XIX عاسىردىڭ I جارتىسىنداعى قازاقستان ادەبيەتى مەن مادەنيەتى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: XIX عاسىردىڭ I جارتىسىنداعى قازاقستان ادەبيەتى مەن مادەنيەتى 2 ساعات
ساباقتىڭ ماقساتى:
1) بىلىمدىلىك: قازاق حالقىنىڭ مۋزىكا ونەرى مەن مادەنيەتى تۋرالى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ؛
2) دامىتۋشىلىق: ىزدەنۋشىلىك، سالىستىرۋ، جيناقتاۋ،
تالداۋ؛
3) تاربيەلىك: حالقىن تاريحىن بىلۋگە، پانگە
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ، سالت - ءداستۇردى قاستەرلەۋگە،
ەستەتيكالىق تالعامعا تاربيەلەۋ.
ساباق ءتيپى: ارالاس
ساباق ءتۇرى: ءداستۇرلى
ساباق كورنەكىلىگى: كارتا، سۋرەتتەر، مۋزىكا.
تسو: ەپيپروەكتور، سلايد شوۋ كورسەتۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن پروەكتور، كومپيۋتەر
ساباق ادىستەرى: تۇسىندىرمەلى كورنەكىلىك، سۇراق - جاۋاپ، ءىشىنارا ىزدەنۋشىلىك،
شىعارماشىلىق ادىستەر، وي قوزعاۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، بەينەلەۋ، مۋزىكا پاندەرى.
ساباق بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
سوزىڭە – سونبەس جۇلدىز تەڭ،
جالىنىڭدا ايبىن بار
كەرەك ەمەس داڭقىڭا
بەلگى تەمىر، كەسپەك قىش.
وت جىرلارىن حالقىنا -
وشپەس ماڭگى ەسكەرتكىش!- دەگەندەي XIX عاسىردىڭ I جارتىسىنداعى ءومىر ءسۇرىپ، ءوز جىرلارىمەن سول زامان شىندىعىن جىرلاعان قازاق ادەبيەتىنىڭ وكىلدەرىنىڭ شىعارمالارىن وقىپ، جاتتاپ، كەلۋگە بەرىلدى.
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. ماحامبەت وتەمىس ۇلى
2. شەرنياز جارىلعاس ۇلى
3. شوجە قارجاۋباي ۇلى
4. ءسۇيىنباي ارون ۇلى
5. ماحامبەت پەن شەرنياز شىعارمالارىندا بەينەلەنگەن 1836 - 1838 جىلى ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىس تۋرالى.
III. ءۇي تاپسىرماسىن قورىتۋ
«زىمىران» سۇراقتارى
1. ماحامبەت وتەمىس ۇلى كوتەرىلىسكە ارناپ قانداي ولەڭدەر جازدى؟
«سوعىس»، «مەن ەدىم»، «ەگەۋلى نايزا قولعا الماي»
2. شەرنيازدىڭ قازاق ادەبيەتىنە قوسقان جاڭالىعى – سۋىرىپ سالمالىق ونەر
3. شوجەنىڭ ەرەكشەلىگى – ەكى كوزىنەن ەرتە سوقىر بولسا دا ونەر جولىنا تۇسكەن.
4. ش. ءۋاليحانوۆ قانداي جىر جازىپ العان؟ (قوزى كورپەش – بايان سۇلۋ) ورىستىڭ قانداي اقىنى؟ (پۋشكين پوەما جازعان)
5. ءسۇيىنباي – كىمنىڭ ۇستازى؟ (جامبىلدىڭ)
