تاۋەلسىز دەگەن ۇعىم بۇل ۇعىم، تايمايتىن مەنىڭ تۇعىرىم!
عۇلاما قازاق عالىمى شوقان ۋاليحانوۆ «ابىلايدىڭ عاسىرى قازاقتىڭ ەرلىك عاسىرى بولىپ تابىلىدى» دەگەن باعا بەرگەن.
رەسەي دەمەكشى،ورىستىڭ قىل قۇرساۋىندا قاراڭعى قازاق دالاسى ءماشھۇر،ن تاۋەلسىزدىك! ازاتتىق! ەركىندىك! بوستاندىق!...
نە دەگەن ماعىناسى تۇڭعيىق تەرەڭ،ءتۇپ تامىرى مىقتى دا بەرىك، شويىنداي قايراتتى دا قايتپاس قايسارلىقپەن تىزگىندەس ءسوز دەسەڭشى...وسى ءسوزدىڭ ءتۇيىنىڭ شەشىپ، قالىڭ الاش ورداسىن تاس بۇعاۋدان قۇتقارار كۇندى يەن قازاق بالاسى سان عاسىرلار بويى اڭساعان نەتتى...550 جىل بۇرىن قازاق حاندىعى قۇرىلىپ،ەرىكسىز،رياسىز،كۇي كەشكەن قازاق تەگى ۇستەم ۇلت وكىلدەرىنە باعىنۋعا ءماجبۇر ەمەس پە؟... «اتتەگەن-اي» دەگەن اششى كەرمەك ىزا تۇلا بويىڭدى ەرىكسىز بيلەپ الارىن اي! ازاتتىقتىڭ تاڭى اتار كۇندى قانشاما قارا قازاق بالاسى اڭساپ، ارپالىسا ارلان قاسقىرداي اش بورىگە تالانعانى ءسوزسىز ءمالىم دۇنيە.
بوستاندىق دەمەكشى، قازاقتىڭ كەڭ قۇلاش دارياسىن عاسىرعا تابان تىرەگەن سان قيلى زامان كۋاگەرلەرى، تايپالار، رۋلار، وتىرىقشى كوشپەندىلەردە ءوز زامانىنىڭ ەركىندىككە اۋاداي مۇقتاج بولعانى ەرىكسىز قىل قالامدى قولىنا الدىرارى قۇپيا تولسىن قۇبىلىس.
وتكەن وتكىنشى ءومىر وزەگى ۇلى جىبەك جولدارى ەتەگىمەن تەكتەسە « قاسىم حاننىڭ قاسقا جولى، ەسىم حاننىڭ ەسكى جولى، تاۋكە حاننىڭ جەتى جارعىسىمەن» ۇزەڭگىلەس بولا تۇرا، «اقتابان شۇبىرىندى، الاكول سۇلاما» وقيعاسى نەگىزىندە قازاق حالقىنىڭ ساياسي ومىرىندە ەرەكشە ورىن الاتىن.
تولە بي، قازىبەك بي، ايتەكە بي سىڭدى ءور مىنەزدى شەشەندەرمەن قاتار، جوڭعار شاپقىنشىلىعىندا ەلىن جۇرتىڭ،كىندىك قانى تامعان تۋعان جەرىن سىرت جاۋلاردان قورعاۋدا ەرلىگىمەن كوزگە تۇسكەن بوگەنباي، قابانباي، ناۋرىزباي، مالايسارى، رايىمبەك باتىرلاردىڭ ەرەن ەرلىگى ۇشاڭ تەڭىز. قازاقستاننىڭ رەسەيگە قوسىلىۋىنا تىلگە تيەك بولعان ءابىلقايىر حان بولسا، «سابالاق»دەگەەن اتپەن كورەگەندە، اقىلدى ساياساتكەر، داڭقتى قولباسشى، وتكىر، وزىق ويلى ديپلومات اتانعان ابىلاي حاننىڭ اداندىقتىڭ كەبىن كيىپ،ساۋاتسىزدىقتىڭ ساعىمدى سارا جولىندا مىلقاۋ كۇي كەشتى. اتام قازاق «ەلۋ جىلدا ەل جاڭا جەتپىس جىلدا جەر جاڭا» دەمەكشى، ەركىندىكتىڭ سەلت ەتكەن لەبى، قازاق