تازالىقتى سۇيەمىز (ەرتەڭگىلىك جوسپارى)
«تازالىقتى سۇيەمىز» ەرتەڭگىلىك جوسپارى.
ماقساتى: بالالاردىڭ تازالىق، ساۋلىق تۋرالى ۇعىمدارىن كەڭەيتۋ. تازالىقتىڭ پايداسىن ۇقتىرۋ.
ولاردى جيناقىلىققا، ۇقىپتىلىققا ۇيرەتۋ.
بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
تازالىقتى سۇيەمىز
ءى – باستاۋشى:
قۇرمەتتى وقۋشىلار، ۇستازدار!
ءىى – باستاۋشى:
«تازالىقتى سۇيەمىز» اتتى ەرتەڭگىلىگىمىزدى تاماشالاۋعا شاقىرامىز!
جۇرگىزۋشى:
وقۋشى بالالار،
تالابىن ەل باعالار.
ءتارتىپتى دە تالانتتى،
جاقسى وقيدى ساباقتا.
دوس بولا دا بىلەدى،
تاپ – تازا بوپ جۇرەدى.
بار ونەردى ۇيرەتەر،
ول – كەزەكتى كەزەكشى.
كەزەكشى:
قايىرلى تاڭ، بالالار! ازىرلەن! شاشىڭدى تەز تاراپ ال.
تەكسەرەمىن ءقازىر مەن!
وقۋشىنى تەكسەرىپ جاتتى:
تازا ەكەن قۇلاعىڭ،
تازا ەكەن جاعاڭ دا.
الىنىپتى تىرناعىڭ،
قانداي جاقسى قاراۋعا.
وقۋشىنى قابىلداپ:
ال، قانە، سەن قالايسىڭ؟
ۇيالما ءجۇر بەرى.
ۇقىپتىسىڭ، جارايسىڭ.
دوستىم سەنىڭ قۇلاعىڭ،
تولىپ قاپتى قۇلىققا.
ۇيات ەكەن مىناۋىڭ،
جۋىن كەشكە، ۇمىتپا!
ءجۇر، ءجۇر بەرى يمەنبە،
ءۇستىڭ تەگىس امان با؟
ءۇزىلىپتى تۇيمەڭ دە،
كىرلەپ قاپتى جاعاڭ دا.
ماسقارا عوي بۇل ەندى،
جۋىپ ال جاعاڭدى.
قاداساڭشى تۇيمەڭدى،
بىلمەيسىڭ بە قاداۋدى؟!
ساحناعا جۇگىرىپ ءبىر بالا شىعىپ:
اناڭ قارا! اناڭ قارا!
اناۋ بالا قولىن قارا.
كىر، قوجالاق، قاپ – قارا!
تىرناق وسكەن، شاشى كوپتەن،
الىنباپتى – اۋ، ماسقارا!
ەكىنشى بالا شىعىپ:
وعان قاتتى قايعىرماڭدار،
ءبىز كەلدىك وعان كومەككە،
تازالىق ءبىزدىڭ ۇران عوي.
ەرتەمەن كۇندە سەن،
قولىڭا سۇيكەسەڭ.
كەتىپ كىر-لاسىڭ،
تاپ – تازا بولاسىڭ.
بۇل نە؟ (سابىن)
يىلسەڭ ءيىلىپ،
تۇيىلسەڭ ءتۇيىلىپ.
قارايدى كىسىگە، ۇقىپتى ىسىنە.
بۇل نە؟ (اينا)
شومىلعان بالانى،
ايمالاپ الادى،
سيپايدى قولىن دا،
سيپايدى جانىن دا.
بۇل نە؟ (سۇلگى)
اۋزى جوق، كوزى جوق،
ءتىلى جوق، ءسوزى جوق.
ءبىراق تا ءتىسى بار،
باسقامەن ءىسى بار.
بۇل نە؟ (تاراق)
ءىى جۇرگىزۋشى:
جارايسىڭدار، راحمەت!
تاپقىر بالالار ەكەن دەپ،
جۇمباقتارىم ءدان ريزا!
