تۋعان جەرىمنىڭ تابيعاتى
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ تابيعات تۋعان جەر اتامەكەن ۇعىمدارىنا بايلانىستى تۇسىنىكتەرىن كەنەيتۋ.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
1. وقۋشىلارعا تۋعان ولكە، ونىڭ بايلىعى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. ەتىستىكتىڭ تۇرلەرى تاني ءبىلۋ، دۇرىس انىقتاۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
2. سويلەۋ، سۇراق قۇرۋ، اڭگىمە قۇراۋ داعدىلارىن دامىتۋ. ساباقتا بەلسەندىلىككە، جاۋاپكەرشىلىككە باۋلۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ تۋعان جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرىپ، پاتريوتتىق سەزىمگە باۋلۋ، ايالاۋعا ۇيرەتۋ.
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر:، ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەسۋ، ديالوگ، سينكۆەين
جۇمىس فورمالارى: توپتىق، ۇجىم، جۇمىس،
تەحنيكالىق قۇرالدار: ينتەربەلسەندى تاقتا، فليپچارت، ەرەجەمەن كارتوچكا، سۋرەتتەر.
قولدانىلعان مودۋلدەر: اكت؛ سىني تۇرعىدان ويلاۋعا ۇيرەتۋ؛ وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋ جانە وقۋدى باعالاۋ، وقىتۋ مەن وقۋداعى جاڭا تاسىلدەر، دارىندى جانە تالانتتى بالالاردى وقىتۋ، وقۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە سايكەس وقىتۋ جانە وقۋ، وقىتۋدى باسقارۋ جانە كوشباسىلىق
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا
كۇتىلەتىن ناتيجە:
- تۋعان جەر تۋرالى ءوز ويلارىن جەتكىزەدى
- ەتىستىكتىڭ تۇرلەرىن انىقتايدى، اجىراتۋىن بىلەدى.
- توپتا، جۇمىس ىستەۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرا الادى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ؛
- بالالار، بۇگىن ساباعىمىزعا قوناقتار كەلىپ وتىر، ولارمەن امانداسايىق..
ترەنينگ.
ورتاعا شىعايىق. ءبىر بىرىنە جاقسى تىلەك ايتايىق
وقۋشىلار اراسىندا ديالوگ «قىس تۋرالى».
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
- ۇيگە نە بەرىلدى؟ - ارناي تاپسىرما كىم ورىندادى؟
III. موتيۆاسيالىق كەزەڭ
- بالالار وتكەن ساباقتا قانداي تاقىرىپپەن تانىستىق؟
- ءبىزدىڭ تۋىپ - وسكەن جەرىمىز – قازاقستان.
- قازاقستان قاي قۇرلىعىندا ورنالاسقان؟
- جەر كولەمى نەشە شارشى كيلومەتر؟
- ونىڭ قانشا پايىزى وزەن، كول، تەڭىز؟
- - ءبىز قايدا تۇرامىز؟
IV. جاڭا تاقىرىپ.
- ال بۇگىن ساباقتا قاراعاندى وبلىسى تۋرالى سويلەسەيىك.
ساباقتىڭ تاقىرىبىڭ، ماقساتىن، كۇتىلەتىن ناتيجەسىن انىقتايمىز.
- بالالار، بۇگىن ءبىز ساباقتا «تۋعان جەرىمنىڭ تابيعاتى» ماتىنىمەن جۇمىس ىستەيمىز، ءبىزدىڭ ولكەنىڭ تابيعاتى تۋرالى اڭگىمەلەسىمىز، جاڭا سوزدەرمەن جۇمىس ىستەيمىز، ەتىستىكتىڭ تۇرلەرى ەرەجەسىمەن تانىسامىز.
ماقساتى:
نە ءبىلۋىمىز كەرەك؟
نە ۇيرەنۋىمىز كەرەك؟
بۇگىن ساباقتا «تۋعان جەرىمنىڭ تابيعاتى» تۋرالى ايتىپ ۇيرەنەمىز. ەتىستىكتىڭ تۇرلەرىن اجىرا الۋ
.