6. XIX ع. ءىرى ايتىس اقىنى قانداي ەلگە تاراعان؟ (قىرعىز ەلىنە)
7. XIX ع. اقىندارىنا ءتان بەلگى؟ (ەل ءومىرىن شىندىقپەن جىرلاۋى)
IV. جاڭا ساباق. قازاق حالقىنىڭ مۋزىكا ونەرىمەن ماتەريالدىق مادەنيەتى.
ونەر – ساز ونەرى
- ساۋلەت ونەرى
- مۋزىكا ونەرى
- سۋرەت ونەرى
- ءمۇسىن ونەرى
- قول ونەرى
مۋزىكا قازاق حالقىنىڭ ومىرىندە ەرەكشە ورىن الدى. ۇلى ابايدىڭ
«تۋعاندا دۇنيە ەسىگىن اشادى ولەڭ،
ولەڭمەن جەر قوينىنا كىرەر دەنەڭ» – دەۋى تەگىن ەمەس. اسىرەسە، دومبىرا تارتۋ، كۇيشىلىك ونەرى – ەرتەدەن كەلە جاتقان، ۇلتىمىزدىڭ بەت - بەينەسىن تانىتاتىن ۇلتتىق ونەر. ءار قازاقتىڭ ۇيىندە، تورىندە دومبىراسى بولعان. كۇي تارتۋ قوبىزبەن دە، دومبىرامەن، سىبىزعىمەن دە ورىندالاتىن بولعان. قازاق حالقىنىڭ مۋزىكالىق قابىلەتى ەرەكشە، تالانتتى ءانشى، دارىندى اسان قايعى جىراۋ، بۇقار جىراۋ، ماحامبەتتە كۇي شىعارعان («جورىق»، «اقتابان»، «جۇمىر قىلىش»)
ىقىلاس.....، قۇرمانعازى.....، دينا ت. ب.
دومبىرا – حالىق ىشىندە ەڭ كوپ تاراعان اسپاپ ءتۇرى. XIX ع. I ج. قازاق مۋزىكا ونەرىنىڭ دامۋىنا 1836 - 1838 جىلعى بوكەي ورداسىنداعى شارۋالار كوتەرىلىسى ۇلكەن اسەر ەتتى.
انشىلەر دە، كۇيشىلەر دە وزدەرىنىڭ شەبەرلىكتەرىن ويىن - تويلاردا كورسەتىپ، ەل قۇرمەتىنە بولەنگەن. سونداي ونەرلى جانداردى قۇرمەتتەپ، ەل ولاردى سال، سەرىلەر دەپ اتاعان. (سال، سەرىلەردەن كىمدەردى بىلەسىڭدەر؟) دۇرىس ولاردان باسقا سەگىز سەرى، بايجان سال دەگەندەر بولعان.
سالدار – ءانشى، اقىن، سازگەرلىگىمەن قوسا، اتبەگى دە، قۇسبەگى، اڭعا تازى سالاتىن ساياتشى دا بولعان. ولاردىڭ جانى تازا، تالانتتى، ونەردى ەرەكشە قاستەرلەگەن ادامدار بولعان. حالىق تا ولاردى ەرەكشە قۇرمەتتەگەن. جىرشى، جىراۋلار باتىرلىقتى، ەرلىكتى جىرلاعان. جىرشى، جىراۋلار اندىك جانە اسپاپتىق ورىنداۋدى قاتار پايدالانىپ وتىرعان. يساتاي، ماحامبەت كوتەرىلىسىنە بايلانىستى كوپتەگەن جىرلار شىقتى.
ماحامبەتتىڭ «جۇمىر قىلىش» كۇيىن تىڭداتۋ.
سونىمەن بىرگە XIX ع. Iجارت. قازاق حالقىنىڭ ماتەريالدىق مادەنيەتى دە ەرەكشە دامىدى. ءبىر جاعىنان، مال شارۋاشىلىعىنا بايلانىستى، ەگىنشىلىككە بايلانىستى، ءۇي شارۋاشىلىعىنا بايلانىستى بولدى.
قازاقتار كۇندەلىكتى تۇرمىسقا قاجەتتى بۇيىمداردى وزدەرى جاسادى. مىسالى: ديىرمەن، كەلى، كەلساپ ت.ب. ولاردى اعاش شەبەرلەرى جاسادى. ال وزدەرى تەرىدەن ءار ءتۇرلى بۇيىمداردى – مەس، سابا، تورسىق، كيىمدەر – جارعاق شالبار، تەرىدەن شەكپەن، تىماق ت. ب. جاسادى. ال ءۇي مۇلىكتەرىن، ات ابزەلدەرىن، كيىز ءۇيدى ارنايى ءۇيشى شەبەرلەر ىستەيتىن بولدى.
كيىز ءۇي قۇرىلىسىن اتا؟ (ەسىك، كەرەگە، ۋىق، شاڭىراق، بايلايتىن كەرەگەباۋ، بەلبەۋ، باسقۇر، كيىمدەر – تۋىرلىق، ۇزىك، تۇندىگى، كيىز ەسىك جانە اعاش ەسىك سىقىرلاۋىق دەپ اتالادى.)
