭ ءنارى، سۋ - شىنىعۋ كوزى. بۇگىنگى تاڭدا وزەن، كول، تەڭىز جاعالاۋلارىنىڭ، ارىق جاعاسىنىڭ تازا بولماۋى ادامداردان سۋعا تيگىزىپ وتىرعان زياندى ادەتتەرى. اسىرەسە جاسوسپىرىمدەردى تازالىققا، قامقورلىققا، ادامگەرشىلىككە باۋلۋدا ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانى ۇلكەن ءرول اتقارادى. سوندىقتان اۋىرماي، تازا بولۋ ءۇشىن ادام ىشكى تازالىعىنا ءمان بەرۋى كەرەك، ياعني ويى، سەزىمى، تىلەگى، مۇراتى تازا بولعاندا عانا، سىرتقى الەممەن ۇيلەسىمدىلىك بولادى.
سۋدىڭ قاسيەتتەرى قانشالىقتى كوپ بولسا، ادام بويىندا سونشالىقتى قۇندىلىقتار كوپ بولادى.

جاڭا تاقىرىپ
«سۋ - ءومىر كوزى» جانە «تابيعاتتاعى سۋ اينالىمى»
دۇنيەتانۋ ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى:
ىشكى ينتەگراسيا:
سۋ - عاجايىپ زات. تابيعاتتاعى سۋ ءۇش ءتۇرلى: سۇيىق، قاتتى جانە گاز تارىزدەس
بۋ كۇيىندە كەزدەسەدى. سۋ - ءتۇسسىز، ءمولدىر، ءيىسى ءدامى جوق، ۇدايى اعىپ جاتادى.
سۋدىڭ ءتىرى ورگانيزمدەر ءۇشىن ماڭىزى زور. سۋ بولماسا تىرشىلىكتە جوق.
«سۋ - ءومىر كوزى»، سۋ - جانعا سۇلۋلىق بەرەدى، كوڭىلىڭدى كوتەرەدى، تازالىق كوزى، شىنىعۋ كوزى،
سۋ - تاعام، تابيعاتقا ءسان، ومىرگە ءمان بەرەدى.

وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، شاردارا اۋدانى
قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى اتىنداعى جالپى ورتا مەكتەبى
ءمۇعالىم: گ. ابۋيەۆا، م. نۇرمانوۆا

«سۋ - ءومىر كوزى» جانە «تابيعاتتاعى سۋ اينالىمى» جۇكتەۋ