ءححى عاسىر كوشباسشىسى (ءۇش تىلدىلىك ساياساتقا ارنالادى)
تاقىرىبى: ءححى عاسىر كوشباسشىسى (سىنىپتان تىس - شارا). سىنىپتان تىس شارامىز قاراقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ - 25 جىلدىعىنا جانە ءۇش تىلدىلىك ساياساتقا ارنالادى.
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ينفورماتيكا ءپانى بويىنشا العان بىلىمدەرىن ۇشقىرلاۋ. وتكەن تاقىرىپتاردى پىسىقتاۋ ارقىلى، ءار وقۋشىنىڭ جەكە ءبىلىم دارەجەسىن باقىلاۋ.
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، وي ۇشقىرلىعىن، ناقتى پانگە قىزىعۋشىلىققا وقۋعا ىنتاسىن ارتتىرۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ۋاقىتتى ءتيىمدى پايدالانا بىلۋگە، كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىققا، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ؛
دامىتۋشىلىق: ستۋدەنتتەردىڭ وي - ءورىسىن ءىس - جۇزىندە شىڭداۋ، ەستە ساقتاۋ، سويلەۋ مانەرىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، ۇيىمداستىرۋشىلىق، جاۋاپكەرشىلىك قابىلەتىن دامىتۋ.
كورنەكىلىگى: كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەرلىك پرەزەنتاسيا، بەينە جازبالار.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
• پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعى مەن شىعارماشىلىق قابىلەتتەرى ارتادى؛
• وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋ داعدىلارى قالىپتاسادى؛
• وتكەن بىلىمدەرىن قايتالاۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارى ارتادى؛
ساباق بارىسى:
ءى جۇرگىزۋشى:
ەجەلدەن كەلە جاتقان ادەت - عۇرپىم،
سالەم بەرەم ءيىلىپ ساعان جۇرتىم!
قابىل العىن مۇنى ءبىر ءىلتيپات دەپ،
قازاقتىڭ جالعاستىرار كونە سالتىن.
قۇرمەتتى ۇستازدار، كورەرمەندەر جانە ءبىلىم الۋشىلار! سىزدەرمەن بىرلەسە وتىرىپ، 1قارجى1 توبى مەن 1 ەلەكترمەن جابدىقتاۋ1 توبىنىڭ ستۋدەنتتەرىنىڭ اراسىندا «ءححى عاسىر كوشباسشىسى» اتتى ينفورماتيكالىق - ينتەللەكتۋالدى ويىندى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. سىنىپتان تىس شارا جارىس تۇرىندە وتەدى. جارىسقا 6 وقۋشى قاتىسادى. بۇگىنگى ينتەللەكتۋالدى سايىسىمىز 5 كەزەڭنەن تۇرادى.
ءى كەزەڭ - تانىستىرۋ
ءىى كەزەڭ – بايگە
ءىىى كەزەڭ – سيقىرلى ۇياشىقتار
ءىV كەزەڭ – جورعا
V كەزەڭ – وي تولعاۋ
ءىى جۇرگىزۋشى:
مىنەكەي زالدا تىنىشتىق
ەستىلمەيدى دىبىس تۇك
مۇنى ءبىز دە قوشتايمىز
كەشىككەندەردى توسپايمىز
عىلىمداردىڭ جاڭاسى
ينفورماتيكا جايىندا
سايىستى ءبىز باستايمىز دەي وتىرىپ - سايىسكەرلەرىمىزدىڭ ءبىلىم مەن ونەرىنە باعا بەرەتىن ءادىلقازىلار القاسىن تانىستىرىپ كەتەيىك.
(ءادىلقازى القاسىندا ادىستەمەلىك بىرلەستىگىنىڭ مۇشەلەرى سايلانادى).
