InfoHub Logo

تاربيە ساعاتىنىڭ تاقىرىبى: «تابيعاتتى ايالا»
تەما كلاسسنوگو چاسا: «بەرەگي سۆويۋ پلانەتۋ، ۆەد درۋگوي نا سۆەتە نەتۋ!»

ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ قورشاعان ورتاعا دەگەن ماحاببات قۇندىلىقتارى جايلى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ؛ تابيعاتتى قورعاۋعا، جەرىن سۇيۋگە، مەيىرىمدىلىككە، ىزگىلىككە تاربيەلەۋ، تابيعات - اناعا سۇيىسپەنشىلىكپەن قاراۋعا جەتەلەۋ؛ شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، جاقسىلىق جاساي ءبىلۋ ىسكەرلىكتەرىن، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
سەل: پوكازات كراسوتۋ رودنوي زەملي؛ ۆوسپيتىۆات ۋۆاجەنيە ي ليۋبوۆ ك پريرودە، راسكرىت ەكولوگيچەسكۋيۋ پروبلەمۋ؛ رازۆيۆات پوزناۆاتەلنۋيۋ اكتيۆنوست؛ رازۆيۆات پوزناۆاتەلنۋيۋ، تۆورچەسكۋيۋ اكتيۆنوست شكولنيكوۆ ۆ حودە ەكولوگيچەسكوي دەياتەلنوستي، فورميروۆات چۋۆستۆو بەرەجنوگو وتنوشەنيا ك پريرودە.

كورنەكى قۇرالدار: ينتەراكتيۆتى تاقتاعا ازىرلەنگەن سلايدتار، تابيعات تۋرالى ناقىل سوزدەر، ولەڭ شۋماقتارى، قابىرعا گازەتى، گۇلدەر، سۋرەتتەر، «ءوزىن - ءوزى تانۋ» باعدارلاماسى بويىنشا دايىندالعان ۆيدەو فيلم،
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ەمەس ساياحات تۇرىندەگى وي - تولعاۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءادىسى: اڭگىمەلەۋ، ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، تىلەك ايتۋ، پىكىرلەسۋ، شىعارماشىلىق جۇمىستار

تاربيە ساعاتىنىڭ قۇرىلىمى:
ءى ءبولىم
ءى. ۇيىمداستىرۋ
ءىى. تابيعات دەگەنىمىز نە؟(ساياحات - شولۋ)
ءىىى. تاربيە ساعاتىنىڭ تاقىرىبىن ايتىپ، ماقساتىن حابارلاۋ؛
سەرگىتۋ ءساتى: «مەيىرىمدىلىكتى تابيعاتتان ۇيرەن!» -«مەيىرىمدى جۇرەك» ويىنى
ءىى ءبولىم
IV. وي - تولعاۋ (ءۇي تاپسىرماسى)
ا) «مەن تابيعاتتى سۇيەمىن نەمەسە تابيعاتپەن سىرلاسۋ»
ءا) « ەگەر تابيعاتقا ءتىل بىتسە...»
ب) «ەگەر مەن سۋرەتشى بولسام...»
ۆ) «ەگەر مەن اقىن بولسام...»
V. «جۇرەكتەن جۇرەككە» تابيعاتقا تىلەك ايتۋ
VI. ساباقتى قورىتۋ. ءان شاشۋ «تابيعات»

