InfoHub Logo

تاقىرىپ: «ۇرپاققا ۇران بولعان - ۇلى جەڭىس!»
ماقساتى: ۇلى جەڭىستى دارىپتەۋ، ءوز وتانىن، تۋعان ەلىن قورعاي بىلۋگە تاربيەلەۋ. ۇلى وتان سوعىسىندا ەرلىك كورسەتكەن اتا - بابالارىمىزدىڭ ەرلىك ىستەرىن قاستەرلەپ، رۋحىن كوتەرۋگە، ۇلگى - ونەگە تۇتۋ.
كورنەكىلىگى: ۇلى وتان سوعىسى جىلدارىنا ارنالعان سلايد. كىتاپ كورمەسى. قاناتتى سوزدەر
• «سەن جاۋدان قاشساڭ، ءومىر سەننەن قاشادى.» باۋىرجان مومىش ۇلى.
• «سوعىستىڭ ەڭ العاشقى قۇربانى – اقيقات» دجونسون حايرام.
• «جاڭاشىل ۇلدان وتانشىل ۇل ارتىق» مۇحتار شاحانوۆ.
كىتاپ كورمەسى: «مىڭ تاعزىم ساعان ۇلى جەڭىس.»
ۇيىمداستىرعان مەكتەپ كىتاپحاناشىسى: ۋسەنبايەۆا ك. س. ۋمەربەكوۆا ك. م.
ءادىسى: ارداگەرمەن سۇحبات، مەرەكەلىك مونتاج، ساحنالىق كورىنىس.

ءوتۋ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋكەزەڭى:
1. سىنىپتانتىس ءىس شارانىڭ تاقىرىبى، وتكىزىلۋ ماقساتى، جۇرگىزىلۋ جوسپارىمەن تانىستىرۋ.
2. سىنىپتان تىس ءىس شارانىڭ قوناعى(ءاليا مولداعۇلوۆانىڭ بولەلەرىمەن)، سوعىس ارداگەرلەرىمەن تانىستىرۋ.

ءىى. كىرىسپە ءبولىم.
ارمىسىڭ! ارى تازا ابزال جاندار،
ەرتەرەك شەشەك اتقان اق ارماندار.
بايسالدىق، باتىرلىقپەن باعا العاندار،
بەيبىت كۇن تاڭى بولىپ اعارعاندار.
كوڭىلدە جەلبىرەتىپ جەڭىس تۋىن،
سوندىرمەي سەنىم وتىن جاعا العاندار.
بەيبىت كۇن تاڭى بولىپ اعارعاندار.
كۇش، جىگەر تابا العاندار،
وتىزدا ساماي شاشى اعارعاندار.
ەكەنبىز وزدەرىڭە ءبىز قارىزدار،

