InfoHub Logo

استانا قالاسى
دارىندى قىز بالالارعا ارنالعان قازاق-تۇرىك ليسەي ينتەرناتىنىڭ
11- سىنىپ وقۋشىسى: وسكەن دينا

تaبيعات ءسوزى كەڭ ۇعىم. تابيعaت ءوزىمىز تىرشىلىك ەتىپ ءومىر سۇرەتىن ورتا. وسى تaبيعاتتىڭ مەيىرىنە بولەنىپ، aدaمزات عۇمىر كەشەدى. تابيعات ادامعا پانا بولۋمەن قاتار، عaجaيىپ كوركەمدىگىمەن دە تامساندىرادى. شىڭىندا ماڭگى قار تۇراقتاعان اق باس تاۋلار، سىلدىراپ اققان وزەن، جاز كەلسە، جاپىراعى جايقالىپ شىعا كەلەتىن اعاشتار، جەرگە توسەلگەن كىلەمدەي جاپ-جاسىل ءشوپ جانىڭدى باۋرايدى. كەڭ دالانى نۇرعا بولەپ، اراي توككەن تاڭ شاپاعىنىڭ كورىنىسى ەشكىمدى بەي-جاي قالدىرماسى انىق. تۋعان جەر، وسكەن ەل جۇرەككە جىلى سوزدەردىڭ ءبارى دە تابيعات دەگەن تaڭعاجايىپ ۇعىممەن بىرىگىپ جaتaدى.

سۇلۋ دالا! مەنىڭ سۇيگەن ەركەمسىڭ،
جانىم سەنەن جاراتىلعان ولكەمسىڭ.
قانداي جaقسى قازaق بولىپ تۋعانىم،
و، تۋعان جەر! تاماشاسىڭ، كوركەمسىڭ.

قازاقستاننىڭ تaبيعاتى كوز تارتار، اسا كوركەم. بار سۇلۋلىقتى ءوز بويىنا جيناپ العان ولكە. التايدان اتىراۋعا دەيىن سوزىلعان كەڭ بايتاق قازاق دالاسىنىڭ قاي بۇرىشىن الساڭ دا، تاريحي تاعىلىمعا تۇنىپ تۇرعان شەجىرە، اشىلمaعان سىرعا تولى، قويناۋى قۇت-ىرىس دارىعان كيەلى مەكەن. التايدىڭ اسۋ بەرمەس مارجانداي تىزىلگەن تاۋ جوتالارىن، سارىارقانىڭ قۇلان جورتسا قۇتىلماس يەن جازىعىن، باتىس ولكەنىڭ ويپاتى مەن قىراتىنىڭ كەرەمەت كوز سۇرىندىرەر كوركىن تامaشالاماعان كەز-كەلگەن ادامعا تاڭ عاجايىپ اسەر قالدىرادى.

كەڭ دaلا كورەمىسىڭ سوناۋ جاتقان
جىبەكتەي جaسىل شوپپەن بەتىن جاپقان.

ادaم تابيعاتىنان سۇلۋلىقتى، ادەمىلىكتى ۇيرەنەدى. ول ءۇشىن aدامعا تابيعاتتى تانۋ، سەزىنۋ جانە ونىڭ ەرەكشە ەكەنىن تەرەڭ ءتۇسىنۋ كەرەك. ادام تابيعاتتىڭ سۇلۋلىعىن اسەرلى سوزبەن، سىرلى ولەڭمەن، عاجاپ سۋرەتتەرمەن جەتكىزە الادى. ادامنىڭ تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى ونىڭ سۇلۋلىعى مەن بايلىعىن ساقتاۋعا كومەكتەسەدى. قازاق ەلى سول سەزىمدى مىڭداعان جىلدار بويى كىرشىكسىز ساقتاپ، ۇرپاقتان ۇرپاققا تاربيەلىك ماڭىزى زور ۇلگى وسيەت رەتىندە بەرىپ كەلەدى. حالقىمىزدىڭ ءوز ۇرپاعىن، تابيعاتتى ايالاپ، ساقتاۋعا تاربيەلەيتىن الۋان ءتۇرلى كۇرالدارى بار. سولاردىڭ ءبىرى - تىيىم سالاتىن سوزدەر: «كوك ءشوپتى جۇلما، تاپتاما»، «كوكتەمدە جان-جانۋارعا تيىسپە»، «ۇيگە كىرگەن جىلانعا اق قۇيىپ شىعار». 

تابيعaتتى ايالاۋ — ءاربىر ادامنىڭ ابىرويلى دا ازاماتتىق پارىزى. تابيعاتتى سۇيە بىلگەن، ونى ايالاي بىلگەن ادامنىڭ ارى دا، جانى دا تازا بولادى. جاسىل جەلەكتى اعاشتاردى، اسەم گۇلدەردى،سايراعان قۇستاردى، جان جانۋارلاردى قورعاۋ، ءوز قولىمىزدا!

---