تاۋەلسىز ەلدىڭ تىرەگى – ءبىلىمدى ۇرپاق
اشىق تاربيە ساعاتىنىڭ تاقىرىبى: تاۋەلسىز ەلدىڭ تىرەگى – ءبىلىمدى ۇرپاق
ماقساتى: جاس ۇرپاقتى ءوز وتانىن قۇرمەتتەۋگە جانە ءار پاندەر بويىنشا العان بىلىمدەرىن جۇيەلەي وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ اقىل - ويىن، بايقاعىشتىق قابىلەتتەرىن، ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەي ءبىلۋىن، ىزدەنۋشىلىگىن دامىتىپ، قيالىن ۇشتاۋ. زياتكەرلىك، اقپاراتتىق جانە مادەنيەتتىلىككە تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: ينتەللەكتۋالدى سايىس
كورنەكىلىگى: جۇمباقتار، باعالاۋ پاراعى، شارلار، سۋرەتتەر توپتاماسى
سايىستىڭ جوسپارى:
ءى «ەگەمەن ەلدىڭ ەرتەڭىمىز»/تانىستىرۋ/
ءىى. ءبىلىمپازدار، زەردەلىلەر، العا!/ سۇراق - جاۋاپ/
ءىىى. ونەر – الدى قىزىل ءتىل. /ءوز ونەرلەرىن كورسەتۋ/
ءىۇ. كوپ ءتىلدى ءبىلۋ - ءومىر تالابى./جۇمباقتىڭ شەشۋىن ءۇش تىلگە اۋدارۋ/
ءۇ. تاۋەلسىزدىك - تىرەگىم / ءۇي تاپسىرماسى/
ءۇى. 25 جىلعا - 25 تىلەك
ءۇىى. ماراپاتتاۋ
جۇرەگى - جاز، تىلەگى، جانى - كوكتەم،
ءنار العان تولە، ايتەكە، قازىبەكتەن.
ءادىلقازى القاسىن تانىستىرىپ،
وتەيىن ءسوز ايتاتىن ادىلەتپەن.
(ءادىلقازىلار القاسىن سايلاپ الامىز).
ءبىزدىڭ كۇندەلىكتى تاربيەمىزگە كوڭىل ءبولىپ جۇرەتىن ۇلاعاتتى ۇستاسىمىز باقتىلى اپاي.
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى:
مەكتەپ پسيحولوگى:
لينارا.
ەگەمەن ەلدىڭ ەرتەڭى كەلەشەگى،
بولاشاعىن ويلاعان ەل وسەدى.
ەندەشە توپتار ءوزىن تانىستىرسىن،
تانىستىقتان تەرەزە تەڭەسەدى.
تاۋەلسىزدىكتى تۋ قىلىپ،
بولاشاققا اتتاندىق،
ءبىلىمدى ەرتەڭ كۇن قىلىپ،
ەرتەڭگە قادام اتتار نىق دەپ ءسوز كەزەگىن توپتار وزدەرىن تانىستىرادى.
ابىلاي.
جالىنى – جاستىق جىگەرى بويدا قايناعان،
تاۋەلسىزدىكتى بويتۇمار قىپ بايلاعان
ءبىلىم توبى جاسىمايتىن، جاسپايتىن
تۇعىرىن كوكتەن، مىنبەسىن بيىك سايلاعان دەپ ورتاعا ءبىلىم توبىن قوشەمەتپەن شاقىرامىز
داميرا.
بىزگە ماعجان اتا سەنىم ارتقان
بىزدەرمىز كەلەر – كۇنگە اتار اق تاڭ
توپباسشىسى وسى توپتىڭ داميرامىن
جۇرەگىنەن جىلى لەپ ءلۇپىلى اققان
اياگۇل بار ايداي تولعان اي ديدارلى
دانيار مەن فارحاد سپورتتىڭ شىڭىندا جۇرەدى
ادەمى قىز سالتانات ارۋىمىز
ۇنەمى كۇلىپ جۇرەر، ول جايدارلى
ءبىز ءبىلىمدى ازات ەلدىڭ ۇرپاعىمىز
ەلىمىزبەن بىرگە سوعار جۇرەگىمىز
قازاقستان ماڭگىلىك جايناپ تۇرسىن
ول ءبىزدىڭ پەرزەنتتىك تىلەگىمىز
لينارا
باتىل العا قادام اتتاعان
اتا – سالتىن ادەپپەنەن ساقتاعان
بولاشاق توبى كەمەل ەلدىڭ تىرەگى
ۇلاعاتتى ۇستازدارى ماقتاعان دەي كەلە ورتاعا بولاشاق توبىن قوشەمەتپەن قارسى الايىق!
