تاۋلاردىڭ بيىكتىگىنە قاراي جىكتەلۋى. تاۋلاردىڭ پايدا بولۋى. ەسكى جانە جاس تاۋلار.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: تاۋلاردىڭ بيىكتىگىنە قاراي جىكتەلۋى. تاۋلاردىڭ پايدا بولۋى. ەسكى جانە جاس تاۋلار.
گەوگرافيا 6 سىنىپ
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا تاۋلاردىڭ پايدا بولۋى جايلى سيپاتتاما بەرۋ، قاتپارلى جانە قاتپارلى-جاقپارلى تاۋلار، تاۋلاردىڭ وزگەرۋى تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋلىقپەن، كارتامەن جۇمىس ىستەي وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ تاۋلار جايلى جالپى جانە ارنايى ىسكەرلىك داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، دۇنيەتانىمىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ، وي-پىكىرىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە بەيىمدەپ ءسوز قورىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: بايانداۋ، كەستە، سەمانتيكالىق كارتا، سايكەستەندىرۋ، گەوگرافيالىق ديكتانت.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: قازاقستانىڭ فيزيكالىق كارتاسى، دۇنيە ءجۇزىنىڭ فيزيكالىق كارتاسى، گەوگرافيالىق اتلاس، كەسكىن كارتا، سىزبا - نۇسقالار، تاۋلاردىڭ تابيعاتىن بەينەلەيتىن سۋرەتتەر.
ساباق بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ.
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
III. جاڭا ساباق
IV. ساباقتى بەكىتۋ
V. ۇيگە تاپسىرما
VI. باعالاۋ
I. ۇيىمداستىرۋ:
- وقۋشىلار مەن امانداسۋ
- وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ
- ساباققا نازارىن اۋدارۋ
25 جىل تاۋەلسىزدىك ىرىسىمىز
بولاشاققا باستايدى ءار ءىسىمىز
ەگەمەن ەلىمىزدى كوركەيتەتىن
ءبىلىم شىڭىنا شىعۋ پارىزىمىز!
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
“ ىشكى جانە سىرتقى شەڭبەر”
وقۋشىلار 2 شەڭبەر قۇرايدى. 1 شەڭبەر سىرتقى، 2شەڭبەر ىشكى بولىپ ەسەپتەلىنەدى. ىشكى شەڭبەردەگى وقۋشىلار وتكەن تاقىرىپ بويىنشا، سىرتقى شەڭبەرگە سۇراقتار قويۋ ارقىلى قوزعالادى. سىرتقى شەڭبەر ورنىندا تۇرىپ جاۋاپ بەرەدى. كەيىن 2 شەڭبەر ورىن الماسادى.
وقۋشىلار موزايقا قۇراسىتىرۋ ارقىلى 2 توپقا بولىنەدى. توپتارىنا اتاۋىن قويىپ، توپ باسشىلارىن سايلايدى.
III. جاڭا ساباق:
تاۋ تۋرالى ولەڭ:
بولادى تاۋدىڭ جاسى،
جوتاسى، شىڭى، باسى.
بەتكەيى مەن ەتەگى،
ءار ءتۇرلى كەلەر جاسى.
