ءۇش الەم اياسىنداعى تاعدىر
1
الماتىنىڭ ەڭسەسى بيىك عيماراتتارى باسىڭدى اينالدىرارداي، ءيىن تىرەسە ورنالاسقان. سول عيماراتتاردىڭ ءبىرىنىڭ جارىعى، كۇندەگىسىنەن ەرتە جاندى. بۇل قاراگوز اتتى قىزدىڭ پاتەرى ەدى. قاراگوز انشەيىندە كۇن كوتەرىلگەندە ءبىر اق وياناتىن. قاراگوز بەتىن جۋا باستاپ ەدى، ايناعا كوزى ءتۇستى. كوزى ءتۇستى دە، ءبىر ءسات ويلانىپ تۇرىپ قالدى. ويىنا تۇندە كورگەن ءتۇسى ورالدى. بۇل نە عاجاپ! راسىندا،بۇل نە بولعانى؟
نۋ ورماننىڭ اراسىندا اداسىپ كەلەدى ەكەن. اينالاسى كوك تۇمان. باسى زەڭىپ، اۋىرىپ تۇر. ول سول جەردە اينالشاقتاپ ءبىراز تۇردى. كەنەت، و عاجاپ، كۇن جارقىراپ اشىلىپ، باسى اۋىرعانى دا قويدى. الدىنان ۇلكەن ءبىر ءۇي كورىندى. نە دە بولسا كورىپ، ولەيىن دەپ ءۇيدىڭ ەسىگىن اشتى. ءۇي قاڭىراپ بوس تۇر. قىبىر ەتكەن جان جوق. اقىرىن باسىپ ەكىنشى قاباتقا كوتەرىلدى. تۇپكى بولمەنىڭ ەسىگىن اقىرىن اشقانى سول ەدى قاتتى دا قالدى. ءتىپتى ايقايلاۋعا شاماسى كەلمەي قالدى. قاراگوز تاپ الدىندا، اسىلىپ ولگەن جاس جىگىتتى كورگەن ەدى.....
2
سەرىكتىڭ بۇگىن تۋىلعان كۇنى. ەكى ەزۋى ەكى قۇلاعىندا، ءماز-مايرام، جاس بالاشا قۋانىپ ءجۇر. ويتكەنى ول اتتاي 20 جاستا. وسى سەبەپتەن دە، جۇمىس ورنىنان ەرتە قايتقان ەدى. ءۇيىنىڭ ەسىگىن اشىپ، جارىقتى جاققان كەزدە “سەرىك، سەرىك، سەرىك تۋىلعان كۇنىڭمەن” دەگەن قۇتتىقتاۋ سوزدەر جامىراي ەستىلدى. ال سودان سوڭ، ارى قاراي بەلگىلى عوي تىلەكتەر، تورت، ان-كۇي تاعىسىن تاعىلار ارالاسىپ كەتە بەرەدى. دوستارى سەرىككە تەلەفون سىيلادى. تەلەفون دەگەندە جاي تەلەفون ەمەس، اتاعىنان ات ۇركەتىن Iphone 5 S دەگەن تەلەفون. سول تەلەفونمەن بىرگە سەرىكتىڭ ومىرىندە جاڭا وزگەرىستەر، جاڭا وقيعالار ەنەتىنىن سەرىك تە، ونىڭ دوستارى دا بىلمەگەن ەدى....
3
كۇن جەكسەنبى. قاراگوز ادەتتەگىدەي ۇيقىسىنان ەرتە وياندى. بۇلاي بولاتىنى، تاڭ بوزارا باستاعاندا كۇندە ءبىر ءتۇستى كورەدى. كورەدى دە، شوشىپ ويانادى. ءبىراق، شىقپا جانىم شىقپا دەپ ارەڭ ءجۇر. اۋىر ويلار ەڭسەسىن باسقان ول كومپيۋتەرىنە شۇقشيىپ ءبىراز وتىردى. ۆك-داعى دوستارىن كورىپ، مۇڭعا باتتى. “ومىردە دە وسىلاي دوسىم كوپ بولسا عوي”. وزىنە جولادانعان زاياۆكالاردى قابىلداماي شەتىنەن قىرىپ كەلە جاتىر ەدى، بىرەۋىنە كوزى ءتۇستى. جەكە پاراقشاسىنا كىرىپ ول تۋرالى اقپارات وقي باستادى. سەرىك سانسىزباي ۇلى، 95-جىلعى، الماتى قالاسى. سۋرەتتەرىن دە تاماشالادى. ۇنەمى ارتقى فوندا تۇسە بەرىپتى، ءوزى جالعىز تۇسكەن ءبىر فوتوسى جوق. سوعان قاراعاندا دوسى كوپ بولعانى عوي. قاراگوز ونى، ءوزى كراساۆچيك ەكەن دەپ كوڭىلىنە ءتۇيىپ الدى. ايتەۋىر بىردەڭە جۇرەگىندە ءتۇيىلىپ تۇرعانداي بولدى. ول نارسە بەيمالىم بولاشاقتا نە كۇتىپ تۇرعانىن اڭعارتقانداي ەدى. پرينيات زاياكۋ-دى قالاي باسىپ جىبەرگەنىن اڭعارماعان قاراگوز سەرىكتىڭ سۋرەتىنە تەسىلىپ قاراپ قالعان ەدى......
