سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
سۇيكىمسىز بالاقاي

ءبىر قارت اقىن ءومىر ءسۇرىپتى. ول ناعىز تالانتتى اقىن بولاتىن. ءبىر كۇنى ول ادەتتەگىدەي ءوزىنىڭ ۇيىندە وتىرعان ەدى. بۇل كەزدە سىرتتاعى اۋا رايى تىم الاي-دۇلەي، الاساپىران بولاتىن. نوسەر جاۋىن بەينە ءبىر شەلەكپەن قۇيعانداي سارىلداپ تۇرعان. لاۋلاي جانعان جىلى پەشتىڭ جانى قارت اقىن ءۇشىن تىم جايلى ەدى: وتتا قايناپ جاتقان المانىڭ كوڭىلدى شۇرقىلى ەستىلەدى.

— ءقازىر وسى جاڭبىردىڭ استىندا قالعان ادامدار بولسا وبال-اق، بايعۇستاردىڭ ءۇستى-باسى مالمانداي سۋ بولعان شىعار-اۋ! — دەدى ول ىشتەي. قارت اقىن وتە مەيىرىمدى جان ەدى.

— ۇيگە كىرگىزىڭىزشى مەنى، كىرگىزىڭىزشى وتىنەمىن! سۋعا مالشىنىپ ابدەن جاۋرادىم! — دەپ جانۇشىرا ايقايلاعان بالانىڭ داۋسى ەستىلدى، وسى كەزدە.

بالا شىرىلداي جىلاپ، ەسىك قاعىپ تۇردى. جاڭبىر ورشەلەنە قۇيىپ، كۇشتى جەل تەرەزەنى سابالاي سوعىپ تۇرعان ەدى.

— بەيشارا-اي! — دەپ قارت اقىن بالاعا ەسىك اشۋعا بەتتەدى.

ەسىك الدىندا مۇلدەم جالاڭاش دەرلىكتەي ءبىر بالاقاي دىردەك قاعىپ تۇر ەدى. بالانىڭ التىنداي سارى شاشىنان سۋ تارام-تارام سورعالاپ تۇردى. ابدەن جاۋراعاندىقتان بالا ءدىر-دىر ەتەدى. ەگەر ءقازىر ۇيگە كىرگىزىپ الماعاندا، ونىڭ مىناداي الاي-دۇلەيدە ءولىپ قالۋى دا مۇمكىن ەدى.

— بەيشارا-اي! — دەپ قارت اقىن بالانى قولىنان جەتەلەپ الدى. — كەل، ۇيگە كىرە عوي، مەن سەنى جىلىتايىن. ساعان ءقازىر شاراپ پەن توساپ بەرەمىن. قانداي سۇيكىمدى بالاقاي ەدىڭ ءوزىڭ!

ول راسىمەن دە پەرىشتەدەي سۇيكىمدى بالاقاي بولاتىن — ەكى كوزى قوس جۇلدىزداي جالتىلدايدى. ءۇستى-باسى سۋ-سۋ، التىنداي سارى شاشى بۇپ-بۇيرا. شىنىمەن دە ناعىز پەرىشتەنىڭ ءوزى ەدى! سۋىقتان ابدەن جاۋراعاندىقتان بەت-الپەتى كوكپەڭبەك بولىپ، كوكتەرەكتىڭ جاپىراعىنشا قالتىرايدى. بالانىڭ قولىندا ادەمى ساداعى بار ەكەن. وكىنىشكە قاراي بالانىڭ ساداعى دا جاڭبىر سۋىنا ابدەن مالشىنىپتى. ۇزىن جەبەلەردىڭ بوياۋى وشكىندەنىپ، ءتۇسى وڭىپ كەتكەن.

كارى اقىن پەشتىڭ جانىنا كەلىپ جايعاسىپ، بالاقايدى تىزەسىنە وتىرعىزدى. بالانىڭ بۇيرا شاشىن سىلكىلەي كەپتىرىپ، قولىن ءوز الاقانىنا سالىپ جىلىتتى. ءتاتتى شاراپ ىسىتىپ بەردى. بالا بىرتىندەپ وز-وزىنە كەلىپ، بەتىنە قان جۇگىردى. ءسويتىپ ول ەدەنگە سەكىرىپ ءتۇسىپ، قارت اقىننىڭ جانىندا بيلەي جونەلدى.

— قاراي گور مۇنى، قانداي كوڭىلدى بالاقاي ەدىڭ ءوزىڭ! — دەيدى قارت اقىن. — ءيا، اتىڭ كىم سەنىڭ؟

— اتىم — امۋر! — دەپ جاۋاپ قاتتى بالاقاي. — سەن راسىمەن دە مەنى تانىمايسىڭ با؟ مىنەكي، مەنىڭ قولىمدا ساداعىم بار. مەن مۇنىمەن اتا بىلەمىن! قاراشى، كۇن ايىعا باستاپتى، اسپاندا اي جارقىراپ تۇر.

— اۋ، مىنا ساداعىڭ ءبۇلىنىپ قالعان با ءوزى! — دەدى قارت اقىن.