ساباقتىڭ بارىسى:
(وقۋشىلار دوڭگەلەنىپ وتىرادى، ورتالارىنا ادەمى گۇل شوقتارى قويىلعان)
ءى. ۇيىمداستىرۋ: ءبىز بۇگىن، سەندەرمەن بىرگە قورشاعان ورتاعا دەگەن ماحاببات قۇندىلىقتارى جايلى تۇسىنىگىمىزدى كەڭەيتەمىز، تابيعاتتى ءسۇيۋدى، قورعاۋدى، تابيعات - اناعا سۇيىسپەنشىلىكپەن قاراۋدى ۇيرەنەمىز. ءبىز بۇگىن، تابيعاتپەن سىرلاسامىز، ونى تۇسىنۋگە تىرىسامىز.
ءى. تابيعات دەگەنىمىز نە؟(ساياحات - شولۋ)
جۇرگىزۋشى: ارمىسىزدار ۇلاعاتتى ۇستازدار، قۇرمەتتى، قادىرمەندى كوپشىلىك قاۋىم. اباي قۇنانبايەۆ اتىنداعى ساران گۋمانيتارلى تەحنيكالىق كوللەدجىمىزدىڭ 90 جىلدىق مەرەيتويىنا وراي ۇيىمداستىرىلعان، «تابيعاتتى ايالا» اتتى اشىق ءىس - شاراعا حوش كەلىپسىزدەر. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. نازاربايەۆ «جاسىل ەل» اتتى مەملەكەتتىك باعدارلامادا حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن نىعايتۋ، مەملەكەتتىڭ ءبىرىنشى كەزەكتەگى اتقاراتىن شارالارىنىڭ ءبىرى ەكەندىگىن اتاپ كورسەتكەنى بارشامىزعا ءمالىم.
ۆەد. ۋۆاجاەمىە پرەپوداۆاتەلي، ستۋدەنتى ي گوستي! س سۆيازي س پرازدنوۆانيەم 90 لەتيا ناشەگو سگتك يم. ابايا كۋنانبايەۆا. مى سوبراليس دليا توگو، چتوبى وبسۋديت ۆاجنەيشيە ناپراۆلەنيا وبششەستۆەننوگو رازۆيتيا XXI ۆەكا، رەشيت، كاكيم وبرازوم چەلوۆەچەستۆو سموجەت پرەودولەت وپاسنوست گلوبالنىح ەكولوگيچەسكيح پروبلەم. سۋت پروبلەم سوستويت ۆ پروتيۆورەچيي: س ودنوي ستورونى، پوترەبيتەلسكيح زاپروسوۆ چەلوۆەكا، س درۋگوي – ۆ وگرانيچەننوستي پريرودنىح رەسۋرسوۆ زەملي. پلانەتا ليۋدەي ۆ وپاسنوستي!
ەتو نە يستەريچەسكيي كريك، نە ۆزرىۆ ەموسيي، نە پوپىتكا دراماتيزيروۆات سيتۋاسيۋ. زا ەتيمي سلوۆامي – گوركايا پراۆدا. مى پريۆىكلي سچيتات، چتو پريرودا ۆسەسيلنا، زابىۆايا پري ەتوم، چتو ونا رانيما ي حرۋپكا.
كاك نيكتو
يا سەگودنيا تەبيا پونيمايۋ،
ۆسە بولەزني تۆوي
نا سەبيا پرينيمايۋ».
و. سۋلەيمەنوۆ.

ءى. سلايد
كۇن ساۋلەسى توگىلگەنى ادەمى،
الۋان ءتۇرلى قىزىل گۇلدەر ادەمى.
سىلدىر قاققان ءمولدىر سۋدا ادەمى.
بيىك – بيىك شىڭدارىم دا ادەمى.

