«تاربيە مەن ءبىلىم ەگىز ۇعىم» ينتەللەكتۋالدى پسيحولوگيالىق ويىن ساباق
№182 ورتا مەكتەبىنىڭ پەداگوگ - پسيحولوگى
ءابىل گۇلناز بازارالى قىزى
اتا - انالار مەن سىنىپ جەتەكشىلەر اراسىندا وتكىزىلەتىن «تاربيە مەن ءبىلىم ەگىز ۇعىم» ينتەللەكتۋالدى پسيحولوگيالىق ويىن ساباق
ماقساتى: مەكتەپ مۇعالىمدەرى، سىنىپ جەتەكشىلەرى جانە اتا - انالار اراسىنداعى بايلانىستى نىعايتا ءتۇسۋ، ءبىر - بىرىمەن ۇنەمى تىعىز قارىم - قاتىناستا بولۋعا، بالانى بىرىگە وتىرىپ، ەكىجاقتى تاربيەلەۋگە باعىت باعدار بەرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: ءبىر - بىرىمەن ۇنەمى تىعىز قارىم - قاتىناستا بولىپ، بالاعا تاربيە بەرەتىن بىرلەسكەن اتا - انا مەن ءمۇعالىم.
كورنەكىلىكتەر: ينتەربەلسەندى تاقتا، پلاكات، ماركەر، بايتەرەك ماكەتى، تاراتپا جۇرەكشەلەر.
كىرىسپە ءسوز:
بالانى جاستان باقپاساڭ،
جاماندىقتان قاقپاساڭ.
قادىردەن جۇرداي قاسقا بوپ،
كەشكەنىڭ ءومىر بوسقا تەك، - دەگەندەي - اق، بالانىڭ ىستىق - سۋىعىنا كۇيمەيتىن، ءاربىر جەتىستىگىنە سۇيسىنبەيتىن اتا - انا مەن ۇستاز جوق شىعار. بۇگىنگى ۇل - ەرتەڭگى اكە، ول اكەگە قاراپ وسەدى. بۇگىنگى قىز - ەرتەڭگى انا، ول شەشەگە قاراپ وسەدى، وسىعان قاراعاندا «اكەگە قاراپ – ۇل وسەر، شەشەگە قاراپ – قىز وسەر» دەپ بەكەر ايتىلماسا كەرەك. بالاعا ءبىلىم مەن تاربيە بەرۋدە باستى تۇلعا ۇستاز بولسا، ونى جالعاستىرۋشى، دەمەۋشى – اتا - انا بولىپ تابىلادى. سوندىقتان اتا - انا مەن ۇستازدار جانە سىنىپ جەتەكشىلەر اراسىندا ۇزىلمەستەي ءجىپتى بەرىك بايلاۋ ماقساتىندا، بۇگىنگى، «اتاجۇرت» ينتەللەكتۋالدى پسيحولوگيالىق ويىنىن ۇيىمداستىرىپ وتىرمىز.
ينتەللەكتۋالدى پسيحولوگيالىق ويىنعا قاتىسۋشىلارىمەن تانىس بولىڭىزدار (توپتىڭ اتى، جوبا قورعاۋ):
ءى توپ: «بولاشاق»
1. 11 سىنىپ جەتەكشىسى: ---------------------
2. اتا – انا: --------------------------------
3. اتا – انا: ----------------------------
ءىى توپ: «ءبىلىم»
ءىىى توپ: «باقىت»
ءىۇ توپ: «ارمان»
بۇگىنگى ويىنعا قاتىسۋشىلارىمىزدىڭ ايتقان پىكىرىن تىڭداپ، ءوز باعاسىن بەرىپ، ساراپقا سالاتىن، ساراپشىلار مەن كورەرمەندەر داۋىسىمەن باعالانادى.
ويىن ساراپشىلارىمەن تانىس بولىڭىزدار:.....................
ويىن باعدارلاماسى:
1- تۋر - «قانات قاقتى» - وي جيناقتاۋ 2 مينۋت.