ءمۇعالىم: قۇرمەتتى قوناقتار، ۇستازدارمەن وقۋشىلار، بۇگىنگى مەرەكەلىك كەشىمىز ۇلى جەڭىسكە 68 جىل تولۋىنا بايلانىستى «ۇرپاققا ۇران بولعان – ۇلى جەڭىس.» دەگەن اتپەن وتكەلى وتىر. بۇگىنگى كەشىمىزدىڭ باستى ماقساتى ۇلى جەڭىستى دارىپتەۋ، ءوز وتانىن، تۋعان ەلىن قورعاي بىلۋگە، ۇلى وتان سوعىسىندا ەرلىك كورسەتكەن اتا - بابالارىمىزدىڭ ەرلىك ىستەرىن قاستەرلەپ، رۋحىن كوتەرۋگە، ولاردى ۇلگى - ونەگە تۇتۋعا تاربيەلەۋ.
ۇمىت بولعان، ۇمىت قالعان جوق ەشكىم،
ەشبىر ادام ۇمىتپايتىن ماڭگى ەسىم،
ۇرپاق ءۇشىن توزبايتۇعىن، بىتپەيتىن
ارداگەرلەر – ەستەلىگى سوعىستىڭ.
مونتاج
ارۋجان: ارمىسىڭ! وت جالىننان ورالعاندار،
اتتارىڭ اڭىز بولىپ تارالعاندار.
تىرلىكتە جانى جارقىن الاۋ جاندار،
تويىمسىز اجالعا توسقاۋىل بوپ،
توپ جارىپ تايسالماي - اق بارا العاندار،
ارمىسىڭ!
وت جالىننان ورالعاندار!
نۇرلان: جەر ءۇشىن، وتان ءۇشىن لاۋلاعاندار،
ازامات، ايتقان سەرتتەن اۋماعاندار،
شەكارا شەبىندەگى نۋ ورماندار،
حالقىنا قالقان بولىپ قاۋلاعاندار.
ەرلىگىڭ اڭىزدار مەن شەجىرەلەر،
ويلاردان، ولەڭ بولىپ ساۋلاعاندار،
ازامات!
ايتقان سەرتتەن اۋماعاندار!
اسەم: ىسكە اسپاعان ارمان ويلار،
ساتىندە تويلانباعان باقىت - تويلار.
وزدەرىن وتان ءۇشىن وققا بايلاپ،
جاۋىنا جاسىن بولعان نايزاعايلار.
الاڭدا «ەسكەرتكىشتەر، مۇسىندەر» بوپ،
شىرقاۋشىڭ سوزىپ تۇرعان كوككە بويلار.
ۋاقىت ۋىسىنا سىيماعاندار،
باقىتتى ۇرپاعىنا سىيلاعاندار.
جاندارىن ۇرپاق ءۇشىن قيعاندار،
بال ءنارىن ۇرپاق ءۇشىن جيناعاندار.
ءبىر ۋىس تۋعان جەردىڭ توپىراعىن
قىرشىننان قيىلسا دا قيماعاندار!

ءان: «كوگەرشىندەر» بارييەۆا ءا.

ارۋجان ا: شىعىستىڭ شاپاعى جاڭا بىلىنە باستاعان كەز. ەڭبەك ادامدارى ۇيقىدا بولاتىن. وياۋ جۇرگەن تەك شەكاراشىلار عانا. كەنەت باتىس جاقتان قىزىلدى - جاسىلدى وتتار جارقىلداپ شەكاراعا تاقاپ ۇشاقتار گۇرىلدەپ ۇشىپ كەلدى. بۇل 1941 جىلدىڭ 22 ماۋسىم كۇنى ەدى. سوعىس وسىلاي باستالدى
بۇلت تۇنەرىپ اسپاننان،
تالاي كوزدەن جاس تامعان.
تۇتقيىلدان جاۋ ءتيىپ،
قىرعىن سوعىس باستالعان.
قارا تۇنەك سەرپىلدى
ۇيقىسىنان ەل تۇردى.
اڭساعان اتتى التىن تاڭ،
مايدانعا مايدانعا.

كۇنسۇلۋ: وتان – انا جىلاعاندا شەرلەنىپ،
تابجىلماستان توگەدى ەكەن جەرگە بۇلت.
«قارا بۇلتتى قاق جارايىق» - دەدى دە،
قولدارىنا قارۋ الدى ەرلەنىپ.
ماۋسىم: وق بورادى كۇنى – ءتۇنى
جاپتى جەردى وت قارىپ.
العا قاراي ۇمتىلدى
باتىر قازاقتىڭ ۇل - قىزى
تۋىن تىقپاي قولداعى
وجەت بولدى ەل ءۇشىن
كەۋدەسىمەن قورعادى
جاۋعا قارسى اتتاندى،
جانسايا: ءبىر داۋىل سىپىردى كەپ ءورت تەڭىزىن،
تەڭسەلتىپ تەمىر توپان دۇنيە ءجۇزىن.
بەتىنە تۋعان جەردىڭ وشپەستەي عىپ،
ەر جازدى ءوز قولىمەن جۇرگەن ءىزىن.
«باتىرىم – باۋىرجانىم» دەيدى حالقىم.
الىپ ۇل، اقىن جۇرەك ەردىڭ داڭقىن
كەلەشەك كەلە جاتقان كورەمىن دەپ،
تىك باسىپ تۋعان جەردە تۇردى قالقىپ.

