ۇلتتىق تاعامدار. ءسوز تىركەستەرى
6 سىنىپ
ساباق تاقىرىبى: ۇلتتىق تاعامدار. ءسوز تىركەستەرى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: «قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارى» تاقىرىبى بويىنشا العان بىلىمدەرىن تەكسەرۋ، وقۋشىلاردىڭ ءتىلىن دامىتۋ، تىڭداي ءبىلۋدى جانە ويمەن ءبولىسۋدى ۇيرەتۋ، گرامماتيكانى قايتالاۋ.
2. دامىتۋشىلىق: قيسىندى ويلاۋ قابىلەتتەرىن، قازاق حالقىنىڭ سالت - داستۇرلەرى ارقىلى قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋدىڭ تۇراقتى قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارى تۋرالى، ولاردىڭ پايداسى تۋرالى ايتىپ، ۇيرەتۋ، مادەنيەتتىلىككە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ەمەس ساباق. وقىتا ۇيرەتۋ ويىنى.
ساباقتىڭ ءتيپى: قايتالاۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ءادىسى: مودۋلدىك تەحنولوگيا.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى:
1. ينتەراكتيۆتى تاقتا.
2. «شاشۋ» كامپيتى.
3. ورتاق باعالاۋ پاراعى.
4. فيشكالار
5. كونكۋرس تاپسىرمالارى.
ۇجىمداستىرۋ فورماسى: توپتىق جۇمىس.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى:- سالەمدەسۋ، (سالەمەتسىڭدەر مە؟ وتىرىڭدار.
ءىى. – ءبىزدىڭ ءار وتكەن ساباعىمىز قۋانىش. ال قۋانىشتا حالقىمىز نە ىستەگەن؟... شاشۋ شاشقان.
- شاشۋ دەگەنىمىز نە؟.... ول تىلەك، بەرەكە. ءبىز دە بەرەكە تىلەپ، شاشۋ شاشايىق. (شاشۋ شاشىلادى).
كامپيتتى جاي عانا جەمەي، مەنىڭ سۇراقتارىما جاۋاپ بەرىڭدەر.
- بۇگىن كىم كەزەكشى؟-...
- سىنىپتا كىم جوق؟...
- بۇگىن نەشەسى؟
- اپتانىڭ قاي كۇنى؟
ساباقتىڭ تاقىرىبى جانە ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
ءىىى. وقۋشىلار (سۋسىندار، تاعامدار) بولىپ وتىرادى.
- ويىننىڭ ماقساتىمەن، شارتىمەن تانىستىرۋ.
ەندەشە بۇگىنگى «باقىتتى ءسات» ويىنىمىزدى باستايىق.
I گەيم «بوي سەرگىتۋ»
كوماندانىڭ ءار مۇشەسىنە كارتوچكا بەرىلىپ، دايىندىققا 1مينۋت ۋاقىت بولىنەدى. 1مينۋت ۋاقىتتان كەيىن ءارقايسىسى جاۋاپ بەرىپ، سايكەس فيشكا الادى.
سۋسىندار كومانداسى
1. قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارىن اتا؟ (شۇجىق، بەسبارماق، قازى، قارتا ت. ت)
2. شۇجىق نەنىڭ ەتىنەن جاسالادى؟ (قوي، سيىر، تۇيە، جىلقى ەتىنەن)
3. سەنىڭ سۇيىكتى تاماعىڭ نە؟ (...)
4. قازاقتىڭ باستى ۇلتتىق تاعامى نە؟ (ەت)
5. قىمىز نەنىڭ ءسۇتى؟ (بيەنىڭ ءسۇتى)
6. ءسۇت تاعامدارىن اتا؟ (شۇبات، ايران، قىمىز)
تاعامدار كومانداسى
1. ايران نەنىڭ سۇتىنەن جاسالادى؟ (سيىر سۇتىنەن)
2. قازى، قارتا، جايا نەنىڭ ەتى؟ (جىلقى ەتى)
3. بەسبارماققا نەنىڭ ەتىن سالادى؟ (جىلقى، سيىر، قوي، تۇيە ەتىن)
4. جىلقى ەتىنىڭ قانداي ەرەكشەلىگى بار؟ (جىلقىنىڭ ەتى قاتپايدى، مايى توڭازىمايدى)
5. قۇرت نەدەن جاسالادى؟ (سۇتتەن)
6. سەنىڭ سۇيىكتى تاعامىڭ نە؟ (...)
II گەيم «شاشىلعان باۋىرساقتار»
تاپسىرمالار جازىلعان كارتوچكالار: (ولار شاريكتارعا جاپسىرىلعان، شاريكتار ءبىر تاباقتا)
ماتىنەن (1 - تاپسىرما) تومەندەگى سىزبا بويىنشا ءسوز تىركەستەرىن تەرىپ جازىندار، ولاردى اۋدارىندار.
زات ەسىم+ەتىستىك
سان ەسىم+زات ەسىم
سان ەسىم+سان ەسىم
1. مىنا سويلەمدى اۋدار:
يز مياسو كونينى گوتوۆيات كازى، كارتا، جال. (جىلقىنىڭ ەتىنەن قازى، قارتا، جال دايىندايدى)
2. بايانداۋىش قانداي سۇراققا جاۋاپ بەرەدى؟(بايانداۋىش كىم؟ نە؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەدى)
3. مىنا سويلەمدى اۋدار:
تۆوروگ، كۋرت، ماسلو مولوچنىە بليۋدا. (ءسۇت تاعامدارى - ىرىمشىك، ءسۇت، قۇرت، ماي.)
4. ماقال - ماتەلدىڭ اۋدارماسىن دۇرىس ايت:
كوگدا ۆ سەمە لاد، ۆسە ۆكۋسنو پودرياد. (تاتۋ ءۇيدىڭ تاماعى ءتاتتى)
5. ماقال - ماتەلدى اياقتا:
ات - ادامنىڭ قاناتى،
(اس - ادامنىڭ قۋاتى)
6. سويلەم مۇشەلەرىن اتا:
(باستاۋىش، بايانداۋىش، تولىقتاۋىش، انىقتاۋىش، پىسىقتاۋىش)
7. باستاۋىش، بايانداۋىش قانداي سويلەم مۇشەلەرى؟ (تۇرلاۋلى)
8. تولىقتاۋىش، انىقتاۋىش، پىسىقتاۋىش قانداي سويلەم مۇشەلەرى؟
(تۇرلاۋسىز)
9. قازاقتىڭ ۇلتتىق داستارقانىندا تاماقتاردىڭ نەگىزگى ءۇش ءتۇرى بار. ولاردى اتا؟ (ەت، ءسۇت، نان تاعامدارى)
10. مىنا سوزدەردى اۋدار:
ەدا، پيششا - (ءدام)
نە پوپروبوۆاۆ - (اۋىز تيمەي)
گوست -(قوناق)
گوستەپرييمستۆو - (قوناقجايلىلىق)
11. قازاق تىلىندە نەشە شاق بار؟ ولاردى اتا: (وتكەن شاق، كەلەر شاق، وسى شاق)
12. مىنا سويلەمدى اۋدار:
ۆ كازاحستانە ەست ساناتوريي گدە لەچات كۋمىسوم. (قازاقستاندا قىمىزبەن ەمدەيتىن ساناتوريي بار).
III گەيم فونەتيكا الەمىندە
مۇندا ءمۇعالىم تاقتاعا ءار كومانداعا ەكى سويلەم جازادى. سويلەمدەردە داۋىستى، داۋىسسىز دىبىستار ءتۇسىرىلىپ جازىلادى
سۋسىندار كومانداسى
1) قازا... تا ۇلت... ىق تا... امدار ال... ان ءتۇرلى.
2) داستار... انداعى د... م، تا... امنان ا... ىز تيمەي كەتۋگە بولمايدى.
تاعامدار كومانداسى
1) تاماق ىشۋگە شاقىر... اندا، تاما... تى ك... پ كۇتت... رۋگە بولمايدى.
2) قازاقتا داستار... اننان، د... منەن ۇلكەن ن... رسە جوق.
IV گەيم «سەن ماعان، مەن ساعان»
ءۇي تاپسىرماسى. ۇيدەن اس تۋرالى 3 ماقال جاتتاپ كەلۋ. سول ماقالداردى ءبىر - بىرىنە ايتىپ، اۋدارماسىن تىڭدايدى، جانە ءبىر - بىرىنە سىيلايدى)
V گەيم « نە ءدامدى؟» وي تولعاۋى
ءىV. ءۇي جۇمىسى: ديالوگ قۇرۋ «قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارى»
قورىتىندى.
رەفلەكسيا:
سونىمەن ساباقتى قورتىندىلايىق:
- ەت تاعامدارىن اتاڭدار؟
- ءسۇت تاعامدارىن اتاڭدار؟
- نان تاعامدارىن اتاڭدار؟
- جىلقى، سيىر، تۇيە نە بەرەدى؟
- شۇجىق نەدەن جاسالادى؟
- ۇلتتىق تاعامداردى اتا؟
باعالاۋ پاراعى بويىنشا توپ جينالعان فيشكالار بويىنشا ءوز توبىن باعالايدى.
ساباق تاقىرىبى: ۇلتتىق تاعامدار. ءسوز تىركەستەرى.