مال شارۋاشىلىعى (ات ابزەلدەرى، اربا)
ەگىنشىلىك ماتەريالدىق ءۇي كاسىپشىلىگى (ءۇي مۇلىكتەرى، كيىز ءۇي)
(وراق، ايىر، مادەنيەت قارۋ - جاراق (5 قارۋ ءتۇرى)
كەتپەن، شالعى)
قولونەر
زەرگەرلىك ءمۇيىز وڭدەۋ اعاش شەبەرى توقىماشىلىق
قازاق حالقىنىڭ كوشپەلى ءومىرى، فەودالدىق قارۋ - جاراق تۇرلەرىنىڭ شىعۋىنا اسەر ەتتى.
ال قارۋ تۇرلەرى – 5 قارۋدى بىلەمىز بە؟
1. ساداق
2. قىلىش
3. نايزا
4. ايبالتا
5. شوقپار
اۋقاتتى قازاقتار ايبالتا، ساداق ۇستاعان. اسكەرباسى، باتىرلارىنىڭ 5 قارۋى ساي بولعان. ولاردىڭ قالقانى، ساۋىتى، نايزاسى، قىلىشى بولعان. مىلتىقتى نەگىزىنەن ورتا ازيا ساۋداگەرلەرىنەن مالعا نە شيكىزاتقا ايىرباستايتىن بولعان. قازاقتىڭ شەبەرلەرى دە قارۋدىڭ ءار ءتۇرلىسىن جاساعان.
سونىمەن بىرگە توقىماشىلىق، كيىز باسۋ، مەتالل، سۇيەك، تەرى وڭدەۋ ونەرى كوشپەلى حالىقتىڭ تۇرمىسىندا ەرەكشە دامىدى. كيىزدى قالاي باسادى؟ الاشا تۇرلەرى، تەرمە، الاشا، قاقپا الاشا توقيدى، باسقۇر، بەلبەۋ، قورجىن توقىعان. بۇعان ورمەك اعاشىن قۇرىپ توقىعان. ايەل ادامدار ءجۇن ءتۇتىپ، ءجىپ يىرگەن، الاشا توقىپ، كيىز باسقان، كەستەلەگەن، تەرىدەن كيىم تىككەن. ەر ادامدار سۇيەكتەن، تەرىدەن، كۇمىستەن، بىلعارىدان بۇيىمدار جاساعان. قازاقتىڭ كيىز ۇيلەرىنە سىرتتان كەلگەن ورىس، شەتەل جيھانكەزدەرى قىزىققان. رەسەيگە قوسىلۋىنا بايلانىستى قازاقتاردىڭ باسپاناسىنا ءبىراز وزگەرىستەر ەندى. وسى كەزدەرى اعاشتان سالىنعان تۇرعىن ۇيلەر پايدا بولدى. ورىس شەبەرلەرى سالعان كوپ بولمەلى اعاش ۇيلەردە حاندار مەن سۇلتاندار تۇردى. بۇل ورىس ماتەريالدىق مادەنيەتىنىڭ قازاقتار تىرشىلىگىنە بىرتىندەپ ەنە باستاعانىن كورسەتەدى.
V. ساباقتى بەكىتۋ.
داۋىلپاز
قوبىز
مەس
ايبالتا
تۋىرلىق
سىقىرلاۋىق
شاشباۋ
1. قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق اسپاپتارىنىڭ ءبىرى.
2. قورقىتتىڭ مۋزىكالىق اسپابى
3. تەرىدەن جاسالعان ىدىس
4. بەس قارۋدىڭ ءبىرى
5. كەرەگەنى جاباتىن كيىز
6. كيىز ءۇيدىڭ ەسىگى
7. زەرگەرلىك بۇيىم
VI. مىنە، بالالار ءبىز بۇگىن XIX ع. I ج. قازاق حالقىنىڭ مۋزىكا ونەرى مەن ماتەريالدىق مادەنيەتى تۋرالى ءبىراز ماعلۇمات الدىق. ولاي بولسا «ناعىز قازاق - قازاق ەمەس، ناعىز قازاق – دومبىرا» - دەگەن ءقادىر مىرزالييەۆتىڭ جىر جولدارىمەن ساباعىمىزدى اياقتايمىز.
