سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 1 كۇن بۇرىن)
ۇزاتۋ تويىنا قۇتتىقتاۋ

ادام بەرۋ بىرەۋگە وڭاي ەمەس قاشاندا، ءومىر زاڭى وسى عوي — سالت-داستۇردەن قاشام با؟! ءوزىمىز دە قىز بولدىق، ەرىپ كەتتىك سەزىمگە — اينالايىن قۇرداسىم، كەتتى قىز دەپ ەزىلمە! بارعان جەردە اشىلسىن باعى قىزدىڭ دەپ تىلە، ءبىزدىڭ قىزدى اكەتكەن كۇيەۋ بالا دا ەپتى مە؟ ۇزاعىنان ءسۇيىندىرسىن ىلايىم، جاقسى بولسا كۇيەۋ بالا — نەگە بۇگىن جىلايىن؟!

**** **** ****
                                 
قىزىمىزدىڭ قونعان جەرى قۇتتى بولسىن! دەنساۋلىعى مىقتى بولسىن! جۇرەگى ونىڭ تۇكتى بولسىن، ساۋعان مالى ءسۇتتى بولسىن! وزگە ەلدە ءقادىرى ارتا بەرسىن! ەنەسى مەن اناسىن بىردەي كورسىن، كوپبالالى انا بولىپ گۇلدەي بەرسىن!

**** **** ****
                                
ءقادىرلى قوناقتار. بۇگىنگى قۋانىش يەلەرى! اعالار، انالار! ءىنى-قارىنداستار! وسى اق داستارحان باسىندا ادال نيەتپەن جينالىپ وتىرعان قۇدا-جەكجاتتار!

تويعا كەلىپ وتىرعان جاڭا قۇدالارعا «تورگە شىققاندارىڭىز قۇتتى بولسىن!» دەمەكپىز. قۇدالىقتارىڭ مىڭ جىلعا ۇلاسسىن!

**** **** ****
 
بالا — ارتتا قالعان ءىز،
باقىت — ۇزاتىلعان قىز،
بايلىق — قولعا ۇستاعان مۇز،
دۇنيەنىڭ قىزىعى ءسىز بەن ءبىز!
— دەگەندەي، «سىز-بىزدىگىمىز» ەش ۋاقىتتا جوعالماسىن. ەكى جاستىڭ باقىتىن بەرسىن، كورە الماعان دۇشپانكوز ارامىزدان كەتە بەرسىن!
بەكزاتتارىم-اي،
جەكجاتتارىم-اي،
جەكجات بولىپ اۋىلىما كەپ جاتقانىڭ-اي!
«بالا باقىتىن قىزدان ىزدەيدى،
قىز باقىتىن تۇزدەن ىزدەيدى»، دەگەن ەكەن دانا بابالارىمىز. ءبىزدىڭ قىزىمىز باقىتىن ءسىزدىڭ شاڭىراقتان ىزدەپ كەلدى. ۇلپىلدەگەن ۇكىمىز بىزدەن ءوتتى — سىزدەرگە جەتتى. «جىبەكتى تۇتە الماعان ءجۇن ەتەدى»، - دەيدى. ءجۇن ەتسەڭىز دە، گۇل ەتسەڭىز دە ەندىگى جاۋاپكەرشىلىك جۇگى - وزدەرىڭىزدە، ءقادىرلى قۇدالار!

**** **** ****
                                     
«جولاۋشى مۇراتى — جەتۋ، قىز مۇراتى — كەتۋ» ەكەنىن ۇعىنعانىمىزبەن، باۋىر ەتىنەن جۇلىپ الىپ قىزدى وزگە جۇرتقا اتتاندىرۋ كىمگە بولسا دا وڭاي ەمەسىن ءبارىمىز بىلەمىز. الايدا، بارعان جەرىندە تاستاي باتىپ، سۋداي ءسىڭىپ جاتسا — ابىرويلارىڭىزدىڭ اسقاقتاعانى سول ەمەس پە! قۇداي قۋات بەرسىن، قۇدا-جەكجاتتارىمىزعا سانا بەرسىن، جاقسى جەر بولسا — قىزىمىز الاڭداماي بارا بەرسىن! ەكى جاس باقىتتى بولسىن، ءومىرى جاقۇتتى بولسىن!