2 -تۋر - «سامعاۋ» - ماقال – ماتەلدى جالعاستىر. ەرەكشەلەنگەن ءسوزدى ورىس، اعىلشىن تىلىندە اۋدارىڭىز. (قوسىمشا كومەك بەرىلەدى دوسىڭىزعا قوڭىراۋ سوعىڭىز).
سەرگىتۋ ءساتى: «بالام – باعىم» ترەنينگ
3 -تۋر – «شارىقتاۋ» – يدەيالار اۋكسيونى
4- تۋر - «شىرقاۋ». بەينەسيۋجەت ارقىلى سۇراق.
5 -تۋر - «جەر ۇيىق» - سۇراق جاۋاپ.
1 -تۋر «قانات قاقتى» وي جيناقتاۋ (پلاكات، فلوماستەر). اتا - انا مەن ۇستازدارعا پلاكات بەرىلەدى، بۇل پلاكاتقا تومەندەگى سۇراقتاردى قولدانا وتىرىپ، سۋرەت نە سحەما ارقىلى ءوز ويىن بىلدىرەدى.
وقۋشى - ءمۇعالىم – اتا – انا اراسىنداعى بايلانىستى كورسەتە ءبىلۋ (سۋرەت – سحەما ارقىلى ءوز ويلارىن تالدايدى).
2- تۋر - «سامعاۋ» ماقال – ماتەلدى جالعاستىر.
ءى توپ:
1. بالالى ءۇي بازار، /بالاسىز ءۇي قۋ مازار./
2. اتادان جاقسى ۇل تۋسا،
قار ۇستىندە وت جانار.
/اتادان جامان ۇل تۋسا،
ات ۇستىندە يت قابار./
3. اق جاۋلىعى انانىڭ —
/اق كورپەسى بالانىڭ./
4. انانىڭ ويى ۇيادا،
/بالانىڭ ويى قيادا./
5. شاكىرتسىز ۇستاز – /تۇل./
ءىى توپ:
1. اتا – بايتەرەك، /بالا – جاپىراق./
2. بالاڭدى بەس جاسقا دەيىن حانداي كوتەر،
ون بەس جاسقا دەيىن قۇلداي جۇمسا،
/ون بەستەن ارى ونىمەن دوسىڭداي اقىلداس./
3. اتادان جاقسى ۇل تۋسا،
ەلىنىڭ قامىن جەيدى؛
/اتادان جامان ۇل تۋسا،
ەلىنىڭ مالىن جەيدى./
4. جالعىز بالاسى اتقا شاپسا،
/اتاسى اۋىلدا تۇرىپ
تاقىمىن قىسادى./
5. كۇش – بىلىمدە، /ءبىلىم – كىتاپتا./
ءىىى توپ:
1. اش بالا توق بالامەن وينامايدى،
/توق بالا اش بولام دەپ ويلامايدى./
2. التى جاسار بالا الىستان كەلگەندە،
/الپىستاعى اقساقال سالەم بەرەر./
3. جاقسى بالا – سۇيىك، /جامان بالا – كۇيىك./
4. اعايىن — التاۋ،
/انا — بىرەۋ./
5. مەكتەپ – ءبىلىم تىرەگى،/ ۇستاز - ونىڭ جۇرەگى/
ءىۇ توپ:
1. بالالىق شاعى،/ پاتشانىڭ تاعى./
2. ادەپتى بالا ارلى بالا، / ادەپسىز بالا سورلى بالا./
3. اكەسى قۇرداستىڭ /بالاسى قۇرداس./
4. بالا تەنتەك بولاتىنى — ۇيىنەن،
/ەردىڭ تەنتەك بولاتىنى — بيىنەن./
5. ءبىلىمى جوق ۇل - /جۇپارى جوق گۇل./
سەرگىتۋ ءساتى: «بالام – باعىم» ترەنينگ
3- تۋر – «شارىقتاۋ» – «ارمانىم – باقىتىم» تاقىرىبىندا يدەيالار اۋكسيونى. توپ مۇشەلەرىنە اق پاراق بەرىلەدى، پاراققا وڭ قولىنىڭ سۋرەتىن سالىپ، الاقانىنا ارمان – تىلەكتەرىن جازىپ، «سيقىرلى بايتەرەككە» سالادى. ۇزدىك يدەيا باعالانادى.