4
قاراگوز پەن سەرىك بىر-بىرىمەن كوپتەن بەرى سويلەسىپ ءجۇر. الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى. قازىرگى كەزدە ءتىپتى ەتەنە جاقىن ادامدارداي، ەسكى تانىستارداي ءبىر-بىرىن جاقسى تانيدى. مىنە، ەكەۋىنىڭ جەلى ارقىلى سويلەسىپ جۇرگەندەرىنە بۇگىن تۋرا ءبىر جىل تولادى. بۇگىنگى اڭگىمەنى قاراگوز باستادى
قاراگوز：
- سالەم، قالايسىڭ؟
سەرىك：
- سالەم، جاقسى،ءوز؟
قاراگوز：
- نورم،نە يستەپ؟
سەرىك：
- جاي وترم، سەنش؟
قاراگوز：
- مەن توج.
سەرىك：
- ممم.
قاراگوز：
- بۇگىن ءبىزدىڭ سويلەسىپ جۇرگەنىمىزگە 1 جىل تولادى!
سەرىك：
-ممم سولاي ما؟
قاراگوز：
- كەزدەسسەك دەيمىن.
سەرىك：
-..............
بۇل قاراگوزدىڭ كوپتەن بەرگى ارمانى. مۇنى تالاي رەت ايتقان. ءبىراق سەرىك ارنەنى سىلتاۋراتا بەرەتىن. اڭگىمەنى ارى قاراي قاراگوز جالعاستىردى：
- نەگە ۇندەمەيسىڭ؟ مەن ساعان رەنجىدىم، بولد جازبا ماعان!
بۇل سوزدەر سەرىكتىڭ جۇرەگىنە تىكەن بولىپ قادالدى..سەرىك
- جاريدى كەزدەسەيىك.
وسىلاي ۆك-داعى اڭگىمە اياقتالدى. ەكەۋى كەزدەسۋ ورنى مەن ۋاقىتىن بەلگىلەدى. سەرىك ەڭسەسىن باسقان اۋىر ويلاردان ارىلا الماعان كۇيى توسەگىنە قۇلاي كەتتى.......
5
سەرىك بەلگىلەنگەن جەرگە ۋاقىتىنان ەرتە بارىپ العان-دى. “ول مەنى كورگەندە نە ويلار ەكەن” دەپ ويلاعان سەرىك تۇماندى ويعا شومىپ كەتتى. سەرىك سول جەردە جارتى ساعاتتاي تۇردى. ءبىراق، ەشكىم كەلمەگەن ەدى. “ول مەنى سىرتتاي كورىپ، كەتىپ قالعان شىعار” دەگەن كۇدىك سەرىكتى تۇمشالاي باستاعان ەدى. سول مەزەتتە ول وعان قارسى كەلە جاتقان ءبىر ادامدى كوردى. ول قاراگوز بولاتىن. سەرىكتىڭ جۇرەگى اتتاي تۋلاپ كەتتى.
قاراگوز سەرىكتى الىستان تانىعان. اۋزىندا القىزىل راۋشان گ ۇلى. “ال ءبىراق نەگە اۋزىندا ەكەن، الدە ءبىر كەرەمەت كورسەتكىسى كەلدى مەكەن”. وسىلاي قاراگوز وزىنە-وزى كۇبىرلەپ كەلە جاتىر. كەلگەن بەتتە：
ءسىز سەرىك بولامىسىز؟ مەنىڭ اتىم قاراگوز دەپ قولىن ۇسىنا بەرگەن ەدى. ءبىراق سەرىك پالتوسىن جەلبەگەي جامىلعان كۇيى مەلشيىپ تۇردى قالدى. قاراگوزدىڭ كوز الدىنا كوپتەگەن وقيعالار ءجۇرىپ ءوتتى. ول ەندى الدىندا تۇرعان جىگىتتىڭ ەكى قولىنىڭ شولاق ەكەندىگىن تۇسىنگەن ەدى. قاراگوز شىڭعىرا، جىلاپ باسى اۋعان جاققا كەتە باردى. اياققا تاپتالعان راۋشان گ ۇلىنىڭ كۇلتەلەرى شاشىلعان كۇيى جەردە قالىپتى....
