تامىردىڭ تۇروزگەرىستەرى
كۇندەلىكتى جوسپار بيولوگيا 6 سىنىپ
ساباق: 9
تاقىرىبى: §10. تامىردىڭ تۇروزگەرىستەرى
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
بىلىمدىلىگى – تامىردىڭ تۇروزگەرىسى، ونىڭ تۇرلەرى جايلى قىسقاشا ماعلۇمات بەرۋ.
تاربيەلىلىگى – ءتۇرلى تاربيەلىك شارالاردىڭ اسەرىمەن وقۋشى تۇلعاسىندا جاعىمدى وزگەرىستەرگە جەتۋ.
دامىتۋشىلىعى – پانگە، تاقىرىپقا بايلانستى قىزىعۋشىلىقتارىن دامىتۋ.
قۇرال - جابدىقتار: ەلەكتروندى كورسەتىلىمدەر، وقۋلىقتاعى سۋرەتتەر
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى
1 – كارتوچكا
1. دۇرىس جاۋاپ تۇسىنا بەلگى قوي
وسىمدىكتىڭ قورەكتەنۋ ەرەكشەلىكتەرى:
ءى. وسىمدىككە ازوتتىڭ جەتىسپەگەنىن قالاي بىلۋگە بولادى؟
ا) جاپىراقتارى دامىمايدى؛
ۆ) تۇينەكتەرى مايدا بولادى؛
س) جەمىستەرى كوپكە دەيىن پىسپەيدى؛
د) جاپىراقتارى بوزارىپ كەتەدى؛
گ) ساباقتارى ءالسىز بولىپ جاتىپ قالادى.
ءىى. بولمەدە وسەتىن وسىمدىكتەردىڭ ءوسۋ نۇكتەسى قۋراپ قالسا مينەرالدى تۇزداردىڭ قاي ءتۇرىن كوبىرەك پايدالانۋ كەرەك؟
ا) بوردى
ۆ) ازوتتى
س) كالييدى
د) فوسفوردى
ە) كالسييدى
ءىىى. وسىمدىك تىربيىپ بويى الاسا، ساباعى ءالسىز بولىپ وسسە توپىراقتا قاي ەلەمەنت جەتىسپەيدى؟
ا) ازوت
ۆ) كاليي
س) فوسفور
د) مىس
ە) كالسيي
2. تىزىمدەگى ورگانيكالىق جانە مينەرالدى تىڭايتقىشتاردى ءبولىپ كەستەگە تولتىر.
ورگانيكالىق تىڭايتقىشتار:
مينەرالدى تىڭايتقىشتار:
1. ازوت سەليتراسى؛ 2. قۇس ساڭعىرىعى؛ 3. سۋپەرفوسفات؛ 4. كۇل؛ 5. تورف؛ 6. قي؛ 7. سۇيەك ۇنى؛ 8. قاراشىرىك؛ 9. نيتراگين؛ 10. كومىر.
2 – كارتوچكا
1. تومەندەگى سيپاتتامالار تىڭايتقىشتاردىڭ قاي تۇرىنە ءتان ەكەنىن تۇسىنا رەت سانىن قويۋ ارقىلى انىقتا.
ازوتتى
فوسفورلى
كالييلى
1. جەمىستەردىڭ ءپىسۋ مەرزىمىن قىسقارتادى؛
2. سۋىققا توزىمدىلىگىن ارتتىرادى؛
3. ساباق پەن جاپىراعىنىڭ ءوسۋىن كۇشەيتەدى؛
4. تامىر مەن تۇينەكتىڭ وسۋىنە اسەر ەتەدى
2. دۇرىس جاۋاپتىڭ تۇسىنا بەلگى قويۋ ارقىلى سۇراقتارعا جاۋاپ بەر
ءى. توپىراقتان قورەكتەنۋ كەزىندە قاتىساتىن ۇلپالارعا قايسىسى جاتادى؟
1. وتكىزگىش؛ 2. ءتۇزۋشى؛ 3. جابىن؛ 4. نەگىزگى - فوتوسينتەزدەۋشى؛ 5. تىرەك؛ 6. نەگىزگى - قورەكتىك؛ 7. ءبولىپ شىعارۋشى.
ءىى. اسىرەسە قىستا جانە كوكتەمدە بولمە وسىمدىكتەرىنىڭ جاپىراقتارىنىڭ سارعايۋى قانداي ەلەمەنتتىڭ جەتىسپەۋىنەن دەپ ويلايسىزدار؟
1. فوسفوردىڭ؛ 2. كالييدىڭ؛ 3. تەمىردىڭ؛ 4. كالسييدىڭ؛ 5. ازوتتىڭ.
ءىىى. جاڭا ماتەريالدى ءتۇسىندىرۋ كەزەڭى
وسىمدىكتىڭ بارلىق مۇشەلەرىندە سىرتقى ورتا جاعدايلارىنىڭ وزگەرۋىنە بايلانىستى ءتۇرلى اۋىتقۋلار مەن وزگەرىستەر بولادى. تىرشىلىگىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن وسىمدىك مۇشەلەرى ءار ءتۇرلى جاعدايعا ءتۇرىن وزگەرتۋ ارقىلى بەيىمدەلۋىن تۇروزگەرىس (مەتامورفوز) دەيدى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
ساباق: 9
تاقىرىبى: §10. تامىردىڭ تۇروزگەرىستەرى
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
بىلىمدىلىگى – تامىردىڭ تۇروزگەرىسى، ونىڭ تۇرلەرى جايلى قىسقاشا ماعلۇمات بەرۋ.