ايدىن كولدە اققۋ قانداي ادەمى
سۇڭقار قۇستىڭ سامعاعانى ادەمى
دالانى انگە بولەگەن قۇستارىم قانداي ادەمى
مولدىرەگەن كوزدەرى كيىگىم قانداي ادەمى
بايانداما: ەندەشە ورتامىزعا بم - 9ا - 11 توبىنىڭ ستۋدەنتى: شوقايەۆا گۇلىم
جۇرگىزۋشى:
قوعامدىق ءوندىرىستى، ەكونوميكانى يگەرۋ مەن دامىتۋ بارىسىندا تابيعاتتى توزدىرىپ جىبەرگەنىمىزدى بايقاماي قالدىق. تابيعي بايلىقتى يگەرىپ، ونىڭ دۇلەي كۇشىن جەڭدىك دەپ ءجۇرىپ، وزىمىزگە قاستاڭدىق جاسادىق.
سەمەيدى پوليگونعا اينالدىردىق، ارالدى اپاتقا ۇشىراتتىق، تىڭ جەرلەردى ەروزياعا دۋشار ەتتىك، وزەندەردى جويدىق، كولدەردى قۇرعاتتىق. وسىعان كىم كىنالى؟
ءيا، رەسپۋبليكامىزدىڭ تابيعات جاعدايى ناشار. الايدا جاعداي قيىن دەپ تۋعان مەكەندى، وتانىمىزدى تاستاپ كەتپەيمىز. ەندەشە، اۋىر تابيعات جاعدايىنا قارسى كۇرەسۋ ءارقايسىمىزدىڭ ازاماتتىق بورىشىمىز.
ني دليا كوگو نە سەكرەت، چتو ناش مير ستويت نا پوروگە ەكولوگيچەسكوي كاتاستروفى. سوستويانيە پريرودى ناچيناەت ۋگروجات سۋششەستۆوۆانيۋ ساموگو چەلوۆەكا. زا نارۋشەنيە زاكونوۆ بيوسفەرى چەلوۆەك ۋجە راسپلاچيۆاەتسيا سۆويم زدوروۆەم. نو ساموە ستراشنوە، چتو زا ەتو ءپريدوتسيا پلاتيت ي بۋدۋششيم پوكولەنيام. ەدينستۆەننوە سپاسەنيە – ۆ توم، چتوبى ۋسلىشات گولوس پريرودى، پودچينيتسيا ەو زاكونام، وتكازاتسيا وت پوترەبيتەلسكوگو وتنوشەنيا ك زەملە ي ەو بوگاتستۆام. ەدينستۆەننوە سپاسەنيە – ۆ ەكولوگيچەسكوي كۋلتۋرە.
پرەزەنتاسيا قورعاۋ: قارتاي ايدانا

جۇرگىزۋشى:
تابيعاتتان بابامىز الا بەرگەن سەكىلدى،
دارقاندىققا قازاققا دالا بەرگەن سەكىلدى.
ەركەلىكتى، ەرلىكتى جەلدەن العان سەكىلدى،
مولدىرلىكتى كوگىلدىر كولدەن العان سەكىلدى – دەپ قادىر مىرزا ءالى ايتقانداي.

تابيعاتتىڭ نەگىزگى جاناشىرلارىنا سۇراق قويىپ كورەيىك:
ۆوپروسى: رازمينكا
1. ەكولوگيا ءسوزىنىڭ ماعىناسى قانداي؟
چتو وزناچاەت ەكولوگيا؟
2. اۋانىڭ قۇرامى؟
ۆ سوستاۆ كيسلورودا چتو ۆحوديت؟
3. قازاقستاندا قانشا قورىق بار؟
سكولكو ۆ كازاحستانە زاپوۆەدنيكوۆ؟
4. سەمەي پوليگونىن جابۋ تۋرالى جارلىققا قاي جىلى قول قويىلدى؟
ۆ كاكوم گودۋ پودپيسالي ۋكاز و زاكىرىتيي پوليگونا سەمەي؟
5. ەڭ ۇلكەن قۇس؟ سامايا بولشايا پتيسا؟
جۇرگىزۋشى:
تابيعات – ادام ءومىر سۇرەر تىرشىلىك ەتەر ورتاسى. ونسىز ءومىر جوق. مىنە، وسى تابيعات كورىنىستەرىن، وعان بولىنگەن قازاق دالاسىنداعى ءومىردى، تۇرمىس-قالدى سۋرەتتەۋگە ۇلى اباي اتامىزدا كوپتەگەن ولەڭدەرى ارنالعان جانە بۇرىن تابيعات كورىنىستەرىن مۇنشالىق تەرەڭ ءارى جان - جاقتى جىرلاعان اقىن بولعان ەمەس. جىلدىڭ 4 مەزگىلى تۋرالى جازىلعان ولەڭدەرى بەينەتى مەن ازابى مول مال باققان شارۋانى بايانسىز كوشپەلى اۋىلدى كورسەتەتىن سۇلۋ شىعارمالار بولىپ تابىلادى.
زەمليا – ناش وبششيي دوم. ي كاك ۆاجنو، چتوبى ۆ دومە ناشەم نە بىلو پەچالي، گوريا، چتوبى ۆ نەم ساريلو سپوكويستۆيە، مير ي سچاستە. نو ۆ بەسپوكوينىي، بۋرنىي ۆەك ناۋچنو - تەحنيچەسكوگو پروگرەسسا ي وگرومنىح سوسيالنىح پەرەمەن نە ءۆسو بلاگوپولۋچنو نا ناشەي پلانەتە. زەمليا، ناش كروشەچنىي دوم، لەتياششيي ۆ بەزمەرنو بولشوم كوسميچەسكوم پروسترانستۆە، سكوربيت، ي پلاچەت…
كانە، وسى شىعارمالارىنان ءۇزىندى وقىپ بەرەيىك. كي - 9 - 12 توبى.