4 -تۋر - شىرقاۋ. بەينەسيۋجەت ارقىلى سۇراق. «مەنىڭ اتىم قوجا» بالالار فيلمىنەن سيتۋاسيالىق جاعدايات كورسەتىلەدى. قاتىسۋشىلار سول سيتۋاسيادان قالاي شىعاتىنى جونىندە ءوز وي - پىكىرىن بىلدىرەدى.
5 -تۋر - «جەر ۇيىق» سۇراق - جاۋاپ. جالپى تاقىرىپتا سۇراقتار قويىلادى، سۇراققا جاۋاپ بەرەدى.
سۇراقتار:
1. قازاق حالقىنىڭ ۇلى اقىنى؟ /اباي/.
2. قازاقستان قاشان تاۋەلسىزدىك الدى؟ /1991 جىل/.
3. قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى؟ /قازاق ءتىلى/.
4. كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەسىن كۇنى؟ /22 ناۋرىز/.
5. قازاقستاننىڭ العاشقى استاناسى؟ /اقمەشىت/.
6. جاۋىنگەر – جازۋشى كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى. /باۋىرجان مومىش ۇلى/.
7. ءتورت جىلدان سوڭ ەلىمىزدە وتەتىن حالىقارالىق كورمە. /ەحرو – 2017/.
8. قازاقتىڭ تاماق ساقتاۋعا ارنالعان قاپشىعى /اياققاپ/.
9. ىدىس - اياق ساقتاۋعا ارنالعان زات /كەبەجە/.
10. قازاق تىلىندە نەشە ءارىپ بار؟ /42 ءارىپ/.
قورىتىندى.
«جۇرەكتەن شىققان جىلى سوزدەر..» سەرگىتۋ ءساتى. ءتۇرلى - ءتۇستى قاعازدان قيىلعان كىشكەنتاي جۇرەكشەلەر تاراتىلادى. بارلىعىمىز دا اتا - انامىز مىنا جۇرەكشەلەرگە ءوز بالارىڭىزدى قالاي ەركەلەتەسىزدەر، قانداي مەيىرىمدى سوزدەر ايتاسىزدار، ياعني جۇرەكتەن شىققان جىلى سوزدەرىڭىزدى جازىڭىزدار. ۇلكەن جۇرەكتى تاقتاعا ءىلىپ، ءاربىر قاتىسۋشى جۇرەكشەلەردەگى جازعان سوزدەرىن وقىپ ۇلكەن جۇرەككە ورنالاستىرادى.
مىنا ۇلكەن جۇرەك، اتا - انا، ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىز، ال مىنا جۇرەكشەلەر ءسىزدىڭ بالالارىڭىزدىڭ جۇرەگى. ءارقاشان دا بالالارىڭىزعا دەگەن جىلى سوزدەرىڭىز كوپ بولسىن! ولاي بولسا، اتا - انا جۇرەگى قاشاندا بالا، ال بالا جۇرەگى انا دەپ سوعۋى كەرەك. سونىمەن بۇگىنگى ساباعىمىز ءوز شەگىنە كەلىپ جەتتى.
اتا - اناعا كوز قۋانىش،
الدىڭا العان ەركەسى.
كوڭىلىنە كوپ جۇبانىش،
گۇلدەنىپ وي - ولكەسى، - دەپ اباي اتامىز اتا - انانىڭ قۋانىشى، گۇلدەنگەن ءۇمىت - ارمانى تەك پەرزەنت ءسۇيۋ، ونى تاربيەلەۋ ەكەندىگىن ايتقىسى كەلگەن ەكەن.
ەندەشە، اتا - انالار قولىمىزداعى التىنىمىزدى جاقسىلاپ تاربيەلەيىك جانە بىزدەر ولاردىڭ ەڭ باستى ۇلگى بولار بەينەسى ەكەندىگىمىزدى ۇمىتپايىق. قاتىسقاندارىڭىزعا كوپتەن - كوپ راحمەت! ساۋ بولىڭىزدار!