ءى جۇرگىزۋشى:
باس ءيىپ توپ الدىندا شىعاتىن
سالەمدەسۋ پارىزى ءاربىر جاستىڭ
بىلىمدەرىن پاش ەتەر سايىسكەرلەر
ءساتى كەلىپ قالعانداي تانىساتىن - دەپ العاشقى سايىسىمىزدىڭ كەزەڭى بويىنشا ءار قاتىسۋشى وزدەرىن تانىستىرادى. (قويىلاتىن باعا 3 - 5ۇپاي ارالىعى)
ءىى جۇرگىزۋشى:
قاراپ تۇرماي بايگەگە ەرىڭىز
شاكىرتتەرگە ءادىل شەشىم بەرىڭىز
جۇزدەن جۇيرىك، مىڭنان تۇلپار شىعارار
بايگە، بايگە، بايگەلەردى كورىڭىز. ەكىنشى كەزەڭىمىز «بايگە» دەپ اتالادى. بۇل كەزەڭدە ءار قاتىسۋشىعا 10 سۇراق بەرىلەدى، ءار ءبىر دۇرىس جاۋاپ 1 ۇپايمەن ەسەپتەلىنەدى.
ءى جۇرگىزۋشى:
ءۇشىنشى كەزەڭىمىز «سيقىرلى ۇياشىقتار» دەپ اتالادى. وسى كەزەڭدە قاتىسۋشىلار بەرىلگەن تاقىرىپتاردى تاڭداي وتىرىپ، تاقىرىپ استىنداعى ۆيدەو سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى. سۇراقتاردى كوللەدجىمىزدىڭ وقۋشىلارى سۇراق قويادى. ءار ءبىر دۇرىس جاۋاپ 5 ۇپايمەن باعالانادى.( ەگەر جاۋاپ بەرۋشىنىڭ جاۋابى دۇرىس بولماعان جاعدايدا جۇرگىزۋشىنىڭ قارسىلاستار دەگەن سوزىنەن كەيىن باسقا قاتىسۋشىلارعا جاۋاپ بەرۋگە رۇقسات ەتىلەدى.)
سۇراقتارى:
1. اقپاراتتى ارنايى ۇيىمداستىرىلعان تۇردە ساقتاۋعا ارنالعان جانە ونىمەن ءتۇرلى ارەكەتتەر جاساۋدى جانە ونى ەنگىزۋدىڭ قامتاماسىز ەتەتىن سونىمەن بىرگە ءتۇرلى بەلگىلەر بويىنشا ىزدەۋ سالۋشى، ەسەپ جاساۋشى جۇيەلەر قالاي اتالادى؟
جاۋابى: اقپاراتتى جۇيە
2. ارنايى ءتيپتى بايلانىس جۇيەسىندە ءسيفرلى فورماعا، وپەراسيالىق جۇيەگە كەرىسىنشە جۇمىس اتقاراتىن مودۋلياتور قۇرىلعىسى؟
جاۋابى: مودەم
3. ماتىندىك جانە گرافيكالىق ينفورماسيانى وپتيكالىق وقۋ ءتاسىلى ارقىلى كومپيۋتەرگە ەنگىزۋگە ارنالعان قۇرىلعى؟
جاۋابى: سكانەر
4. گەوگرافيالىق ورنالاسقان نۇكتەسىنە قاراماستان، دەربەس كومپيۋتەرلەردى بايلانىستىراتىن جەلىلەر جيىنى؟
جاۋابى: اۋقىمدى جەلى
5. ساندىق شامالار مەن ولاردىڭ ارا – قاتىناستارىن گەومەتريالىق تاسىلدەرمەن شارتتى تۇردە بەينەلەپ كورسەتۋشى ەلەمەنت؟
جاۋابى: دياگرامما
6. ساندىق شامالار مەن ولاردىڭ ارا – قاتىناستارىن گەومەتريالىق تاسىلدەرمەن شارتتى تۇردە بەينەلەپ كورسەتۋشى ەلەمەنت؟
جاۋابى: دياگرامما
7. ديسكىدەگى ورىندى ۇنەمدەۋ ءۇشىن فايلدىڭ كولەمىن كىشىرەيتىپ، نىعىزداپ ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن پروگراممالار توبى؟