ساعىندىق
بولاشاعى بىزدەرمىز ەركىن ەلدىڭ
ەرتەڭىنە ەلىمنىڭ كامىل سەندىم
ءبىز بولاشاق باتىلدى، پاراساتتى
توپ باسشىسى مەن – داعى ساعىندىقپىن
شوق ەمەسپىن مازدايتىن جالىننانمىن،
ءبىزدىڭ توپتا ارۋجان بار بەلسەندى
سپورتشى اسىلانبەك، التىنزەر بالاڭ اقىن
ناۋرىزباي اسكەري تۇلعا بولامىن دەپ،
ەلىمنىڭ تىنىشتىعىن قورعايمىن دەپ،
كەلەشەككە نىق سەنىممەن قادام باستىق
جۇلدىزداي تەك بيىكتە جانىمىز دەپ.
ابىلاي
تاۋەلسىزدىك تاڭىنا تۋعان ورەندەر،
بۇل ورەندەر ويعا تۇنىق تەرەڭدەر
تاۋەلسىز ەلدىڭ – ەگەمەندىگىن ساقتايدى،
تاۋەلسىزدىك توبى، سەنىم ارتار، سەنەر ەل دەي كەلە ورتاعا تاۋەلسىزدىك توبىن شاقىرايىق
ەرقانات
كىل جۇيرىكتەر جينالعان قۇرامىمدا
تەربەتكەن ءبىزدى تاۋەلسىزدىكتىڭ بەلگىسى
توپ بپسشىسى مەن بولام ەرقانات اتىم
جاقسىلىققا سىنىبىمەن قۋاناتىن
ءانشى نازەركە، ونەرلى انار بار
قۇرالاي مەن ءابدىراحمان بولاشاقتا جانار اتىڭ
ەركىن ەل تاۋەلسىزدىك قىرانىمىز
تىنىشتىق بەيبىتشىلىك ۇرانىمىز!
حالقىن ءسۇيىپ، ءوز ەلىن قاستەرلەيتىن،
ءبىز ەرتەڭگى ەلىمنىڭ شىراعىمىز.
لينارا تانىستىرۋ ءبولىمى بويىنشا ءادىلقازى القالارى ءوز باعالارىن بەرەدى
ابىلاي.
بۇل عاسىر – بىلىمدىلىك عاسىرى
ءبىلىمدىنىڭ مەرەيى ءوستى، تاسىدى
ەندەشە ويلى بولساڭ وزايىق شاۋىپ،
تاۋەلسىزدىكتىڭ ءبىز بولايىق جالىنى دەپ سىزدەردى ءبىلىم باسەكەسىنە شاقىرامىز.
شارتى: مۇندا ءوزىن – ءوزى تانۋ ءپانى، تاريح، قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت جانە تاربيە تۋرالى بەس سۇراق بەرىلگەن توپ مۇشەلەرى بىرلەسە وتىرىپ، ۇيىمشىلدىقپەن جاۋاپ بەرەدى.
ءىى ءبولىم. «ءبىلىمپازدار، زەردەلىلەر، العا!»
لينارا
قازا ەلى – ونەرلى حالىق ناعىز
قىزى سىرلى، ۇلدارى – ناعىز اڭىز
سايراتىپ قويىپ ونەر جۇلدىزدارىن
سابىرمەن تىڭداي بەرسەك تىنىعامىز دەي كەلە كەلەسى كەزەكتى «ونەر الدى – قىزىق ءتىل» بولىمىنە بەرەمىز.