**** **** ****
                                      
ەي، ۋاقىت-اي!
ەكەنسىڭ عوي تىم قىسقا،
بارادى ۇقساپ كەشەگى وتكەن جىل قۇسقا.
بالالىقتىڭ ءبىر بازارى تارقاي ما،
دوسىم قىزى شىعىپ جاتىر تۇرمىسقا.
 
ەكى بالاڭ وتاۋ قۇردى، توپتاستى،
ەكى تاسقىن ءبىر ايدىنعا توقتاستى،
قىز ۇزاتۋ تويى دەيمىز،
جىگىت شە؟
جىگىت بۇگىن بوستاندىقپەن قوشتاستى.
 
سالتاناتتى توي ۇستىندە وتىرمىز،
ايدىن-كولدە اققۋ قازداي وتىر قىز.
قوس پەرىشتە كورىنەدى كوزىمە،
بىزدەر — پەندە، قاراپايىم توپىرمىز.
بىلەدى عوي قيماستىقتىڭ ولشەمىن —
اكە بولىپ،
انا بولىپ كورسە كىم؟
ءوز قولىمەن ءوزى ءۇزىپ بەرگەندەي،
جۇرەگىنىڭ ەڭ قاجەتتى بولشەگىن.
 
كىربىڭ باسسا نە امال بار ءجۇزىڭدى،
باسا المايسىڭ
باسىڭداعى ىزىڭدى،
تاپ وسىنداي توي-داڭزاعا سوڭىندا
اكەتەر مە سەنىڭ دە ەرتەڭ قىزىڭدى؟!
 
قۋان، دوستىم، ولەڭ سوزگە بولما الاڭ،
قىزىم تۇگىل، ۇلىمدى ويلاپ قوزعالام.
قىز ۇزاي ما، الدە جىگىت...
كىم ءبىلسىن؟!
نە دەسەڭ دە كۇيەۋ بالاڭ - ءوز بالاڭ.
 
تويداعىلار،
قانە ساپ، ساپ، تىنىشتال،
ءبىز دايىنبىز،
ەي، اسابا، دۇرىستال.
جاس جۇبايلار ماحابباتىن بەكىتىپ
شامپان شاپشىپ،
قوڭىراۋ سوقسىن حرۋستال.
سوقسىن،سوقسىن،
شامپان تولعان حرۋستال.

**** **** ****
                     
قيمايدى ۇزاتقان جاق قىز بالاسىن،
جان دۇنيەڭ قالاي عانا سىزداماسىن.
قۇدالار الاقانعا سالىپ بەردىك
جۇرەكتىڭ جۇلىن الىپ ءبىر پاراسىن.

**** **** ****
                    
جاس بالانىڭ كۇلكىسىن بەرسىن،
جاس انانىڭ ۇيقىسىن بەرسىن.
جومارتتىڭ قولىن بەرسىن،
جورتقىشتىڭ جولىن بەرسىن!
 
قىزدىڭ قىلىعىن بەرسىن،
سۋدىڭ تۇنىعىن بەرسىن.
اساۋدىڭ ارىنىن بەرسىن،
تۇنگى وتىڭ جارىعىن بەرسىن!
 
اسقار تاۋدىڭ پاڭدىعىن بەرسىن،
بۇلبۇل قۇستىڭ تاڭعى ءۇنىن بەرسىن.
دالانىڭ جازىقتىعىن بەرسىن،
گۇلدىڭ نازىكتىگىن بەرسىن.
 
تەڭىزدىڭ تەرەڭدىگىن بەرسىن،
قىراننىڭ كورەگەندىگىن بەرسىن!
ەردىڭ كوڭىلىن بەرسىن،
بۇركىتتىڭ ءولىمىن بەرسىن!
 