جاۋابى: ارحيۆاتورلار
8. Windows – تىڭ نەگىزگى ەلەمەنتى، قۇجاتتاردى جانە ولارمەن جۇمىس ىستەۋگە ارنالعان نەگىزگى قۇرالداردى قامتيتىن تەرەزە قالاي اتالادى؟
جاۋابى: جۇمىس ۇستەلى
9. كومپيۋتەر جادىندا تۇراقتى ساقتالاتىن ۆيرۋستار قالاي اتالادى؟
جاۋابى: تروياندار
10. ءبىر – بىرىمەن جانە ورتالىق سەرۆەرمەن بايلانىسقان رەسۋرستاردى بىرگە پايدالاناتىن كومپيۋتەرلەر توبى؟
جاۋابى: جەلى
11. Word ماتىندىك قۇجاتتارى ارقىلى تارالاتىن ۆيرۋستاردى اتاڭىز؟
جاۋابى: ماكروۆيرۋستار
12. پايدالانۋشىنىڭ سىزبالىق تىلدەسۋىنە كورسەتىلەتىن باعدارلامالار مەن فايلدارعا ارنالعان تەرەزە جيىنى؟
جاۋابى: پاپكا
ءۇشىنشى كەزەڭىمىزدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تومەنگى ۇپاي جيناعان 2 قاتىسۋشى ويىندى توقتادى.
ءىى جۇرگىزۋشى:
كەلدى كەزەك جۇمباقتى شەشۋگە
جاۋاپتارىن بەرۋگە ءۇش تىلدەرگە
قازاق، ورىس، اعىلشىندى بىلسەڭىز
جاقسى باعا شاكىرت ساعان نەسىبە – دەي كەلە ءتورتىنشى كەزەڭىمىزدى باستايمىز. ءار قاتىسۋشىعا 3 سۇراق قويىلادى، جاۋابىن ءۇش تىلدە اۋدارىپ ايتۋ كەرەك.( ەگەر جاۋاپ بەرۋشىنىڭ جاۋابى دۇرىس بولماعان جاعدايدا جۇرگىزۋشىنىڭ قارسىلاستار دەگەن سوزىنەن كەيىن باسقا قاتىسۋشىلارعا جاۋاپ بەرۋگە رۇقسات ەتىلەدى.) ءتورتىنشى كەزەڭىمىزدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تومەنگى ۇپاي جيناعان 1 قاتىسۋشى ويىندى توقتادى.
1. لاتىننىڭ ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ، مالىمەت دەگەن ۇعىمداردى بىلدىرەتىن ءسوزى.
جاۋابى: اقپارات - ينفورماسيا - Information
2. كومپيۋتەرگە ءماتىن ەنگىزۋگە ارنالعان قۇرىلعى.
جاۋابى: پەرنەتاقتا - كلاۆياتۋرا - Keyboard
3. كومپيۋتەر پەرنەتاقتاسىندا قانشا پەرنە بار؟
جاۋابى: ءجۇز ون ەكى - ستو دۆەنادسات - One hundred twelve
4. كومپيۋتەردىڭ باستى قۇرىلعىلارىنىڭ ءبىرى جۇرگىزۋ مونۋپۋلياتورى.
جاۋابى: تىشقان - مىشكا - مouse
5. بۇل ەڭ باستى پەرنە، ونى باسۋ ادەتتە بەلگىلى ءبىر ارەكەتتىڭ، وپەراسيانىڭ اياقتالعانىن، كومپيۋتەر بۇل ارەكەتتەردى وڭدەۋ كەرەك ەكەنىن كورسەتەدى.
جاۋابى: ەنگىزۋ - ۆۆود - ەnter
6. بۇل پەرنە مەڭزەردىڭ وڭ جاعىندا تۇرعان سيمۆولدى وشىرەدى.