جەر بەتىنىڭ ماڭايىنداعى جازىقتاردان وقشاۋ جاتقان. قاتتى تىلىمدەلگەن بيىك بولىكتەرىن تاۋلار دەپ اتايدى. تاۋلار جان - جاعىنان ورتاسىنا قاراي بيىكتەيدى. ونىڭ بيىك، جوعارعى بولىگى تاۋ باسى، وقشاۋلانعان توبەسى شىڭى دەپ اتالادى. تاۋلار بيىكتىگىنە قاراي الاسا، ورتاشا بيىك، بيىك بولىپ بولىنەدى. الاسا تاۋلار دەپ بيىكتىگى 400 م دەن 1000م دەيىنگى تاۋلاردى ايتادى. ورتاشا بيىك تاۋلارعا 1000 م - 2000م دەيىن باراتىن تاۋلار جاتادى. بيىكتىگى 2000م اساتىن تاۋلاردى بيىك تاۋلار دەپ اتايدى. قاتپارلى تاۋلار تاۋ جىنىستاردىڭ قاباتى قاتپارلانىپ كوتەرىلگەن كەزدە پايدا بولادى. ەگەر تاۋلار جارىلىم بويىمەن تاۋ جىنىستاردىڭ قاباتتارى كوتەرىلۋ ناتيجەسىندە پايدا بولسا، ولار جاقپارلى تاۋلار دەپ اتالادى. تاۋدىڭ ءۇشىنشى ءتۇرى – بۇل جانارتاۋلىق تاۋلار. سۋ تۇبىندە جينالعان تاۋ جىنىستارىنىڭ قاباتتارى وراسان زور ءبۇيىر قىسىمىنىڭ اسەرىنەن قاتپارلانىپ، بيىككە كوتەرىلىپ، تاۋ قۇراعان. جەر شارىنداعى تاۋلاردىڭ كوپشىلىگى وسىنداي قاتپارلاردان تۇرادى. ولار قاتپارلى تاۋلار دەپ اتالادى. ءالپى، كاۆكاز، كورديلەر جانە ت. ب. وسىنداي تاۋلارعا جاتادى. بۇل تاۋلارداعى جوعارى قاراي يىلگەن قاتپارلار تاۋ جوتالارىن، تومەن قاراي يىلگەندەرى تاۋ ارالىق اڭعارلاردى قۇرايدى. ماتىنمەن جۇمىس جاسايدى.
1 - توپ: تاۋلاردىڭ پايدا بولۋى؛
2 - توپ: ەسكى جانە جاس تاۋلار.
IV. ساباقتى بەكىتۋ: “سەماتيكالىق كارتا”
تاۋدىڭ اتى ---- ەسكى تاۋلار ---- جاس تاۋلار ---- قاتپارلى تاۋلار --- قاتپارلى - جاقپارلى تاۋلار
التاي
گيمالاي
ءالپى
ورال
“سايكەستەرىن تاپ”:
1. اسپان تاۋلارى ماعىناسىن بىلدىرەتىن تاۋ اتاۋى ورال
2. الەمدەگى ەڭ بيىك تاۋلار تيان - شان
3. ازيا مەن ەۋروپانى ءبولىپ تۇرعان تاۋلار گيمالاي
4. ەڭ ۇزىن تاۋلار جۇيەسى اندى
سەرگىتۋ ءساتى: “تەڭىز سولداتى”
1. قايىق جۇزەدى (2 وقۋشىدان قايىق قۇرايدى)
2. تاماقتانۋ (3 وقۋشىدان تاماقتانادى)
3. ەدەن جۋۋ (1 وقۋشىدان كەمەنىڭ ەدەن جۋادى)
4. كەمە تۇزىلەدى (ءبىرىنىڭ ارتىنا ءبىرى تۇرادى)
“ گەوگرافيالىق ديكتانت”:
1. جەر بەتىنىڭ ماڭايىنداعى جازىقتاردان وقشاۋ كوتەرىلىپ جاتقان، قاتتى تىلىمدەنگەن بيىك بولىكتەرى تاۋ دەپ اتالادى.
2. بيىك تاۋلاردى اتا گيمالاي، تيان - شان، التاي ت. ب.
3. سىرتقى كۇشتەردىڭ اسەرىنەن تاۋ جىنىستاردىڭ وزگەرۋىن ۇگىلۋ دەيمىز.
4. دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ بيىك تاۋ گيمالاي
5. ەۋروپانى ازيادان ءبولىپ تۇراتىن تاۋ ورال تاۋى.
V. ۇيگە تاپسىرما: تاۋلاردىڭ بيىكتىگىنە قاراي جىكتەلۋى. تاۋلاردىڭ پايدا بولۋى. ەسكى جانە جاس تاۋلاردى وقىپ كەلۋ.
VI. باعالاۋ: باعدارشام ارقىلى باعالاۋ:
اقتوبە وبلىسى،
شالقار اۋدانى، ەسەت اۋىلى
سارىبۇلاق نەگىزگى مەكتەبى
حيميا جانە گەوگرافيا ءپان ءمۇعالىمى
سايىنوۆا گۇلىم ءالىم قىزى
ەۆەرەست تاۋى
گەوگرافيا 6 سىنىپ
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا تاۋلاردىڭ پايدا بولۋى جايلى سيپاتتاما بەرۋ، قاتپارلى جانە قاتپارلى-جاقپارلى تاۋلار، تاۋلاردىڭ وزگەرۋى تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ.
دامىتۋشىلىق: وقۋلىقپەن، كارتامەن جۇمىس ىستەي وتىرىپ، وقۋشىلاردىڭ تاۋلار جايلى جالپى جانە ارنايى ىسكەرلىك داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، دۇنيەتانىمىن ارتتىرۋ.
تاربيەلىك: وي - ءورىسىن كەڭەيتۋ، وي-پىكىرىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە بەيىمدەپ ءسوز قورىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىسى: بايانداۋ، كەستە، سەمانتيكالىق كارتا، سايكەستەندىرۋ، گەوگرافيالىق ديكتانت.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: قازاقستانىڭ فيزيكالىق كارتاسى، دۇنيە ءجۇزىنىڭ فيزيكالىق كارتاسى، گەوگرافيالىق اتلاس، كەسكىن كارتا، سىزبا - نۇسقالار، تاۋلاردىڭ تابيعاتىن بەينەلەيتىن سۋرەتتەر.
ساباق بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ.
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
III. جاڭا ساباق
IV. ساباقتى بەكىتۋ
V. ۇيگە تاپسىرما
VI. باعالاۋ
I. ۇيىمداستىرۋ:
- وقۋشىلار مەن امانداسۋ
- وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ
- ساباققا نازارىن اۋدارۋ
25 جىل تاۋەلسىزدىك ىرىسىمىز
بولاشاققا باستايدى ءار ءىسىمىز
ەگەمەن ەلىمىزدى كوركەيتەتىن
ءبىلىم شىڭىنا شىعۋ پارىزىمىز!
II. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
“ ىشكى جانە سىرتقى شەڭبەر”
وقۋشىلار 2 شەڭبەر قۇرايدى. 1 شەڭبەر سىرتقى، 2شەڭبەر ىشكى بولىپ ەسەپتەلىنەدى. ىشكى شەڭبەردەگى وقۋشىلار وتكەن تاقىرىپ بويىنشا، سىرتقى شەڭبەرگە سۇراقتار قويۋ ارقىلى قوزعالادى. سىرتقى شەڭبەر ورنىندا تۇرىپ جاۋاپ بەرەدى. كەيىن 2 شەڭبەر ورىن الماسادى.
وقۋشىلار موزايقا قۇراسىتىرۋ ارقىلى 2 توپقا بولىنەدى. توپتارىنا اتاۋىن قويىپ، توپ باسشىلارىن سايلايدى.
III. جاڭا ساباق:
تاۋ تۋرالى ولەڭ:
بولادى تاۋدىڭ جاسى،
جوتاسى، شىڭى، باسى.
بەتكەيى مەن ەتەگى،
ءار ءتۇرلى كەلەر جاسى.
جەر بەتىنىڭ ماڭايىنداعى جازىقتاردان وقشاۋ جاتقان. قاتتى تىلىمدەلگەن بيىك بولىكتەرىن تاۋلار دەپ اتايدى. تاۋلار جان - جاعىنان ورتاسىنا قاراي بيىكتەيدى. ونىڭ بيىك، جوعارعى بولىگى تاۋ باسى، وقشاۋلانعان توبەسى شىڭى دەپ اتالادى. تاۋلار بيىكتىگىنە قاراي الاسا، ورتاشا بيىك، بيىك بولىپ بولىنەدى. الاسا تاۋلار دەپ بيىكتىگى 400 م دەن 1000م دەيىنگى تاۋلاردى ايتادى. ورتاشا بيىك تاۋلارعا 1000 م - 2000م دەيىن باراتىن تاۋلار جاتادى. بيىكتىگى 2000م اساتىن تاۋلاردى بيىك تاۋلار دەپ اتايدى. قاتپارلى تاۋلار تاۋ جىنىستاردىڭ قاباتى قاتپارلانىپ كوتەرىلگەن كەزدە پايدا بولادى. ەگەر تاۋلار جارىلىم بويىمەن تاۋ جىنىستاردىڭ قاباتتارى كوتەرىلۋ ناتيجەسىندە پايدا بولسا، ولار جاقپارلى تاۋلار دەپ اتالادى. تاۋدىڭ ءۇشىنشى ءتۇرى – بۇل جانارتاۋلىق تاۋلار. سۋ تۇبىندە جينالعان تاۋ جىنىستارىنىڭ قاباتتارى وراسان زور ءبۇيىر قىسىمىنىڭ اسەرىنەن قاتپارلانىپ، بيىككە كوتەرىلىپ، تاۋ قۇراعان. جەر شارىنداعى تاۋلاردىڭ كوپشىلىگى وسىنداي قاتپارلاردان تۇرادى. ولار قاتپارلى تاۋلار دەپ اتالادى. ءالپى، كاۆكاز، كورديلەر جانە ت. ب. وسىنداي تاۋلارعا جاتادى. بۇل تاۋلارداعى جوعارى قاراي يىلگەن قاتپارلار تاۋ جوتالارىن، تومەن قاراي يىلگەندەرى تاۋ ارالىق اڭعارلاردى قۇرايدى. ماتىنمەن جۇمىس جاسايدى.