لاشىننىڭ جۇرەگىن بەرسىن،
ناعىز دوستىڭ تىلەگىن بەرسىن!
ماڭگى-باقي اجىراماس،
شىن عاشىقتىڭ بىلەگىن بەرسىن!

**** **** ****
                         
بالالاردىڭ ۇزاق بولسىن ءومىر-جاسى،
بىرگە ءوسسىن بىتە قايناپ مال مەن باسى!
قاشاندا ءتىل مەن كوزدەن امان ساقتاپ،
قاسىندا ءجۇرسىن ونىڭ ءپىر-پاناسى!
 
ۇيرەنىپ ونەر-بىلىم ورگە ءجۇزسىن،
ۇلگى السىن قاتار-قۇربى زامانداسى!
قوندىرىپ وڭ جاعىنا وتاۋلارىن،
قىزىعىن كورسىن ونىڭ اتا-اناسى!
 
الدىنان شامشىراعى قارسى جانىپ،
گۇلدەنسىن جەرمەن كوكتىڭ ەكى اراسى!
شالىنسىن پەرىشتەنىڭ قۇلاعىنا
بىزدەردەي قاريالاردىڭ اق باتاسى!
 
قۋانىشقا كوڭىلدەر تولسىن ءامان،
باياعىدا جورالعى-جول سۇرامان.
مەنىڭ جالعىز تىلەرىم جول ۇستىندە —
ۇل-قىزىمىز باقىتتى، بولسىن امان!

**** **** ****
                                 
كوكىرەگى سىرعا تولى كۇي-داستان،
الاتاۋداي ارمانى بار جۇزدەگەن.
ءوزى وسكەن ۇياسىنان سيماستان،
تۇزدەن باقىت ىزدەيدى ەكەن قىز دەگەن.
تاعدىرى ونىڭ سۋىق قاراپ، سىزدانا،
شەشىمى اۋىر سىن ارتقانمەن ساناعا.
كوكتەمدەگى قارلىعاش قوي قىز بالا،
اينالاتىن شۋاق شاشقان اناعا!

**** **** ****

............. اق بوساعاسىنان ۇزاتىلىپ، .............. ەسىمدى ءوزىنىڭ ومىرلىك سەرىگىن تاپتى. جاس جۇبايلارعا قاشاندا جاندارىڭا جاقسىلىق سەرىك بولسىن، ءومىر وتكەلىنەن قول ۇستاسىپ بىرگە وتىڭدەر دەپ تىلەك بىلدىرەمىز.

**** **** ****
                       
پەري-جانىم، بالدىزىم، قىزعالداعىم!
ارمانىڭنىڭ ارالاپ گۇلزار باعىن،
بارامىسىڭ الىستاپ ارامىزدان،
جۇرەگىڭنىڭ ورىنداپ ىزگى ارمانىن.
 
ارتقا تاستاپ جاستىقتىڭ ءدوڭىن اسىپ،
ارمانىڭا جەتۋگە بولىپ اسىق.
ارامىزدان اپ-ساتتە كەتە باردىڭ،
اينالايىن بارا عوي - جولىڭ اشىق...
 
تىلەگىڭدى... بارا عوي، قۇپ الامىز،
اق جول تىلەپ وزىڭە تۇر باجامىز.
جيىرما ەكى جىل سەنى ەركەلەتتىك،
قارىمتاسىن ەشكىمنەن سۇراماڭىز...
 
ادامزاتقا ۇسىنعان كۇنى-بۇرىن،
كىم قۇپتاماس اللانىڭ قۇرىلىمىن؟!
ءبىزدىڭ ەمەس... حاديشانىڭ قىزى بولدىڭ —
شىن جۇرەكتەن ۇعىپپىز مۇنى بۇگىن.
 
تولعانىستان ەسىم جوق مەنىڭ تەگى،
بار، بارا عوي — كۇتۋدە ەلىڭ سەنى.
ورازبايدىڭ قىزى دەپ ايتپايدى ەندى،
دەپ ايتار جۇرت: ەرقانات كەلىنشەگى...
 