— بۇل دا ءبىر باسىما قايعى بولدى-اۋ! — دەپ بالاقاي ساداعىن قولىنا الىپ ونى سيپالاپ قاراي باستادى. — ساداعىمنىڭ سۋى ابدەن كەپكەن ەكەن، ەشتەڭە ەتە قويماعان شىعار! ادىرناسى دا ادەتتەگىدەي جاپ-جاقسى كەرىلىپ تۇر ەكەن! ءقازىر مۇنى تارتىپ كورەيىنشى.

امۋر جەبەسىن وقتاپ تۇرىپ، ساداعىن كەرە تارتتى. ءسويتتى دە ول قارت اقىندى قاق جۇرەكتەن كوزدەپ تۇرىپ تارتىپ قالدى!

— مىنە، كوردىڭ بە، ساداعىم بۇلىنبەگەن ەكەن! — دەپ ايقايلاپ جىبەرگەن بالاقاي قاتتى ساقىلداي كۇلگەن قالپى، ۇيدەن شىعىپ قاشا جونەلدى.

— ءوزىن ۇيىنە كىرگىزگەن، بويىن جىلىتىپ ەركەلەتكەن، ءدامدى شاراپ پەن ەڭ جاقسى الما توسابىن ۇسىنعان قارت اقىندى اتۋعا ءداتى جەتكەن، سۇيكىمسىز بالاقاي! مەيىربان قارت اقىن ەدەنگە قۇلاعان قالپى، وسىلاي دەپ جىلاپ جاتتى. ول جۇرەگىنەن قاتتى جارالانعان ەدى. ونىڭ تاعى دا بىلاي دەپ سويلەپ جاتقانى ەستىلدى:

— تفۋ، بۇل امۋر دەگەنىڭ نەتكەن سۇيكىمسىز جۇگىرمەك ەدى! مەن ول تۋرالى بارشا جاقسى بالالارعا بۇدان ساقتانسىن، ونىمەن ەشقاشان ارالاسپاسىن دەپ ايتاتىن بولامىن، — سەبەبى ول بالالارعا دا ءوزىنىڭ زيانىن تيگىزۋى مۇمكىن.

ءسويتىپ وسىدان كەيىن بارلىق ادەپتى بالالار — ۇلدار مەن قىزدار — سۇيكىمسىز امۋردان ساقتانىپ جۇرەتىن بولدى. ءبىراق كەي-كەيدە قالاي دا بولماسىن، بالالاردان ايلاسىن اسىرىپ تا ۇلگەرەتىن: ول سونداي ەرەكشە قۋ زالىمنىڭ ءوزى ەدى!

ستۋدەنتتەر ءدارىس تىڭداۋعا كەلە جاتادى. قولتىعىنا قىسقان كىتابى بار، ۇزىن قارا سۇرتىك كيىپ، ولارمەن قاتارلاسىپ كەلە جاتقان امۋردى تانىماي دا قالاسىڭ! ولار مۇنى وزدەرى سياقتى ستۋدەنت ەكەن دەپ ويلاپ، قولىنان جەتەكتەيدى. ال بۇل بولسا ولاردىڭ كەۋدەسىنە وق قادايدى.

مىنەكي قىزدار ءپىراداردان كەلە جاتىر نەمەسە ءمىناجاتحاناعا بەتتەپ بارادى — امۋر دا ادەتىنشە الدەقاشان سول جاقتان تابىلادى، ول ءاردايىم ادامداردىڭ ءىزىن اڭدىپ جۇرەدى! ول كەيدە تەاترداعى ءداۋ اسپاشامنىڭ ۇستىنە شىعىپ الىپ، جارقىراي جانىپ تۇرادى. ادامدار اۋەلى ونى شام ەكەن دەپ قالادى. تەك سوڭىندا عانا مۇنىڭ نە ەكەندىگىن ءبىلىپ وكىنىپ جاتادى. ول كورول باعىندا دا، قامالدىڭ دۋالىندا دا اسىر سالىپ جۇگىرىپ جۇرەدى! الدەبىر ۋاقىتتا ول سەنىڭ اتا-اناڭنىڭ دا جۇرەگىن جارالاعان بولار! ەگەر سۇراساڭ، ولار ساعان مۇنى ايتىپ تا بەرگەن بولار ەدى.

ءيا، بۇل امۋر — سۇيكىمسىز جۇگىرمەك، ونىمەن ەشقاشان ارالاسپاعاندارىڭ ءجون! ونىڭ بار ويلاعانى: ادامداردىڭ سوڭىنا ءتۇسىپ قاستىق قىلۋ. ول ءتىپتى سەنىڭ كارى اجەڭدى دە كوزدەپ جەبەسىن اتتى دەپ ويلاشى ءوزىڭ! بۇل ءبىر باياعى زاماندا بولعان، بولىپ بوياۋى سىڭگەن، ءبىراق ءبارىبىر ۇمىتىلماعان جانە ەشقاشان ۇمىتىلمايتىن وقيعا! تفۋ! سۇيكىمسىز امۋر! مىنەكي، ەندى ول تۋرالى، ونىڭ قانداي وڭباعان جۇگەرمەك ەكەنىن بۇدان بىلاي سەن دە ءبىلىپ جۇرەتىن بولدىڭ!

اۋدارعان اسىلبەك بايتان ۇلى


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما