حVءى- XVIءى ع. ءبىلىم مەن عىلىم. ادەبيەت پەن ونەر
كلاسى: 9 كلاسس
ءپانى: قازاقستان تاريحى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: 16 -17. ءبىلىم مەن عىلىم /ادەبيەت پەن ونەر
ساباقتىڭ ماقساتى: سوعىسقا دەيىنگى كەزەڭ مەن سوعىس ۋاقىتىنداعى قازاق مادەنيەتىندەگى جاڭالىقتار مەن جەتىستىكتەرمەن وقۋشىلاردى تانىستىرۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. جاڭا ساباق: قاراستىرىلاتىن ماسەلەلەر:
• حالىق اراسىندا ساۋاتسىزدىقتى جويۋ
• حالىققا ءبىلىم بەرۋ
• عىلىمنىڭ دامۋى
• جوعارى جانە ورتا ارناۋلى وقۋ ورىندارى
• ادەبيەتتىڭ دامۋى
• ونەر: تەاتر، كينو، سۋرەت، مۋزىكا، ت.ب.
حالىق اراسىندا ساۋاتسىزدىقتى جويۋ:
بۇل پروسەسس وتە باياۋ ءجۇردى. سەبەبى – ەلدە وقىعان ازامات سانى از بولدى، ماتەريالدىق – تەحنيكالىق بازا ناشار بولدى. 1924 جىلى «ساۋاتسىزدىقتى جويۋ» قوعامى ۇيىمداستىرىلدى. بۇل قوعام ەرىكتى تۇردە جۇمىس جۇرگىزدى. ۇلى وتان سوعىسى باستالار الدىندا ەڭبەككە جارامدى تۇرعىنداردىڭ اراسىندا ساۋاتسىز، حات تانىمايتىن ادام بولعان جوق. ياعني ساۋاتسىزدىقتى جويۋ جۇمىسى اياقتالدى.
وتكەن ماتەريالدارمەن قايتالاۋ جۇمىسى:
* XIX عاسىر باسىندا قازاقستاندا اعارتۋ ءىسى نەگىزىنەن يسلام ءدىنىنىڭ قاعيدالارىن ۇيرەتۋمەن شەكتەلدى → قازاقستاننىڭ رەسەيگە قوسىلۋ پروسەسىنىڭ اياقتالۋىنا بايلانىستى وقۋ جۇيەسى وزگەردى: ورىسشا ءبىلىم بەرە باستايدى → 1867 – 1868 جج رەفورمالار بويىنشا ورىس ۇكىمەتىنىڭ اعارتۋ سالاسىنداعى ماقساتتارى دا ايقىن كورسەتىلدى.
* مەشىت، مەشىت جانىنان اشىلعان مەدرەسەلەر → مەكتەپتەر اشىلدى
مەشىت جانىندا ءدىني مەكتەپ
• قارجى حالىقتان جينالدى.
• وقۋ جىلى – مامىر ايى – تامىز ايىندا اياقتالدى.
• ساباق كەستەسى 7.00 – 11.00 دەيىن جانە 13.00 – 16. 00 دەيىن
• وقىتىلعان پاندەر – قۇران، تاريح، فيلوسوفيا، اراب ءتىلىنىڭ گرامماتيكاسى، ورىس ءتىلى، ماتەماتيكا، لوگيكا، ت.ب.
•وقۋ جىلى – ءۇش، ءتورت، بەس، ون جىل
• وقۋشىلاردىڭ جاسى – 8 جاستان – 20، 30، 40 جاسقا دەيىنگى
• ناتيجەسى: XIX عاسىرعا دەيىن قازاق حالقىنىڭ ساۋاتتىلىعى – 2 %؛ XIX عاسىردىڭ اياعىندا 10 % دەپ ەسەپتەلدى.
1897 جىلعى ساناق بويىنشا قازاقتاردىڭ سانى 4 ملن – 5 ملن – عا دەيىن دەپ كورسەتىلدى، ونىڭ 49 000 قازاعى وقۋعا تارتىلعان.
حالىققا ءبىلىم بەرۋ:
1924 جىل – ساۋاتسىزدىقتى جويۋ قوعامى قۇرىلدى.
1926 جىل – حكك «قازاق اكسر ءبىرىڭعاي ەڭبەك مەكتەپتەرىنىڭ جارعىسىن» قابىلدادى. جارعى بويىنشا، مەكتەپ قۇرىلىسىندا:
*1 جىلدىق، 2 جىلدىق مەكتەپتەر → 3 جىلدىق، 4 جىلدىق مەكتەپتەرمەن الماستىرىلدى.
* قىز بالالاردى وقىتۋ: شىمكەنت، الماتى، تۇركىستان، وردادا ارناۋلى مەكتەپتەر اشىلدى.
1920 ج ورتاسىندا رەسپۋبليكادا تاتار، وزبەك، ۇيعىر، نەمىس، ەستون باستاۋىش مەكتەپتەرى ءوز انا تىلىندە جۇمىس ىستەدى.
1930 – 1931 وقۋ جىلى – وتىرىقشى اۋدانداردا؛
1931 ج كوكتەمنەن باستاپ – كوشپەلى اۋدانداردا جالپىعا بىردەي ءبىلىم بەرۋ ەنگىزىلدى.
1931 ج جەلتوقسان رەسپۋبليكانىڭ 15 – 50 جاس ارالىعىنداعى ساۋاتسىز حالىققا جالپىعا بىردەي مىندەتتى ساۋات اشۋ ەنگىزىلدى.
ەسكەرتۋ: بۇل سالاعا قارجى ۇكىمەتتەن ءبولىندى جانە قوعامدىق قورلاردان ءتۇستى، قازاقستان كومسومولى كومەكتەستى.
1947 جىلى كسرو مينيسترلەر كەڭەسى «قازاق كسر –دە ....ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ تۋرالى» قاۋلى شىعاردى.
1949 جىلى جالپىعا بىردەي مىندەتتى 7 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ قولعا الىندى.
1959 جىلى قازاق كسر جوعارعى كەڭەسى «.... حالىققا ءبىلىم بەرۋ ءىسىن ودان ءارى دامىتۋ تۋرالى» زاڭ قابىلدادى. جاڭا زاڭ بويىنشا،
1962 – 1963 وقۋ جىلىنان باستاپ جالپىعا بىردەي مىندەتتى 8 جىلدىق ءبىلىم بەرۋگە كوشۋ جانە ت.ب. شارالار ىسكە اسىرىلدى.
1984 جىلى كەزەكتى مەكتەپ رەفورماسى ءجۇردى. رەفورمادا: بالانى 6 جاستان باستاپ وقىتۋ، 10 جىلدىقتى ەنگىزۋ، ت.ب. شارالار قاراستىرىلدى.
1999 جىل «ءبىلىم تۋرالى زاڭ» قابىلداندى. جاڭا زاڭ بويىنشا، نەگىزگى مەكتەپ – 9 سىنىپ،
باعدارلى مەكتەپ – 10 – 11 سىنىپپەن اياقتالدى.
2004 جىلى «ق ر 2015 جىلعا دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ تۇجىرىمداماسى» قابىلداندى. بۇل قۇجات بويىنشا ورتا ءبىلىم بەرۋ 12 جىلدىق بولىپ وزگەرتىلدى.
ءۇي تاپسىرماسى: §16 – 17 وقۋ، وقۋلىقپەن جازباشا جۇمىس، ادەبيەت بولىمىنەن شىعارما وقىپ كەلۋ. تەستكە دايىندىق (16 – 17 تاقىرىپتار، 30 سۇراقتىق).
ءپانى: قازاقستان تاريحى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: 16 -17. ءبىلىم مەن عىلىم /ادەبيەت پەن ونەر
ساباقتىڭ ماقساتى: سوعىسقا دەيىنگى كەزەڭ مەن سوعىس ۋاقىتىنداعى قازاق مادەنيەتىندەگى جاڭالىقتار مەن جەتىستىكتەرمەن وقۋشىلاردى تانىستىرۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. جاڭا ساباق: قاراستىرىلاتىن ماسەلەلەر:
• حالىق اراسىندا ساۋاتسىزدىقتى جويۋ
• حالىققا ءبىلىم بەرۋ
• عىلىمنىڭ دامۋى
• جوعارى جانە ورتا ارناۋلى وقۋ ورىندارى
• ادەبيەتتىڭ دامۋى
• ونەر: تەاتر، كينو، سۋرەت، مۋزىكا، ت.ب.
حالىق اراسىندا ساۋاتسىزدىقتى جويۋ:
بۇل پروسەسس وتە باياۋ ءجۇردى. سەبەبى – ەلدە وقىعان ازامات سانى از بولدى، ماتەريالدىق – تەحنيكالىق بازا ناشار بولدى. 1924 جىلى «ساۋاتسىزدىقتى جويۋ» قوعامى ۇيىمداستىرىلدى. بۇل قوعام ەرىكتى تۇردە جۇمىس جۇرگىزدى. ۇلى وتان سوعىسى باستالار الدىندا ەڭبەككە جارامدى تۇرعىنداردىڭ اراسىندا ساۋاتسىز، حات تانىمايتىن ادام بولعان جوق. ياعني ساۋاتسىزدىقتى جويۋ جۇمىسى اياقتالدى.
وتكەن ماتەريالدارمەن قايتالاۋ جۇمىسى:
* XIX عاسىر باسىندا قازاقستاندا اعارتۋ ءىسى نەگىزىنەن يسلام ءدىنىنىڭ قاعيدالارىن ۇيرەتۋمەن شەكتەلدى → قازاقستاننىڭ رەسەيگە قوسىلۋ پروسەسىنىڭ اياقتالۋىنا بايلانىستى وقۋ جۇيەسى وزگەردى: ورىسشا ءبىلىم بەرە باستايدى → 1867 – 1868 جج رەفورمالار بويىنشا ورىس ۇكىمەتىنىڭ اعارتۋ سالاسىنداعى ماقساتتارى دا ايقىن كورسەتىلدى.