اسىربەك:(باۋىرجان مومىش ۇلى)
ەلگە قاتەر تونگەندە
جاۋعا قارسى شابامىن
ءبىزدى جالماماق بولعان اجالدى
ءور كەۋدەممەن قاعامىن

اقمارال: تۆەردىڭ ورمانى جاس، جەرى كارى،
اتا قونىس سانايدى ەلدىڭ ءبارى.
سول جەردە ءاليانىڭ قانى ءسىڭدى،
سوعىپ تۇر مەرگەن قىزدىڭ جۇرەگى ءالى.
شاتتانساڭ قىز تۋدىم دەپ قازاق شاتتان،
ءاليا وتانىنا بولعان ماقتان.
كازاچيحا دوڭىندە تۇلعاسى تۇر
دەگەندەي ەرلىككە اتتان، جەڭىسكە اتتان!
گۇلجاھان:(ءاليا) تازارتام جاۋدان جەرىمدى،
قارۋمەن الىپ كەگىمدى.
قام جەمە حالقىم، اتا - انا.
قىزىڭنىڭ انتى سەنىمدى.
ايجان: داۋىلمەن تەربەپ، ونىڭ جاس بەسىگىن،
مانشۇك دەپ ەلى اتاعان ەركە ەسىمىن.
ادامشا اقتاۋ ءۇشىن انا ءسۇتىن،
مايداننىڭ «ماكسيممەنەن» اشتى ەسىگىن.
اي وتپەك، جىلدار وتپەك، عاسىر وتپەك،
جەڭىسپەن مايدان ءبىتىپ، جاس ەرجەتپەك.
ەرلىگى ەل جۇرەگىن تەبىرەنتىپ،
ۇرپاققا ۇلگى بولىپ مانشۇك كەتپەك.
روزا: (مانشۇك) وتانىم، ەركەلەيمىن ەندى كىمگە،
وزىڭمەن نەنى بولسا، كورەم بىرگە
قالايشا قابىرعاما باتپاس مەنىڭ،
باسىڭا قاتەر كۇنى تونگەن كۇندە.
ايگەرىم: فاشيستتىك گەرمانيا كەڭەس وداعىنىڭ شەكاراسىن بۇزىپ باسىپ كىردى، سوعىس باستالىپ كەتتى. فاشيستتەر كۇزگە دەيىن اق كەڭەس وداعىن تالقاندايمىز دەپ داۋرىقتى. فاشيستتەرگە قارسى بۇكىل كەڭەس ەلى كوتەرىلدى.
تاس تالقان عىپ ءفاشيستتى،
قيراتقان ءبىزدىڭ ەر كۇشتى
موسكاۆا، لەنين قالاسىن،
اعى مەن كوزدىڭ قاراسىن،
وتانىڭ گۇلدى دالاسىن
قورعاپ جاتقان ەرلەرىم،
جاۋعا قارسى اتتاندى،
باقىت دەگەن كەلەر ءدايىم كۇرەسپەن
باقىت ءۇشىن قارت بابالار كۇرەسكەن
باقىت ءۇشىن ارپالىستى قول سوزۋمەن ۇل وسكەن.
ارۋجان: ۇلى وتان سوعىسىنا قازاقستاننان 1 ميلليون 7000 مىڭنان استام جاۋىنگەر قاتىستى. ولاردىڭ باسىم كوپشىلىگى ۇرىس دالاسىندا قازا تاۋىپ، حابار وشارسىز كەتتى. سوعىس وتى شارپىماعان شاڭىراق كەم دە كەم. ءجۇز مىڭداعان اتا اكەلەرىمىز سوعىستىڭ العاشقى ساتىندە اق مايدانعا اتتاندى. جاۋعا قارسى اتىلعان ون وقتىڭ توعىزى قازاقستاندا جاسالدى. وسى قان مايداندا مەرت بولعان ەرلەردىڭ رۋحىنا باسىمىزدى ءيىپ تاعزىم ەتەيىك. ولاردىڭ ەرلىك ىستەرىن ەشكىم دە، ەشقاشان دا ۇمىتپاۋى ءتيىس.
اسەم: ءبىز قاشاننان ەر قاھارمان حالىقپىز،
ءبىز تاريحتا تەڭدەسى جوق الىپپىز.
ءبىز كۇشتىمىز كۇشتىلەردىڭ بارىنەن،
ءبىز سونبەيتىن كۇن ءتارىزدى جارىقپىز.
بىزدەر ناعىز قۇدىرەتتى ەلدەن ءبىز،
عاسىر كوشىن باستاۋ ءۇشىن كەلگەنبىز!
ءان: «سوعىستان قايتقان سولداتتار.» حور
كورىنىس: « سوعىس قاسىرەتى!»
نەمەرەسى: اجە، اجە! مەن بۇگىن «بەستىك» باعا الدىم. مەن سونداي باقىتتىمىن!
اجەسى: تالابىڭا نۇر جاۋسىن، تاماعىڭدى ىشە عوي، بالام!
نەمەرەسى: ءقازىر تاماعىمدى ءىشىپ، قوزىلارىممەن ويناپ، اتقا ءمىنىپ كەلەمىن.
راديو: تىڭداڭىزدار، تىڭداڭىزدار! كەشە ءبىزدىڭ ۇلان بايتاق جەرىمىزگە نەمىس فاشيستتەرى تۇتقيىلدان باسىپ كىردى. گەرمان ەلشىسى سوعىس باستالعانىن تاڭعى7 - دە رەسمي تۇردە مالىمدەدى. تىڭداڭىزدار، تىڭداڭىزدار! وتانىمىزدى جاۋ قاپىدا باستى. ەل ءۇشىن، جەر ءۇشىن بارلىق ەر ازاماتتار وتان قورعاۋعا اتتانىڭىزدار!
نەمەرەسى: اتتان! – دەدى،
ول ءقازىر اتتانادى،
جاۋىنگەردىڭ ءرولىن اتقارادى.
نەگە بىزگە ءۇمىتسىز تەسىلەسىڭ؟
اتتان، اكە،
جولىڭنان كەشىگەسىڭ.
كەۋدەسىندە جانى بار پاقىرلاردىڭ
تاۋىپ جەيدى سەنسىز دە نەسىبەسىن.
اجەسى: ءيا، سۇمدىقتىڭ بولاتىنىن سەزىپ ەم،
ەل السىرەپ كۇشتى داۋىل تەزىنەن،
تىنىش جاتقان بەرەكەلى وتانعا
قانىشەردىڭ كوز قادارىن سەزىپ ەم.
اكەسى: تىڭدا، بالام، تىڭدا، كۇنىم،
بولۋعا جارا قولقانات.
كارى انام، ءسابي ءىنىڭ –
بارلىعى ساعان امانات.
اجەسى: ورالشى امان جەرىڭە،
كورىسشى تۋعان ەلىڭمەن.
كەلىن اۋ، كوزدەي قالتاعا،
توپىراق سالىپ بەرىپ جىبەر.
كەلىنى: كەبىن كيگەن ولەدى،
كەبەنەك كيگەن كەلەدى،
ۇلكەن ۇيدەن ءدام تاتسا،
كەشىكپەي دەيدى كەلەدى.
اكەسى: بارامىن تارتىپ باتىسقا،
جورتۋىل، قىرعىن، ءتۇن قاتۋ،
ءولتىرۋ، ءولۋ، اتىس تا!
جىگىتتىڭ جىگىت بولعانى –
جاۋدان ەلىن ساقتاسا.
جاۋ شاپقاندا ەلىنە
قويانداي بۇعىپ قاشپاسا.
اتوي ساپ جاۋعا كىرەمىن،
ۇلى وتانىم، سەن ءۇشىن!
مىنا ءبىر قالعان بەل ءۇشىن!
قازاق سولداتى:
قوش بول، دوسىم، جاقىنىم،
ۋاقىت تىعىز، ءسوز قىسقا!
كەتىپ بارا جاتىرمىن
سۇراپىل ءبىر سوعىسقا.
گۇلدانا: «بارىدە جىلاعان»
ءان «انا باللاداسى» (دەرەكتى فيلمنەن سوعىسقا اتتانۋ كورىنىستەرىنەن ءۇزىندى كورسەتىلەدى).

