InfoHub Logo

«مەن ەش ۋاقىتتا ءوز وقۋشىلارىما ەش نارسە ۇيرەتپەيمىن تەك قانا ولاردىڭ وقۋى ءۇشىن جاعداي جاراتامىن» البەرت ەينشتەين. ەلباسىمىز نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆ ايتقانداي، ەكونوميكانىڭ قارقىندى دامۋى ءۇشىن قازىرگى نارىق قاتىناسى تالاپتارىنا جاۋاپ بەرە الاتىن، سىني ويلانا الاتىن، شىعارماشىل ادامدار قاجەت. ارينە، ەڭ الدىمەن العا ۇلكەن ماقسات قويىپ، سول ماقساتقا جەتۋ جولىندا ازدى – كەمدى كەدەرگىلەردىڭ بولاتىنى دا بەلگىلى. دارىن مەن تالانت بۇل ادامنىڭ ءوزىنىڭ ەرىگىنسىز ىشكى جان دۇنيەسىنەن شىعادى. بالا ءبىر عانا ساباقتان دارىندى بولۋى مۇمكىن، نەمەسە كەرىسىنشە مىسالى: ماتەماتيكا ساباعىنان وتە دارىندى وقۋشى حيميا پانىنەن تومەن بولۋى مۇمكىن. كەيدە وقۋشىنىڭ ساباققا دەگەن ىنتاسى وتە تومەن بولعانىمەن، ول بالانىڭ ونەرگە دەگەن قابىلەتى ەرەكشە بايقالىپ تۇرادى. جايقالىپ تۇرعان گۇلدەردىڭ بارلىعىنىڭ ءيىسى بىردەي سياقتى. ءبىراق سول ءيىستىڭ دە ءوزى ءارتۇرلى بولادى. وقۋشىلار دا تۋرا سول سياقتى ءارقايسىسىنىڭ تالابى ءارتۇرلى بولادى. بالانىڭ دارىنىن، تالانتىن انىقتاي المايسىڭ تەك ونىڭ ىشكى جان دۇنيەسىنە ۇڭىلە قاراپ، ونى ءارى قاراي دامىتساڭ عانا شىن دارىندى كورۋگە بولادى. ارينە بالانىڭ تالانتىن، دارىنىن بايقايتىن ۇيىندە اتا-انا بولسا، مەكتەپ قابىرعاسىندا ۇستاز. اتا-انامەن ۇستاز اراسىندا تىعىز بايلانىس بولعاندا عانا بالانىڭ بويىنداعى ەرەكشە قابىلەتتى بايقاپ، ودان ءارى جەتىلدىرە تۇسەتىنى انىق. قابىلەتتى بالا دۇرىس باعىت-باعداردى، وقۋدىڭ ۇردىستەرىن سەنىمدى تۇردە تاڭداي الادى. ءوز تاجىريبەمدە دارىندى، قابىلەتتى بالالاردى پاننەن جالىقتىرىپ الماس ءۇشىن ارنايى كۇردەلىرەك تاپسىرمالاردى بەرۋگە تىرىسامىن. ويتكەنى، بالانى كۇردەلى تاپسىرما بەرۋ ارقىلى سىني تۇرعىسىنان ويلاۋىن دامىتا ءتۇسۋ كەرەك، سۇراقتىڭ جەڭىلدەۋى بالانى جالىقتىرادى. سونداي اق دارىندى وقۋشىلار باسقالارعا ۇيرەتۋ ارقىلى ءوزى دە ۇيرەنەدى. ءمۇعالىم بالانىڭ بويىنداعى تالانتتى اشىپ قانا قويماي، ودان ءارى دامىتۋعا ىقپال ەتۋ قاجەت. ولاي بولمايتىن بولسا بالا سۋ قۇيىلماي قالعان سولعان گۇلدەي بولارى ءسوزسىز. دارىندى، تالانتتى بالالار تەك ۇقىپتى، ءتارتىپتى بولادى دەگەن پىكىردى سانامىزدان شىعارىپ تاستاۋىمىز كەرەك. ءتارتىپ پەن دارىندى جانە تالانتتى شاتاستىرماۋىمىز كەرەك. دارىندى بالالار كەز-كەلگەن اقپاراتتى وزىنشە قابىلدايدى، تالدايدى، تالقىلايدى جانە قولدانا بىلەدى. مەكتەپ قابىرعاسىندا تالانتتى بالالاردى انىقتاۋ ءۇشىن كوپتەگەن ءىس- شارالار،فەستيۆالداردىڭ دا ماڭىزى زور. ساحنا مەيلى ۇلكەن، مەيلى كىشكەنتاي بولسىن تالانتتى ادام ءوزىن سول كيەلى ساحنادا ەركىن ۇستاي الادى. تالانتتى ءتۇرلى رولدىك ويىندار، ديالوگتىك وقىتۋ بارىسىندا بايقاۋعا بولادى. دارىندى، تالانتتى بالالار كىشكەنتاي عانا دۇنيەدەن باستاپ، ۇلىلىققا قول جەتكىزەدى. ءمۇعالىم وقۋشىعا قولىنان نە كەلەتىنىن، نەگە ەبى بار ەكەنىن جاقسىلاپ وكشەلەپ الىپ، ومىردەگى سارا جولىن، ءوزى ءسۇيىپ اينالىساتىن ءىستى تاڭداۋعا ىقپال ەتۋ قاجەت دەپ ويلايمىن. ادامنىڭ ادامشىلىعى – اقىل، عىلىم، جاقسى اتا، جاقسى انا، جاقسى قۇربى، جاقسى ۇستازدان بولادى. ادام بالاسى ادام بالاسىنان اقىل، عىلىم، ار، مىنەز دەگەن نارسەلەرمەن وزادى - دەپ دانا حالقىمىز تەككە ايتپاعان. ىبىراي التىنسارين «ماعان جاقسى ءمۇعالىم بارىنەن دە قىمبات، ويتكەنى مۇعالىم-مەكتەپتىڭ جۇرەگى» دەگەن ەكەن. ولاي بولسا قۇرمەتتى ۇستازدار تالانتتى شىڭداۋدان ەشقاشان جالىقپايىق.

كاريبايەۆا مەرۋەرت تالعات قىزى

---