حالقىنىڭ ەگەمەن ەنشى الۋىنا التىن قاقپانىن ايقارا اشىلۋى-بولاشاققا باستار جولدىڭ التىن دىڭگەگى بولدى. جەتپىس جىل رەسەيدىڭ جەتەگىندە جاتتىعىپ، بوداندىقتىڭ قارماعىندا كۇي كەشكەن التىن بالىقتاي، اساۋ تەڭىزدى اڭساعان، قۇلاش ۇرىپ، ازاتتىققا ارمان وتىن لاۋلاتقان قازاق ءۇشىن اتى شۋلى «جەلتوقسان وقيعاسى» تاۋەلسىزدىككە باستار جولدىڭ نۇرلى ايناسى بولدى. اق وردامنىڭ تورىنە عاسىرلار بويى ۇمىت بولا باستاعان ءتىلىمدى، ءدىنىمدى، ءسالت-داستۇرىمدى، ادەپ-عۇرپىمدى قايتا جاڭعىرتىپ، تاۋەلسىزدىك تۋىن بيىككە كوتەرىپ، قازاق مىنبەسىنە نىق سەنىممەن قادام باسىپ، الاتاۋدىڭ بوكتەرىندەگى اپپاق قارداي پاك كوڭىلمەن انت قابىلداعان،تەڭدەسىز ۇلى دانىشپان يەسى-نۇراعانىڭ ەسىمى عاسىر تاريحىندا التىن ارىپپەن ماڭگى ساقتالىپ قالارى كامىل سەنىم. قازاق شاڭىراعىندا تۇڭعىش پرەزيدەنت بولىپ، ەلىنىڭ، جەرىنىڭ، وتاننىڭ وركەندەۋىنە،بۇكىل عالامعا،الەمگە تانىمال دەڭگەيگە، دارەجەگە يەلىك ەتۋى-ارينە ەلباسىنىڭ تولاسسىز تولاعاي ەڭبەگى دەپ بىلەمىن. ءوزىمىزدىڭ قىمبات قازىنامىز اتا زاڭنىڭ قابىلدانۋى ،مەملەكەتتىك نىشانىمىز –رامىزدەردىڭ دۇنيەگە كەلۋى، ۇلتتىعىمىزدى ايعاقتايتىن تەڭگەمىزدىڭ شىعۋى الامان بايگەدە الەمدى ءدۇر سىلكىندىردى. باس قالامىز-استانا نۇرا مەن ەسىلدىڭ بويىندا ەركەلەي، ءوسىپ-ونىپ، كوركەيىپ، سۇلۋلانا تاعاتسىز بايتەرەكتەي تامىرى تەرەڭ، التىن ادامداي اسقاقتى، حان شاتىرىنداي قۇندى، كوزدىڭ قاراشىعىنداي جاقۇت-گاۋھار قازىنا-بايلىق، قۇندى مۇرانىڭ تەڭدەسسىز، باقتالاسسىز ءومىر ايناسى!
ماڭگى جاسا،مەنىڭ قازاقستانىم! ماڭگى جاسا، مەنىڭ ەلباسىم! مەن وسىنداي داناگوي، اسىل قاسيەتكە باي ەلدە دۇنيەگە كەلگەنىمە ماقتانامىن مەن قازاق ەكەنىمە شاتتانامىن .
قازاقستان –ءبىزدىڭ ورتاق ءۇيىمىز،ءبىزدىڭ وتانىمىز!
You Might Also Like
-
ەرتەدە ءبىر كەدەي باي اۋلىندا بولاتىن بايگەگە جۇيرىك كوك اتىن قوسۋعا كەلەدى. تۇندە ورەلەپ قويا بەرگەن اتىن الدەكىمدەر ۇرلاپ كەتىپتى. تاڭەرتەڭ كەدەي بايعۇس اۋىل ادامدارىنان «ورەلى كوك كوردىڭدەر ...
-
بايدىڭ جىلقىسىن شاۋىپ العان باي كەرى اتتى شىدەرلەپ بولەك باقتىرادى. جىلقى سوڭىنان قۋا كەلگەن جىلقىشىلار جىلقىنى تارتىپ العاننان كەيىن كەر اتتىڭ جوق ەكەنىن بىلەدى. ءسويتىپ، ەكى جىگىتتى بايدىڭ اۋىلىن ...
