InfoHub Logo

ينفورماتيكا 6 سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: پەرنەتاقتا.

ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردى كومپيۋتەردىڭ سىرتقى قۇرىلعىلارىمەن تانىستىرۋ.
بىلىمدىلىك: ەنگىزۋ - شىعارۋ قۇرىلعىلارىنا جالپى شولۋ جاساۋ، پەرنەتاقتانىڭ جۇمىسىمەن تانىستىرۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن كوتەرۋ.
تاربيەلىلىك: وقۋشىلاردى تاربيەلىلىككە، ۇقىپتىلىققا، تياناقتىلىققا ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، لوگيكالىق - ابستراكسياسىن دامىتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق.
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكتى قۇرالدار: كومپيۋتەر، وقۋلىق، جۇمىس داپتەرى،

ساباقتىڭ ءوتۋ بارىسى:
1. وقۋشىلاردى ۇيىمداستىرۋ.
2. ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرۋ.
3. جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ.
4. تاپسىرمالاردى ورىنداۋ
5. ساباقتى بەكىتۋ.
6. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.

وتكەن ماتەريالدى قايتالاۋ سۇراقتارى:
• كومپيۋتەردىڭ نەگىزگى قۇرىلعىلارىن اتا.
• كومپيۋتەر جادىسىنىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟
• تۇراقتى جاد پەن جەدەل جادتىڭ ايىرماشىلىعىن اتاڭدار.
• اقپاراتتى ەنگىزۋ - شىعارۋ قۇرىلعىلارىن اتا.
• جادتىڭ سىرتقى تاسۋىشتارىن سيپاتتا.
• مونيتوردىڭ اجىراتۋ قابىلەتى دەگەنىمىز نە؟

جاڭا تۇسىنىكتەر:
دەربەس كومپيۋتەردىڭ سىرتقى قۇرىلعىلارى ونىڭ ينتەرفەيسىنە قوسىلادى، ول قوسىمشا وپەراسيالاردى ورىنداۋعا ارنالعان. ارنالۋى بويىنشا سىرتقى قۇرىلعىلاردى تومەندەگىدەي بولۋگە بولادى:
- دەرەكتەردى ەنگىزۋ قۇرىلعىلارى
- دەرەكتەردى شىعارۋ قۇرىلعىلارى
- دەرەكتەردى ساقتاۋ قۇرىلعىلارى
- دەرەكتەردى الماسۋ قۇرىلعىلارى
پەرنەتاقتا (كلاۆياتۋرا)
پەرنەتاقتا - كومپيۋتەرگە اقپارات ەنگىزەتىن قۇرىلعى. وندا 101 نەمەسە 102 پەرنە بولادى. تاڭبالىق دەرەكتەردى ەنگىزۋ قىزمەتىن اتقارادى جانە نەگىزگى ەنگىزۋ قۇرىلعىسى بولىپ تابىلادى.
پەرنەتاقتانىڭ ارەكەتتەرىنىڭ پرينسيپتەرى:

1. پەرنەنى باسقاندا پەرنەتاقتاعا ورناتىلعان ارنايى ميكروسحەما يدەنتيفيكاسيالايتىن سكان - كود جىبەرىلەدى.
2. سكان - كود ميكروسحەماعا تۇسەدى، ول ءوز كەزەگىندە پروسەسسورعا بەكىتىلگەن ءنومىرى بار ءۇزۋ بەرەدى.
3. ءۇزۋدى الىپ، پروسەسسور اعىمداعى جۇمىسىن كەيىنگە قالدىرىپ، ءۇزۋ ءنومىرى بويىنشا ۇزۋگە قىزمەت جاسايتىن باعدارلامانىڭ ادرەسىن تابادى.
4. ءۇزۋدى وڭدەگەننەن كەيىن پروسەسسور اياقتالماعان ىسكە قايتا ورالادى.
5. ەنگىزىلگەن (ءبىراق وڭدەلمەگەن) سيمۆولدار پەرنەتاقتانىڭ بۋفەرىنە تۇسەدى دە، وعان ارنالعان باعدارلاما ولاردى الىپ كەتكەنشە ساقتالادى.

شارتتى تۇردە پەرنەتاقتانى 5 - بولىككە بولۋگە بولادى:
- باسۋ پەرنەتاقتاسى (ءالفاۆيتتى - سيفرلىق جانە تاڭبالىق پەرنەلەر)
- فۋنكسيونالدى پەرنەلەر: ع1 - ع12
- ارنايى وپەراسيالار پەرنەلەرى: ەپtەگ، ەsس، تاb6، سtگl، اlt، ۆاسكSراسە
- مەڭزەردى باسقارۋ جانە رەداكسيالاۋ پەرنەتاقتاسى
- ساندىق پەرنەتاقتا.

♦♦ فۋنكسيونالدىق پەرنەلەر - ولار سيمۆولدىق پەرنەلەردىڭ ۇستىندە ورنالاسقان. ولار كومپيۋتەردىڭ كۇردەلى وپەراسيالارىن تەز ورىندايدى. ءار ءتۇرلى پروگراممالاردا ءار ءتۇرلى قىزمەت اتقارادى.
♦♦ سيمۆولدىق پەرنەلەر - پەرنەتاقتانىڭ نەگىزگى بولىگى. سيمۆول، سيفر ەنگىزۋگە بولادى.
♦♦ نۇسقاۋشى نەمەسە مەڭزەردى ەكراندا باسقارۋ پەرنەسى. مەڭزەردى ەكراندا جىلجىتۋعا ارنالعان.
♦♦ سيفرلىق - قوسىمشا پەرنەتاقتا. Nam Lوسك ارقىلى قوسىلىپ اجىراتىلادى.
♦♦ەntەگ - ەنگىزۋ پەرنەسى - بەلگىلى ءبىر ارەكەتتى اياقتاعاندا باسىلادى.
♦♦ بوس ورىن - سيمۆولداردى ءبىر - بىرىنەن اجىراتادى.
♦♦  نەمەسە ۆاسكSراسە پەرنەسى الدىڭعى سيمۆولدى وشىرەدى.
♦♦ Shift بۇل كىشى ارىپتەردى ۇلكەن ەتۋگە جانە كەرىسىنشە ورىنداۋعا بولادى.
♦♦ سارs Lوسك - ۇلكەن ارىپتەر ەنگىزىلەدى.
♦♦ Dەlەtە - مەڭزەردىڭ وڭ جاعىندا ورنالاسقان سيمۆولداردى وشىرەدى.
♦♦ كەيبىر امالداردى ورىنداۋ ءۇشىن پەرنەلەردىڭ كومبيناسياسىن پايدالانادى - سtگl اlt.

ساباقتى بەكىتۋ سۇراقتارى:
• كومپيۋتەردىڭ سىرتقى قۇرىلعىلارىن اتا؟
• ەنگىزۋ - شىعارۋ قۇرىلعىلارىن ايتىڭىز
• پەرنەتاقتانىڭ بلوكتارىن ايت
• نەگىزگى پەرنەلەردىڭ قىزمەتى قانداي؟
ۇيگە تاپسىرما: پەرنەتاقتانى وقۋ، ءسوزجۇمباق، رەبۋس قۇراستىرۋ.