ءابىل گۇلناز بازارالى قىزى
اتا - انالار مەن سىنىپ جەتەكشىلەر اراسىندا وتكىزىلەتىن «تاربيە مەن ءبىلىم ەگىز ۇعىم» ينتەللەكتۋالدى پسيحولوگيالىق ويىن ساباق
ماقساتى: مەكتەپ مۇعالىمدەرى، سىنىپ جەتەكشىلەرى جانە اتا - انالار اراسىنداعى بايلانىستى نىعايتا ءتۇسۋ، ءبىر - بىرىمەن ۇنەمى تىعىز قارىم - قاتىناستا بولۋعا، بالانى بىرىگە وتىرىپ، ەكىجاقتى تاربيەلەۋگە باعىت باعدار بەرۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە: ءبىر - بىرىمەن ۇنەمى تىعىز قارىم - قاتىناستا بولىپ، بالاعا تاربيە بەرەتىن بىرلەسكەن اتا - انا مەن ءمۇعالىم.
كورنەكىلىكتەر: ينتەربەلسەندى تاقتا، پلاكات، ماركەر، بايتەرەك ماكەتى، تاراتپا جۇرەكشەلەر.
كىرىسپە ءسوز:
بالانى جاستان باقپاساڭ،
جاماندىقتان قاقپاساڭ.
قادىردەن جۇرداي قاسقا بوپ،
كەشكەنىڭ ءومىر بوسقا تەك، - دەگەندەي - اق، بالانىڭ ىستىق - سۋىعىنا كۇيمەيتىن، ءاربىر جەتىستىگىنە سۇيسىنبەيتىن اتا - انا مەن ۇستاز جوق شىعار. بۇگىنگى ۇل - ەرتەڭگى اكە، ول اكەگە قاراپ وسەدى. بۇگىنگى قىز - ەرتەڭگى انا، ول شەشەگە قاراپ وسەدى، وسىعان قاراعاندا «اكەگە قاراپ – ۇل وسەر، شەشەگە قاراپ – قىز وسەر» دەپ بەكەر ايتىلماسا كەرەك. بالاعا ءبىلىم مەن تاربيە بەرۋدە باستى تۇلعا ۇستاز بولسا، ونى جالعاستىرۋشى، دەمەۋشى – اتا - انا بولىپ تابىلادى. سوندىقتان اتا - انا مەن ۇستازدار جانە سىنىپ جەتەكشىلەر اراسىندا ۇزىلمەستەي ءجىپتى بەرىك بايلاۋ ماقساتىندا، بۇگىنگى، «اتاجۇرت» ينتەللەكتۋالدى پسيحولوگيالىق ويىنىن ۇيىمداستىرىپ وتىرمىز.
ينتەللەكتۋالدى پسيحولوگيالىق ويىنعا قاتىسۋشىلارىمەن تانىس بولىڭىزدار (توپتىڭ اتى، جوبا قورعاۋ):
ءى توپ: «بولاشاق»
1. 11 سىنىپ جەتەكشىسى: ---------------------
2. اتا – انا: --------------------------------
3. اتا – انا: ----------------------------
ءىى توپ: «ءبىلىم»
ءىىى توپ: «باقىت»
ءىۇ توپ: «ارمان»
بۇگىنگى ويىنعا قاتىسۋشىلارىمىزدىڭ ايتقان پىكىرىن تىڭداپ، ءوز باعاسىن بەرىپ، ساراپقا سالاتىن، ساراپشىلار مەن كورەرمەندەر داۋىسىمەن باعالانادى.
ويىن ساراپشىلارىمەن تانىس بولىڭىزدار:.....................
ويىن باعدارلاماسى:
1- تۋر - «قانات قاقتى» - وي جيناقتاۋ 2 مينۋت.
2 -تۋر - «سامعاۋ» - ماقال – ماتەلدى جالعاستىر. ەرەكشەلەنگەن ءسوزدى ورىس، اعىلشىن تىلىندە اۋدارىڭىز. (قوسىمشا كومەك بەرىلەدى دوسىڭىزعا قوڭىراۋ سوعىڭىز).