VII. ۇيگە تاپسىرما
• XIX ع. I. ج. مۋزىكا ونەرى مەن ماتەريالدىق مادەنيەتى
• ۇلتتىق اسپاپتار، ۇلتتىق كيىمدەر تۋرالى ءبىلۋ
• كيىز ءۇيدىڭ تۇرلەرىن ءبىلىپ كەلۋ
VIII. باعالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
1) بىلىمدىلىك: قازاق حالقىنىڭ مۋزىكا ونەرى مەن مادەنيەتى تۋرالى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ؛
2) دامىتۋشىلىق: ىزدەنۋشىلىك، سالىستىرۋ، جيناقتاۋ،
تالداۋ؛
3) تاربيەلىك: حالقىن تاريحىن بىلۋگە، پانگە
قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ، سالت - ءداستۇردى قاستەرلەۋگە،
ەستەتيكالىق تالعامعا تاربيەلەۋ.
ساباق ءتيپى: ارالاس
ساباق ءتۇرى: ءداستۇرلى
ساباق كورنەكىلىگى: كارتا، سۋرەتتەر، مۋزىكا.
تسو: ەپيپروەكتور، سلايد شوۋ كورسەتۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن پروەكتور، كومپيۋتەر
ساباق ادىستەرى: تۇسىندىرمەلى كورنەكىلىك، سۇراق - جاۋاپ، ءىشىنارا ىزدەنۋشىلىك،
شىعارماشىلىق ادىستەر، وي قوزعاۋ.
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، بەينەلەۋ، مۋزىكا پاندەرى.
ساباق بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
سوزىڭە – سونبەس جۇلدىز تەڭ،
جالىنىڭدا ايبىن بار
كەرەك ەمەس داڭقىڭا
بەلگى تەمىر، كەسپەك قىش.
وت جىرلارىن حالقىنا -
وشپەس ماڭگى ەسكەرتكىش!- دەگەندەي XIX عاسىردىڭ I جارتىسىنداعى ءومىر ءسۇرىپ، ءوز جىرلارىمەن سول زامان شىندىعىن جىرلاعان قازاق ادەبيەتىنىڭ وكىلدەرىنىڭ شىعارمالارىن وقىپ، جاتتاپ، كەلۋگە بەرىلدى.
II. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. ماحامبەت وتەمىس ۇلى
2. شەرنياز جارىلعاس ۇلى
3. شوجە قارجاۋباي ۇلى
4. ءسۇيىنباي ارون ۇلى
5. ماحامبەت پەن شەرنياز شىعارمالارىندا بەينەلەنگەن 1836 - 1838 جىلى ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىس تۋرالى.
III. ءۇي تاپسىرماسىن قورىتۋ
«زىمىران» سۇراقتارى
1. ماحامبەت وتەمىس ۇلى كوتەرىلىسكە ارناپ قانداي ولەڭدەر جازدى؟
«سوعىس»، «مەن ەدىم»، «ەگەۋلى نايزا قولعا الماي»
2. شەرنيازدىڭ قازاق ادەبيەتىنە قوسقان جاڭالىعى – سۋىرىپ سالمالىق ونەر
3. شوجەنىڭ ەرەكشەلىگى – ەكى كوزىنەن ەرتە سوقىر بولسا دا ونەر جولىنا تۇسكەن.
4. ش. ءۋاليحانوۆ قانداي جىر جازىپ العان؟ (قوزى كورپەش – بايان سۇلۋ) ورىستىڭ قانداي اقىنى؟ (پۋشكين پوەما جازعان)
5. ءسۇيىنباي – كىمنىڭ ۇستازى؟ (جامبىلدىڭ)