كريتەريي: «تۋعان جەرىمنىڭ تابيعاتى» ءماتىنى تۋرالى ايتا الامىن.
ەتىستىكتىڭ تۇرلەرى ەرەجەسىن ايتا الامىن
ەتىستىكتىڭ تۇرلەرىن اجىراتا الامىن.
جاڭا ساباقتىڭ بارىسى.
IV. سوزدىك جۇمىس.
اينالا - كرۋگوم
جازىقتار - راۆنينى
ءبىراز بولىگىن - بولشۋيۋ چاست
كوكتەرەك - وسينا
بۇلان - لوس
مەكەندەيدى - وبيتاەت
استىق - پشەنيسا
بالىققا باي - بوگات رىبوي
ماقتانىش - گوردوست
كوركەيتۋگە كومەكتەسەمىن - ۋكراشات ي وحرانيات
سول سەبەپتى - پو ەتوي پريچينە
قىمبات - دوروگوي
سۇيەمىن - ليۋبليۋ
1. دۇرىس ايتۋعا داعدىلاندىرۋ:
- ءمۇعالىم سوزدەردى مانەرلەپ وقيدى؛
- وقۋشىلار مۇعالىمنەن كەيىن سوزدەردى داۋىستاپ وقيدى؛
2. وسى سوزدەرگە ديفينيروۆانيە جاساپ، ماعىنالارىن ءتۇسىندىرۋ.
- سوزدەردى جەست بويىنشا كورسەتۋ
- سوزدەردى جاۋىپ، جەست بويىنشا ەسكە ءتۇسىرۋ،
3. جاڭا سوزدەردەن ءسوز تىركەستەرىن قۇراۋ.
V. وقۋلىقپەن جۇمىس.
1) ءماتىندى وقىپ، اۋدارۋ. دارىندى وقۋشى ءماتىن بويىنشا سۇراقتار قۇرايدى.
تۋعان جەرىمنىڭ تابيعاتى
مەنىڭ تۋعان جەرىم قانداي اسەم! قانداي تاماشا! اينالا قالىن ورمان، جاسىل جازىقتار. ءبىراز بولىگىن ورماندار الىپ جاتىر: بۇل قاراعاي، اق قايىڭدار، كوكتەرەكتەر. ورماندارىندا بۇلان، قويان، تۇلكىلەر مەكەندەيدى. اۋىلدىڭ اينالاسىندا بالىققا باي كولدەر ورنالاسقان. بۇل گلۋبوكوە، دومكينو، كۋرەينوە. ءبىزدىڭ جەرىمىز استىعى مول ولكە.
اۋا رايى جازى - ىستىق، قىسى - سۋىق، اياز. جازدا جاڭبىر ءجيى جاۋسا، قىستا كوپ قار جاۋادى.
مەن ءوز تۋعان جەرىمدى ماقتانىش ەتەمىن.
سول سەبەپتى مەن تۋعان جەردىڭ تابيعاتىن كوركەيتۋگە كومەكتەسەمىن.
دارىندى وقۋشى سۇراقتار وقىپ وقۋشىلار جاۋاپ بەرەدى.
تدو ءماتىننىڭ مانەرلەپ وقۋىن دايىندالىپ وتىرادى.
2 تاپسىرما. ديالوگ قۇرىپ، قورعاۋ. تابليساداعى سۇراقتار بويىنشا. تولتىرىلعان كەستەلەرىن توپپەن تالداۋ، پرەزەنتاسيا جاساۋ (ءبىرىن - ءبىرى باعالايدى) (2+3 مين)
1 - توپ. كريتەريي: 1. ارتيستىك...
سۇراقتار جاۋاپتارى ەتىستىكتەر
تۋعان جەرىمنىڭ تابيعاتى قانداي؟......
ورماندارىندا نە بار؟......
نالوبيندا قانداي كولدەر بار؟......
2 - توپ.
سۇراقتار جاۋاپتارى ەتىستىكتەر
نالوبيندا قانداي اعاشتار وسەدى؟......