جاۋابى: ءوشىرۋ - ۋداليت - Delete
7. بۇل پەرنەلەردىڭ ىشىندەگى ەڭ ۇزىن پەرنە، ول سيمۆولداردى ءبىر - بىرىنەن اجىراتۋ ءۇشىن قولدانىلادى.
جاۋابى: بوس ورىن - پروبەل - Proble
8. جاقتاۋلارمەن شەكتەلگەن ەكرانداعى ءتورتبۇرىشتى ايماق
جاۋابى: تەرەزە - وكنو - Windows
9. تەرەزەلەردى ءتورت جاعىنان قورشاپ تۇرعان جاقتاۋلار قالاي اتالادى؟
جاۋابى: شەكارا - گرانيسا - Border
10. وشىرىلگەن فايلدار قايدا ساقتالادى؟
جاۋابى: سەبەت - كورزينا - Basket
11. ونىڭ جۇمىسى ءۇشىن ازداعان عانا جاد قاجەت، وتە كىشكەنتاي ماتىندىك رەداكتور.
جاۋابى: كىتاپشا - بلاكنوت - Notebook
12. تەرەزەنىڭ جۇمىس ايماعىندا ماۋستىڭ نۇسقاعىشى I لاتىن ءارپىنىڭ ءتۇرىن، ال جۇمىس بەتىنىڭ سىرتىندا كادىمگى ستاندارتتى جەبە تۇرىندە بولادى.
جاۋابى: مەڭزەر - كۋرسور - Cursor
ءى جۇرگىزۋشى:
ءبىلىمنىڭ ۇشقىرلىعىن تانىپ سەن،
اسىپ - تاسىپ، اسىقپا، قالىسپا سەن!
ۋاقىت دەگەن زىمىران، زۋلاپ جاتىر،
شاپشاڭدىق بۇل سايىستا قاجەت ەكەن – دەپ «وي تولعاۋ» اتتى ءتورتىنشى كەزەڭىمىزدى باستايمىز. «ەلىمىزدىڭ دامۋى – بولاشاق جاستاردىڭ قولىندا» اتتى تاقىرىپتا قاتىسۋشىلارىمىزدىڭ وي پىكىرلەرىن تىڭداۋ.
(قويىلاتىن باعا 5 - 10 ۇپاي ارالىعى)
ءىى جۇرگىزۋشى: قاتىسۋشىلارىمىز دايىندالىپ بولعانشا، كورەرمەندەرمەن ويىن ويناتىلادى.
ءى جۇرگىزۋشى:
جەتپەسىڭە جەتكىزگەن،
قىزىقتى ۋاقىت وتكىزگەن.
بار عىلىمدى سىيدىرىپ،
بىلەتىنى كوپ بىزدەن.
جاڭالىقتىڭ جارشىسى،
جۇرتتى ەلەڭ ەتكىزگەن
ينفورماتيكاعا مىڭ العىس! – دەپ ءادىلقازىلار القاسىنا ءسوز بەرەمىز.
(توپتاردىڭ قورىتىندى ۇپايلارىن ساناپ، جەڭىمپازدى انىقتايدى، ماراپاتتاۋ ءراسىمى).
ءى جۇرگىزۋشى: “قازاقستاننىڭ بولاشاعى – ءبىلىمدى ۇرپاعىندا” دەمەكشى بۇگىنگى العان ءبىلىمىمىز ەرتەڭگى بايلىعىمىز، ەلىمىزگە تيگىزەر ۇلەسىمىز. سوندىقتان دا، ءبىلىم الۋدان، وقىپ - ۇيرەنۋدەن جالىقپايىق. بۇگىنگى سايىسقا قاتىسۋشىلارىمىزعا مىڭ العىس. ءبىلىمنىڭ بيىك شىڭىنان كورىڭىزدەر.
بقو، ءبورلى اۋدانى، ءبورلى اۋىلى
مكقك «اۋىلشارۋاشىلىق كوللەدجى»
ينفورماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
ۋتەبايەۆا ارمانگۋل تالگاتوۆنا
ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ينفورماتيكا ءپانى بويىنشا العان بىلىمدەرىن ۇشقىرلاۋ. وتكەن تاقىرىپتاردى پىسىقتاۋ ارقىلى، ءار وقۋشىنىڭ جەكە ءبىلىم دارەجەسىن باقىلاۋ.
