سيقىرلى الەم
باعدارلاما 4 - 5، 5 - 6 جاستاعى بالانىڭ قول ساۋساقتارىنىڭ ۇساق ماتوريكاسىن دامىتادى. قولدىڭ ۇساق قول ماتوريكالارىن دامىتۋ بالالاردىڭ سويلەۋىنىڭ دامۋىنا اپاراتىن جول. بالادا سويلەۋ كەمشىلىگى قالىپتاسقان جاعدايدا ساۋساقتىڭ جاتتىعۋىنا ەرەكشە نازار اۋدارۋ كەرەك، ويتكەنى ميداعى سويلەۋ ايماقتارىنىڭ مورفولوگيالىق جانە فۋنكسيونالدى قالىپتاسۋى قولدىڭ يمپۋلستەرىنىڭ اسەرىنەن ارەكەتكە قوسىلادى.
تۇسىنىكتەمە
قازىرگى زامانعا ساي ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باسىم باعىتتارىنداعى وزگەرىستەر قابىلەتتى جانە شىعارماشىل، ءوز بەتىنشە ارەكەت ەتەتىن باستاماشىل، ءوز مۇمكىندىگىن ءبىلىپ، ءوز ويىن ىسكە اسىرا الاتىن جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋ ماسەلەسىن ماقسات ەتىپ قويىپ وتىر. بۇل ماقساتتار مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە جانە ءبىلىم بەرۋ ستاندارتىندا بەلگىلەنگەن. سونىڭ ىشىندە مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەدەگى « شىعارماشىلىق» ءبىلىم بەرۋ سالاسىنىڭ ماڭىزى زور.
شىعارماشىلىق سالاسىنىڭ ماقساتى - بالانىڭ شىعارماشىلىق ويلاۋ مادەنيەتىنىڭ نەگىزى رەتىندە ونىڭ سەزىمدىك - ەموسيالىق سالاسى مەن قيالىن دامىتۋ.
بەكىتىلگەن وقۋ جوسپارى نەگىزىندە شىعارماشىلىق سالاسىنان تىس "سيقىرلى الەم" اتتى ءۆارياتيۆتى كومپونەنت بولىمىنە باعدارلاما قۇرىلدى.
باعدارلامانىڭ ماقساتى:
تاربيەلەنۋشىگە قوسىمشا ءبىلىم بەرۋدە تاربيەلەنۋشىنىڭ ءبىلىمىن، شەبەرلىگىن كورسەتۋ. تاربيەلەنۋشىنى شىعارماشىلىق جۇمىسقا تارتۋ ارقىلى تانىمدىق قابىلەتتەرىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، جەتىستىكتەرىن باعالاپ كورسەتۋ، بەلسەندىلىگىن قالىپتاستىرۋ، وزدىگىنەن ەڭبەك ەتۋگە دايىنداۋ، ىسكەرلىگىن دامىتۋ.
باعدارلامانىڭ مىندەتى:
- تاربيەلەنۋشىلەردى شىعارماشىلىققا تارتا وتىرىپ جوبانى تاني بىلۋگە، ون ساۋساعىنان ونەرى تامعان بالانى تاربيەلەۋ.
- بالانىڭ شەبەرلىگىن، ءبىلىم مەن ەڭبەگىن كورسەتۋ.
- ىسكەرلىك، يكەمدىلىك قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.
- تاربيەلىك داعدىسىن جەتكىزىپ، ەڭبەكتەنۋ جۇمىسىنا توزىمدىلىگىن جەتكىزۋ.