ورماندارىندا نە مەكەندەيدى؟......
جازدا نە جاۋادى؟......
3 - توپ.
سۇراقتار جاۋاپتارى ەتىستىكتەر
اۋا رايى قانداي بولادى؟......
ورماندارىندا نە مەكەندەيدى؟......
قىستا نە جاۋادى؟......
3 تاپسىرما: ەرەجەمەن جۇمىس
وقۋشىلارىنا ەرەجەمەن كارتوچكا بەرىلەدى پرەزەنتاسيا جاساۋ.
ەتىستىك - زاتتىڭ ءىس ارەكەتىن، قيمىلىن بىلدىرەدى. سۇراقتارى: نە ىستەيدى؟ نە قىلدى؟ ءقايتتى؟
تۇلعاسىنا قاراي: نەگىزگى ەتىستىك، تۋىندى ەتىستىك
نەگىزگى ەتىستىك - ءسوزدىڭ ءتۇبىرى ەتىستىك بولادى. مىسالى: كەل، ءجۇر
تۋىندى ەتىستىك - ءتۇبىر ەتىستىككە جۇرناق جالعانۋ ارقىلى. مىسالى: جۋ - ىن،
قۇرامىنا قاراي: دارا ەتىستىك جانە كۇردەلى ەتىستىك.
دارا - ءبىر عانا تۇبىردەن تۇرادى. مىسالى: باستا، اياقتا
كۇردەلى - كەمىندە ەكى ءسوزدىڭ تىركەسۋ ارقىلى جاسالادى. مىسالى: كەلىپ وتىر، جازىپ تۇر
مىندەتى:
كارتوچكاداعى ەرەجەنى وقىپ، ءتۇسىنىپ. جاۋابىن ءبىر بىرىنە ءتۇسىندىرىپ، فليپچارتتا كورسەتىپ، قورعاۋ.
كريتەريي: ەرەجە تولىق، دۇرىس ايتۋ
تۇسىنىكتى، جيناقى بولۋ كەرەك
اۋىزشا ايتىلۋ
مىسالدار كەلتىرۋ
باعالاۋ: باعالاۋ قاعازىنا توپتىڭ مۇشەلەرى ءبىر بىرىنە باعا قويادى.
- بالالار ءقازىر «سۆەتوفور» ارقىلى تۇسىنىكتەرىن كورسەتە الاسىڭدار.
جاسىل سۆەتوفور - ەرەجە تۇسىنىكتى.
سارى سۆەتوفور - تۇسىنىكتى، ءبىراق ءمۇعالىمنىڭ كومەگى كەرەك.
قىزىل سۆەتوفور – ەرەجە تۇسىنىكسىز
(جاسىل، قىزىل كورسەتسە الساڭىزدار كەلەسى ساباقتا كوررەكسيا ساباعى وتكىزەمىز)
VI. وي تولعانىس
رەفلەكسيا.
- بالالار بەس جولدى ولەڭ نە دەيدى؟
- ول قانداي ولەڭ، وندا نە بار؟
- ءار توپقا ءبىر ءسوز بەرەمىن، وسى سوزگە سەندەر بەس جولدى ولەن قۇرايسىڭدار.
- كىم تەز، ادەمى ولەڭ جاسايدى.
- ساباقتا نە ىستەدىك؟
- ماقساتى ورىندالدىق پا؟
- قيىن جۇمىس بولدى ما؟
- نە ۇنادى؟
- اندرەيمەن جۇمىس ىستەگەندە ۇنادى ما؟
VII. ءۇي جۇمىسى: ءسوز جاتتاۋ، «3»- ەرەجە، «5»- مىسال جازۋ،
باعالاۋ پاراقتارى بويىنشا وقۋشىلارعا ورتاق باعا قويۋ.