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. بىلىمدىلىك: «قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارى» تاقىرىبى بويىنشا العان بىلىمدەرىن تەكسەرۋ، وقۋشىلاردىڭ ءتىلىن دامىتۋ، تىڭداي ءبىلۋدى جانە ويمەن ءبولىسۋدى ۇيرەتۋ، گرامماتيكانى قايتالاۋ.
2. دامىتۋشىلىق: قيسىندى ويلاۋ قابىلەتتەرىن، قازاق حالقىنىڭ سالت - داستۇرلەرى ارقىلى قازاق ءتىلىن ۇيرەنۋدىڭ تۇراقتى قىزىعۋشىلىعىن دامىتۋ.
3. تاربيەلىك: قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارى تۋرالى، ولاردىڭ پايداسى تۋرالى ايتىپ، ۇيرەتۋ، مادەنيەتتىلىككە باۋلۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ءداستۇرلى ەمەس ساباق. وقىتا ۇيرەتۋ ويىنى.
ساباقتىڭ ءتيپى: قايتالاۋ ساباعى.
ساباقتىڭ ءادىسى: مودۋلدىك تەحنولوگيا.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى:
1. ينتەراكتيۆتى تاقتا.
2. «شاشۋ» كامپيتى.
3. ورتاق باعالاۋ پاراعى.
4. فيشكالار
5. كونكۋرس تاپسىرمالارى.
ۇجىمداستىرۋ فورماسى: توپتىق جۇمىس.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ءمۇعالىمنىڭ ءسوزى:- سالەمدەسۋ، (سالەمەتسىڭدەر مە؟ وتىرىڭدار.
ءىى. – ءبىزدىڭ ءار وتكەن ساباعىمىز قۋانىش. ال قۋانىشتا حالقىمىز نە ىستەگەن؟... شاشۋ شاشقان.
- شاشۋ دەگەنىمىز نە؟.... ول تىلەك، بەرەكە. ءبىز دە بەرەكە تىلەپ، شاشۋ شاشايىق. (شاشۋ شاشىلادى).
كامپيتتى جاي عانا جەمەي، مەنىڭ سۇراقتارىما جاۋاپ بەرىڭدەر.
- بۇگىن كىم كەزەكشى؟-...
- سىنىپتا كىم جوق؟...
- بۇگىن نەشەسى؟
- اپتانىڭ قاي كۇنى؟
ساباقتىڭ تاقىرىبى جانە ماقساتىمەن تانىستىرۋ.
ءىىى. وقۋشىلار (سۋسىندار، تاعامدار) بولىپ وتىرادى.
- ويىننىڭ ماقساتىمەن، شارتىمەن تانىستىرۋ.
ەندەشە بۇگىنگى «باقىتتى ءسات» ويىنىمىزدى باستايىق.
I گەيم «بوي سەرگىتۋ»
كوماندانىڭ ءار مۇشەسىنە كارتوچكا بەرىلىپ، دايىندىققا 1مينۋت ۋاقىت بولىنەدى. 1مينۋت ۋاقىتتان كەيىن ءارقايسىسى جاۋاپ بەرىپ، سايكەس فيشكا الادى.
سۋسىندار كومانداسى
1. قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارىن اتا؟ (شۇجىق، بەسبارماق، قازى، قارتا ت. ت)
2. شۇجىق نەنىڭ ەتىنەن جاسالادى؟ (قوي، سيىر، تۇيە، جىلقى ەتىنەن)
3. سەنىڭ سۇيىكتى تاماعىڭ نە؟ (...)
4. قازاقتىڭ باستى ۇلتتىق تاعامى نە؟ (ەت)
5. قىمىز نەنىڭ ءسۇتى؟ (بيەنىڭ ءسۇتى)
6. ءسۇت تاعامدارىن اتا؟ (شۇبات، ايران، قىمىز)
تاعامدار كومانداسى
1. ايران نەنىڭ سۇتىنەن جاسالادى؟ (سيىر سۇتىنەن)
2. قازى، قارتا، جايا نەنىڭ ەتى؟ (جىلقى ەتى)
3. بەسبارماققا نەنىڭ ەتىن سالادى؟ (جىلقى، سيىر، قوي، تۇيە ەتىن)
4. جىلقى ەتىنىڭ قانداي ەرەكشەلىگى بار؟ (جىلقىنىڭ ەتى قاتپايدى، مايى توڭازىمايدى)
5. قۇرت نەدەن جاسالادى؟ (سۇتتەن)
6. سەنىڭ سۇيىكتى تاعامىڭ نە؟ (...)