ارۋجان: ادامزاتىم اقيقاتقا سەنىڭىز،
سوعىس دەگەن بولعان ەمەس تەگىن ءىس.
سوعىس دەگەن – قيىلعان جان، اققان قان،
سوعىس دەگەن – ەكى جاققا جەڭىلىس.
توبەدەن قايتا زۋلاپ وق بورايدى،
اينالانى القىزىل وتقا ورايدى.
جەڭىس ءۇشىن جاستىعىن بەرگەن ەرلەر
بەيبىت ءومىر ەلىنە توكتى ارايدى.

نۇرلان: 1941 جىلدىڭ ماۋسىمى
كۇندەردىڭ اسا قيىنى.
تارقاتتى ەلدىڭ بازارىن
سوقتى دا سوعىس قۇيىنى.
ورمانى كوكپەن تالاسقان
وكسىدى ءومىر اداسقان.
قان جوسا بوپ قارا جەر،
قاقىراپ ءتۇستى كوك اسپان.
اسەم: قانعا بوياپ سۇم سوعىس،
بوزداقتاردى جالمادى.
جۇرەكتى قوزعاپ بۇلقىنىس،
ەرلەر ەلىن قورعادى.
نامىس كەرەك ءار ىسكە،
قايراتتىڭ جاقسى بولعانى.
(ەكرانعا ۇرىس مايدانىنان كورىنىس كورسەتىلەدى.)

مانشۇكتىڭ مايداننان اناسىنا جازعان حاتى:
«قىمباتتى اپا! بۇگىن كۇندىز ءسال تىنىعايىن دەپ جاتىر ەدىم بىردەن ۇيىقتاپ كەتىپپىن. ءسىزدى تۇسىمدە كوردىم. جەڭىسپەن ورالعان سوڭ ايتاتىن نارسە كوپ اق. قولىڭىزدى قاتتى قىسىپ، قۇشىپ سۇيەمىن. قىزىڭىز مانشۇك. مەنىڭ مايدانداس جولداستارىم سالەم ايتىپ جاتىر! 1943 جىل 22 - قىركۇيەك».

ءاليانىڭ ساپۋرا اپكەسىنە جازعان حاتى:
«قىمباتتى مەنىڭ ساپۋرام. امانسىڭ با؟ ءقازىر ءبىز العى شەپتەمىز. تەرەڭ وكوپتا حات جازىپ وتىرمىن. نەمىستەرمەن بەتپە-بەت كەلىپ ءجۇرمىز. مەنىڭ باسىمدا كاسكا، بەلىمدە گراناتا، قولىمدا ۆينتوۆكا. سولداتتار تاڭقالادى. فاشيستتەردى ايامايمىن. تاڭ ەرتەڭ كومانديرىمىز بىلاي دەدى: «مەرگەن ءاليا مولداعۇلوۆا ءۇش كۇننىڭ ىشىندە 14ءفاشيستتى ءولتىردى. ءيا، ساپۋرا، كوماندير العىس جاريالادى. كورىسكەنشە. جەڭىسپەن قاۋىشايىق. ءسۇيدىم. ءالياڭ. 1943 جىل 13 - جەلتوقسان».
مانشۇك:
ايتشى، انا، سەزىپ پە ەدىڭ سوندا سەن
جاقىنداعان قارا بۇلتتى.
قارا نوسەر داۋىلدى؟
ەستىپپە ەدىڭ سوندا سەن
ءوز ەلىڭە جاقىنداعان
ۇرەي بولعان سارىندى؟
ءاليا:
و، اناشىم، كۇنىم دەگەن سەنسىڭ عوي،
ارەڭ جەتتى السىرەگەن داۋىسىڭ.
جىلاماشى، شىداپ باقشى ەرسىڭ عوي،
بار ەمەس پە ءبىر جىگىتتەي نامىسىڭ.
مانشۇك:
ءبىز سەندەردەي جاڭا اشىلعان گۇل ەدىك،
جەرگە باقىت، ەلگە باقىت تىلەدىك.
وتان انا وتقا كۇيىپ جاتقاندا،
بىزدەر مە ەدىك ءۇي باعاتىن ءتىرى ولىك.

ءاليا:
ءبىراق ەرتە، تىم ەرتەرەك جاندىق ءبىز،
جانارلاردان ءمولدىر جاس بوپ جاندىق ءبىز.
قولىمىزدان وسى بولدى كەلگەنى
بىزدەي ەرتە سولماۋ ءۇشىن بارلىق قىز.
مانشۇك:
جەتسەك تە ارمانىمىز كوپ ەدى،
ايتىلعان جوق ماحابباتتىڭ ولەڭى.
ءبىزدىڭ تۋعان كۇنىمىزدى قۇتتىقتاپ،
بىزگە ەشكىم جىر ۇسىنعان جوق ەدى.
باۋىرجان: سەن - ءفاشيسسىڭ، مەن - قازاقپىن،
سەن ايتقانداي ازياتپىن
سەن اسپاننان جۇلدىز قاقتىڭ،
مەن دالادا تۇيە باقتىم.
ەندى مىناۋ قارايسىڭ تەك،
دارمەنىڭ جوق، كوزىڭمەن جەپ.
ارلاناسىڭ، قورلاناسىڭ،
تۇتقىن بولدىم تاعىعا دەپ.
ەگەردە مەن تۇسسەم قولعا،
قامار ەڭ - اۋ تەمىر تورعا.
ولاي بولماي، بۇلاي بولدى:
ءبىزدىڭ باقىت، ءسىزدىڭ سورعا.
سەن - ءفاشيسسىڭ، مەن - قازاقپىن،
سەن ايتقانداي *ازياتپىن*.
تاڭقالارسىن*فيلوسوفىم*
عاجابىنا تابيعاتتىڭ.
ءان «ءاليا»---------------------------
- بۇل سوعىس دۇنيەجۇزىن قامتىدى، 1945 جىلى 8 - مامىردا بەرليندە فاشيستىك گەرمانيا جەڭىلگەنىن مويىنداپ قول قويدى. 1945 جىلى مامىردىڭ 9 - دا بۇرىن سوڭدى بولماعان مىڭ زەڭبىرەك 30 دۇركىن ساليۋت اتتى. مىنە، جەڭىس كۇنى وسىلاي كەلدى.
- دۇنيەجۇزى حالقى بوستاندىق الدى. حالىق وتان، جەر، ەل ۇعىمىن تەرەڭ سەزىنە ءتۇستى.
- ەشكىمدە ۇمىتىلعان جوق، ەش نارسەدە ۇمىت قالعان جوق.
- جەڭىس دەگەن جاقسىلىقتىڭ سىڭارى، جاۋدى جەڭگەن سولداتتار.
- قازاق ۇلدارى برەست قامالىن قورعادى. ماسكەۋ تۇبىندە ولىمگە باس تىكتى، ستالينگراد، كۋرسك دوعاسىنداعى شايقاستاردا ەرەكشە كوزگە ءتۇستى. بەرليندى شابۋىلدادى. رەيحستاگقا قازاق جىگىتى راقىمجان قوشقاربايەۆ جەڭىس تۋىن تىكتى.(1945 جىلى 30ساۋىردە)
راديو: تىڭداڭىزدار، تىڭداڭىزدار! ءبىزدىڭ حالقىمىزدىڭ قاھارماندىق ەرلىگى جەڭىسپەن اياقتالدى! بۇل جەڭىس 20 ميلليون جەرلەستەرىمىزدىڭ قانىمەن، تىرىلەردىڭ تابان ەت، ماڭداي تەرىمەن كەلدى.
سوعىستا ەرلىكپەن قازا تاپقان قىرشىن جاستارىمىزدىڭ قاھارماندىق رۋحى ۇرپاقتان ۇرپاققا ماڭگى ونەگە!
(مايداننان قايتىپ كەلە جاتقان جارالى جاۋىنگەرلەر، سوعىس جىلدارىنىڭ اۋەنى.)