باعدارلاما 2 بولىمنەن تۇرادى: "سيقىرلى الاقاندار"(36 ساعات)، "سيقىرلى جولاقتار" (36 ساعات)
1 - ءبولىم: "سيقىرلى الاقاندار"
ماقساتى: بالالار مەن ءداستۇرلى ەمەس سۋرەت تەحنولوگياسى ارقىلى قولدىڭ ۇساق موتوريكاسىن جانە شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
مىندەتتەرى:
• ءتۇرلى ماتەريالداردى پايدالانىپ ءداستۇرلى ەمەس تەحنيكا مەن ادىستەرىن ۇيرەتۋ
• ءتۇرلى كەسكىندەمە جانرلارىمەن تانىستىرۋ
• كەسكىندەر، تۇستەر ارقىلى بەينەلەۋ، قيالداۋ قابىلەتىن دامىتۋ
• بالالار شىعارماشىلىعىن قولداۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر:
- جانۋارلاردىڭ ءپىشىنىن بەينەلەي الادى؛
- كولەمى بويىنشا زاتتار مەن نىسانداردىڭ اراقاتىناسىن ەسكەرىپ، كومپوزيسيالار جاساي الادى؛
- جولاققا گەومەتريالىق پىشىندەر مەن وسىمدىك ورنەكتەرىنەن ورنەكتەر جاساي الادى؛
- قايشىنى دۇرىس ۇستايدى جانە ونى پايدالانا الادى؛
- ۇجىمدىق جۇمىستاردى ورىنداۋعا قاتىسادى؛
2 - ءبولىم: "سيقىرلى جولاقتار"
ماقساتى: "كۆيللينگ" قاعازدان قۇراستىرۋدىڭ كوركەمدىك ءادىسى رەتىندە، كۆيللينگ تەحنيكاسىنىڭ قاراپايىم تاسىلدەرىن مەڭگەرتۋ نەگىزىندە بالالاردى جان - جاقتى ينتەللەكتۋالدى جانە ەستەتيكالىق تۇرعىدا دامىتۋ.
مىندەتتەرى:
وقىتىپ - ۇيرەتۋ:
• بالالاردىڭ كۆيللينگتىڭ نەگىزگى ۇلگىلەرىمەن جانە ونىڭ تۇسىنىكتەرىمەن تانىستىرۋ؛
• قاعازبەن جۇمىس ىستەۋدىڭ ءتۇرلى تاسىلدەرىن ۇيرەتۋ؛
• اۋىزشا نۇسقاۋلىقتاردى قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
• بالالاردى نەگىزگى گەومەتريالىق تۇسىنىكتەرىمەن تانىستىرۋ: دومالاق، شارشى، ءۇشبۇرىش، بۇرىش، جاق، بيىكتىك، ءتورتبۇرىش جانە ت. ب.
• ارنايى تەرميندەرمەن بالانىڭ سوزدىك قورىن جەتىلدىرۋ؛
• كۆيللينگ تەحنيكاسىندا ورىندالعان بۇيىمدار كومپوزيسياسىن جاساپ شىعارۋ.
دامىتۋشى:
لوگيكالىق جانە كەڭىستىكتەگى قيالىن، ەستە ساقتاۋ، نازار اۋدارۋ قابىلەتىن دامىتۋ؛
• كوزبەن شامالاۋ قاسيەتىن جانە قول ساۋساقتارىنىڭ ۇساق ماتوريكاسىن دامىتۋ؛
• وقۋشىلاردىڭ قيالىن جانە شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، كوركەمدىك تالعامىن دامىتۋ؛
• بالالاردىڭ كوزبەن شامالاۋىن دامىتۋ، قولدارىنىڭ ۇساق ماتوريكاسىن جەتىلدىرۋ، ساۋساقتارىنىڭ دالمە - ءدال قوزعالۋىنا ۇيرەتۋ، قولدارىمەن جۇمىس ىستەۋ قابىلەتىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك:
• كۆيللينگ تەحنيكاسىنا قىزىعۋشىلىعىن تاربيەلەۋ؛
• ەڭبەك مادەنيەتىن قۇراستىرۋ جانە ەڭبەك داعدىلارىن جەتىلدىرۋ؛
• ويىن جاعدايلارىن قالىپتاستىرۋعا ارەكەت جاساۋ، بالالاردىڭ كوممۋنيكاتيۆتىك قابىلەتتەرىن كەڭەيتۋ؛
• جيناقىلىققا، ۇقىپتىلىققا، مۇقيات بولۋعا، ماتەريالدى ۇنەمدەپ جانە كۇتىپ قولدانۋعا ۇيرەتۋ، جۇمىس ورنىن تارتىپتە ۇستاۋعا ۇيرەتۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر:
- كىشى جاستان ءوز بەتىنشە ىزدەنۋگە؛
- ولاردىڭ شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋىنە؛
- توپپەن جانە دارا جۇمىس ىستەۋگە داعدىلانۋى؛
- ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋگە، ءوزىن - ءوزى باعالاۋعا، قورىتىندى جاساي بىلۋگە، ءوز پىكىرىن - ايتا بىلۋگە؛
سادۋاقاس ساتىبالدين اتىنداعى
ورتا مەكتەبىنىڭ شاعىن ورتالىق تاربيەشىسى
ماگمۋروۆا اسەل بەكەتوۆنا
سيقىرلى الەم. جۇكتەۋ
تۇسىنىكتەمە
قازىرگى زامانعا ساي ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باسىم باعىتتارىنداعى وزگەرىستەر قابىلەتتى جانە شىعارماشىل، ءوز بەتىنشە ارەكەت ەتەتىن باستاماشىل، ءوز مۇمكىندىگىن ءبىلىپ، ءوز ويىن ىسكە اسىرا الاتىن جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋ ماسەلەسىن ماقسات ەتىپ قويىپ وتىر. بۇل ماقساتتار مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە جانە ءبىلىم بەرۋ ستاندارتىندا بەلگىلەنگەن. سونىڭ ىشىندە مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەدەگى « شىعارماشىلىق» ءبىلىم بەرۋ سالاسىنىڭ ماڭىزى زور.
