ۇلى ەلدىڭ ۇلانىمىز
تاقىرىبى: ۇلى ەلدىڭ ۇلانىمىز (وقىرماندار كونفەرەنسياسى)
ماقساتى:وقۋشىلارعا ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق مەرەكەسى-تاۋەلسىزدىك حالقىمىزدىڭ سان عاسىرلار بويى ازاتتىق جولىنداعى كۇرەسىنىڭ، سول جولداعى كورگەن ازاپتارى مەن قيىندىقتارىنىڭ جادىمىزدا جاڭعىرىپ، وسى جىلداردا جەتكەن جەتىستىكتىڭ ايشىقتى بوپ كورىنەتىن مەيرامى ەكەندىگىن ۇعىندىرۋ.
كۇي: «كوڭىل تولقىنى»
-تىلدەسىپ كوكپەن تاۋلارىڭ،
جايقالدى جاسىل ورمانىڭ،
الاتاۋ، قاراتاۋلارىم،
ەلدىكتى بىزگە مۇرا ەتىپ،
ەرلىكتىڭ كۇيىن تولعادىڭ.
-سالتاناتپەنەن ءسان قۇرعان،
ەلىم بار بۇگىن جاڭعىرعان.
باقىتىم-اتامەكەنىم،
تۇلپارلار تۇياق شالدىرىپ،
سۇڭقارلار قانات تالدىرعان.
-بەرەكەلى ەلمىن، قۇتتى ەلمىن.
اتتى ازات تاڭىم-كۇتكەن كۇن.
قازاقستانىم مەكەنى-
ىنتىماق پەنەن دوستىقتىڭ،
كەڭدىك پەن كەمەلدىكتەردىڭ.
-دالامدى بابام مۇرا ەتكەن،
جايقالتار سونى تۇلەك مەن.
قالالار جايىپ قاناتىن،
اۋىلىمدى اراي نۇر وپكەن.
قازاقستانىمدى قاسيەتتى
سۇيەمىن الاۋ جۇرەكپەن!
-ارمىسىزدار ءقادىرلى قوناقتار، اياۋلى ۇستازدار،وقۋشىلار!
تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىنىڭ 20جىلدىعىنا ارنالعان «ۇلى ەلدىڭ ۇلانىمىز» تاقىرىبىنداعى وقىرماندار كونفەرەنسياسىنا حوش كەلدىڭىزدەر! بۇگىنگى كۇنى وقۋشىلار ەجەلدەن ەركىندىك اڭساعان ەر قازاقتىڭ ەڭ اسىل مۇراتى ەڭسەلى ەل بولۋ جولىنداعى كۇرەستەرى، باعا جەتپەس ۇعىم تاۋەلسىزدىكتىڭ جەتىستىكتەرى تۋرالى ءوز ويلارىن ورتاعا سالادى.
ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق مەرەكەسى-تاۋەلسىزدىك حالقىمىزدىڭ سان عاسىرلار بويى ازاتتىق جولىنداعى كۇرەسىنىڭ، سول جولداعى كورگەن ازاپتارى مەن قيىندىقتارىنىڭ جادىمىزدا جاڭعىرىپ، وسى جىلداردا جەتكەن جەتىستىكتىڭ ايشىقتى بوپ كورىنەتىن مەيرامى.تاۋەلسىزدىك مەرەكەسى ءاربىر قازاقستاندىقتاردىڭ جۇرەگىنە جاقىن كەلەدى جانە تاۋەلسىزدىك ەلىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعىنا باستاۋ بولعان بۇل مەرەكەلى كۇن ەلىمىزدىڭ بۇگىنگى وركەندەۋى مەن بولاشاعىنىڭ نىق ەكەندىگىنە سەنىم ۇيالاتادى.
تاريحتا تاۋەسىزدىككە جول اشقان جەلتوقسان وقيعاسى، ەلىمىزدىڭ ەگەمەندىگى ءۇشىن الاڭعا شىعىپ نارازىلىق بىلدىرگەندەردىڭ ەرلىگى، تاۋەلسىزدىككە قوسقان ۇلەستەرى تۋرالى وقۋشىلاردىڭ ويىن تىڭداپ كورەيىك
جەلتوقسان وقيعاسى تۋرالى 9-سىنىپ وقۋشىلارى وتەبولاتوۆا ايگۇل مەن مۋساعالييەۆا ايجان وزدەرىنىڭ دايىنداعان جۇمىستارى تۋرالى ايتادى.
تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسىندا تاريحىمىزدى تۇگەندەپ، ءتىلىمىزدى، ءدىنىمىزدى قايتا ورالتتىق جانە مەملەكەتىمىزدىڭ ۇلتتىق رامىزدەرى قابىلداندى.
رامىزىم-ەلدىگىمنىڭ بەلگىسى،
ءبىلۋ كەرەك بالا-داعى ەڭ كىشى.
رامىزدەرىم-تۋ، ەلتاڭبا، گيمندى،
رامىزدەردى جاتقا بىلگەن ءجون كىسى.
(مەملەكەتتىك رامىزدەر تۋرالى 5ا-سىنىپ وقۋشىلارى نۇرسەيىت نۇرسۇلتان، كەنبايەۆا ايزادا، 11ا-سىنىپ وقۋشىسى زاكونوۆا ايگەرىم ايتادى).
ەلىمىز ەگەمەندىك العالى جىلدان-جىلعا كوركەيۋدە، سونىڭ ءبىر دالەلى رەتىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى-استانا XX عاسىردىڭ ەڭ جاس استاناسى رەتىندە تاريحقا ەندى. استانا قالاسى تۋرالى 5ا-سىنىپ وقۋشىسى وتەعالييەۆا ىڭكاردىڭ ويىن تىڭدايىق.
تاۋەلسىزدىك – ەڭ باستى قۇندىلىعىمىز. بۇل كۇنگە سان عاسىرلار بويى ارمانداپ جەتتىك. تاۋەلسىزدىكتىڭ 20جىلدىعى تاريحتا ءوز ەرەكشەلىكتەرىمەن قالادى. تاۋەلسىزدىك تۋرالى 8-سىنىپ وقۋشىسى زەينوللا گۇلناز ءوز ويىن ورتاعا سالادى.
ن.نازاربايەۆ-الەمنىڭ اسا ءىرى مەملەكەت باسشىلارى مويىنداعان قازاق مەملەكەتىنىڭ ەڭ العاشقى باسشىسى، دۇنيە جۇزىنە ايگىلى ساياساتكەرلەردىڭ ءبىرى. ول ەل باسقارۋ ىسىندە حالقىمىزدىڭ عاسىرلار بويى جيناعان باي تاجىريبەسى مەن الەمدىك تاجىريبەنى تال بويىنا توعىستىرعان الىمدى دا العىر باسشى.
مىنە، ءقادىرلى قوناقتار، ارداقتى ۇستازدار! تاۋەلسىزدىكتىڭ ءار تاڭى، ءار كۇنى، ءار ايى تاريحي ءمان ماڭىزى ايرىقشا، جاۋاپتى شەشىمدەرگە تولا، قازاق ەلىنىڭ جاڭاشا تاريحىن جازا باستادى.
ەلىمىزدىڭ وتكەنىن ورەمىز جەتكەنشە جەتكىزۋگە تىرىستىق. الايدا وزگەرمەس ءبىر اقيقات بار. ول-قازاق جەرى، قازاق ەلى ءبارىمىز ءۇشىن دە قاسيەتتى مەكەن، قاستەرلى توپىراق. ءاربىر ازامات ونىڭ تاريحىن، ادەبيەتى مەن مادەنيەتىن، ەڭ باستىسى-ادامىن قادىرلەپ، وتكەنىن سىيلاي، بۇگىنگىسىن سەزىنە، كەلەشەگىن قورعاي بىلگەنى ابزال.
كەلەشەك قانداي بولادى؟ ول مىنا ءسىز بەن بىزگە بايلانىستى، دەگەنمەن وشىرىلمەس وتكەننىڭ ىشىندە ورنى تولماس ەل تاۋەلسىزدىگى مەن بىرلىگىنىڭ ماڭىزى ەرەكشە.
بىرلىگىمىز بەكەم بولسىن!