ارۋجان: فاشيستتەرمەن سوعىستا وت كەشكەندەر،
كەۋدەسىن شۇرق-شۇرق وق تەسكەندەر.
ۇمىتىلماس ەشقاشان ەرلىكتەرىڭ،
اجداحا اجال وقپەن بەتتەسكەندەر.
جانىمداي سۇيەم حالىقتى
ەرلىگى ماڭگى داڭقتى.
ونەگە تۇتىپ وسەمىن
باۋىرجان، ءاليا، مانشۇكتى!
نۇرلان: تاعزىم ەتەمىز ساعان، جەڭىس سولداتى!
رۋحىڭمەن اسقاق بۇگىن ەل مۇراتى،
جەڭىس تۋىن كوتەرگەن مامىر ماڭگى
ەل جانىندا ەرلىك بوپ تامىرلاندى – دەپ، وتىنىمىزدى قورعاۋ جولىندا قاسىق قانى قالعانشا شايقاسقان كەڭەس وداعى باتىرلارىنا باس يەمىز!
قارا بۇلتقا ورانباسىن، كۇن كوكتە
بارلىق حالىق، بەيبىت ءومىر سۇرمەكتە
وتانىنىڭ باقىتى ءۇشىن مەرت بولعان
باتىرلاردى ەسىڭدە ۇستا، قۇرمەتتە.
ولار سەنىڭ تاڭعى شاپاق نۇرىڭ عوي،
ولار سەنىڭ ماڭگى اسقاق جىرىڭ عوي،
ماڭگى الاۋعا بارىپ اقىرىن
باس كيىمىڭدى الىپ، گۇلىڭ قوي.
اسەم: قاندى قىرعىن قان مايداندا تالاي بوزداق ەتىگىمەن قان كەشىپ ءجۇرىپ وزدەرىنىڭ جاستىعىن، كۇش جىگەرىن جۇمسادى. سول سوعىستان ورالماعان سولداتتاردى كۇتىپ، ارتىندا اڭىراعان انا مەن اكەلەر، جەلكىلدەپ ءوسىپ بالالار، ماحابباتىن، سۇيگەنىن كۇتىپ بويجەتكەن قىزدار قالدى. ارماندارىنا جەتپەي ومىردەن ەرتە وزعان قىرشىن جاستاردى، مايدانگەر ەرلەرىمىزدى ءبىر ءسات ەسكە الىپ ارۋاقتارىنا ىشتەي دۇعا ارنايىق.
(ساعات سوعىسى، ءبىر مينۋت ۇنسىزدىك)
«جەڭىس! جەڭىس!»
تاۋەكەل: جەڭىس تۋى،
جەڭىس تۋى،
جەلبىرەسىن ماڭگىلىك!
جەڭىس جىرى،
جەڭىس جىرى،
اسقاقتاسىن جاڭعىرىپ!