ۆوپروسى:
1. نازۆات دۆە پريچينى ۋلترافيولەتوۆوگو گولودانيا ۆ گورودە. زاگازوۆاننوست ۆ اتموسفەرە، پىل.
2. كتو تاكوي پاسسيۆنىي كۋريلششيك؟ چەلوۆەك، ناحودياششييسيا ۆ ناكۋرەننوي كومناتە، ريادوم س كۋرياششيمي ليۋدمي.
3. پوچەمۋ ۆودا يز بولشينستۆا ۆودوەموۆ كازاحستانا نە پريگودنا دليا پيتيا؟ ۆودا زاگريازنەنا وتحودامي وت پرەدپرياتيي ي يادوۆيتىمي ۆەششەستۆامي وت پولەي.
4. كاكيم سپوسوبوم پەرەداەتسيا ينفەكسيا گريپپا؟ ۆوزدۋشنو - كاپەلنىم.
5. كاكيە پريبورى ياۆليايۋتسيا يستوچنيكامي بىتوۆوگو يزلۋچەنيا؟ تەليەۆيزور، كومپيۋتەر.
6. كاكوي يستوچنيك زاگريازنەنيا ۆوزدۋحا ياۆلياەتسيا پريچينوي سمەرتي 2ملن چەلوۆەك ەجەگودنو، سرەدي كوتورىح مۋجچين بولشە، چەم جەنششين؟ سيگارەتى.
7. كاكۋيۋ گلاۆنۋيۋ وپاسنوست دليا وكرۋجايۋششەي سرەدى ي زدوروۆيا ليۋدەي پرەدستاۆلياەت يادەرنايا ەنەرگەتيكا؟ زاگريازنەنيە وكرۋجايۋششەي سرەدى يادەرنىمي وتحودامي.
8. چتو نۋجنو سدەلات پەرەد ۋپوترەبلەنيەم پلودوۆ، وبرابوتاننىح پەستيسيدامي؟ سرەزات كوجۋرۋ

IV. وي-تولعاۋ
چتو مى موجەم سدەلات، چتو نام پود سيلۋ، چتوبى ۋلۋچشيت ناشۋ پلانەتۋ، چتوبى ونا نە سكوربيلا؟
VIII سلايد
ا)«ەكولوگيا – ءومىردىڭ سوعىپ تۇرعان جۇرەگى!»
(بۇل تاپسىرمالار وقۋشىلارعا الدىن - الا بەرىلگەن بولاتىن، مىنا بەرىلىپ وتىرعان تاقىرىپقا بايلانىستى پرەزەنتاسيا قورعايدى)
يەت، مد، دت - 9 - 12 توپتارى
ءا) « ەگەر تابيعاتقا ءتىل بىتسە...» تاقىرىبى بويىنشا وقۋشىنىڭ تازا جۇرەگىنەن شىعارمالارعا كەزەك بەرەيىك: ءقتا - 9a - 12، ءقتا - 9b - 12،
ءقتا - 9 - 11.
ح سلايد
ب) «ەگەر مەن سۋرەتشى بولسام...»(بۇل بولىمدە سىنىپتاعى سۋرەتتى جاقسى سالاتىن وقۋشىلاردىڭ سۋرەتى كورمەگە قويىلىپ، سول تۋرالى پىكىرلەرى تىڭدالدى) بم - 9ا - 12، بم - 9ب - 12.
حI سلايد
گ) «ەگەر مەن اقىن بولسام...» (بۇل بولىمدە سىنىپتاعى ولەڭ شىعاراتىن وقۋشىلاردىڭ ولەڭدەرى تىڭدالدى. سونىمەن قاتار باسقا اقىنداردىڭ تابيعاتقا ارناعان ولەڭدەرىن وقۋشىلار تەبىرەنە وقىدى)
د) «تابيعات مەنىڭ - جەر انام» اتتى ۆيدەو ءفيلمدى كورىپ، ول تۋرالى وقۋشىلاردىڭ پىكىرلەرى تىڭدالدى.
ءحىى. سلايد («ءوزىن - ءوزى تانۋ» ءپانى بويىنشا)