* مەشىت، مەشىت جانىنان اشىلعان مەدرەسەلەر → مەكتەپتەر اشىلدى
مەشىت جانىندا ءدىني مەكتەپ
• قارجى حالىقتان جينالدى.
• وقۋ جىلى – مامىر ايى – تامىز ايىندا اياقتالدى.
• ساباق كەستەسى 7.00 – 11.00 دەيىن جانە 13.00 – 16. 00 دەيىن
• وقىتىلعان پاندەر – قۇران، تاريح، فيلوسوفيا، اراب ءتىلىنىڭ گرامماتيكاسى، ورىس ءتىلى، ماتەماتيكا، لوگيكا، ت.ب.
•وقۋ جىلى – ءۇش، ءتورت، بەس، ون جىل
• وقۋشىلاردىڭ جاسى – 8 جاستان – 20، 30، 40 جاسقا دەيىنگى
• ناتيجەسى: XIX عاسىرعا دەيىن قازاق حالقىنىڭ ساۋاتتىلىعى – 2 %؛ XIX عاسىردىڭ اياعىندا 10 % دەپ ەسەپتەلدى.
1897 جىلعى ساناق بويىنشا قازاقتاردىڭ سانى 4 ملن – 5 ملن – عا دەيىن دەپ كورسەتىلدى، ونىڭ 49 000 قازاعى وقۋعا تارتىلعان.
حالىققا ءبىلىم بەرۋ:
1924 جىل – ساۋاتسىزدىقتى جويۋ قوعامى قۇرىلدى.
1926 جىل – حكك «قازاق اكسر ءبىرىڭعاي ەڭبەك مەكتەپتەرىنىڭ جارعىسىن» قابىلدادى. جارعى بويىنشا، مەكتەپ قۇرىلىسىندا:
*1 جىلدىق، 2 جىلدىق مەكتەپتەر → 3 جىلدىق، 4 جىلدىق مەكتەپتەرمەن الماستىرىلدى.
* قىز بالالاردى وقىتۋ: شىمكەنت، الماتى، تۇركىستان، وردادا ارناۋلى مەكتەپتەر اشىلدى.
1920 ج ورتاسىندا رەسپۋبليكادا تاتار، وزبەك، ۇيعىر، نەمىس، ەستون باستاۋىش مەكتەپتەرى ءوز انا تىلىندە جۇمىس ىستەدى.
1930 – 1931 وقۋ جىلى – وتىرىقشى اۋدانداردا؛
1931 ج كوكتەمنەن باستاپ – كوشپەلى اۋدانداردا جالپىعا بىردەي ءبىلىم بەرۋ ەنگىزىلدى.
1931 ج جەلتوقسان رەسپۋبليكانىڭ 15 – 50 جاس ارالىعىنداعى ساۋاتسىز حالىققا جالپىعا بىردەي مىندەتتى ساۋات اشۋ ەنگىزىلدى.
ەسكەرتۋ: بۇل سالاعا قارجى ۇكىمەتتەن ءبولىندى جانە قوعامدىق قورلاردان ءتۇستى، قازاقستان كومسومولى كومەكتەستى.
1947 جىلى كسرو مينيسترلەر كەڭەسى «قازاق كسر –دە ....ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ تۋرالى» قاۋلى شىعاردى.
1949 جىلى جالپىعا بىردەي مىندەتتى 7 جىلدىق ءبىلىم بەرۋ قولعا الىندى.
1959 جىلى قازاق كسر جوعارعى كەڭەسى «.... حالىققا ءبىلىم بەرۋ ءىسىن ودان ءارى دامىتۋ تۋرالى» زاڭ قابىلدادى. جاڭا زاڭ بويىنشا،
1962 – 1963 وقۋ جىلىنان باستاپ جالپىعا بىردەي مىندەتتى 8 جىلدىق ءبىلىم بەرۋگە كوشۋ جانە ت.ب. شارالار ىسكە اسىرىلدى.
1984 جىلى كەزەكتى مەكتەپ رەفورماسى ءجۇردى. رەفورمادا: بالانى 6 جاستان باستاپ وقىتۋ، 10 جىلدىقتى ەنگىزۋ، ت.ب. شارالار قاراستىرىلدى.
1999 جىل «ءبىلىم تۋرالى زاڭ» قابىلداندى. جاڭا زاڭ بويىنشا، نەگىزگى مەكتەپ – 9 سىنىپ،
باعدارلى مەكتەپ – 10 – 11 سىنىپپەن اياقتالدى.
2004 جىلى «ق ر 2015 جىلعا دەيىنگى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋ تۇجىرىمداماسى» قابىلداندى. بۇل قۇجات بويىنشا ورتا ءبىلىم بەرۋ 12 جىلدىق بولىپ وزگەرتىلدى.
ءۇي تاپسىرماسى: §16 – 17 وقۋ، وقۋلىقپەن جازباشا جۇمىس، ادەبيەت بولىمىنەن شىعارما وقىپ كەلۋ. تەستكە دايىندىق (16 – 17 تاقىرىپتار، 30 سۇراقتىق).
You Might Also Like
-
ءپانى: قازاقستان تاريحى