6
سول كەزدەسۋدەن كەيىن سەرىك ومىردەن قاتتى ءتۇڭىلىپ كەتتى. ءنار تاتپايتىن بولدى. كۇنى-تۇنى توسەگىندە كوزىن تارس جۇمىپ، ەشكىممەن سويلەسپەي جاتاتىن بولىپ الدى. دوستارى سەرىككە قانشاما رەت كەلىپ، نە بولعانىن سۇرادى. ءبىراق سەرىك تاز قالپىندا جاتا بەردى. ويىنا نەشە ءتۇرلى نارسەلەر كەلىپ كەتتى. ءبۇيتىپ ءومىر سۇرگەنىمشە ولگەنىم ارتىق دەپ ويلادى ول. ءبىراق مەشىتتە ەستىگەن ۋاعىزى ەسىنە تۇسە بەردى. “بۇل دۇنيەدە ادام ءوز-وزىن قالاي ولتىرسە، انا دۇنيەدە ماڭگىلىك سولاي ازاپتالاتىنىن” مولدانىڭ ايتىپ بەرگەنى بار ەدى. “جوق، كىلتسىز قۇلىپ بولمايدى، نە دە بولسا امالىن تابۋ كەرەك”. نە دە بولسا.......
7
كەزدەسۋدەن كەيىن ءۇش-تورت كۇن ءوتتى. قاراگوز ءوز پاتەرىندە كوك جاشىككە تەلمىرىپ وتىرعان-دى. سول وقيعادان كەيىن قايىرا الەۋمەتتىك جەلىنىڭ بەتىن كورمەۋگە انت ەتكەن. ءبىراق، ءبىرتۇرلى جۇرەگى الابۇرتىپ، بىردەڭەگە الاڭداعانداي بولادى. نەگە ەكەنى بەلگىسىز، سوتكاسىنا الاڭداي بەردى. كەنەت بىرنارسە دىز ەتە قالدى. قاراگوز سەلك ەتتى. بۇل قولىنداعى تەلەفونى ەكەن. حابارلاما كەلىپتى. ول ىشىنەن “21 عاسىردا دا حات جازاتىن ادامدار بار ەكەن-اۋ” دەپ تاڭعالدى. قاراسا بەلگىسىز نومەر. نە ىستەسە بولادى. حابارلامانى اشتى، اشتى دا داۋىستاپ وقي باستادى. نەگە ەكەنى بەلگىسىز، داۋىستاپ وقىدى. ولەڭ ەكەن：
“ۇناپ ەدى اي ديدارىڭ،
ءمولدىر قارا كوزدەرىڭ
ءبىر كوردىڭ دە عايىپ بولدىڭ
جان سىرىمدى سەزبەدىڭ.
كەيدە مۇز بوپ قاتىپ قالام،
كەيدە جالىن وت بولام
مۇنى وقىپ وتىرساڭ سەن
بۇل ومىردە جوق بولام.”
قاراگوز ولەڭدى وقىپ بولىپ، ەسىنە سەرىك ءتۇستى. مۇنى جازعان سول بولار. جانارىنان اققان جاس بەتىن قۋالاي جەرگە تامىپ كەتكەنىن قاراگوز اڭدامادى. باسىنا نەشە ءتۇرلى ويلار زىمىراپ ءوتتى. كەنەت، ىلعي مازالاپ، كورىپ جۇرگەن ءتۇسى كوز الدىنان اقىرىن وتە باستادى. ونى ءبىر بەلگىسىز كۇش ەسىككە سۇيرەلەي جونەلگەن ەدى..........