بىلىمدىلىك: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن، وي ۇشقىرلىعىن، ناقتى پانگە قىزىعۋشىلىققا وقۋعا ىنتاسىن ارتتىرۋ؛
تاربيەلىك: وقۋشىلاردى ۋاقىتتى ءتيىمدى پايدالانا بىلۋگە، كومپيۋتەرلىك ساۋاتتىلىققا، ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ؛
دامىتۋشىلىق: ستۋدەنتتەردىڭ وي - ءورىسىن ءىس - جۇزىندە شىڭداۋ، ەستە ساقتاۋ، سويلەۋ مانەرىن، شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، ۇيىمداستىرۋشىلىق، جاۋاپكەرشىلىك قابىلەتىن دامىتۋ.
كورنەكىلىگى: كومپيۋتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، كومپيۋتەرلىك پرەزەنتاسيا، بەينە جازبالار.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
• پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعى مەن شىعارماشىلىق قابىلەتتەرى ارتادى؛
• وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋ داعدىلارى قالىپتاسادى؛
• وتكەن بىلىمدەرىن قايتالاۋعا دەگەن قىزىعۋشىلىقتارى ارتادى؛
ساباق بارىسى:
ءى جۇرگىزۋشى:
ەجەلدەن كەلە جاتقان ادەت - عۇرپىم،
سالەم بەرەم ءيىلىپ ساعان جۇرتىم!
قابىل العىن مۇنى ءبىر ءىلتيپات دەپ،
قازاقتىڭ جالعاستىرار كونە سالتىن.
قۇرمەتتى ۇستازدار، كورەرمەندەر جانە ءبىلىم الۋشىلار! سىزدەرمەن بىرلەسە وتىرىپ، 1قارجى1 توبى مەن 1 ەلەكترمەن جابدىقتاۋ1 توبىنىڭ ستۋدەنتتەرىنىڭ اراسىندا «ءححى عاسىر كوشباسشىسى» اتتى ينفورماتيكالىق - ينتەللەكتۋالدى ويىندى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. سىنىپتان تىس شارا جارىس تۇرىندە وتەدى. جارىسقا 6 وقۋشى قاتىسادى. بۇگىنگى ينتەللەكتۋالدى سايىسىمىز 5 كەزەڭنەن تۇرادى.
ءى كەزەڭ - تانىستىرۋ
ءىى كەزەڭ – بايگە
ءىىى كەزەڭ – سيقىرلى ۇياشىقتار
ءىV كەزەڭ – جورعا
V كەزەڭ – وي تولعاۋ
ءىى جۇرگىزۋشى:
مىنەكەي زالدا تىنىشتىق
ەستىلمەيدى دىبىس تۇك
مۇنى ءبىز دە قوشتايمىز
كەشىككەندەردى توسپايمىز
عىلىمداردىڭ جاڭاسى
ينفورماتيكا جايىندا
سايىستى ءبىز باستايمىز دەي وتىرىپ - سايىسكەرلەرىمىزدىڭ ءبىلىم مەن ونەرىنە باعا بەرەتىن ءادىلقازىلار القاسىن تانىستىرىپ كەتەيىك.
(ءادىلقازى القاسىندا ادىستەمەلىك بىرلەستىگىنىڭ مۇشەلەرى سايلانادى).