ساباقتى قورىتىندىلاۋ كەزەڭى: «جۇرەكتەن جۇرەككە» وقۋشىلار ساباق سوڭىندا تابيعاتقا تىلەك ايتىپ، تاقتادا ءىلىنىپ تۇرعان كۇننىڭ ساۋلەسىنە كەزەگىمەن مىنانداي سوزدەردى اپارىپ ىلەدى.

زاكليۋچەنيە ترەنينگ « وت سەردسا ك سەردسۋ».
كونەس ححI ۆەكا حاراكتەريزۋەتسيا موششنىم رىۆكوم ۆ رازۆيتيي ناۋچنو - تەحنيچەسكوگو پروگرەسسا، روستوم سوسيالنىح پروتيۆورەچيي، رەزكيم دەموگرافيچەسكيم ۆزرىۆوم، ۋحۋدشەنيەم سوستويانيا وكرۋجايۋششەي چەلوۆەكا پريرودنوي سرەدى.
پويستينە ناشا پلانەتا نيكوگدا رانەە نە پودۆەرگالاس تاكيم فيزيچەسكيم ي پوليتيچەسكيم پەرەگرۋزكام، كاكيە ونا يسپىتىۆاەت نا رۋبەجە حح - ححI ۆەكوۆ. چەلوۆەك نيكوگدا رانەە نە ۆزيمال س پريرودى ستولكو داني ي نە وكازىۆالسيا ستول ۋيازۆيمىم پەرەد موششيۋ، كوتورۋيۋ سام جە سوزدال.
چتو جە نەسەت يدۋششيي ۆەك - نوۆىە پروبلەمى يلي بەزوبلاچنوە بۋدۋششەە؟ كاكيم بۋدەت چەلوۆەچەستۆو چەرەز 150، 200 لەت؟ سموجەت لي چەلوۆەك سۆويم رازۋموم ي ۆولەي سپاستي سەبيا ساموگو ي ناشۋ پلانەتۋ وت ناۆيسشيح ناد نەي منوگوچيسلەننىح ۋگروز؟

گۇلدەي بەر، جەر - انا!
اسپانىڭ اشىق بولسىن!
اسپانىڭدى بۇلت تورلاماسىن!
توعايىڭ اڭ مەن قۇسقا تولسىن!
سۋىڭ ءمولدىر، تازا بولسىن!
وزەن، كولىڭ، تەڭىزىڭ بالىقتارعا تولسىن!
ورمانىڭ قىزىل، جاسىل گۇلدەرگە تولسىن!
كۇنىڭ جارىق بولسىن! ت. ب.
حورمەن:
تابيعاتتى قورعاۋ ءۇشىن ءبارىمىز كۇرەسەيىك، ءبىر اعاش ەگەيىك.
تەككە وتىرماي جاسىمىز بەن كارىمىز، تازا اۋا ءۇشىن تەرىمىزدى توگەيىك.

تابيعات سەنى سۇيەمىز،
باسىمىزدى يەمىز!
بارلىعى ورىندارىنان تۇرىپ، تابيعات – اناعا تاعزىم ەتەدى.
ءان «تابيعاتىم»