ءىىى جۇرگىزۋشى:
شاڭ لاسپەن دوستاسپايتىن،
تازالىقپەن قوشتاسپايتىن.
اپپاق، اپپاق بالالار سويلەسىن.
اپپاق كويلەك كيەمىن،
اپپاق بولىپ جۇرەمىن.
اپپاق بولىپ جۇرگەندى،
ءوزىم جاقسى كورەمىن.
تازا سۋمەن سۇرتەدى،
بولسىن دەپ تازا سىنىبى.
تازا سىنىپ، تازا اۋا،
تازالىقتىڭ داۋاسى.
سىنىپ ءىشى ايناداي،
شاڭ مەن توزاڭ ۇشپايدى.
ۇزىلىستە وينايمىز،
كىرشىكسىز عىپ ۇستايمىز.
قارسى ال ەرتە كۇن كوزىڭ،
توسەگىڭدى جينا ءوزىڭ.
ساۋساعىڭدى سورماعىن،
سالدىر سالاق بولماعىن.
ادەپ قىل ءىسىڭدى،
تازالاپ ءجۇر ءتىسىڭدى.
قاراعاندا ايناعا،
ۇقىپتى بولسىن كيىمىڭ.
جۇرگىزۋشى:
ال اڭگىمەگە كىم شەبەر،
ەندى سونى تىڭدايىق!
ايتام دەسە كىم ەگەر،
العا شىعىپ ايتايىق.
سادىق پەن سابىر اڭگىمەسى.
/رولدە وينالادى/ شەشىلەدى/.
سۇراق: قاي بالاعا ۇقساعىلارىڭ كەلەدى؟
قورىتىندىلاۋ:
م. دۋلاتوۆ اتامىز دەنساۋلىق تۋرالى قانداي اقىل كەڭەس ايتقان؟
قۇلاعىڭنىڭ ءىشىن، سىرتىن تازا ۇستا.
مۇرنىڭدى ءاردايىم تازا ۇستا.
جۇرگەن جەرىڭدى شاڭداتپاي ءجۇر، اسىرەسە ءۇيدىڭ ىشىندە، مەكتەپتە شاڭ كوتەرۋشى بولما.
مەكتەپتە ەدەنگە قاقىرما، تۇكىرمە.
جۇماسىنا ءبىر رەت جىلى سۋعا شومىل.
تازا اۋادا وينا، ءجۇر. مۇنىڭ ءبارى دەننىڭ ساۋلىعىن ساقتاۋ ءۇشىن قاجەت.
حور
بالدىرعان ءانى
قۋانىشقا بولەنگەن ءار كۇنىمىز،
باقىتتىمىز بالالار بارلىعىمىز.
قايىرماسى:
ءومىر تىم جايدارى،
قىزىقتىڭ قاينارى،
باقشامىز جاينادى.
ءبىز وتاننىڭ بالدىرعان ۇلدارىمىز،
ادەپتىلىك تازالىق – ۇرانىمىز.
«تازالىقتى سۇيەمىز» اتتى ەرتەڭگىلىگىمىز اياقتالدى.
الدارىڭىزدا دەنى – ساۋ، جانى تازا، ادامنىڭ كوكەيىندە ءان تۇرار.
ءان ايتۋعا كىم شەبەر،
ونى دا ەندى بايقايىق.
ايتام دەسە ەگەر كىم،
العا شىعىپ ايتايىق.
بي بيلەۋگە كىم شەبەر،
ءبيشىنى دە كورەيىك.
بيلەيمىن دەسە ەگەر كىم،
سوعان كەزەك بەرەيىك...
وقىتۋ پروسەسىندە كورنەكى جانە تەحنيكالىق قۇرالداردى تۇرلەندىرە پايدالانىپ، جاڭا تاقىرىپتى ءاربىر وقۋشىنىڭ زەيىن قويا تىڭداپ، جان – جاقتى ۇعىنۋىنا، سانالى دا، ساپالى ءبىلىم الۋىنا قۇرىلعان ءبىر ساباعىنا تولىق توقتالىپ وتەيىك.