1 - توپ: تاۋلاردىڭ پايدا بولۋى؛
2 - توپ: ەسكى جانە جاس تاۋلار.
IV. ساباقتى بەكىتۋ: “سەماتيكالىق كارتا”
تاۋدىڭ اتى ---- ەسكى تاۋلار ---- جاس تاۋلار ---- قاتپارلى تاۋلار --- قاتپارلى - جاقپارلى تاۋلار
التاي
گيمالاي
ءالپى
ورال
“سايكەستەرىن تاپ”:
1. اسپان تاۋلارى ماعىناسىن بىلدىرەتىن تاۋ اتاۋى ورال
2. الەمدەگى ەڭ بيىك تاۋلار تيان - شان
3. ازيا مەن ەۋروپانى ءبولىپ تۇرعان تاۋلار گيمالاي
4. ەڭ ۇزىن تاۋلار جۇيەسى اندى
سەرگىتۋ ءساتى: “تەڭىز سولداتى”
1. قايىق جۇزەدى (2 وقۋشىدان قايىق قۇرايدى)
2. تاماقتانۋ (3 وقۋشىدان تاماقتانادى)
3. ەدەن جۋۋ (1 وقۋشىدان كەمەنىڭ ەدەن جۋادى)
4. كەمە تۇزىلەدى (ءبىرىنىڭ ارتىنا ءبىرى تۇرادى)
“ گەوگرافيالىق ديكتانت”:
1. جەر بەتىنىڭ ماڭايىنداعى جازىقتاردان وقشاۋ كوتەرىلىپ جاتقان، قاتتى تىلىمدەنگەن بيىك بولىكتەرى تاۋ دەپ اتالادى.
2. بيىك تاۋلاردى اتا گيمالاي، تيان - شان، التاي ت. ب.
3. سىرتقى كۇشتەردىڭ اسەرىنەن تاۋ جىنىستاردىڭ وزگەرۋىن ۇگىلۋ دەيمىز.
4. دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ بيىك تاۋ گيمالاي
5. ەۋروپانى ازيادان ءبولىپ تۇراتىن تاۋ ورال تاۋى.
V. ۇيگە تاپسىرما: تاۋلاردىڭ بيىكتىگىنە قاراي جىكتەلۋى. تاۋلاردىڭ پايدا بولۋى. ەسكى جانە جاس تاۋلاردى وقىپ كەلۋ.
VI. باعالاۋ: باعدارشام ارقىلى باعالاۋ:
اقتوبە وبلىسى،
شالقار اۋدانى، ەسەت اۋىلى
سارىبۇلاق نەگىزگى مەكتەبى
حيميا جانە گەوگرافيا ءپان ءمۇعالىمى
سايىنوۆا گۇلىم ءالىم قىزى
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
ەۆەرەست تاۋى
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ى. التىنسارين. «اكە مەن بالا» اڭگىمەسى.
-
ساباقتىڭ ماقساتى: سىن ەسىم جايىندا تۇسىنىكتەرىن پىسىقتاۋ، سىن ەسىمنىڭ سۇراقتارىمەن تانىستىرۋ، سىن ەسىم تۋرالى العان بىلىمدەرىن سارالاپ، جيناقتاۋ، ودان ءارى تەرەڭدەتۋ؛ وقۋشىلاردىڭ ءسوز بايلىعىن ارتتىر...