ساباقتىڭ مىندەتتەرى:
1. وقۋشىلارعا تۋعان ولكە، ونىڭ بايلىعى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ. ەتىستىكتىڭ تۇرلەرى تاني ءبىلۋ، دۇرىس انىقتاۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
2. سويلەۋ، سۇراق قۇرۋ، اڭگىمە قۇراۋ داعدىلارىن دامىتۋ. ساباقتا بەلسەندىلىككە، جاۋاپكەرشىلىككە باۋلۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ تۋعان جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرىپ، پاتريوتتىق سەزىمگە باۋلۋ، ايالاۋعا ۇيرەتۋ.
ساباقتا قولدانىلاتىن ءادىس - تاسىلدەر:، ءتۇسىندىرۋ، اڭگىمەلەسۋ، ديالوگ، سينكۆەين
جۇمىس فورمالارى: توپتىق، ۇجىم، جۇمىس،
تەحنيكالىق قۇرالدار: ينتەربەلسەندى تاقتا، فليپچارت، ەرەجەمەن كارتوچكا، سۋرەتتەر.
قولدانىلعان مودۋلدەر: اكت؛ سىني تۇرعىدان ويلاۋعا ۇيرەتۋ؛ وقىتۋ ءۇشىن باعالاۋ جانە وقۋدى باعالاۋ، وقىتۋ مەن وقۋداعى جاڭا تاسىلدەر، دارىندى جانە تالانتتى بالالاردى وقىتۋ، وقۋشىلاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە سايكەس وقىتۋ جانە وقۋ، وقىتۋدى باسقارۋ جانە كوشباسىلىق
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا
كۇتىلەتىن ناتيجە:
- تۋعان جەر تۋرالى ءوز ويلارىن جەتكىزەدى
- ەتىستىكتىڭ تۇرلەرىن انىقتايدى، اجىراتۋىن بىلەدى.
- توپتا، جۇمىس ىستەۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرا الادى.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ؛
- بالالار، بۇگىن ساباعىمىزعا قوناقتار كەلىپ وتىر، ولارمەن امانداسايىق..
ترەنينگ.
ورتاعا شىعايىق. ءبىر بىرىنە جاقسى تىلەك ايتايىق
وقۋشىلار اراسىندا ديالوگ «قىس تۋرالى».
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ:
- ۇيگە نە بەرىلدى؟ - ارناي تاپسىرما كىم ورىندادى؟
III. موتيۆاسيالىق كەزەڭ
- بالالار وتكەن ساباقتا قانداي تاقىرىپپەن تانىستىق؟
- ءبىزدىڭ تۋىپ - وسكەن جەرىمىز – قازاقستان.
- قازاقستان قاي قۇرلىعىندا ورنالاسقان؟
- جەر كولەمى نەشە شارشى كيلومەتر؟
- ونىڭ قانشا پايىزى وزەن، كول، تەڭىز؟
- - ءبىز قايدا تۇرامىز؟
IV. جاڭا تاقىرىپ.
- ال بۇگىن ساباقتا قاراعاندى وبلىسى تۋرالى سويلەسەيىك.
ساباقتىڭ تاقىرىبىڭ، ماقساتىن، كۇتىلەتىن ناتيجەسىن انىقتايمىز.
- بالالار، بۇگىن ءبىز ساباقتا «تۋعان جەرىمنىڭ تابيعاتى» ماتىنىمەن جۇمىس ىستەيمىز، ءبىزدىڭ ولكەنىڭ تابيعاتى تۋرالى اڭگىمەلەسىمىز، جاڭا سوزدەرمەن جۇمىس ىستەيمىز، ەتىستىكتىڭ تۇرلەرى ەرەجەسىمەن تانىسامىز.
ماقساتى:
نە ءبىلۋىمىز كەرەك؟
نە ۇيرەنۋىمىز كەرەك؟
بۇگىن ساباقتا «تۋعان جەرىمنىڭ تابيعاتى» تۋرالى ايتىپ ۇيرەنەمىز. ەتىستىكتىڭ تۇرلەرىن اجىرا الۋ
.
كريتەريي: «تۋعان جەرىمنىڭ تابيعاتى» ءماتىنى تۋرالى ايتا الامىن.