كۇي:«بالاۋسا»
كوتەرىپ بيىك مىنبەگە،
كەۋدەمە سازدى ءۇن بەرگەن.
كوگىمە نۇرلى كۇن بەرگەن،
اينالدىم التىن ەلىمنەن!
جۇزىمە اسەم ءار بەرگەن،
جانىما قۋات ءنار بەرگەن،
جەرىمە جاڭا ءتۇر بەرگەن،
ءتۇر بەرىپ جۇپار گۇل بەرگەن،
اينالدىم ازات ەلىمنەن!
دومبىرا بەرىپ قولىما،
ءجون سىلتەپ ءتۇزۋ جولىما،
ادىلدىك، اردى قورعاعان،
اينالدىم تۋعان جەرىمنەن
-تاڭىردەن تىنىشتىق سۇراعان، ومىردەن ىرىس-قۇت سۇراعان بابامنىڭ ارمانى سەنسىڭ، تاۋەلسىز وتانىم!
- كۇيشى دومبىراسىنىڭ كۇمبىرى، اقىن جۇرەگىنىڭ شىن جىرى-سەنسىڭ، قازاقستان!
-كەلەشەككە سەنىمىم، ۇرپاعىڭنىڭ ارمانى سەنسىڭ- قازاقستان
«تاۋەلسىزدىكتىڭ 20جىلدىق تويى-توي تويلاۋ ءۇشىن ەمەس، تاۋەلسىزدىكتەن تاعىلىم الۋ ءۇشىن كەرەك» دەپ ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆ ايتقانداي، بۇگىنگى ۇيىمداستىرعان «ۇلى ەلدىڭ ۇلانىمىز» تاقىرىبىنداعى وقىرماندار كونفەرەنسياسى -تاۋەلسىزدىك تويىنا قوسقان ءوز ۇلەسىمىز.
- ءقادىرلى قوناقتار، بەرەكەلى بىرلىگىمىزدىڭ مەرەيى ۇستەم بولسىن!
ەلىمىزدىڭ ەگەمەندىگى جاساي بەرسىن!
ماقساتى:وقۋشىلارعا ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق مەرەكەسى-تاۋەلسىزدىك حالقىمىزدىڭ سان عاسىرلار بويى ازاتتىق جولىنداعى كۇرەسىنىڭ، سول جولداعى كورگەن ازاپتارى مەن قيىندىقتارىنىڭ جادىمىزدا جاڭعىرىپ، وسى جىلداردا جەتكەن جەتىستىكتىڭ ايشىقتى بوپ كورىنەتىن مەيرامى ەكەندىگىن ۇعىندىرۋ.
كۇي: «كوڭىل تولقىنى»
-تىلدەسىپ كوكپەن تاۋلارىڭ،
جايقالدى جاسىل ورمانىڭ،
الاتاۋ، قاراتاۋلارىم،
ەلدىكتى بىزگە مۇرا ەتىپ،
ەرلىكتىڭ كۇيىن تولعادىڭ.
-سالتاناتپەنەن ءسان قۇرعان،
ەلىم بار بۇگىن جاڭعىرعان.
باقىتىم-اتامەكەنىم،
تۇلپارلار تۇياق شالدىرىپ،
سۇڭقارلار قانات تالدىرعان.
-بەرەكەلى ەلمىن، قۇتتى ەلمىن.
اتتى ازات تاڭىم-كۇتكەن كۇن.
قازاقستانىم مەكەنى-
ىنتىماق پەنەن دوستىقتىڭ،
كەڭدىك پەن كەمەلدىكتەردىڭ.
-دالامدى بابام مۇرا ەتكەن،
جايقالتار سونى تۇلەك مەن.
قالالار جايىپ قاناتىن،
اۋىلىمدى اراي نۇر وپكەن.
قازاقستانىمدى قاسيەتتى
سۇيەمىن الاۋ جۇرەكپەن!
-ارمىسىزدار ءقادىرلى قوناقتار، اياۋلى ۇستازدار،وقۋشىلار!
تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىنىڭ 20جىلدىعىنا ارنالعان «ۇلى ەلدىڭ ۇلانىمىز» تاقىرىبىنداعى وقىرماندار كونفەرەنسياسىنا حوش كەلدىڭىزدەر! بۇگىنگى كۇنى وقۋشىلار ەجەلدەن ەركىندىك اڭساعان ەر قازاقتىڭ ەڭ اسىل مۇراتى ەڭسەلى ەل بولۋ جولىنداعى كۇرەستەرى، باعا جەتپەس ۇعىم تاۋەلسىزدىكتىڭ جەتىستىكتەرى تۋرالى ءوز ويلارىن ورتاعا سالادى.
ەلىمىزدىڭ ۇلتتىق مەرەكەسى-تاۋەلسىزدىك حالقىمىزدىڭ سان عاسىرلار بويى ازاتتىق جولىنداعى كۇرەسىنىڭ، سول جولداعى كورگەن ازاپتارى مەن قيىندىقتارىنىڭ جادىمىزدا جاڭعىرىپ، وسى جىلداردا جەتكەن جەتىستىكتىڭ ايشىقتى بوپ كورىنەتىن مەيرامى.تاۋەلسىزدىك مەرەكەسى ءاربىر قازاقستاندىقتاردىڭ جۇرەگىنە جاقىن كەلەدى جانە تاۋەلسىزدىك ەلىمىزدىڭ جارقىن بولاشاعىنا باستاۋ بولعان بۇل مەرەكەلى كۇن ەلىمىزدىڭ بۇگىنگى وركەندەۋى مەن بولاشاعىنىڭ نىق ەكەندىگىنە سەنىم ۇيالاتادى.
تاريحتا تاۋەسىزدىككە جول اشقان جەلتوقسان وقيعاسى، ەلىمىزدىڭ ەگەمەندىگى ءۇشىن الاڭعا شىعىپ نارازىلىق بىلدىرگەندەردىڭ ەرلىگى، تاۋەلسىزدىككە قوسقان ۇلەستەرى تۋرالى وقۋشىلاردىڭ ويىن تىڭداپ كورەيىك
جەلتوقسان وقيعاسى تۋرالى 9-سىنىپ وقۋشىلارى وتەبولاتوۆا ايگۇل مەن مۋساعالييەۆا ايجان وزدەرىنىڭ دايىنداعان جۇمىستارى تۋرالى ايتادى.
تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسىندا تاريحىمىزدى تۇگەندەپ، ءتىلىمىزدى، ءدىنىمىزدى قايتا ورالتتىق جانە مەملەكەتىمىزدىڭ ۇلتتىق رامىزدەرى قابىلداندى.
رامىزىم-ەلدىگىمنىڭ بەلگىسى،
ءبىلۋ كەرەك بالا-داعى ەڭ كىشى.
رامىزدەرىم-تۋ، ەلتاڭبا، گيمندى،
رامىزدەردى جاتقا بىلگەن ءجون كىسى.
(مەملەكەتتىك رامىزدەر تۋرالى 5ا-سىنىپ وقۋشىلارى نۇرسەيىت نۇرسۇلتان، كەنبايەۆا ايزادا، 11ا-سىنىپ وقۋشىسى زاكونوۆا ايگەرىم ايتادى).
ەلىمىز ەگەمەندىك العالى جىلدان-جىلعا كوركەيۋدە، سونىڭ ءبىر دالەلى رەتىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ استاناسى-استانا XX عاسىردىڭ ەڭ جاس استاناسى رەتىندە تاريحقا ەندى. استانا قالاسى تۋرالى 5ا-سىنىپ وقۋشىسى وتەعالييەۆا ىڭكاردىڭ ويىن تىڭدايىق.
تاۋەلسىزدىك – ەڭ باستى قۇندىلىعىمىز. بۇل كۇنگە سان عاسىرلار بويى ارمانداپ جەتتىك. تاۋەلسىزدىكتىڭ 20جىلدىعى تاريحتا ءوز ەرەكشەلىكتەرىمەن قالادى. تاۋەلسىزدىك تۋرالى 8-سىنىپ وقۋشىسى زەينوللا گۇلناز ءوز ويىن ورتاعا سالادى.