سەرگىتۋ ءساتى: «بالام – باعىم» ترەنينگ
3 -تۋر – «شارىقتاۋ» – يدەيالار اۋكسيونى
4- تۋر - «شىرقاۋ». بەينەسيۋجەت ارقىلى سۇراق.
5 -تۋر - «جەر ۇيىق» - سۇراق جاۋاپ.
1 -تۋر «قانات قاقتى» وي جيناقتاۋ (پلاكات، فلوماستەر). اتا - انا مەن ۇستازدارعا پلاكات بەرىلەدى، بۇل پلاكاتقا تومەندەگى سۇراقتاردى قولدانا وتىرىپ، سۋرەت نە سحەما ارقىلى ءوز ويىن بىلدىرەدى.
وقۋشى - ءمۇعالىم – اتا – انا اراسىنداعى بايلانىستى كورسەتە ءبىلۋ (سۋرەت – سحەما ارقىلى ءوز ويلارىن تالدايدى).
2- تۋر - «سامعاۋ» ماقال – ماتەلدى جالعاستىر.
ءى توپ:
1. بالالى ءۇي بازار، /بالاسىز ءۇي قۋ مازار./
2. اتادان جاقسى ۇل تۋسا،
قار ۇستىندە وت جانار.
/اتادان جامان ۇل تۋسا،
ات ۇستىندە يت قابار./
3. اق جاۋلىعى انانىڭ —
/اق كورپەسى بالانىڭ./
4. انانىڭ ويى ۇيادا،
/بالانىڭ ويى قيادا./
5. شاكىرتسىز ۇستاز – /تۇل./
ءىى توپ:
1. اتا – بايتەرەك، /بالا – جاپىراق./
2. بالاڭدى بەس جاسقا دەيىن حانداي كوتەر،
ون بەس جاسقا دەيىن قۇلداي جۇمسا،
/ون بەستەن ارى ونىمەن دوسىڭداي اقىلداس./
3. اتادان جاقسى ۇل تۋسا،
ەلىنىڭ قامىن جەيدى؛
/اتادان جامان ۇل تۋسا،
ەلىنىڭ مالىن جەيدى./
4. جالعىز بالاسى اتقا شاپسا،
/اتاسى اۋىلدا تۇرىپ
تاقىمىن قىسادى./
5. كۇش – بىلىمدە، /ءبىلىم – كىتاپتا./
ءىىى توپ:
1. اش بالا توق بالامەن وينامايدى،
/توق بالا اش بولام دەپ ويلامايدى./
2. التى جاسار بالا الىستان كەلگەندە،
/الپىستاعى اقساقال سالەم بەرەر./
3. جاقسى بالا – سۇيىك، /جامان بالا – كۇيىك./
4. اعايىن — التاۋ،
/انا — بىرەۋ./
5. مەكتەپ – ءبىلىم تىرەگى،/ ۇستاز - ونىڭ جۇرەگى/
ءىۇ توپ:
1. بالالىق شاعى،/ پاتشانىڭ تاعى./
2. ادەپتى بالا ارلى بالا، / ادەپسىز بالا سورلى بالا./
3. اكەسى قۇرداستىڭ /بالاسى قۇرداس./
4. بالا تەنتەك بولاتىنى — ۇيىنەن،
/ەردىڭ تەنتەك بولاتىنى — بيىنەن./
5. ءبىلىمى جوق ۇل - /جۇپارى جوق گۇل./
سەرگىتۋ ءساتى: «بالام – باعىم» ترەنينگ
3- تۋر – «شارىقتاۋ» – «ارمانىم – باقىتىم» تاقىرىبىندا يدەيالار اۋكسيونى. توپ مۇشەلەرىنە اق پاراق بەرىلەدى، پاراققا وڭ قولىنىڭ سۋرەتىن سالىپ، الاقانىنا ارمان – تىلەكتەرىن جازىپ، «سيقىرلى بايتەرەككە» سالادى. ۇزدىك يدەيا باعالانادى.