ەتىستىكتىڭ تۇرلەرى ەرەجەسىن ايتا الامىن
ەتىستىكتىڭ تۇرلەرىن اجىراتا الامىن.
جاڭا ساباقتىڭ بارىسى.
IV. سوزدىك جۇمىس.
اينالا - كرۋگوم
جازىقتار - راۆنينى
ءبىراز بولىگىن - بولشۋيۋ چاست
كوكتەرەك - وسينا
بۇلان - لوس
مەكەندەيدى - وبيتاەت
استىق - پشەنيسا
بالىققا باي - بوگات رىبوي
ماقتانىش - گوردوست
كوركەيتۋگە كومەكتەسەمىن - ۋكراشات ي وحرانيات
سول سەبەپتى - پو ەتوي پريچينە
قىمبات - دوروگوي
سۇيەمىن - ليۋبليۋ
1. دۇرىس ايتۋعا داعدىلاندىرۋ:
- ءمۇعالىم سوزدەردى مانەرلەپ وقيدى؛
- وقۋشىلار مۇعالىمنەن كەيىن سوزدەردى داۋىستاپ وقيدى؛
2. وسى سوزدەرگە ديفينيروۆانيە جاساپ، ماعىنالارىن ءتۇسىندىرۋ.
- سوزدەردى جەست بويىنشا كورسەتۋ
- سوزدەردى جاۋىپ، جەست بويىنشا ەسكە ءتۇسىرۋ،
3. جاڭا سوزدەردەن ءسوز تىركەستەرىن قۇراۋ.
V. وقۋلىقپەن جۇمىس.
1) ءماتىندى وقىپ، اۋدارۋ. دارىندى وقۋشى ءماتىن بويىنشا سۇراقتار قۇرايدى.
تۋعان جەرىمنىڭ تابيعاتى
مەنىڭ تۋعان جەرىم قانداي اسەم! قانداي تاماشا! اينالا قالىن ورمان، جاسىل جازىقتار. ءبىراز بولىگىن ورماندار الىپ جاتىر: بۇل قاراعاي، اق قايىڭدار، كوكتەرەكتەر. ورماندارىندا بۇلان، قويان، تۇلكىلەر مەكەندەيدى. اۋىلدىڭ اينالاسىندا بالىققا باي كولدەر ورنالاسقان. بۇل گلۋبوكوە، دومكينو، كۋرەينوە. ءبىزدىڭ جەرىمىز استىعى مول ولكە.
اۋا رايى جازى - ىستىق، قىسى - سۋىق، اياز. جازدا جاڭبىر ءجيى جاۋسا، قىستا كوپ قار جاۋادى.
مەن ءوز تۋعان جەرىمدى ماقتانىش ەتەمىن.
سول سەبەپتى مەن تۋعان جەردىڭ تابيعاتىن كوركەيتۋگە كومەكتەسەمىن.
دارىندى وقۋشى سۇراقتار وقىپ وقۋشىلار جاۋاپ بەرەدى.
تدو ءماتىننىڭ مانەرلەپ وقۋىن دايىندالىپ وتىرادى.
2 تاپسىرما. ديالوگ قۇرىپ، قورعاۋ. تابليساداعى سۇراقتار بويىنشا. تولتىرىلعان كەستەلەرىن توپپەن تالداۋ، پرەزەنتاسيا جاساۋ (ءبىرىن - ءبىرى باعالايدى) (2+3 مين)
1 - توپ. كريتەريي: 1. ارتيستىك...
سۇراقتار جاۋاپتارى ەتىستىكتەر
تۋعان جەرىمنىڭ تابيعاتى قانداي؟......
ورماندارىندا نە بار؟......
نالوبيندا قانداي كولدەر بار؟......
2 - توپ.
سۇراقتار جاۋاپتارى ەتىستىكتەر
نالوبيندا قانداي اعاشتار وسەدى؟......
ورماندارىندا نە مەكەندەيدى؟......
جازدا نە جاۋادى؟......
3 - توپ.
سۇراقتار جاۋاپتارى ەتىستىكتەر
اۋا رايى قانداي بولادى؟......