ن.نازاربايەۆ-الەمنىڭ اسا ءىرى مەملەكەت باسشىلارى مويىنداعان قازاق مەملەكەتىنىڭ ەڭ العاشقى باسشىسى، دۇنيە جۇزىنە ايگىلى ساياساتكەرلەردىڭ ءبىرى. ول ەل باسقارۋ ىسىندە حالقىمىزدىڭ عاسىرلار بويى جيناعان باي تاجىريبەسى مەن الەمدىك تاجىريبەنى تال بويىنا توعىستىرعان الىمدى دا العىر باسشى.
مىنە، ءقادىرلى قوناقتار، ارداقتى ۇستازدار! تاۋەلسىزدىكتىڭ ءار تاڭى، ءار كۇنى، ءار ايى تاريحي ءمان ماڭىزى ايرىقشا، جاۋاپتى شەشىمدەرگە تولا، قازاق ەلىنىڭ جاڭاشا تاريحىن جازا باستادى.
ەلىمىزدىڭ وتكەنىن ورەمىز جەتكەنشە جەتكىزۋگە تىرىستىق. الايدا وزگەرمەس ءبىر اقيقات بار. ول-قازاق جەرى، قازاق ەلى ءبارىمىز ءۇشىن دە قاسيەتتى مەكەن، قاستەرلى توپىراق. ءاربىر ازامات ونىڭ تاريحىن، ادەبيەتى مەن مادەنيەتىن، ەڭ باستىسى-ادامىن قادىرلەپ، وتكەنىن سىيلاي، بۇگىنگىسىن سەزىنە، كەلەشەگىن قورعاي بىلگەنى ابزال.
كەلەشەك قانداي بولادى؟ ول مىنا ءسىز بەن بىزگە بايلانىستى، دەگەنمەن وشىرىلمەس وتكەننىڭ ىشىندە ورنى تولماس ەل تاۋەلسىزدىگى مەن بىرلىگىنىڭ ماڭىزى ەرەكشە.
بىرلىگىمىز بەكەم بولسىن!
كۇي:«بالاۋسا»
كوتەرىپ بيىك مىنبەگە،
كەۋدەمە سازدى ءۇن بەرگەن.
كوگىمە نۇرلى كۇن بەرگەن،
اينالدىم التىن ەلىمنەن!
جۇزىمە اسەم ءار بەرگەن،
جانىما قۋات ءنار بەرگەن،
جەرىمە جاڭا ءتۇر بەرگەن،
ءتۇر بەرىپ جۇپار گۇل بەرگەن،
اينالدىم ازات ەلىمنەن!
دومبىرا بەرىپ قولىما،
ءجون سىلتەپ ءتۇزۋ جولىما،
ادىلدىك، اردى قورعاعان،
اينالدىم تۋعان جەرىمنەن
-تاڭىردەن تىنىشتىق سۇراعان، ومىردەن ىرىس-قۇت سۇراعان بابامنىڭ ارمانى سەنسىڭ، تاۋەلسىز وتانىم!
- كۇيشى دومبىراسىنىڭ كۇمبىرى، اقىن جۇرەگىنىڭ شىن جىرى-سەنسىڭ، قازاقستان!
-كەلەشەككە سەنىمىم، ۇرپاعىڭنىڭ ارمانى سەنسىڭ- قازاقستان
«تاۋەلسىزدىكتىڭ 20جىلدىق تويى-توي تويلاۋ ءۇشىن ەمەس، تاۋەلسىزدىكتەن تاعىلىم الۋ ءۇشىن كەرەك» دەپ ەلباسى ن. ءا. نازاربايەۆ ايتقانداي، بۇگىنگى ۇيىمداستىرعان «ۇلى ەلدىڭ ۇلانىمىز» تاقىرىبىنداعى وقىرماندار كونفەرەنسياسى -تاۋەلسىزدىك تويىنا قوسقان ءوز ۇلەسىمىز.
- ءقادىرلى قوناقتار، بەرەكەلى بىرلىگىمىزدىڭ مەرەيى ۇستەم بولسىن!
ەلىمىزدىڭ ەگەمەندىگى جاساي بەرسىن!
You Might Also Like
-
ءى.جوسپارلاۋ قۇرىلىمى (جىلدىق جوسپار بولىمدەرى)