II گەيم «شاشىلعان باۋىرساقتار»
تاپسىرمالار جازىلعان كارتوچكالار: (ولار شاريكتارعا جاپسىرىلعان، شاريكتار ءبىر تاباقتا)
ماتىنەن (1 - تاپسىرما) تومەندەگى سىزبا بويىنشا ءسوز تىركەستەرىن تەرىپ جازىندار، ولاردى اۋدارىندار.
زات ەسىم+ەتىستىك
سان ەسىم+زات ەسىم
سان ەسىم+سان ەسىم
1. مىنا سويلەمدى اۋدار:
يز مياسو كونينى گوتوۆيات كازى، كارتا، جال. (جىلقىنىڭ ەتىنەن قازى، قارتا، جال دايىندايدى)
2. بايانداۋىش قانداي سۇراققا جاۋاپ بەرەدى؟(بايانداۋىش كىم؟ نە؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەدى)
3. مىنا سويلەمدى اۋدار:
تۆوروگ، كۋرت، ماسلو مولوچنىە بليۋدا. (ءسۇت تاعامدارى - ىرىمشىك، ءسۇت، قۇرت، ماي.)
4. ماقال - ماتەلدىڭ اۋدارماسىن دۇرىس ايت:
كوگدا ۆ سەمە لاد، ۆسە ۆكۋسنو پودرياد. (تاتۋ ءۇيدىڭ تاماعى ءتاتتى)
5. ماقال - ماتەلدى اياقتا:
ات - ادامنىڭ قاناتى،
(اس - ادامنىڭ قۋاتى)
6. سويلەم مۇشەلەرىن اتا:
(باستاۋىش، بايانداۋىش، تولىقتاۋىش، انىقتاۋىش، پىسىقتاۋىش)
7. باستاۋىش، بايانداۋىش قانداي سويلەم مۇشەلەرى؟ (تۇرلاۋلى)
8. تولىقتاۋىش، انىقتاۋىش، پىسىقتاۋىش قانداي سويلەم مۇشەلەرى؟
(تۇرلاۋسىز)
9. قازاقتىڭ ۇلتتىق داستارقانىندا تاماقتاردىڭ نەگىزگى ءۇش ءتۇرى بار. ولاردى اتا؟ (ەت، ءسۇت، نان تاعامدارى)
10. مىنا سوزدەردى اۋدار:
ەدا، پيششا - (ءدام)
نە پوپروبوۆاۆ - (اۋىز تيمەي)
گوست -(قوناق)
گوستەپرييمستۆو - (قوناقجايلىلىق)
11. قازاق تىلىندە نەشە شاق بار؟ ولاردى اتا: (وتكەن شاق، كەلەر شاق، وسى شاق)
12. مىنا سويلەمدى اۋدار:
ۆ كازاحستانە ەست ساناتوريي گدە لەچات كۋمىسوم. (قازاقستاندا قىمىزبەن ەمدەيتىن ساناتوريي بار).
III گەيم فونەتيكا الەمىندە
مۇندا ءمۇعالىم تاقتاعا ءار كومانداعا ەكى سويلەم جازادى. سويلەمدەردە داۋىستى، داۋىسسىز دىبىستار ءتۇسىرىلىپ جازىلادى
سۋسىندار كومانداسى
1) قازا... تا ۇلت... ىق تا... امدار ال... ان ءتۇرلى.
2) داستار... انداعى د... م، تا... امنان ا... ىز تيمەي كەتۋگە بولمايدى.
تاعامدار كومانداسى
1) تاماق ىشۋگە شاقىر... اندا، تاما... تى ك... پ كۇتت... رۋگە بولمايدى.
2) قازاقتا داستار... اننان، د... منەن ۇلكەن ن... رسە جوق.
IV گەيم «سەن ماعان، مەن ساعان»
ءۇي تاپسىرماسى. ۇيدەن اس تۋرالى 3 ماقال جاتتاپ كەلۋ. سول ماقالداردى ءبىر - بىرىنە ايتىپ، اۋدارماسىن تىڭدايدى، جانە ءبىر - بىرىنە سىيلايدى)
V گەيم « نە ءدامدى؟» وي تولعاۋى
ءىV. ءۇي جۇمىسى: ديالوگ قۇرۋ «قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارى»
قورىتىندى.
رەفلەكسيا:
سونىمەن ساباقتى قورتىندىلايىق:
- ەت تاعامدارىن اتاڭدار؟
- ءسۇت تاعامدارىن اتاڭدار؟
- نان تاعامدارىن اتاڭدار؟
- جىلقى، سيىر، تۇيە نە بەرەدى؟
- شۇجىق نەدەن جاسالادى؟
- ۇلتتىق تاعامداردى اتا؟
باعالاۋ پاراعى بويىنشا توپ جينالعان فيشكالار بويىنشا ءوز توبىن باعالايدى.
You Might Also Like