قيماي تۇرمىز، قايتەيىك، مۇنىم انىق،
ساعان دەگەن كوڭىلىمىز تۇنىق انىق.
بار، بارا عوي، تاپسىردىق ىستىلارعا،
ەتىمىزدەن جۇرەكتىڭ جۇلىپ الىپ،
ەتىمىزدەن جۇرەكتىڭ جۇلىپ الىپ...

**** **** ****

وڭ اياقپەن اتتاندىڭ،
گۇل ءبىتسىن قونعان قياڭا
كەلىپ ءجۇر سۇيگەن جارىڭمەن
ءوزىڭ ۇشقان ۇياڭا!

**** **** ****

بەكزاتتارىم-اي،
جەكجاتتارىم-اي،
جەكجات بولىپ اۋلىما كەپ جاتقانىڭ-اي!
«بالا باقىتىن قىزدان ىزدەيدى،
قىز باقىتىن تۇزدەن ىزدەيدى» جەگەن ەكەن دانا بابالارىمىز. ءبىزدىڭ قىزىمىز باقىتىن ءسىزدىڭ شاڭىراقتان ىزدەپ كەلدى. ۇلپىلدەگەن ۇكىمىز بىزدەن - ءوتتى، سىزدەرگە – جەتتى. «جىبەكتى تۇتە الماعان ءجۇن ەتەدى» دەيدى. ءجۇن ەتسەڭىز دە، گۇل ەتسەڭىز دە ەندىگى جاۋاپكەرشىلىك – سىزدەردە، قۇدالار!

**** **** ****

قيمايدى ۇزاتقان جاق قىز بالاسىن،
جۇرەگى قالاي عانا سىزداماسىن.
قۇدالار، الاقانعا سالىپ بەردىك،
جۇلىپ الىپ جۇرەكتىڭ ءبىر پاراسىن.
 
كوڭىل دە، كوز دە تويار دا، كۇيەۋ بالا،
بولماسسىڭ ءۇش جۇرتىڭا سۇيەۋ عانا.
جارىڭنىڭ باقىتى بول، جۇلدىزى بول،
وسىنداي قىز بۇل دۇنيەدە بىرەۋ عانا.
 
شاتتانا ءجۇرىپ شاڭىراعىن كوتەرگەن،
ۇيىمداسا ءجۇرىپ ۋىعىن قاداعان،
كەلىسە ءجۇرىپ، كەرەگەسىن كەرگەن
جاس وتاۋلارىڭ قۇتتى بولسىن!

**** **** ****

شاڭىراقتىڭ شىراعىسىڭ شاتتىعى،
تەكتى جەردىڭ تۇياعىسىڭ اق گ ۇلى.
مىڭ جىل قۇدا بولۋعا دا اتتى كۇن،
ەكى جاسقا قۇداي بەرسىن ب ا ق بۇگىن.
اكە-شەشەڭ ارناپ وتىر جىر اعىن،
كاۋسار تازا مولدىرەگەن بۇلاعىم،
بارعان جەرگە سۋداي ءسىڭىپ، ۇناعىن،
باقىتتى بول، باقىتتى بول، شىراعىم.

**** **** ****

قوناقتان كەتپەي تورلەرىڭ،
ءىسىڭنىڭ تاپپاي ەل كەمىن.
تامسان ماقتاپ كوپ ادام
باسا الماي ءجۇرسىن شولدەرىڭ.

قالاۋلى بول حالىققا،
ەڭبەكتەن ەش جالىقپا.
قوسىلعان ءسۇيىپ جارىڭمەن
اققۋداي ماڭگى قالىقتا.

**** **** ****

ەلىڭە ەلەۋلى بول،
حالقىڭا قالاۋلى بول.
اتا-ەنەڭە جاعىمدى بول،
قايىناعا، قايىندارعا قايىرىمدى بول.
اۋىلىڭا ايبارلى بول،
كۇيەۋىڭە جايدارلى بول.


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما