InfoHub Logo

ناقتى وسى جەر ونى ەلىمەن، وتكەنمەن جانە بولاشاقپەن بايلانىستىرادى. مىنە، سوندىقتان دا ءتىپتى بالالىق شاقتان باستاپ - اق ادامدا وتانعا دەگەن ماحاببات سەزىمى ويانادى. ءاربىرىمىز ءۇشىن وتان وشاق باسىنان باستالادى: تۋعان جەر، تۋعان كوشە، تۋعان قالا نەمەسە مەن ءۇشىن تۋعان كەنت. مەنىڭ وتانىم كىشكەنتاي بولسا دا، مەن ءۇشىن اسا قىمبات جەر بەستوبە كەنتىنەن باستالادى. ءدال وسى جەردە مەنىڭ كوڭىلدى دە، شاتتىقتى، ۋايىمسىز بالالالىق شاعىم ءوتتى. ءۇيدىڭ ماڭىنداعى اۋلادا ويناعانىم جانە بالا - باقشاعا بارعان كوشە ءالى ەسىمدە. سول كەزدە ول ماعان وتە ۇزىن بولىپ كورىنەتىن. مۇندا كولىك سيرەك جۇرەتىن، ءبىراق سەرۋەندەپ جۇرەتىن ادامدار كوپ بولاتىن.
ءيا... تۋعان جەر ۇزاققا قيىپ جىبەرمەيتىن.

سەن ءارقاشان ءوزىڭ بارماساڭ دا، ويمەن قيالداپ تۋعان كوشەنى، ەسىكتىڭ الدىن، «قىزىم، ۇيگە كىر...» دەگەن انانىڭ سوزدەرىن ەسكە تۇسىرەسىڭ.
جۇرەكتىڭ ءالسىزدۇرسىلى ەستىلەدى. ءقازىر بويجەتتىم، ءبىراق تا ءومىر بويى مەن ءۇشىن بالالىق شاقتاعى تۋعان اۋلا مەن كوشە – مەنىڭ كىشكەنتاي وتانىم.

سونىمەن بىرگە مەن ەلىمنىڭ ءبىر بولشەگىمىن، ونىڭ بۇگىنى مەن بولاشاعىمىن.ءبىزدىڭ قازاقستان – كوپ ۇلتتى مەملەكەت.

بەيبىتشىلىك پەن دوستاستىقتا، تاتۋلىقتا بىرگە جۇمىلا وتىرىپ، قىزمەتتىڭ ءار ءتۇرلى سالاسىندا قازاقتار مەن ورىستار، تاتارلار مەن نەمىستەر، ۋكرايندەر مەن كارىستەر... ەڭبەكتەنۋدە. مەن سوڭعى ءجۇز جىلدا قازاقستان جەرىنە ءار ءتۇرلى حالىقتار قونىس تەپكەنىنە ءجيى ويلانامىن.

ءبىزدىڭ ەلىمىز سياقتى مەنىڭ اعايىنىم دا كوپ ۇلتتى.

بىرلىك، ۇلتارالىق كەلىسىم جانە ساياسي تۇراقتىلىق – قازاقستاندىقتاردىڭ قالاۋى.

مەن ونى بىلەمىن.وندا تاتارلار دا، ورىستار دا، قازاقتار دا بار. ولاردىڭ تاعدىرىن، ءومىر تاريحىن تىڭداعاندا مەنىڭ ەلىم ودان سايىن ماعان جاقىنداي تۇسەدى، ونى جاقسىراق تۇسىنە باستايمىن.

ءبىزدىڭ وتباسى تاريحىمىز مىڭداعان باسقا وتباسىلاردىڭ تاريحىنا ۇقساس.ءومىردىڭ قيىن كەزدەرىندە، اۋىر جۇمىستاردا، ءوتىپ جاتقان كۇندەر مەن مەرەكەلەردە ءار ءتۇرلى ۇلت وكىلدەرىنىڭ پىكىرى قالىپتاستى.

ادامزات بالاسىنىڭ تاتۋلىعىنا ۇمتىلۋ ءار حالىقتىڭ قانىندا بار، اسىرەسە ول قازاقستاندىقتاردا ەرەكشە دامىعان.

بۇل قازاق جەرىنىڭ جومارتتىعىنان، وسى ولكەلەرگە تاعدىر الىپ كەلگەن بارلىعىنا قۇشاعىن كەڭ جايىپ، پەيىلىن كەڭگە سالاتىن قازاق حالقىنىڭ مىنەزىنەن جارالعان.وسىندا تۇرۋشىلاردىڭ بارلىعى قازاق حالقىنىڭ ءتىلىن، تاريحى مەن سالت - ءداستۇرىن ءبىلۋى كەلەك. قازاقستاندا تۇراتىن بارلىق حالىقتىڭ تاتۋلىعى مەن بىرلىگىنىڭ ءمانى وسىندا.

