تابيعاتقا قۇشتارلىق
ءوزىن - ءوزى تانۋ 1 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تابيعاتقا قۇشتارلىق
ساباقتىڭ ماقساتى: بالالاردىڭ «تابيعاتتى ايالاۋ» تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
مىندەتتەرى: - تابيعات پەن ادامزات اراسىنداعى بايلانىستى ۇيرەتۋ؛
- تابيعاتقا ايالى قارىم - قاتىناستارىن دامىتۋ.
- تابيعاتتى سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكى قۇرالدار: وقۋلىق، كوبەلەك سۋرەتى، قاعازدان جاسالعان گۇلدەر، تابيعات
بەينەسى سۋرەتتەرى، اكت.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ.
(وقۋشىلار سىنىپقا مۋزىكامەن كىرەدى.)
ءمۇعالىم: - بالالار، مىنا سەبەتتەن وزدەرىڭە ۇنايتىن گۇلدەردەن الا قويىڭدار.
(گۇلدەر بويىنشا توپقا بولىنەدى.)
«اق گۇلدەر»، «قىزىل گۇلدەر»، «سارى گۇلدەر»، «القىزىل گۇلدەر»
ءمۇعالىم: - بۇگىنگى ساباعىمىز وتە ەرەكشە ساباق. ەرەكشەلىگى سول بۇگىن بىزگە قوناققا ەرەكشە قوناق كەلىپ وتىر. ونىڭ كىم ەكەنىن مەن جاسىرىپ ايتىپ كورەيىن، سەندەر شەشىپ كورىڭدەر.
- ول وتە نازىك، ول ەشكىمگە قيانات جاسامايدى، گۇلدەردى وتە جاقسى كورەدى، ول ادەمى القاپتاردا ۇشىپ جۇرەدى. ول نە؟
- كوبەلەك.
- ەندەشە كوزىمىزدى جۇمىپ، ىڭعايلانىپ وتىرىپ، كوبەلەكپەن بىرگە ساياحاتتاي
وتىرىپ، ىشكى جان دۇنيەمىزبەن ءبىر سىرلاسىپ الايىق.
* تىنىشتىق ءساتى. (ءۇنتاسپادان تىڭداتۋ)
- بىزگە قوناققا كەلگەن كوبەلەك قاناتىن جازعاندا الىپ كوبەلەككە اينالىپ كەتكەندەي. ول ءبىزدى قاناتىنا وتىرعىزىپ ۇشىپ بارادى. الۋان ءتۇستى گۇلدەر القابىنا جاقىنداعاندا ءبىزدى قاناتىنان ءتۇسىردى. گۇل القابى جاعاسىندا سۋى ءمولدىر وزەن كوز دەمالتادى. سۋدىڭ تازالىعى سونشالىقتى – سۋ استىندا ءجۇزىپ جۇرگەن جاندىكتەر، ءونىپ تۇرعان وسىمدىكتەر، كوزدىڭ جاۋىن الىپ جاتقان تابيعي تاستار. ودان ءارى توبەسى اسپان تىرەگەن بيىك تاۋلار، جارقىراعان كۇن. اۋەلەپ ۇشىپ جۇرگەن اسەم قۇستار. نەتكەن ادەمى تابيعات! تابيعات سىيلاعان تازا اۋا بويىمىزدى سەرگىتىپ جىبەردى... ءبىز وعان تامسانا ۇزاق قارادىق. الىپ كوبەلەك ءبىزدى قايتادان ءوزىنىڭ قاناتىنا وتىرعىزىپ، سىنىپقا الىپ كەلدى. كوبەلەك قوشتاساردا ءاربىرىمىزدىڭ قۇلاعىمىزعا: «تابيعات سەندەرگە تازا اۋا، جۇپار ءيىس، جاقسى كوڭىل كۇي، جاقسى ءومىر سىيلايدى. تابيعاتتى كۇتىپ، باپتاڭدار، ايالاڭدار»، – دەپ سىبىرلادى. ءاربىرىمىز كوبەلەككە «تابيعاتتى ايالايمىز» دەپ، ىشتەي ۋادە بەردىك. ول ءاربىرىمىزدىڭ كوبەلەكپەن اراداعى سىرىمىز بولسىن. «ەشكىم ەستىپ قويمادى ما؟» دەگەندەي، ءبىز بۇرىنعى قالپىمىزعا كەلىپ، جان - جاعىمىزعا قارايمىز.