ابىلاي. « ادام ءومىرىنىڭ شەگى بار، ال ءبىلىمنىڭ شەگى جوق»- دەپ اتاپ وتكەن ەلباسى وقۋشىلاردى عۇمىر بويى ءبىلىمنىڭ تۇڭعيىعىنا تەرەڭ ۇڭىلۋىنە شاقىردى. مەملەكەتتىك ءتىل – مەملەكەت قۇرۋشى ۇلتتىڭ ءتىلى، ال، ورىس ءتىلىن ءبىلۋ – ۇلى بايلىق. اعىلشىن ءتىلى ىلگەرىلەۋشىلىك پەن تەحنولوگيالاردىڭ ءتىلى بولعاندىقتان، ءبىز ونى ۇيرەنۋگە ءتيىسپىز. ال قازاق ءتىلى بارلىق قازاقستاندى بىرىكتىرىپ، جاقىنداستىرىپ ءوزارا تۇسىنىستىك پەن سۇيىسپەنشىلىككە جەتەلەيدى، - دەيدى ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆ ەندەشە كەلەسى كەزەكتى « كوپ ءتىلدى ءبىلۋ - ءومىر تالابى» اتتى بولىمگە بەرەيىك. ءار توپقا ءۇش جۇمباق بەرىلەدى. جۇمباقتىڭ شەشۋىن تاۋىپ ءۇش تىلگە اۋدارادى.
لينارا.
تاۋەلسىزدىك دەگەندە ەستىلەر بۇگىن اسقاق ءۇن،
سىناپتاي سىرعىپ وتەدى – اۋ ۋاقىت قاس – قاعىم
تۋعان ءتىلىمىز ءسان - سالتانات تانىتسىن،
انا ءتىلىم - ابىرويىم، اسقاعىم.
«بولاشاقتىڭ» كەمەرىنە جول سالىپ،
جاس ورەندەر ىزدەنىسى قانشالىق
«ءبىلىم - تەڭىز» ايدىنىندا جۇزبەكشى،
ءوز جەرىندە، شەت ەلدە دە شاتتانىپ.
جاسامپاز ەلىم، جەتىستىگىڭ ءبارى ەستە،
اتاعىڭ ءماشھۇر، تانىمال بولدىڭ ەمەس پە؟
گۇلدەنە بەرشى، كوركەيە بەرشى ۇزدىكسىز،
تاۋەلسىزدىگىڭ جايلى جازىلۋدا ءالى جىر – دەستە دەي كەلە كەلەسى كەزەكتى «تاۋەلسىزدىك - تىرەگىم» اتتى بولىمدە وقۋشىلار تاۋەلسىزدىككە ارنالعان جۇرەك جاردى ءوز جىرلارىن وقيدى
ابىلاي. ەلىمىز ءوز تاۋەلسىزدىگىن العانىنا نەبارى 25 جىل بولسا دا، ۇلكەن اسۋلاردان ءوتتى دەپ ايتا الامىن. ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ايتقانداي ءار ادام ءوز تۋعان جەرىنىڭ، ءوز ەلىنىڭ وركەندەۋىنە ات سالىسۋى قاجەت. سوندا ءبىزدىڭ ەلىمىز ودان ءارى دامىپ، وزگە الپاۋىت ەلدەرمەن يىق تەڭەستىرە الادى. ءبىز بيىل مەرەكەلى تويىن اتاپ وتىرعان ەلىمدى ماقتان تۇتامىن جانە ونىڭ دامۋىنا ءوز ۇلەسىمىزدى قوسامىز. سايىسىمىزدىڭ سوڭىندا بارلىعىمىز تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 25 جىلىنا ارناپ 25 ءتۇرلى تىلەك ايتايىق. ءبىرىمىزدى – ءبىرىمىز قايتالامايمىز.
لينارا
وقى ىزدە تالاپتان سەن دوستارىم،
بار عىلىمنان ءنار العايسىڭ باستاۋ عىپ.
بولاشاعىن كوركەيتەتىن ەلىمنىڭ،
تۇلعاسى بول، داناسى بول، دوستارىم!
تاۋەلسىزدىگىمىز تۇعىرلى، ەگەمەندىگىمىز عۇمىرلى بولسىن»
نازار سالىپ تىڭداعاندارىڭىزعا العىسىمىزدى بىلدىرەمىز.
ماقساتى: جاس ۇرپاقتى ءوز وتانىن قۇرمەتتەۋگە جانە ءار پاندەر بويىنشا العان بىلىمدەرىن جۇيەلەي وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ اقىل - ويىن، بايقاعىشتىق قابىلەتتەرىن، ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەي ءبىلۋىن، ىزدەنۋشىلىگىن دامىتىپ، قيالىن ۇشتاۋ. زياتكەرلىك، اقپاراتتىق جانە مادەنيەتتىلىككە تاربيەلەۋ.
ءتۇرى: ينتەللەكتۋالدى سايىس
كورنەكىلىگى: جۇمباقتار، باعالاۋ پاراعى، شارلار، سۋرەتتەر توپتاماسى
سايىستىڭ جوسپارى:
ءى «ەگەمەن ەلدىڭ ەرتەڭىمىز»/تانىستىرۋ/
ءىى. ءبىلىمپازدار، زەردەلىلەر، العا!/ سۇراق - جاۋاپ/
ءىىى. ونەر – الدى قىزىل ءتىل. /ءوز ونەرلەرىن كورسەتۋ/
ءىۇ. كوپ ءتىلدى ءبىلۋ - ءومىر تالابى./جۇمباقتىڭ شەشۋىن ءۇش تىلگە اۋدارۋ/
ءۇ. تاۋەلسىزدىك - تىرەگىم / ءۇي تاپسىرماسى/
ءۇى. 25 جىلعا - 25 تىلەك
ءۇىى. ماراپاتتاۋ
جۇرەگى - جاز، تىلەگى، جانى - كوكتەم،
ءنار العان تولە، ايتەكە، قازىبەكتەن.
ءادىلقازى القاسىن تانىستىرىپ،
وتەيىن ءسوز ايتاتىن ادىلەتپەن.
(ءادىلقازىلار القاسىن سايلاپ الامىز).
ءبىزدىڭ كۇندەلىكتى تاربيەمىزگە كوڭىل ءبولىپ جۇرەتىن ۇلاعاتتى ۇستاسىمىز باقتىلى اپاي.
قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى:
مەكتەپ پسيحولوگى:
لينارا.
ەگەمەن ەلدىڭ ەرتەڭى كەلەشەگى،
بولاشاعىن ويلاعان ەل وسەدى.
ەندەشە توپتار ءوزىن تانىستىرسىن،
تانىستىقتان تەرەزە تەڭەسەدى.
تاۋەلسىزدىكتى تۋ قىلىپ،
بولاشاققا اتتاندىق،
ءبىلىمدى ەرتەڭ كۇن قىلىپ،
ەرتەڭگە قادام اتتار نىق دەپ ءسوز كەزەگىن توپتار وزدەرىن تانىستىرادى.
ابىلاي.
جالىنى – جاستىق جىگەرى بويدا قايناعان،
تاۋەلسىزدىكتى بويتۇمار قىپ بايلاعان
ءبىلىم توبى جاسىمايتىن، جاسپايتىن
تۇعىرىن كوكتەن، مىنبەسىن بيىك سايلاعان دەپ ورتاعا ءبىلىم توبىن قوشەمەتپەن شاقىرامىز
داميرا.
بىزگە ماعجان اتا سەنىم ارتقان
بىزدەرمىز كەلەر – كۇنگە اتار اق تاڭ
توپباسشىسى وسى توپتىڭ داميرامىن
جۇرەگىنەن جىلى لەپ ءلۇپىلى اققان
اياگۇل بار ايداي تولعان اي ديدارلى
دانيار مەن فارحاد سپورتتىڭ شىڭىندا جۇرەدى
ادەمى قىز سالتانات ارۋىمىز
ۇنەمى كۇلىپ جۇرەر، ول جايدارلى
ءبىز ءبىلىمدى ازات ەلدىڭ ۇرپاعىمىز
ەلىمىزبەن بىرگە سوعار جۇرەگىمىز
قازاقستان ماڭگىلىك جايناپ تۇرسىن
ول ءبىزدىڭ پەرزەنتتىك تىلەگىمىز
لينارا
باتىل العا قادام اتتاعان
اتا – سالتىن ادەپپەنەن ساقتاعان
بولاشاق توبى كەمەل ەلدىڭ تىرەگى
ۇلاعاتتى ۇستازدارى ماقتاعان دەي كەلە ورتاعا بولاشاق توبىن قوشەمەتپەن قارسى الايىق!
ساعىندىق
بولاشاعى بىزدەرمىز ەركىن ەلدىڭ
ەرتەڭىنە ەلىمنىڭ كامىل سەندىم
ءبىز بولاشاق باتىلدى، پاراساتتى
توپ باسشىسى مەن – داعى ساعىندىقپىن
شوق ەمەسپىن مازدايتىن جالىننانمىن،
ءبىزدىڭ توپتا ارۋجان بار بەلسەندى
سپورتشى اسىلانبەك، التىنزەر بالاڭ اقىن
ناۋرىزباي اسكەري تۇلعا بولامىن دەپ،
ەلىمنىڭ تىنىشتىعىن قورعايمىن دەپ،
كەلەشەككە نىق سەنىممەن قادام باستىق
جۇلدىزداي تەك بيىكتە جانىمىز دەپ.
ابىلاي
تاۋەلسىزدىك تاڭىنا تۋعان ورەندەر،
بۇل ورەندەر ويعا تۇنىق تەرەڭدەر
تاۋەلسىز ەلدىڭ – ەگەمەندىگىن ساقتايدى،
تاۋەلسىزدىك توبى، سەنىم ارتار، سەنەر ەل دەي كەلە ورتاعا تاۋەلسىزدىك توبىن شاقىرايىق
ەرقانات
كىل جۇيرىكتەر جينالعان قۇرامىمدا
تەربەتكەن ءبىزدى تاۋەلسىزدىكتىڭ بەلگىسى
توپ بپسشىسى مەن بولام ەرقانات اتىم
جاقسىلىققا سىنىبىمەن قۋاناتىن
ءانشى نازەركە، ونەرلى انار بار
قۇرالاي مەن ءابدىراحمان بولاشاقتا جانار اتىڭ
ەركىن ەل تاۋەلسىزدىك قىرانىمىز
تىنىشتىق بەيبىتشىلىك ۇرانىمىز!
حالقىن ءسۇيىپ، ءوز ەلىن قاستەرلەيتىن،
ءبىز ەرتەڭگى ەلىمنىڭ شىراعىمىز.
لينارا تانىستىرۋ ءبولىمى بويىنشا ءادىلقازى القالارى ءوز باعالارىن بەرەدى
ابىلاي.
بۇل عاسىر – بىلىمدىلىك عاسىرى
ءبىلىمدىنىڭ مەرەيى ءوستى، تاسىدى
ەندەشە ويلى بولساڭ وزايىق شاۋىپ،
تاۋەلسىزدىكتىڭ ءبىز بولايىق جالىنى دەپ سىزدەردى ءبىلىم باسەكەسىنە شاقىرامىز.
شارتى: مۇندا ءوزىن – ءوزى تانۋ ءپانى، تاريح، قازاق ءتىلى مەن ادەبيەت جانە تاربيە تۋرالى بەس سۇراق بەرىلگەن توپ مۇشەلەرى بىرلەسە وتىرىپ، ۇيىمشىلدىقپەن جاۋاپ بەرەدى.
ءىى ءبولىم. «ءبىلىمپازدار، زەردەلىلەر، العا!»
لينارا
قازا ەلى – ونەرلى حالىق ناعىز
قىزى سىرلى، ۇلدارى – ناعىز اڭىز
سايراتىپ قويىپ ونەر جۇلدىزدارىن
سابىرمەن تىڭداي بەرسەك تىنىعامىز دەي كەلە كەلەسى كەزەكتى «ونەر الدى – قىزىق ءتىل» بولىمىنە بەرەمىز.