ورماندارىندا نە مەكەندەيدى؟......
قىستا نە جاۋادى؟......
3 تاپسىرما: ەرەجەمەن جۇمىس
وقۋشىلارىنا ەرەجەمەن كارتوچكا بەرىلەدى پرەزەنتاسيا جاساۋ.
ەتىستىك - زاتتىڭ ءىس ارەكەتىن، قيمىلىن بىلدىرەدى. سۇراقتارى: نە ىستەيدى؟ نە قىلدى؟ ءقايتتى؟
تۇلعاسىنا قاراي: نەگىزگى ەتىستىك، تۋىندى ەتىستىك
نەگىزگى ەتىستىك - ءسوزدىڭ ءتۇبىرى ەتىستىك بولادى. مىسالى: كەل، ءجۇر
تۋىندى ەتىستىك - ءتۇبىر ەتىستىككە جۇرناق جالعانۋ ارقىلى. مىسالى: جۋ - ىن،
قۇرامىنا قاراي: دارا ەتىستىك جانە كۇردەلى ەتىستىك.
دارا - ءبىر عانا تۇبىردەن تۇرادى. مىسالى: باستا، اياقتا
كۇردەلى - كەمىندە ەكى ءسوزدىڭ تىركەسۋ ارقىلى جاسالادى. مىسالى: كەلىپ وتىر، جازىپ تۇر
مىندەتى:
كارتوچكاداعى ەرەجەنى وقىپ، ءتۇسىنىپ. جاۋابىن ءبىر بىرىنە ءتۇسىندىرىپ، فليپچارتتا كورسەتىپ، قورعاۋ.
كريتەريي: ەرەجە تولىق، دۇرىس ايتۋ
تۇسىنىكتى، جيناقى بولۋ كەرەك
اۋىزشا ايتىلۋ
مىسالدار كەلتىرۋ
باعالاۋ: باعالاۋ قاعازىنا توپتىڭ مۇشەلەرى ءبىر بىرىنە باعا قويادى.
- بالالار ءقازىر «سۆەتوفور» ارقىلى تۇسىنىكتەرىن كورسەتە الاسىڭدار.
جاسىل سۆەتوفور - ەرەجە تۇسىنىكتى.
سارى سۆەتوفور - تۇسىنىكتى، ءبىراق ءمۇعالىمنىڭ كومەگى كەرەك.
قىزىل سۆەتوفور – ەرەجە تۇسىنىكسىز
(جاسىل، قىزىل كورسەتسە الساڭىزدار كەلەسى ساباقتا كوررەكسيا ساباعى وتكىزەمىز)
VI. وي تولعانىس
رەفلەكسيا.
- بالالار بەس جولدى ولەڭ نە دەيدى؟
- ول قانداي ولەڭ، وندا نە بار؟
- ءار توپقا ءبىر ءسوز بەرەمىن، وسى سوزگە سەندەر بەس جولدى ولەن قۇرايسىڭدار.
- كىم تەز، ادەمى ولەڭ جاسايدى.
- ساباقتا نە ىستەدىك؟
- ماقساتى ورىندالدىق پا؟
- قيىن جۇمىس بولدى ما؟
- نە ۇنادى؟
- اندرەيمەن جۇمىس ىستەگەندە ۇنادى ما؟
VII. ءۇي جۇمىسى: ءسوز جاتتاۋ، «3»- ەرەجە، «5»- مىسال جازۋ،
باعالاۋ پاراقتارى بويىنشا وقۋشىلارعا ورتاق باعا قويۋ.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ ماقساتى: ا) بىلىمدىلىك: ناتۋرال كورسەتكىشتى دارەجە ۇعىمىن كەڭەيتۋ. دارەجەلەۋ امالىنا كەرى امال ءتۇبىر تابۋ ەكەنىن كورسەتۋ. دارەجەلەۋ امالىنىڭ قولدانىسىن كورسەتۋ.
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سۋتەك - حيميالىق ەلەمەنت جانە جاي زات. سۋتەكتىڭ يزوتوپتارى