4 -تۋر - شىرقاۋ. بەينەسيۋجەت ارقىلى سۇراق. «مەنىڭ اتىم قوجا» بالالار فيلمىنەن سيتۋاسيالىق جاعدايات كورسەتىلەدى. قاتىسۋشىلار سول سيتۋاسيادان قالاي شىعاتىنى جونىندە ءوز وي - پىكىرىن بىلدىرەدى.
5 -تۋر - «جەر ۇيىق» سۇراق - جاۋاپ. جالپى تاقىرىپتا سۇراقتار قويىلادى، سۇراققا جاۋاپ بەرەدى.
سۇراقتار:
1. قازاق حالقىنىڭ ۇلى اقىنى؟ /اباي/.
2. قازاقستان قاشان تاۋەلسىزدىك الدى؟ /1991 جىل/.
3. قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك ءتىلى؟ /قازاق ءتىلى/.
4. كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەسىن كۇنى؟ /22 ناۋرىز/.
5. قازاقستاننىڭ العاشقى استاناسى؟ /اقمەشىت/.
6. جاۋىنگەر – جازۋشى كەڭەس وداعىنىڭ باتىرى. /باۋىرجان مومىش ۇلى/.
7. ءتورت جىلدان سوڭ ەلىمىزدە وتەتىن حالىقارالىق كورمە. /ەحرو – 2017/.
8. قازاقتىڭ تاماق ساقتاۋعا ارنالعان قاپشىعى /اياققاپ/.
9. ىدىس - اياق ساقتاۋعا ارنالعان زات /كەبەجە/.
10. قازاق تىلىندە نەشە ءارىپ بار؟ /42 ءارىپ/.
قورىتىندى.
«جۇرەكتەن شىققان جىلى سوزدەر..» سەرگىتۋ ءساتى. ءتۇرلى - ءتۇستى قاعازدان قيىلعان كىشكەنتاي جۇرەكشەلەر تاراتىلادى. بارلىعىمىز دا اتا - انامىز مىنا جۇرەكشەلەرگە ءوز بالارىڭىزدى قالاي ەركەلەتەسىزدەر، قانداي مەيىرىمدى سوزدەر ايتاسىزدار، ياعني جۇرەكتەن شىققان جىلى سوزدەرىڭىزدى جازىڭىزدار. ۇلكەن جۇرەكتى تاقتاعا ءىلىپ، ءاربىر قاتىسۋشى جۇرەكشەلەردەگى جازعان سوزدەرىن وقىپ ۇلكەن جۇرەككە ورنالاستىرادى.
مىنا ۇلكەن جۇرەك، اتا - انا، ءسىزدىڭ جۇرەگىڭىز، ال مىنا جۇرەكشەلەر ءسىزدىڭ بالالارىڭىزدىڭ جۇرەگى. ءارقاشان دا بالالارىڭىزعا دەگەن جىلى سوزدەرىڭىز كوپ بولسىن! ولاي بولسا، اتا - انا جۇرەگى قاشاندا بالا، ال بالا جۇرەگى انا دەپ سوعۋى كەرەك. سونىمەن بۇگىنگى ساباعىمىز ءوز شەگىنە كەلىپ جەتتى.
اتا - اناعا كوز قۋانىش،
الدىڭا العان ەركەسى.
كوڭىلىنە كوپ جۇبانىش،
گۇلدەنىپ وي - ولكەسى، - دەپ اباي اتامىز اتا - انانىڭ قۋانىشى، گۇلدەنگەن ءۇمىت - ارمانى تەك پەرزەنت ءسۇيۋ، ونى تاربيەلەۋ ەكەندىگىن ايتقىسى كەلگەن ەكەن.
ەندەشە، اتا - انالار قولىمىزداعى التىنىمىزدى جاقسىلاپ تاربيەلەيىك جانە بىزدەر ولاردىڭ ەڭ باستى ۇلگى بولار بەينەسى ەكەندىگىمىزدى ۇمىتپايىق. قاتىسقاندارىڭىزعا كوپتەن - كوپ راحمەت! ساۋ بولىڭىزدار!
You Might Also Like