ول بايىرعىكوركەم قازاقستان جەرىندە بەيبىتشىلىكتى ساقتاۋعا كومەكتەسەدى.ال تاتۋلىق – بولاشاقتا گۇلدەنۋدىڭ ماڭىزدى تالابى.تۋعان جەر... تۋعان ەل... وسى ەكى عانا سوزدە قانشاما ماعىنا، قانشاما وي جاتىر دەسەڭىزشى؟! تۋعان جەردىڭ ءقادىرىن ءار ادام ءارقالاي تۇسىنەتىن شىعار. ال مەن ءۇشىن تۋعان جەر ءقادىرى دۇنيەدەگى ەڭ ۇلى دەگەن نارسەمەن پارا-پار. سەبەبى، ول – مەنىڭ الپەشتەگەن انام، ايالاپ وسىرگەن اكەم، تۋعان-تۋىسىم، اعا-اپكەلەرىم، مەنى ءبىلىم جولىنا جەتەلەگەن ۇستازدارىم، سول بىلىمگە ۇمتىلۋ جولىنداعى تاي-قۇلىنداي تەبىسكەن جورا-جولداستارىم دۇنيەگە كەلگەن جەر. مەنىڭ تۋعان جەرىم، وتانىم – كىشكەنتاي بولسا دا، مەن ءۇشىن اسا قىمبات ءارى كيەلى قارماقشى جەرى. وسى مەكەندە مەنىڭ كوڭىلدى دە شاتتىققا تولى، ۋايىمسىز دا بەيكۇنا بالالىق شاعىم ءوتتى. قىزىققا تولى بالالىق شاعىم وتكەن تۋعان اۋىلدىڭ اۋلاسىن ەش ۋاقىتتا ۇمىتپاق ەمەسپىن. بالاباقشاداعى كۇندەرىم... مەكتەپ تابالدىرىعىن العاش اتتاعان كۇن... سىنىپتاس دوستارىممەن العاشقى تانىستىق... ءبارى-بارى قازىرگىدەي كوز الدىمدا. وسىلايشا مەكتەپ تابالدىرىعىن اتتاعان كۇنىمدى كوز الدىما اكەلسەم، بۇگىنگى ءبىلىم ورداسىمەن، ساناپتاس دوستارىممەن قوشتاسار ءساتتىڭ جاقىنداعانىنا دا سەنە الماي قالامىن. ارەدىك ورتا مەكتەپتى بىتىرۋگە ساناۋلى عانا كۇن قالعانىن، سىنىپتاس دوستارىمىزبەن جان-جاققا، قازاقستاننىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنە ءبىلىم ىزدەپ كەتە باراتىنىمىزدى، بالالىقپەن قوشتاسۋىم ءتيىس ەكەنىن ويلاسام ءبىتتى – جۇرەگىم اتشا تۋلاپ، قوبالجىپ قويا بەرەدى. ەندى انە-مىنە دەگەنشە سۇرلەۋ-سوقپاعى كوپ ءومىردىڭ ۇلكەن بەلەسىنە اتتانباقپىن. مەن – جاس تۇلەكپىن العا ۇمتىلعان. جاس تۇلەك – بولاشاق ۇلكەن ماماندىق يەسى، ءومىر اتتى كەرۋەننىڭ ءبىر جولاۋشىسى. قالاعان ماماندىعىمنىڭ سوڭىنا ءتۇسىپ، ومىر-كەرۋەن قايدا جەتەلەسە – سوندا جول تارتپاقپىن. «سەن دە ءبىر كىرپىش، دۇنيەگە كەتىگىن تاپ تا بار قالان» دەپ قازاقتىڭ دارا تۇلعالى اقىنى اباي اتام ايتپاقشى، ومىردەن ءوز ورنىن تاپقان دۇرىس قوي. دەگەنمەن «تۋعان اۋىلىمدى تاستاپ كەتە بارامىن» دەگەن ويدىڭ ءوزى مەنىڭ كيەلى، قۇت مەكەنىمە دەگەن ساعىنىشىمدى قازىردەن ارتتىرا تۇسەدى. تۋىپ-وسكەن جەرىم تۋرالى تولعانىپ، وي جەتەگىنە بەرىلگەن شاعىمدا ۇنەمى اۆار ەلىنىڭ ناعىز پاتريوت اقىنى راسۋل عامزاتوۆتىڭ مىنا ءبىر شۋماقتارى ويىما ورالادى دا تۇرادى:

قىمبات ماعان ەلىمنىڭ بار دالاسى،
بالتىق پەنەن ءساحاليننىڭ اراسى.
قايدا بولسام قيام وعان جانىمدى،
تۋعان جەردەن قازسىن ءبىراق ءقابىردى.

تۋعان ەلگە، تۋعان جەرگە، تۋعان تىلگە دەگەن ىستىق سەزىمنىڭ ۇزدىك ۇلگىسى مەن ءۇشىن وسىنداي بولماق. وتان تۋرالى وي تولعاساڭ، جان تولعانىسىن ايتىپ تاۋىسا الماسسىڭ، ءسىرا. تۋعان جەرىنە دەگەن شەكسىز ماحابباتقا يە جۇرەگىممەن ءوزىمنىڭ سىنىپتاس دوستارىما الدا تۇرعان ۇلكەن سىن – ۇبت-دان سۇرىنبەي ءوتىپ، ءوزى سۇيگەن ماماندىقتىڭ يەسى بولۋىن تىلەي وتىرىپ، تۋعان جەردىڭ – قازاق ەلىنىڭ ءقادىرىن بىلە جۇرەيىك دەگىم كەلەدى

---