تاربيە تال بەسىكتەن
قازاق حالقىندا «ۇيادا نە كورسە، ۇشقاندا سونى ىلەدى»، «اناعا قاراپ قىز وسەر، اكەگە قاراپ ۇل وسەر» دەگەن ماقالدار بار. ويتكەنى ءبىزدىڭ حالىق تاربيەگە ۇلكەن ءمان بەرەدى. قىزىن يناباتتى، يبالى، سىپايى بولۋعا ۇيرەتسە، ۇلىن ىزەتتىلىككە، ۇلكەندى سىيلاۋعا، باتىرلىققا باۋلىعان. اسىرەسە، قازاق جۇرتى قىز بالانىڭ تاربيەسىنە كوپ كوڭىل بولەدى. سەبەبى قىز بالا-بولاشاق انا، ۇرپاق جالعاستىرۋشى، شاڭىراقتىڭ ۇيىتقىسى. «تاربيە تال بەسىكتەن» دەسەك، ۇلتتىڭ ۇرپاق تاربيەسىنە قانشالىقتى كوپ كوڭىل بولگەندىگىن بايقاۋعا بولادى. «ەل بولام دەسەڭ، بەسىگىڭدى تۇزە» دەگەن م.اۋەزوۆ ءسوزى دە ۇرپاق تاربيەسىنە بايلانىستى ايتىلعان.
تاربيەلى دەگەن ءسوزدى مەن ءتارتىپتى، ادەپتى، مادەنيەتتى دەگەن سوزدەرمەن ماعىنالاس دەپ ويلايمىن. سەبەبى «تاربيە ءتارتىپتىڭ ق ۇلى» دەگەن ءسوز بار.
جالپى تاربيە دەگەن ءسوزدى، مەنىڭشە، ادامداردىڭ بەلگىلى ءبىر ادەپ نورمالارىمەن عانا بايلانىستىرۋ قاتە، تاربيە-ول ودان دا كەڭ ۇعىم. مىسالى، تاربيەلى ادام ءوزىنىڭ سىپايى ارەكەتتەرىمەن عانا ەمەس، سويلەر سوزىمەن، كيىم ۇلگىسىمەن، جۇرىس-تۇرىسىمەن دە ءوزىن تانىتا الادى.
تاربيەنىڭ باستاۋى، ارينە، اقىلگوي اجەلەر مەن دانا قاريالار بولادى. مىسالى، ابايداي اتامىز زەرەدەي اجەسىنىڭ، شوقانداي اعامىز ايعانىمداي اجەسىنىڭ، ىبىرايداي اتامىز بالعوجا بيدەي اتاسىنىڭ ءتالىم- تاربيەسىن كورىپ ءوستى عوي!
ءسوزىمدى قورىتىندىلاي كەلە، تاربيەلى ادام-قوعامنىڭ بايلىعى. سەبەبى، مەملەكەتتىڭ كوركەيۋى ءۇشىن مادەنيەتتى دامىتۋ كەرەك. ال مادەنيەتتى دامىتۋ ءۇشىن قوعامنىڭ تالىم-تاربيەسى جاقسى بولۋ كەرەك.
ايىم تلەكتەس
You Might Also Like
-
«ايەلدەر – ادەبيەتتىڭ ماڭگىلىك تاقىرىبى. سەبەبى، وتكەن عاسىردىڭ ورىس ادەبيەتىندە تانىمال «تۋرگەنيەۆ ايەلدەرى» بولاتىن بولسا، قازاق ادەبيەتىندە «اۋەزوۆ ايەلدەرى» د...
-
عىلىمنىڭ ءادىسناماسى ءارقاشان عىلىم فيلوسوفياسىمەن جانە تانىم تەورياسىمەن (گنوسەولوگيا)، سونداي-اق جالپى لوگيكامەن جانە اسىرەسە عىلىم لوگيكاسىمەن ورگانيكالىق بايلانىستا بولدى. تانىمدىق ويلاۋ مەن عىلى...