شىعارماشىلىق سالاسىنىڭ ماقساتى - بالانىڭ شىعارماشىلىق ويلاۋ مادەنيەتىنىڭ نەگىزى رەتىندە ونىڭ سەزىمدىك - ەموسيالىق سالاسى مەن قيالىن دامىتۋ.
بەكىتىلگەن وقۋ جوسپارى نەگىزىندە شىعارماشىلىق سالاسىنان تىس "سيقىرلى الەم" اتتى ءۆارياتيۆتى كومپونەنت بولىمىنە باعدارلاما قۇرىلدى.
باعدارلامانىڭ ماقساتى:
تاربيەلەنۋشىگە قوسىمشا ءبىلىم بەرۋدە تاربيەلەنۋشىنىڭ ءبىلىمىن، شەبەرلىگىن كورسەتۋ. تاربيەلەنۋشىنى شىعارماشىلىق جۇمىسقا تارتۋ ارقىلى تانىمدىق قابىلەتتەرىن، قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، جەتىستىكتەرىن باعالاپ كورسەتۋ، بەلسەندىلىگىن قالىپتاستىرۋ، وزدىگىنەن ەڭبەك ەتۋگە دايىنداۋ، ىسكەرلىگىن دامىتۋ.
باعدارلامانىڭ مىندەتى:
- تاربيەلەنۋشىلەردى شىعارماشىلىققا تارتا وتىرىپ جوبانى تاني بىلۋگە، ون ساۋساعىنان ونەرى تامعان بالانى تاربيەلەۋ.
- بالانىڭ شەبەرلىگىن، ءبىلىم مەن ەڭبەگىن كورسەتۋ.
- ىسكەرلىك، يكەمدىلىك قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.
- تاربيەلىك داعدىسىن جەتكىزىپ، ەڭبەكتەنۋ جۇمىسىنا توزىمدىلىگىن جەتكىزۋ.
باعدارلاما 2 بولىمنەن تۇرادى: "سيقىرلى الاقاندار"(36 ساعات)، "سيقىرلى جولاقتار" (36 ساعات)
1 - ءبولىم: "سيقىرلى الاقاندار"
ماقساتى: بالالار مەن ءداستۇرلى ەمەس سۋرەت تەحنولوگياسى ارقىلى قولدىڭ ۇساق موتوريكاسىن جانە شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن دامىتۋ.
مىندەتتەرى:
• ءتۇرلى ماتەريالداردى پايدالانىپ ءداستۇرلى ەمەس تەحنيكا مەن ادىستەرىن ۇيرەتۋ
• ءتۇرلى كەسكىندەمە جانرلارىمەن تانىستىرۋ
• كەسكىندەر، تۇستەر ارقىلى بەينەلەۋ، قيالداۋ قابىلەتىن دامىتۋ
• بالالار شىعارماشىلىعىن قولداۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر:
- جانۋارلاردىڭ ءپىشىنىن بەينەلەي الادى؛
- كولەمى بويىنشا زاتتار مەن نىسانداردىڭ اراقاتىناسىن ەسكەرىپ، كومپوزيسيالار جاساي الادى؛
- جولاققا گەومەتريالىق پىشىندەر مەن وسىمدىك ورنەكتەرىنەن ورنەكتەر جاساي الادى؛
- قايشىنى دۇرىس ۇستايدى جانە ونى پايدالانا الادى؛
- ۇجىمدىق جۇمىستاردى ورىنداۋعا قاتىسادى؛
2 - ءبولىم: "سيقىرلى جولاقتار"
ماقساتى: "كۆيللينگ" قاعازدان قۇراستىرۋدىڭ كوركەمدىك ءادىسى رەتىندە، كۆيللينگ تەحنيكاسىنىڭ قاراپايىم تاسىلدەرىن مەڭگەرتۋ نەگىزىندە بالالاردى جان - جاقتى ينتەللەكتۋالدى جانە ەستەتيكالىق تۇرعىدا دامىتۋ.