ءى جۇرگىزۋشى:
باس ءيىپ توپ الدىندا شىعاتىن
سالەمدەسۋ پارىزى ءاربىر جاستىڭ
بىلىمدەرىن پاش ەتەر سايىسكەرلەر
ءساتى كەلىپ قالعانداي تانىساتىن - دەپ العاشقى سايىسىمىزدىڭ كەزەڭى بويىنشا ءار قاتىسۋشى وزدەرىن تانىستىرادى. (قويىلاتىن باعا 3 - 5ۇپاي ارالىعى)
ءىى جۇرگىزۋشى:
قاراپ تۇرماي بايگەگە ەرىڭىز
شاكىرتتەرگە ءادىل شەشىم بەرىڭىز
جۇزدەن جۇيرىك، مىڭنان تۇلپار شىعارار
بايگە، بايگە، بايگەلەردى كورىڭىز. ەكىنشى كەزەڭىمىز «بايگە» دەپ اتالادى. بۇل كەزەڭدە ءار قاتىسۋشىعا 10 سۇراق بەرىلەدى، ءار ءبىر دۇرىس جاۋاپ 1 ۇپايمەن ەسەپتەلىنەدى.
ءى جۇرگىزۋشى:
ءۇشىنشى كەزەڭىمىز «سيقىرلى ۇياشىقتار» دەپ اتالادى. وسى كەزەڭدە قاتىسۋشىلار بەرىلگەن تاقىرىپتاردى تاڭداي وتىرىپ، تاقىرىپ استىنداعى ۆيدەو سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى. سۇراقتاردى كوللەدجىمىزدىڭ وقۋشىلارى سۇراق قويادى. ءار ءبىر دۇرىس جاۋاپ 5 ۇپايمەن باعالانادى.( ەگەر جاۋاپ بەرۋشىنىڭ جاۋابى دۇرىس بولماعان جاعدايدا جۇرگىزۋشىنىڭ قارسىلاستار دەگەن سوزىنەن كەيىن باسقا قاتىسۋشىلارعا جاۋاپ بەرۋگە رۇقسات ەتىلەدى.)
سۇراقتارى:
1. اقپاراتتى ارنايى ۇيىمداستىرىلعان تۇردە ساقتاۋعا ارنالعان جانە ونىمەن ءتۇرلى ارەكەتتەر جاساۋدى جانە ونى ەنگىزۋدىڭ قامتاماسىز ەتەتىن سونىمەن بىرگە ءتۇرلى بەلگىلەر بويىنشا ىزدەۋ سالۋشى، ەسەپ جاساۋشى جۇيەلەر قالاي اتالادى؟
جاۋابى: اقپاراتتى جۇيە
2. ارنايى ءتيپتى بايلانىس جۇيەسىندە ءسيفرلى فورماعا، وپەراسيالىق جۇيەگە كەرىسىنشە جۇمىس اتقاراتىن مودۋلياتور قۇرىلعىسى؟
جاۋابى: مودەم
3. ماتىندىك جانە گرافيكالىق ينفورماسيانى وپتيكالىق وقۋ ءتاسىلى ارقىلى كومپيۋتەرگە ەنگىزۋگە ارنالعان قۇرىلعى؟
جاۋابى: سكانەر
4. گەوگرافيالىق ورنالاسقان نۇكتەسىنە قاراماستان، دەربەس كومپيۋتەرلەردى بايلانىستىراتىن جەلىلەر جيىنى؟
جاۋابى: اۋقىمدى جەلى
5. ساندىق شامالار مەن ولاردىڭ ارا – قاتىناستارىن گەومەتريالىق تاسىلدەرمەن شارتتى تۇردە بەينەلەپ كورسەتۋشى ەلەمەنت؟
جاۋابى: دياگرامما
6. ساندىق شامالار مەن ولاردىڭ ارا – قاتىناستارىن گەومەتريالىق تاسىلدەرمەن شارتتى تۇردە بەينەلەپ كورسەتۋشى ەلەمەنت؟
جاۋابى: دياگرامما
7. ديسكىدەگى ورىندى ۇنەمدەۋ ءۇشىن فايلدىڭ كولەمىن كىشىرەيتىپ، نىعىزداپ ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن پروگراممالار توبى؟