فاريدا: جەڭىس!
جەڭىس كەلدى قالاما،
جەڭىس كەلدى دالاما.
جەڭىس كەلدى اكە بوپ،
ەلدەگى بار بالاعا.
جەڭىس كەلدى ءان بولىپ،
كەلدى اۋىلعا ءسان – كورىك
باعداۋلەت: جەڭىس دەگەن جاقسىلىقتىڭ سىڭارى جىگەرلەنگەن قۇشتارلىقتىڭ قۇرالى.
كۇرەسكەردىڭ ارمانى مەن ۇرانى،
قۋfنىش پەن مەرەكەنىڭ بۇلاعى.
ءمۇعالىم: جەڭىس! وسى ءبىر ءسوز ءاربىر ادام ءۇشىن قاسيەتتى دە قۇدىرەتتى! جەڭىس دەگەن ءسوزدى حالقىمىز 4 جىل بويى كۇتتى ەمەس پە؟ وت پەن جالىنعا ورانعان 1418 كۇن مەن ءتۇن كىمنىڭ ەسىنەن شىعار دەيسىڭ؟ 1418 كۇننىڭ ءاربىر ساعاتى، ءار مينۋتى ءقاۋىپ قاتەرگە تولى بولعانىن قولىنا قارۋ الىپ، سوعىسقا اتتانعان اتا - اپالارىمىز جاقسى بىلەدى. جەڭىس وڭاي كەلگەن جوق. ءبىزدى وسى تاۋەلسىز باقىتتى كۇنگە جەتكىزگەن باتىر اتا – اپالارىمىزدىڭ كۇش جىگەرىنىڭ ارتى ەكەنىن بىلەمىز. بۇگىنگى كەشىمىزگە سول باتىرلارىمىزدىڭ ءبىرى ءاليا مولداعۇلوۆانىڭ تۋىسى شولپان اپاي كەلىپ وتىر. ءبىز سوعىستى كورگەن جوقپىز، ءبىراق سول سوعىس اۋىرتپالىعىن كوزىمەن كورىپ، باسىنان كەشىرگەن مايدانگەر اپامىز ءاليا مولداعۇلوۆا جايلى بىزگە اڭگىمەلەپ بەرسەڭىز. جانەدە ءبىزدىڭ وقۋشىلارعا ءوز تىلەكتەرىڭىزدى بىلدىرسەڭىز.
سويلەڭدەر، ال سويلەڭدەر، ارداگەرلەر،
اكەلەر قاتارىنان قالعان ەرلەر.
جورىق جولىن جەڭىستىڭ ءتامامداعان،
تەڭدەسسىز تاريحتاعى مايدانگەرلەر.
قورىتىندى:
وقۋشى:- مەن سوعىستى جەك كورەم!
كوكەم ايتىپ وتىرسا،
كىم قاسىرەت شەكپەگەن،
كىم كوز جاسىن توكپەگەن!
تالاي وتكەن عاسىرلار،
ەش سوعىسسىز وتپەگەن.
مەن سوعىستى جەك كورەم!
كۇنى ەرتەڭ – اق ەر جەتەم!
تۋعان جەردى الپەشتەپ،
كىرپىك ىلمەي تەربەتەم.
وقۋشى:- جەتۋ ءۇشىن مۇراتقا
ساپار شەگەم جىراققا
عۇمىر بويى سوعىسام،
اسۋ بەرمەس بەلدەرمەن
اساۋ وزەن، كولدەرمەن!
مەن سوعىستى جەك كورەم!
ادامزاتتى جەتكىزەم ارمانىنا جەتپەگەن!
وقۋشى: بولماسىن سوعىس
تىلەگى سولاي اتا - انانىڭ
جاراقات الىپ، قورعاعان ەلىن، ۇلى وتانىم،
كوشەدە ەگەر بالداقتى كىسى كەزدەسسە
جۇرەگىم سوعىپ ويلانىپ بارا جاتامىن.
باقتاردى باسىپ، تانكتىڭ تاجال تابانى،
قاندارعا بوگىپ بالا – باقشالار الاڭى
جاۋىنگەر بولىپ وت اتىپ جاپ – جاس جىگىتتەر،
اتپاسا ەكەن شاشىنان سۇيرەپ انانى.
وقۋشى: - بولماسىن سوعىس!
جاساسىن جەڭىس – مامىر – اي!
قوزى – لاق شاپسىن ەنەسىن ەمىپ جامىراي،
تاۋ ازاماتتار جاراقات الىپ جاتپاسىن،
اجالىن تاۋىپ قورعاسىن وقتان تارىداي
و، مەيلى، قارىن اشىعىپ قالسا ءسال عانا،
جارالى ەلدى ارتپاي – اق قويدىق ارباعا،
كۇن كۇلىپ، گۇل ءوسىپ تۇرسىن دالادا،
قان قىزىل وقتان جارالانباسىن اق دالادا.
ءمۇعالىم: ۇلى وتان سوعىسى جەڭىسپەن اياقتالىپ، ەلىمىز بەيبىت ومىرگە كوشتى، قازاق حالقىنىڭ الدىندا سوعىس زارداپتارىن جويۋ، ەكونوميكاسى مەن مادەنيەتىن، ونەر كاسىپتى اۋىل شارۋاشىلىعىن، عىلىم مەن تەحنيكانى دامىتۋ تۇردى. تاريح تاعلىمىنا كوز جىبەرسەك قازاق حالقى قانشاما قيىندىقتاردى باسىنان وتكىزىپ، بارىنە تويتارىس بەرىپ، ءوزىنىڭ شاباندىلىعىمەن توزىمدىلىگى مەن پاراساتتىلىعىن كورسەتە ءبىلدى. ەگەمەندى ەل، تاۋەلسىز قازاقستان بولىپ، كوشباسشى بولىپ، الەمگە تانىلدى.
جاساسىن جەڭىس!
باقىتتى ەلىم كۇلە بەر!
تاۋەلسىز بولىپ بولاشاعىنا جۇرە بەر!
بولماسىن سوعىس!
بولماسىن سوعىس!
بولماسىن!
زامانىمىز تىنىش، اسپانىمىز اشىق بولىپ، ءسابيدىڭ كۇلكىسى، انانىڭ بەسىك جىرى بىزگە رۋحاني پاتريوتتىق سەزىم اكەلسىن.