8
قارگوزدىڭ اياعى وزىنە باعىنباي، جەدەلدەي باسىپ، سەرىك تۇراتىن پاتەرىنە كەلدى. پودەزدىڭ ەسىگىن اشقان جىگىتتى قاعا-سوعا ىشكە ەنتەلەي كىردى. پاتەرىنىڭ ەسىگى اشىق بولىپ شىقتى. قاراگوز ءوزىنىڭ تەرلەپ كەتكەنىن دە ەلەگەن جوق. جۇرەگى اتقاقتاپ، اۋزىنا سيار ەمەس. تۇپكى بولمەنىڭ ەسىگىن تارتىپ كوردى، اشىلمادى. قاتتى-قاتتى جۇلقىلادى، تەپتى، ۇردى. بۇدان ەش پايدا بولمادى. ءبىر كەزدە ەسىكتىڭ ورتان تۇسى اينەك ەكەنىن كورگەن قاراگوز، جۇدىرىعىمەن اينەكتى تۇيگىشتەي جونەلدى. قولىنان سورعالاپ اققان قانعا، قولىنىڭ قاتتى اشىعانىنا ءمان بەرمەي توپەشتەي بەردى. اقىرى اينەك كىسى سيارلىقتاي بولىپ سىندى. نە دەگەن ولەرمەندىك؟! نەگە بۇلاي جاسادى؟ بۇل سۇراقتارعا باس قاتىرعان قاراگوز بولمادى. ءوزى تەسكەن جەردەن ءوتتى دە، سۇرىنە قابىنا ورنىنان تۇردى. ورنىنان تۇرۋى مۇڭ ەكەن، الدىنداعى كورىنىستى كورىپ، كوزىنىڭ الدى تۇماندانىپ كەتتى...
9
تەرگەۋشىلەر بۇگىن تىم مازاسىز. ۋىلداق ماشينالارىمەن توپ-توپ بولىپ ميليسيالار دا ءجۇر. اعا تەرگەۋشى كورشى تۇراتىن تاتەدەن جاۋاپ الىپ تۇر. اعا تەرگەۋشى：
-“سول كۇنى نە كورگەنىڭىزدى ايتىپ بەرىڭىزشى ”دەدى.
كورشى ايەل داۋىسى دىرىلدەي شىعىپ：
- “مەن سول كۇنى قوقىس توگۋگە دالاعا شىقتىم. قايتىپ كەلە جاتىر ەم، ءبىر نارسەنىڭ سىنعانىن ەستىلدى. جالما-جان پاتەرىمە قاراي جۇگىردىم. سول كەزدە كورشى پاتەردىڭ ەسىگى اشىق تۇرعانىن بايقادىم. ىشكە كىرسەم، تۇپكى ءۇيدىڭ ەسىگى سىنىپتى. سول سىنعان جەردەن قاراپ ەدىم، ءبىر جىگىتتىڭ اسىلىپ تۇرعانىن جانە ءبىر قىزدىڭ جەردە جاتقانىن كوردىم. ءسويتىپ سىزدەرگە باياندادىم” دەپ كورشى ايەل ءسوزىن اياقتادى. سول ساتتە اعا تەرگەۋشىنىڭ جانىنا مايور تالعاتوۆ كەلدى. كەلگەن بويدا：
“تەرگەۋشى مىرزا مۇنى قالاي تۇسىنەمىز!” دەدى ءۇنى قاتقىل شىعىپ. اعا تەرگەۋشى يەگىن سيپاپ، از تۇرعان سوڭ： “ بۇل ارينە سۋيسيد، ال قىزدىڭ ءولىمى نەدەن بولعانى بەلگىسىز، ءبىراق جۇرەگى توقتاپ قالعان، بۇل ادەتتە قاتتى شوشىنعاننان بولادى” دەپ ءسال كۇرسىندى دە ءۇنسىز قالدى.
بۇل مەزگىلدە كۇن قىزىل شۇعىلالانىپ ۇياسىنا باتىپ بارا جاتقان ەدى...
You Might Also Like
-
بيىل 12 جىلدىق جانە ءۇش تىلدە ءبىلىم بەرۋگە دايىندىق كۋرستارىنان 69 مىڭنان استام ۇستاز وتەدى. بۇل تۋرالى بۇگىن ورتالىق كوممۋنيكاسيالار قىزمەتىندەگى باسپا ءسوز ءماسليحاتىندا ق ر ءبىلىم جانە عىلىم ۆيسە-ميني...
-
14 ماۋسىم – دۇنيەجۇزىلىك قان دونورلارى كۇنى. 1868 جىلى بۇل كۇنى اۆستريانىڭ يممۋنولوگ دارىگەرى كارل لاندشتەينەر دۇنيەگە كەلگەن. 1900 جىلى ول قان توبىن اشتى.