جاۋابى: ارحيۆاتورلار
8. Windows – تىڭ نەگىزگى ەلەمەنتى، قۇجاتتاردى جانە ولارمەن جۇمىس ىستەۋگە ارنالعان نەگىزگى قۇرالداردى قامتيتىن تەرەزە قالاي اتالادى؟
جاۋابى: جۇمىس ۇستەلى
9. كومپيۋتەر جادىندا تۇراقتى ساقتالاتىن ۆيرۋستار قالاي اتالادى؟
جاۋابى: تروياندار
10. ءبىر – بىرىمەن جانە ورتالىق سەرۆەرمەن بايلانىسقان رەسۋرستاردى بىرگە پايدالاناتىن كومپيۋتەرلەر توبى؟
جاۋابى: جەلى
11. Word ماتىندىك قۇجاتتارى ارقىلى تارالاتىن ۆيرۋستاردى اتاڭىز؟
جاۋابى: ماكروۆيرۋستار
12. پايدالانۋشىنىڭ سىزبالىق تىلدەسۋىنە كورسەتىلەتىن باعدارلامالار مەن فايلدارعا ارنالعان تەرەزە جيىنى؟
جاۋابى: پاپكا
ءۇشىنشى كەزەڭىمىزدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تومەنگى ۇپاي جيناعان 2 قاتىسۋشى ويىندى توقتادى.
ءىى جۇرگىزۋشى:
كەلدى كەزەك جۇمباقتى شەشۋگە
جاۋاپتارىن بەرۋگە ءۇش تىلدەرگە
قازاق، ورىس، اعىلشىندى بىلسەڭىز
جاقسى باعا شاكىرت ساعان نەسىبە – دەي كەلە ءتورتىنشى كەزەڭىمىزدى باستايمىز. ءار قاتىسۋشىعا 3 سۇراق قويىلادى، جاۋابىن ءۇش تىلدە اۋدارىپ ايتۋ كەرەك.( ەگەر جاۋاپ بەرۋشىنىڭ جاۋابى دۇرىس بولماعان جاعدايدا جۇرگىزۋشىنىڭ قارسىلاستار دەگەن سوزىنەن كەيىن باسقا قاتىسۋشىلارعا جاۋاپ بەرۋگە رۇقسات ەتىلەدى.) ءتورتىنشى كەزەڭىمىزدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تومەنگى ۇپاي جيناعان 1 قاتىسۋشى ويىندى توقتادى.
1. لاتىننىڭ ءتۇسىندىرۋ، بايانداۋ، مالىمەت دەگەن ۇعىمداردى بىلدىرەتىن ءسوزى.
جاۋابى: اقپارات - ينفورماسيا - Information
2. كومپيۋتەرگە ءماتىن ەنگىزۋگە ارنالعان قۇرىلعى.
جاۋابى: پەرنەتاقتا - كلاۆياتۋرا - Keyboard
3. كومپيۋتەر پەرنەتاقتاسىندا قانشا پەرنە بار؟
جاۋابى: ءجۇز ون ەكى - ستو دۆەنادسات - One hundred twelve
4. كومپيۋتەردىڭ باستى قۇرىلعىلارىنىڭ ءبىرى جۇرگىزۋ مونۋپۋلياتورى.
جاۋابى: تىشقان - مىشكا - مouse
5. بۇل ەڭ باستى پەرنە، ونى باسۋ ادەتتە بەلگىلى ءبىر ارەكەتتىڭ، وپەراسيانىڭ اياقتالعانىن، كومپيۋتەر بۇل ارەكەتتەردى وڭدەۋ كەرەك ەكەنىن كورسەتەدى.
جاۋابى: ەنگىزۋ - ۆۆود - ەnter
6. بۇل پەرنە مەڭزەردىڭ وڭ جاعىندا تۇرعان سيمۆولدى وشىرەدى.
جاۋابى: ءوشىرۋ - ۋداليت - Delete
7. بۇل پەرنەلەردىڭ ىشىندەگى ەڭ ۇزىن پەرنە، ول سيمۆولداردى ءبىر - بىرىنەن اجىراتۋ ءۇشىن قولدانىلادى.