مىندەتتەرى:
وقىتىپ - ۇيرەتۋ:
• بالالاردىڭ كۆيللينگتىڭ نەگىزگى ۇلگىلەرىمەن جانە ونىڭ تۇسىنىكتەرىمەن تانىستىرۋ؛
• قاعازبەن جۇمىس ىستەۋدىڭ ءتۇرلى تاسىلدەرىن ۇيرەتۋ؛
• اۋىزشا نۇسقاۋلىقتاردى قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ؛
• بالالاردى نەگىزگى گەومەتريالىق تۇسىنىكتەرىمەن تانىستىرۋ: دومالاق، شارشى، ءۇشبۇرىش، بۇرىش، جاق، بيىكتىك، ءتورتبۇرىش جانە ت. ب.
• ارنايى تەرميندەرمەن بالانىڭ سوزدىك قورىن جەتىلدىرۋ؛
• كۆيللينگ تەحنيكاسىندا ورىندالعان بۇيىمدار كومپوزيسياسىن جاساپ شىعارۋ.
دامىتۋشى:
لوگيكالىق جانە كەڭىستىكتەگى قيالىن، ەستە ساقتاۋ، نازار اۋدارۋ قابىلەتىن دامىتۋ؛
• كوزبەن شامالاۋ قاسيەتىن جانە قول ساۋساقتارىنىڭ ۇساق ماتوريكاسىن دامىتۋ؛
• وقۋشىلاردىڭ قيالىن جانە شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، كوركەمدىك تالعامىن دامىتۋ؛
• بالالاردىڭ كوزبەن شامالاۋىن دامىتۋ، قولدارىنىڭ ۇساق ماتوريكاسىن جەتىلدىرۋ، ساۋساقتارىنىڭ دالمە - ءدال قوزعالۋىنا ۇيرەتۋ، قولدارىمەن جۇمىس ىستەۋ قابىلەتىن دامىتۋ؛
تاربيەلىك:
• كۆيللينگ تەحنيكاسىنا قىزىعۋشىلىعىن تاربيەلەۋ؛
• ەڭبەك مادەنيەتىن قۇراستىرۋ جانە ەڭبەك داعدىلارىن جەتىلدىرۋ؛
• ويىن جاعدايلارىن قالىپتاستىرۋعا ارەكەت جاساۋ، بالالاردىڭ كوممۋنيكاتيۆتىك قابىلەتتەرىن كەڭەيتۋ؛
• جيناقىلىققا، ۇقىپتىلىققا، مۇقيات بولۋعا، ماتەريالدى ۇنەمدەپ جانە كۇتىپ قولدانۋعا ۇيرەتۋ، جۇمىس ورنىن تارتىپتە ۇستاۋعا ۇيرەتۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجەلەر:
- كىشى جاستان ءوز بەتىنشە ىزدەنۋگە؛
- ولاردىڭ شىعارماشىلىقپەن جۇمىس ىستەۋىنە؛
- توپپەن جانە دارا جۇمىس ىستەۋگە داعدىلانۋى؛
- ءوزىن - ءوزى تەكسەرۋگە، ءوزىن - ءوزى باعالاۋعا، قورىتىندى جاساي بىلۋگە، ءوز پىكىرىن - ايتا بىلۋگە؛
سادۋاقاس ساتىبالدين اتىنداعى
ورتا مەكتەبىنىڭ شاعىن ورتالىق تاربيەشىسى
ماگمۋروۆا اسەل بەكەتوۆنا
سيقىرلى الەم. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وقۋ قۇرالدارىمەن تانىس بولايىق! ءسوز.