6. XIX ع. ءىرى ايتىس اقىنى قانداي ەلگە تاراعان؟ (قىرعىز ەلىنە)
7. XIX ع. اقىندارىنا ءتان بەلگى؟ (ەل ءومىرىن شىندىقپەن جىرلاۋى)
IV. جاڭا ساباق. قازاق حالقىنىڭ مۋزىكا ونەرىمەن ماتەريالدىق مادەنيەتى.
ونەر – ساز ونەرى
- ساۋلەت ونەرى
- مۋزىكا ونەرى
- سۋرەت ونەرى
- ءمۇسىن ونەرى
- قول ونەرى
مۋزىكا قازاق حالقىنىڭ ومىرىندە ەرەكشە ورىن الدى. ۇلى ابايدىڭ
«تۋعاندا دۇنيە ەسىگىن اشادى ولەڭ،
ولەڭمەن جەر قوينىنا كىرەر دەنەڭ» – دەۋى تەگىن ەمەس. اسىرەسە، دومبىرا تارتۋ، كۇيشىلىك ونەرى – ەرتەدەن كەلە جاتقان، ۇلتىمىزدىڭ بەت - بەينەسىن تانىتاتىن ۇلتتىق ونەر. ءار قازاقتىڭ ۇيىندە، تورىندە دومبىراسى بولعان. كۇي تارتۋ قوبىزبەن دە، دومبىرامەن، سىبىزعىمەن دە ورىندالاتىن بولعان. قازاق حالقىنىڭ مۋزىكالىق قابىلەتى ەرەكشە، تالانتتى ءانشى، دارىندى اسان قايعى جىراۋ، بۇقار جىراۋ، ماحامبەتتە كۇي شىعارعان («جورىق»، «اقتابان»، «جۇمىر قىلىش»)
ىقىلاس.....، قۇرمانعازى.....، دينا ت. ب.
دومبىرا – حالىق ىشىندە ەڭ كوپ تاراعان اسپاپ ءتۇرى. XIX ع. I ج. قازاق مۋزىكا ونەرىنىڭ دامۋىنا 1836 - 1838 جىلعى بوكەي ورداسىنداعى شارۋالار كوتەرىلىسى ۇلكەن اسەر ەتتى.
انشىلەر دە، كۇيشىلەر دە وزدەرىنىڭ شەبەرلىكتەرىن ويىن - تويلاردا كورسەتىپ، ەل قۇرمەتىنە بولەنگەن. سونداي ونەرلى جانداردى قۇرمەتتەپ، ەل ولاردى سال، سەرىلەر دەپ اتاعان. (سال، سەرىلەردەن كىمدەردى بىلەسىڭدەر؟) دۇرىس ولاردان باسقا سەگىز سەرى، بايجان سال دەگەندەر بولعان.
سالدار – ءانشى، اقىن، سازگەرلىگىمەن قوسا، اتبەگى دە، قۇسبەگى، اڭعا تازى سالاتىن ساياتشى دا بولعان. ولاردىڭ جانى تازا، تالانتتى، ونەردى ەرەكشە قاستەرلەگەن ادامدار بولعان. حالىق تا ولاردى ەرەكشە قۇرمەتتەگەن. جىرشى، جىراۋلار باتىرلىقتى، ەرلىكتى جىرلاعان. جىرشى، جىراۋلار اندىك جانە اسپاپتىق ورىنداۋدى قاتار پايدالانىپ وتىرعان. يساتاي، ماحامبەت كوتەرىلىسىنە بايلانىستى كوپتەگەن جىرلار شىقتى.
ماحامبەتتىڭ «جۇمىر قىلىش» كۇيىن تىڭداتۋ.
سونىمەن بىرگە XIX ع. Iجارت. قازاق حالقىنىڭ ماتەريالدىق مادەنيەتى دە ەرەكشە دامىدى. ءبىر جاعىنان، مال شارۋاشىلىعىنا بايلانىستى، ەگىنشىلىككە بايلانىستى، ءۇي شارۋاشىلىعىنا بايلانىستى بولدى.
قازاقتار كۇندەلىكتى تۇرمىسقا قاجەتتى بۇيىمداردى وزدەرى جاسادى. مىسالى: ديىرمەن، كەلى، كەلساپ ت.ب. ولاردى اعاش شەبەرلەرى جاسادى. ال وزدەرى تەرىدەن ءار ءتۇرلى بۇيىمداردى – مەس، سابا، تورسىق، كيىمدەر – جارعاق شالبار، تەرىدەن شەكپەن، تىماق ت. ب. جاسادى. ال ءۇي مۇلىكتەرىن، ات ابزەلدەرىن، كيىز ءۇيدى ارنايى ءۇيشى شەبەرلەر ىستەيتىن بولدى.
كيىز ءۇي قۇرىلىسىن اتا؟ (ەسىك، كەرەگە، ۋىق، شاڭىراق، بايلايتىن كەرەگەباۋ، بەلبەۋ، باسقۇر، كيىمدەر – تۋىرلىق، ۇزىك، تۇندىگى، كيىز ەسىك جانە اعاش ەسىك سىقىرلاۋىق دەپ اتالادى.)