ماقساتى: بالالاردىڭ تازالىق، ساۋلىق تۋرالى ۇعىمدارىن كەڭەيتۋ. تازالىقتىڭ پايداسىن ۇقتىرۋ.
ولاردى جيناقىلىققا، ۇقىپتىلىققا ۇيرەتۋ.
بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
تازالىقتى سۇيەمىز
ءى – باستاۋشى:
قۇرمەتتى وقۋشىلار، ۇستازدار!
ءىى – باستاۋشى:
«تازالىقتى سۇيەمىز» اتتى ەرتەڭگىلىگىمىزدى تاماشالاۋعا شاقىرامىز!
جۇرگىزۋشى:
وقۋشى بالالار،
تالابىن ەل باعالار.
ءتارتىپتى دە تالانتتى،
جاقسى وقيدى ساباقتا.
دوس بولا دا بىلەدى،
تاپ – تازا بوپ جۇرەدى.
بار ونەردى ۇيرەتەر،
ول – كەزەكتى كەزەكشى.
كەزەكشى:
قايىرلى تاڭ، بالالار! ازىرلەن! شاشىڭدى تەز تاراپ ال.
تەكسەرەمىن ءقازىر مەن!
وقۋشىنى تەكسەرىپ جاتتى:
تازا ەكەن قۇلاعىڭ،
تازا ەكەن جاعاڭ دا.
الىنىپتى تىرناعىڭ،
قانداي جاقسى قاراۋعا.
وقۋشىنى قابىلداپ:
ال، قانە، سەن قالايسىڭ؟
ۇيالما ءجۇر بەرى.
ۇقىپتىسىڭ، جارايسىڭ.
دوستىم سەنىڭ قۇلاعىڭ،
تولىپ قاپتى قۇلىققا.
ۇيات ەكەن مىناۋىڭ،
جۋىن كەشكە، ۇمىتپا!
ءجۇر، ءجۇر بەرى يمەنبە،
ءۇستىڭ تەگىس امان با؟
ءۇزىلىپتى تۇيمەڭ دە،
كىرلەپ قاپتى جاعاڭ دا.
ماسقارا عوي بۇل ەندى،
جۋىپ ال جاعاڭدى.
قاداساڭشى تۇيمەڭدى،
بىلمەيسىڭ بە قاداۋدى؟!
ساحناعا جۇگىرىپ ءبىر بالا شىعىپ:
اناڭ قارا! اناڭ قارا!
اناۋ بالا قولىن قارا.
كىر، قوجالاق، قاپ – قارا!
تىرناق وسكەن، شاشى كوپتەن،
الىنباپتى – اۋ، ماسقارا!
ەكىنشى بالا شىعىپ:
وعان قاتتى قايعىرماڭدار،
ءبىز كەلدىك وعان كومەككە،
تازالىق ءبىزدىڭ ۇران عوي.
ەرتەمەن كۇندە سەن،
قولىڭا سۇيكەسەڭ.
كەتىپ كىر-لاسىڭ،
تاپ – تازا بولاسىڭ.
بۇل نە؟ (سابىن)
يىلسەڭ ءيىلىپ،
تۇيىلسەڭ ءتۇيىلىپ.
قارايدى كىسىگە، ۇقىپتى ىسىنە.
بۇل نە؟ (اينا)
شومىلعان بالانى،
ايمالاپ الادى،
سيپايدى قولىن دا،
سيپايدى جانىن دا.
بۇل نە؟ (سۇلگى)
اۋزى جوق، كوزى جوق،
ءتىلى جوق، ءسوزى جوق.
ءبىراق تا ءتىسى بار،
باسقامەن ءىسى بار.
بۇل نە؟ (تاراق)
ءىى جۇرگىزۋشى:
جارايسىڭدار، راحمەت!
تاپقىر بالالار ەكەن دەپ،
جۇمباقتارىم ءدان ريزا!