ابىلاي. « ادام ءومىرىنىڭ شەگى بار، ال ءبىلىمنىڭ شەگى جوق»- دەپ اتاپ وتكەن ەلباسى وقۋشىلاردى عۇمىر بويى ءبىلىمنىڭ تۇڭعيىعىنا تەرەڭ ۇڭىلۋىنە شاقىردى. مەملەكەتتىك ءتىل – مەملەكەت قۇرۋشى ۇلتتىڭ ءتىلى، ال، ورىس ءتىلىن ءبىلۋ – ۇلى بايلىق. اعىلشىن ءتىلى ىلگەرىلەۋشىلىك پەن تەحنولوگيالاردىڭ ءتىلى بولعاندىقتان، ءبىز ونى ۇيرەنۋگە ءتيىسپىز. ال قازاق ءتىلى بارلىق قازاقستاندى بىرىكتىرىپ، جاقىنداستىرىپ ءوزارا تۇسىنىستىك پەن سۇيىسپەنشىلىككە جەتەلەيدى، - دەيدى ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆ ەندەشە كەلەسى كەزەكتى « كوپ ءتىلدى ءبىلۋ - ءومىر تالابى» اتتى بولىمگە بەرەيىك. ءار توپقا ءۇش جۇمباق بەرىلەدى. جۇمباقتىڭ شەشۋىن تاۋىپ ءۇش تىلگە اۋدارادى.
لينارا.
تاۋەلسىزدىك دەگەندە ەستىلەر بۇگىن اسقاق ءۇن،
سىناپتاي سىرعىپ وتەدى – اۋ ۋاقىت قاس – قاعىم
تۋعان ءتىلىمىز ءسان - سالتانات تانىتسىن،
انا ءتىلىم - ابىرويىم، اسقاعىم.
«بولاشاقتىڭ» كەمەرىنە جول سالىپ،
جاس ورەندەر ىزدەنىسى قانشالىق
«ءبىلىم - تەڭىز» ايدىنىندا جۇزبەكشى،
ءوز جەرىندە، شەت ەلدە دە شاتتانىپ.
جاسامپاز ەلىم، جەتىستىگىڭ ءبارى ەستە،
اتاعىڭ ءماشھۇر، تانىمال بولدىڭ ەمەس پە؟
گۇلدەنە بەرشى، كوركەيە بەرشى ۇزدىكسىز،
تاۋەلسىزدىگىڭ جايلى جازىلۋدا ءالى جىر – دەستە دەي كەلە كەلەسى كەزەكتى «تاۋەلسىزدىك - تىرەگىم» اتتى بولىمدە وقۋشىلار تاۋەلسىزدىككە ارنالعان جۇرەك جاردى ءوز جىرلارىن وقيدى
ابىلاي. ەلىمىز ءوز تاۋەلسىزدىگىن العانىنا نەبارى 25 جىل بولسا دا، ۇلكەن اسۋلاردان ءوتتى دەپ ايتا الامىن. ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازاربايەۆ ايتقانداي ءار ادام ءوز تۋعان جەرىنىڭ، ءوز ەلىنىڭ وركەندەۋىنە ات سالىسۋى قاجەت. سوندا ءبىزدىڭ ەلىمىز ودان ءارى دامىپ، وزگە الپاۋىت ەلدەرمەن يىق تەڭەستىرە الادى. ءبىز بيىل مەرەكەلى تويىن اتاپ وتىرعان ەلىمدى ماقتان تۇتامىن جانە ونىڭ دامۋىنا ءوز ۇلەسىمىزدى قوسامىز. سايىسىمىزدىڭ سوڭىندا بارلىعىمىز تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 25 جىلىنا ارناپ 25 ءتۇرلى تىلەك ايتايىق. ءبىرىمىزدى – ءبىرىمىز قايتالامايمىز.
لينارا
وقى ىزدە تالاپتان سەن دوستارىم،
بار عىلىمنان ءنار العايسىڭ باستاۋ عىپ.
بولاشاعىن كوركەيتەتىن ەلىمنىڭ،
تۇلعاسى بول، داناسى بول، دوستارىم!
تاۋەلسىزدىگىمىز تۇعىرلى، ەگەمەندىگىمىز عۇمىرلى بولسىن»
نازار سالىپ تىڭداعاندارىڭىزعا العىسىمىزدى بىلدىرەمىز.
You Might Also Like