جاۋابى: بوس ورىن - پروبەل - Proble
8. جاقتاۋلارمەن شەكتەلگەن ەكرانداعى ءتورتبۇرىشتى ايماق
جاۋابى: تەرەزە - وكنو - Windows
9. تەرەزەلەردى ءتورت جاعىنان قورشاپ تۇرعان جاقتاۋلار قالاي اتالادى؟
جاۋابى: شەكارا - گرانيسا - Border
10. وشىرىلگەن فايلدار قايدا ساقتالادى؟
جاۋابى: سەبەت - كورزينا - Basket
11. ونىڭ جۇمىسى ءۇشىن ازداعان عانا جاد قاجەت، وتە كىشكەنتاي ماتىندىك رەداكتور.
جاۋابى: كىتاپشا - بلاكنوت - Notebook
12. تەرەزەنىڭ جۇمىس ايماعىندا ماۋستىڭ نۇسقاعىشى I لاتىن ءارپىنىڭ ءتۇرىن، ال جۇمىس بەتىنىڭ سىرتىندا كادىمگى ستاندارتتى جەبە تۇرىندە بولادى.
جاۋابى: مەڭزەر - كۋرسور - Cursor
ءى جۇرگىزۋشى:
ءبىلىمنىڭ ۇشقىرلىعىن تانىپ سەن،
اسىپ - تاسىپ، اسىقپا، قالىسپا سەن!
ۋاقىت دەگەن زىمىران، زۋلاپ جاتىر،
شاپشاڭدىق بۇل سايىستا قاجەت ەكەن – دەپ «وي تولعاۋ» اتتى ءتورتىنشى كەزەڭىمىزدى باستايمىز. «ەلىمىزدىڭ دامۋى – بولاشاق جاستاردىڭ قولىندا» اتتى تاقىرىپتا قاتىسۋشىلارىمىزدىڭ وي پىكىرلەرىن تىڭداۋ.
(قويىلاتىن باعا 5 - 10 ۇپاي ارالىعى)
ءىى جۇرگىزۋشى: قاتىسۋشىلارىمىز دايىندالىپ بولعانشا، كورەرمەندەرمەن ويىن ويناتىلادى.
ءى جۇرگىزۋشى:
جەتپەسىڭە جەتكىزگەن،
قىزىقتى ۋاقىت وتكىزگەن.
بار عىلىمدى سىيدىرىپ،
بىلەتىنى كوپ بىزدەن.
جاڭالىقتىڭ جارشىسى،
جۇرتتى ەلەڭ ەتكىزگەن
ينفورماتيكاعا مىڭ العىس! – دەپ ءادىلقازىلار القاسىنا ءسوز بەرەمىز.
(توپتاردىڭ قورىتىندى ۇپايلارىن ساناپ، جەڭىمپازدى انىقتايدى، ماراپاتتاۋ ءراسىمى).
ءى جۇرگىزۋشى: “قازاقستاننىڭ بولاشاعى – ءبىلىمدى ۇرپاعىندا” دەمەكشى بۇگىنگى العان ءبىلىمىمىز ەرتەڭگى بايلىعىمىز، ەلىمىزگە تيگىزەر ۇلەسىمىز. سوندىقتان دا، ءبىلىم الۋدان، وقىپ - ۇيرەنۋدەن جالىقپايىق. بۇگىنگى سايىسقا قاتىسۋشىلارىمىزعا مىڭ العىس. ءبىلىمنىڭ بيىك شىڭىنان كورىڭىزدەر.
بقو، ءبورلى اۋدانى، ءبورلى اۋىلى
مكقك «اۋىلشارۋاشىلىق كوللەدجى»
ينفورماتيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى
ۋتەبايەۆا ارمانگۋل تالگاتوۆنا
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
اقپاراتتىق - كوممۋنيكاتيۆتىك تەحنولوگيالاردى ماتەماتيكا ءپانىن وقىتۋدا قولدانۋ تيىمدىلىگى