مال شارۋاشىلىعى (ات ابزەلدەرى، اربا)
ەگىنشىلىك ماتەريالدىق ءۇي كاسىپشىلىگى (ءۇي مۇلىكتەرى، كيىز ءۇي)
(وراق، ايىر، مادەنيەت قارۋ - جاراق (5 قارۋ ءتۇرى)
كەتپەن، شالعى)
قولونەر
زەرگەرلىك ءمۇيىز وڭدەۋ اعاش شەبەرى توقىماشىلىق
قازاق حالقىنىڭ كوشپەلى ءومىرى، فەودالدىق قارۋ - جاراق تۇرلەرىنىڭ شىعۋىنا اسەر ەتتى.
ال قارۋ تۇرلەرى – 5 قارۋدى بىلەمىز بە؟
1. ساداق
2. قىلىش
3. نايزا
4. ايبالتا
5. شوقپار
اۋقاتتى قازاقتار ايبالتا، ساداق ۇستاعان. اسكەرباسى، باتىرلارىنىڭ 5 قارۋى ساي بولعان. ولاردىڭ قالقانى، ساۋىتى، نايزاسى، قىلىشى بولعان. مىلتىقتى نەگىزىنەن ورتا ازيا ساۋداگەرلەرىنەن مالعا نە شيكىزاتقا ايىرباستايتىن بولعان. قازاقتىڭ شەبەرلەرى دە قارۋدىڭ ءار ءتۇرلىسىن جاساعان.
سونىمەن بىرگە توقىماشىلىق، كيىز باسۋ، مەتالل، سۇيەك، تەرى وڭدەۋ ونەرى كوشپەلى حالىقتىڭ تۇرمىسىندا ەرەكشە دامىدى. كيىزدى قالاي باسادى؟ الاشا تۇرلەرى، تەرمە، الاشا، قاقپا الاشا توقيدى، باسقۇر، بەلبەۋ، قورجىن توقىعان. بۇعان ورمەك اعاشىن قۇرىپ توقىعان. ايەل ادامدار ءجۇن ءتۇتىپ، ءجىپ يىرگەن، الاشا توقىپ، كيىز باسقان، كەستەلەگەن، تەرىدەن كيىم تىككەن. ەر ادامدار سۇيەكتەن، تەرىدەن، كۇمىستەن، بىلعارىدان بۇيىمدار جاساعان. قازاقتىڭ كيىز ۇيلەرىنە سىرتتان كەلگەن ورىس، شەتەل جيھانكەزدەرى قىزىققان. رەسەيگە قوسىلۋىنا بايلانىستى قازاقتاردىڭ باسپاناسىنا ءبىراز وزگەرىستەر ەندى. وسى كەزدەرى اعاشتان سالىنعان تۇرعىن ۇيلەر پايدا بولدى. ورىس شەبەرلەرى سالعان كوپ بولمەلى اعاش ۇيلەردە حاندار مەن سۇلتاندار تۇردى. بۇل ورىس ماتەريالدىق مادەنيەتىنىڭ قازاقتار تىرشىلىگىنە بىرتىندەپ ەنە باستاعانىن كورسەتەدى.
V. ساباقتى بەكىتۋ.
داۋىلپاز
قوبىز
مەس
ايبالتا
تۋىرلىق
سىقىرلاۋىق
شاشباۋ
1. قازاق حالقىنىڭ ۇلتتىق اسپاپتارىنىڭ ءبىرى.
2. قورقىتتىڭ مۋزىكالىق اسپابى
3. تەرىدەن جاسالعان ىدىس
4. بەس قارۋدىڭ ءبىرى
5. كەرەگەنى جاباتىن كيىز
6. كيىز ءۇيدىڭ ەسىگى
7. زەرگەرلىك بۇيىم
VI. مىنە، بالالار ءبىز بۇگىن XIX ع. I ج. قازاق حالقىنىڭ مۋزىكا ونەرى مەن ماتەريالدىق مادەنيەتى تۋرالى ءبىراز ماعلۇمات الدىق. ولاي بولسا «ناعىز قازاق - قازاق ەمەس، ناعىز قازاق – دومبىرا» - دەگەن ءقادىر مىرزالييەۆتىڭ جىر جولدارىمەن ساباعىمىزدى اياقتايمىز.
VII. ۇيگە تاپسىرما
• XIX ع. I. ج. مۋزىكا ونەرى مەن ماتەريالدىق مادەنيەتى
• ۇلتتىق اسپاپتار، ۇلتتىق كيىمدەر تۋرالى ءبىلۋ
• كيىز ءۇيدىڭ تۇرلەرىن ءبىلىپ كەلۋ
VIII. باعالاۋ
You Might Also Like