- مىنە، ادەمى كوبەلەگىمىز اسەم تابيعاتتى سىنىپقا بىرگە الا كەلىپتى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
- ەندى كەلگەن قوناعىمىزدىڭ قۇرمەتىنە گۇلدى القاپ جاسايىق. ول ءۇشىن ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى ەسكە تۇسىرەيىك. ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى.
- «تابيعات دەگەن نە؟» جانە «ەگەر مەن...» سۋرەت بويىنشا جۇمىس.
- ولاي بولسا، الدىمىزداعى گۇلدەرىمىزدى قولىمىزعا الىپ، ءبىر - ءبىر سوزبەن تابيعات دەگەن نە دەگەن سۇراققا جاۋاپ جازىپ، ءوز ويلارىمىزبەن بولىسەيىك. سودان كەيىن ول گۇلدەردى تاقتاعا ءىلىپ، تابيعاتتىڭ اسەم گۇل القابىن بەينەلەيىك.
* بەينەۇزىندى كورسەتۋ «قازاقستان تابيعاتى»
* اڭگىمەلەسۋ
•تابيعات اياسىندا ءجيى بولاسىڭدار ما؟
•تابيعاتتان قانداي اسەر الدىڭدار؟
•تابيعات جايلى جىر - شۋماقتارىن بىلەسىڭدەر مە؟ قانە، ورتاعا سالايىق.
(وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارى تىڭدالادى.)
ءمۇعالىم: - بالالار، دۇرىس ايتاسىڭدار. ادام دا تابيعات سياقتى سۇلۋ دا ادەمى، جان - جاعىنا تەك قانا قۋانىش، جىلۋ، جاقسى كوڭىل كۇي سىلايتىن بولۋى كەرەك.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تابيعاتقا قۇشتارلىق
ساباقتىڭ ماقساتى: بالالاردىڭ «تابيعاتتى ايالاۋ» تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
مىندەتتەرى: - تابيعات پەن ادامزات اراسىنداعى بايلانىستى ۇيرەتۋ؛
- تابيعاتقا ايالى قارىم - قاتىناستارىن دامىتۋ.
- تابيعاتتى سۇيۋگە تاربيەلەۋ.
كورنەكى قۇرالدار: وقۋلىق، كوبەلەك سۋرەتى، قاعازدان جاسالعان گۇلدەر، تابيعات
بەينەسى سۋرەتتەرى، اكت.
ساباقتىڭ بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ.
(وقۋشىلار سىنىپقا مۋزىكامەن كىرەدى.)
ءمۇعالىم: - بالالار، مىنا سەبەتتەن وزدەرىڭە ۇنايتىن گۇلدەردەن الا قويىڭدار.
(گۇلدەر بويىنشا توپقا بولىنەدى.)
«اق گۇلدەر»، «قىزىل گۇلدەر»، «سارى گۇلدەر»، «القىزىل گۇلدەر»
ءمۇعالىم: - بۇگىنگى ساباعىمىز وتە ەرەكشە ساباق. ەرەكشەلىگى سول بۇگىن بىزگە قوناققا ەرەكشە قوناق كەلىپ وتىر. ونىڭ كىم ەكەنىن مەن جاسىرىپ ايتىپ كورەيىن، سەندەر شەشىپ كورىڭدەر.
- ول وتە نازىك، ول ەشكىمگە قيانات جاسامايدى، گۇلدەردى وتە جاقسى كورەدى، ول ادەمى القاپتاردا ۇشىپ جۇرەدى. ول نە؟
- كوبەلەك.
- ەندەشە كوزىمىزدى جۇمىپ، ىڭعايلانىپ وتىرىپ، كوبەلەكپەن بىرگە ساياحاتتاي
وتىرىپ، ىشكى جان دۇنيەمىزبەن ءبىر سىرلاسىپ الايىق.
* تىنىشتىق ءساتى. (ءۇنتاسپادان تىڭداتۋ)
- بىزگە قوناققا كەلگەن كوبەلەك قاناتىن جازعاندا الىپ كوبەلەككە اينالىپ كەتكەندەي. ول ءبىزدى قاناتىنا وتىرعىزىپ ۇشىپ بارادى. الۋان ءتۇستى گۇلدەر القابىنا جاقىنداعاندا ءبىزدى قاناتىنان ءتۇسىردى. گۇل القابى جاعاسىندا سۋى ءمولدىر وزەن كوز دەمالتادى. سۋدىڭ تازالىعى سونشالىقتى – سۋ استىندا ءجۇزىپ جۇرگەن جاندىكتەر، ءونىپ تۇرعان وسىمدىكتەر، كوزدىڭ جاۋىن الىپ جاتقان تابيعي تاستار. ودان ءارى توبەسى اسپان تىرەگەن بيىك تاۋلار، جارقىراعان كۇن. اۋەلەپ ۇشىپ جۇرگەن اسەم قۇستار. نەتكەن ادەمى تابيعات! تابيعات سىيلاعان تازا اۋا بويىمىزدى سەرگىتىپ جىبەردى... ءبىز وعان تامسانا ۇزاق قارادىق. الىپ كوبەلەك ءبىزدى قايتادان ءوزىنىڭ قاناتىنا وتىرعىزىپ، سىنىپقا الىپ كەلدى. كوبەلەك قوشتاساردا ءاربىرىمىزدىڭ قۇلاعىمىزعا: «تابيعات سەندەرگە تازا اۋا، جۇپار ءيىس، جاقسى كوڭىل كۇي، جاقسى ءومىر سىيلايدى. تابيعاتتى كۇتىپ، باپتاڭدار، ايالاڭدار»، – دەپ سىبىرلادى. ءاربىرىمىز كوبەلەككە «تابيعاتتى ايالايمىز» دەپ، ىشتەي ۋادە بەردىك. ول ءاربىرىمىزدىڭ كوبەلەكپەن اراداعى سىرىمىز بولسىن. «ەشكىم ەستىپ قويمادى ما؟» دەگەندەي، ءبىز بۇرىنعى قالپىمىزعا كەلىپ، جان - جاعىمىزعا قارايمىز.
- مىنە، ادەمى كوبەلەگىمىز اسەم تابيعاتتى سىنىپقا بىرگە الا كەلىپتى.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
- ەندى كەلگەن قوناعىمىزدىڭ قۇرمەتىنە گۇلدى القاپ جاسايىق. ول ءۇشىن ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى ەسكە تۇسىرەيىك. ۇيگە قانداي تاپسىرما بەرىلدى.
- «تابيعات دەگەن نە؟» جانە «ەگەر مەن...» سۋرەت بويىنشا جۇمىس.
- ولاي بولسا، الدىمىزداعى گۇلدەرىمىزدى قولىمىزعا الىپ، ءبىر - ءبىر سوزبەن تابيعات دەگەن نە دەگەن سۇراققا جاۋاپ جازىپ، ءوز ويلارىمىزبەن بولىسەيىك. سودان كەيىن ول گۇلدەردى تاقتاعا ءىلىپ، تابيعاتتىڭ اسەم گۇل القابىن بەينەلەيىك.
* بەينەۇزىندى كورسەتۋ «قازاقستان تابيعاتى»
* اڭگىمەلەسۋ
•تابيعات اياسىندا ءجيى بولاسىڭدار ما؟
•تابيعاتتان قانداي اسەر الدىڭدار؟
•تابيعات جايلى جىر - شۋماقتارىن بىلەسىڭدەر مە؟ قانە، ورتاعا سالايىق.
(وقۋشىلاردىڭ جاۋاپتارى تىڭدالادى.)
ءمۇعالىم: - بالالار، دۇرىس ايتاسىڭدار. ادام دا تابيعات سياقتى سۇلۋ دا ادەمى، جان - جاعىنا تەك قانا قۋانىش، جىلۋ، جاقسى كوڭىل كۇي سىلايتىن بولۋى كەرەك.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
تاقىرىبى: ءمۇعالىمنىڭ ۇبت – گە دايىندىق ءىس - ارەكەتىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋدىڭ پسيحولوگيالىق جولدارى
-
«قوس ءتىل — قوس قاناتىڭ» دەپ ۇلى اباي ايتقانداي، ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قوس ءتىلدى ءبىلۋ — ءومىر تالابى. قازاقستاندا قازاق ءتىلى 1989 جىلدان باستاپ مەملەكەتتىك ءتىل بولعاننان بەرى، قازاق ءتىلى بىرتىندەپ ءوز ورنىن...