تاربيەلىلىگى – ءتۇرلى تاربيەلىك شارالاردىڭ اسەرىمەن وقۋشى تۇلعاسىندا جاعىمدى وزگەرىستەرگە جەتۋ.
دامىتۋشىلىعى – پانگە، تاقىرىپقا بايلانستى قىزىعۋشىلىقتارىن دامىتۋ.
قۇرال - جابدىقتار: ەلەكتروندى كورسەتىلىمدەر، وقۋلىقتاعى سۋرەتتەر
ساباقتىڭ ءتيپى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى
1 – كارتوچكا
1. دۇرىس جاۋاپ تۇسىنا بەلگى قوي
وسىمدىكتىڭ قورەكتەنۋ ەرەكشەلىكتەرى:
ءى. وسىمدىككە ازوتتىڭ جەتىسپەگەنىن قالاي بىلۋگە بولادى؟
ا) جاپىراقتارى دامىمايدى؛
ۆ) تۇينەكتەرى مايدا بولادى؛
س) جەمىستەرى كوپكە دەيىن پىسپەيدى؛
د) جاپىراقتارى بوزارىپ كەتەدى؛
گ) ساباقتارى ءالسىز بولىپ جاتىپ قالادى.
ءىى. بولمەدە وسەتىن وسىمدىكتەردىڭ ءوسۋ نۇكتەسى قۋراپ قالسا مينەرالدى تۇزداردىڭ قاي ءتۇرىن كوبىرەك پايدالانۋ كەرەك؟
ا) بوردى
ۆ) ازوتتى
س) كالييدى
د) فوسفوردى
ە) كالسييدى
ءىىى. وسىمدىك تىربيىپ بويى الاسا، ساباعى ءالسىز بولىپ وسسە توپىراقتا قاي ەلەمەنت جەتىسپەيدى؟
ا) ازوت
ۆ) كاليي
س) فوسفور
د) مىس
ە) كالسيي
2. تىزىمدەگى ورگانيكالىق جانە مينەرالدى تىڭايتقىشتاردى ءبولىپ كەستەگە تولتىر.
ورگانيكالىق تىڭايتقىشتار:
مينەرالدى تىڭايتقىشتار:
1. ازوت سەليتراسى؛ 2. قۇس ساڭعىرىعى؛ 3. سۋپەرفوسفات؛ 4. كۇل؛ 5. تورف؛ 6. قي؛ 7. سۇيەك ۇنى؛ 8. قاراشىرىك؛ 9. نيتراگين؛ 10. كومىر.
2 – كارتوچكا
1. تومەندەگى سيپاتتامالار تىڭايتقىشتاردىڭ قاي تۇرىنە ءتان ەكەنىن تۇسىنا رەت سانىن قويۋ ارقىلى انىقتا.
ازوتتى
فوسفورلى
كالييلى
1. جەمىستەردىڭ ءپىسۋ مەرزىمىن قىسقارتادى؛
2. سۋىققا توزىمدىلىگىن ارتتىرادى؛
3. ساباق پەن جاپىراعىنىڭ ءوسۋىن كۇشەيتەدى؛
4. تامىر مەن تۇينەكتىڭ وسۋىنە اسەر ەتەدى
2. دۇرىس جاۋاپتىڭ تۇسىنا بەلگى قويۋ ارقىلى سۇراقتارعا جاۋاپ بەر
ءى. توپىراقتان قورەكتەنۋ كەزىندە قاتىساتىن ۇلپالارعا قايسىسى جاتادى؟
1. وتكىزگىش؛ 2. ءتۇزۋشى؛ 3. جابىن؛ 4. نەگىزگى - فوتوسينتەزدەۋشى؛ 5. تىرەك؛ 6. نەگىزگى - قورەكتىك؛ 7. ءبولىپ شىعارۋشى.
ءىى. اسىرەسە قىستا جانە كوكتەمدە بولمە وسىمدىكتەرىنىڭ جاپىراقتارىنىڭ سارعايۋى قانداي ەلەمەنتتىڭ جەتىسپەۋىنەن دەپ ويلايسىزدار؟
1. فوسفوردىڭ؛ 2. كالييدىڭ؛ 3. تەمىردىڭ؛ 4. كالسييدىڭ؛ 5. ازوتتىڭ.
ءىىى. جاڭا ماتەريالدى ءتۇسىندىرۋ كەزەڭى
وسىمدىكتىڭ بارلىق مۇشەلەرىندە سىرتقى ورتا جاعدايلارىنىڭ وزگەرۋىنە بايلانىستى ءتۇرلى اۋىتقۋلار مەن وزگەرىستەر بولادى. تىرشىلىگىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن وسىمدىك مۇشەلەرى ءار ءتۇرلى جاعدايعا ءتۇرىن وزگەرتۋ ارقىلى بەيىمدەلۋىن تۇروزگەرىس (مەتامورفوز) دەيدى.
تولىق نۇسقاسىن جۇكتەۋ
You Might Also Like