ءىىى جۇرگىزۋشى:
شاڭ لاسپەن دوستاسپايتىن،
تازالىقپەن قوشتاسپايتىن.
اپپاق، اپپاق بالالار سويلەسىن.
اپپاق كويلەك كيەمىن،
اپپاق بولىپ جۇرەمىن.
اپپاق بولىپ جۇرگەندى،
ءوزىم جاقسى كورەمىن.
تازا سۋمەن سۇرتەدى،
بولسىن دەپ تازا سىنىبى.
تازا سىنىپ، تازا اۋا،
تازالىقتىڭ داۋاسى.
سىنىپ ءىشى ايناداي،
شاڭ مەن توزاڭ ۇشپايدى.
ۇزىلىستە وينايمىز،
كىرشىكسىز عىپ ۇستايمىز.
قارسى ال ەرتە كۇن كوزىڭ،
توسەگىڭدى جينا ءوزىڭ.
ساۋساعىڭدى سورماعىن،
سالدىر سالاق بولماعىن.
ادەپ قىل ءىسىڭدى،
تازالاپ ءجۇر ءتىسىڭدى.
قاراعاندا ايناعا،
ۇقىپتى بولسىن كيىمىڭ.
جۇرگىزۋشى:
ال اڭگىمەگە كىم شەبەر،
ەندى سونى تىڭدايىق!
ايتام دەسە كىم ەگەر،
العا شىعىپ ايتايىق.
سادىق پەن سابىر اڭگىمەسى.
/رولدە وينالادى/ شەشىلەدى/.
سۇراق: قاي بالاعا ۇقساعىلارىڭ كەلەدى؟
قورىتىندىلاۋ:
م. دۋلاتوۆ اتامىز دەنساۋلىق تۋرالى قانداي اقىل كەڭەس ايتقان؟
قۇلاعىڭنىڭ ءىشىن، سىرتىن تازا ۇستا.
مۇرنىڭدى ءاردايىم تازا ۇستا.
جۇرگەن جەرىڭدى شاڭداتپاي ءجۇر، اسىرەسە ءۇيدىڭ ىشىندە، مەكتەپتە شاڭ كوتەرۋشى بولما.
مەكتەپتە ەدەنگە قاقىرما، تۇكىرمە.
جۇماسىنا ءبىر رەت جىلى سۋعا شومىل.
تازا اۋادا وينا، ءجۇر. مۇنىڭ ءبارى دەننىڭ ساۋلىعىن ساقتاۋ ءۇشىن قاجەت.
حور
بالدىرعان ءانى
قۋانىشقا بولەنگەن ءار كۇنىمىز،
باقىتتىمىز بالالار بارلىعىمىز.
قايىرماسى:
ءومىر تىم جايدارى،
قىزىقتىڭ قاينارى،
باقشامىز جاينادى.
ءبىز وتاننىڭ بالدىرعان ۇلدارىمىز،
ادەپتىلىك تازالىق – ۇرانىمىز.
«تازالىقتى سۇيەمىز» اتتى ەرتەڭگىلىگىمىز اياقتالدى.
الدارىڭىزدا دەنى – ساۋ، جانى تازا، ادامنىڭ كوكەيىندە ءان تۇرار.
ءان ايتۋعا كىم شەبەر،
ونى دا ەندى بايقايىق.
ايتام دەسە ەگەر كىم،
العا شىعىپ ايتايىق.
بي بيلەۋگە كىم شەبەر،
ءبيشىنى دە كورەيىك.
بيلەيمىن دەسە ەگەر كىم،
سوعان كەزەك بەرەيىك...
وقىتۋ پروسەسىندە كورنەكى جانە تەحنيكالىق قۇرالداردى تۇرلەندىرە پايدالانىپ، جاڭا تاقىرىپتى ءاربىر وقۋشىنىڭ زەيىن قويا تىڭداپ، جان – جاقتى ۇعىنۋىنا، سانالى دا، ساپالى ءبىلىم الۋىنا قۇرىلعان ءبىر ساباعىنا تولىق توقتالىپ وتەيىك.
You Might Also Like
