حيميادان كۇندەلىكتى ساباق جوسپارلار 10 سىنىپ
حيميادان ساباق جوسپارى 10 سىنىپ
ءپان ءمۇعالىمى سىدىقبەكوۆا ت. ن.
تاقىرىپتار
§1. 12. جالپىلاما تەورياسىنىڭ حيميادا قولدانىلۋى. تۇزدار گيدروليزى.
قايتالاۋ.
ەسەپ شىعارۋ
تاقىرىبى §1. 12. جالپىلاما تەورياسىنىڭ حيميادا قولدانىلۋى. تۇزدار گيدروليزى.
ساباق ءتيپى: جاڭا ساباق.
ساباق وتكىزىلۋ ءتۇرى: ءمۇعالىمنىڭ اۋىزشا ءتۇسىندىرۋى، كىتاپپەن ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋ، جاتتىعۋلار ورىنداۋ. 10 - ەتج - 1
قۇرالدار مەن رەاكتيۆتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ەرىگىشتىك كەستەسى، 10 - ەتج - 1.
ۇيىمداستىرۋ
كەزەڭى: (ساباقتىڭ ماقساتى مەن كەزەڭدەرىن انىقتاۋ.)
- ساباقتا قالىپتى جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك جاساۋ؛
- وقۋشىلاردى پسيحولوگيالىق دايىنداۋ.
امانداسۋ. وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ. وقۋشىلاردىڭ كوڭىلىن ساباققا اۋدارۋ. ساباقتىڭ جالپى ماقساتىن اشۋ، ونى وتكىزۋ جوسپارىن كورسەتۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى:
ساباقتىڭ بىلىمدىلىك ماقساتى:
- ءۇي تاپسىرماسىنىڭ دۇرىس، تولىق ورىندالعانىن تەكسەرۋ؛
- بىلىمدەرىندەگى كەتكەن كەمشىلىكتەردى، تاپسىرما ورىنداۋ بارىسىندا قيىندىقتاردى انىقتاۋ؛
- كەتكەن كەمشىلىكتەردى جويۋ.
1. اينالىم بويىنشا بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرۋ.
2. تەمىر(ءىى) ءحلوريدى، كاليي كاربوناتى، اليۋمينيي ءسۋلفيدى گيدروليزىنىڭ تەڭدەۋىن قۇراستىرىڭدار.
1. ءبىلىمدى جاڭعىرتۋ:
1. فرونتالدى سۇراقتار:
* برەنستەد تەورياسى نەگە پروتوندىق تەوريانىڭ ءمانى نەدە؟
* قىشقىلدار مەن نەگىزدەردىڭ يوندىق تەورياسىنىڭ ءمانى نەدە؟؟
* سولبۆاجۇيەلەر تەورياسىنىڭ ءمانى نەدە؟
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ كەزەڭدەرى:
بىلىمدىلىك مىندەتتەرى:
بەرىلگەن ماتەريالدى وقۋشىلاردىڭ قابىلداۋىن ەستە ساقتاۋىن قامتاماسىز ەتۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى قابىلداۋىنا، العان بىلىمنەن قورىتىندى
شىعارۋعا، جۇيەلەۋگە قاجەتتى ءتۇرلى ءادىس – تاسىلدەردى ۇيرەتۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى قايتا جاڭعىرتۋ ادىستەرىن قابىلداۋى؛ بەرىلگەن وقۋ ماتەريالىن ءوز بەتىنشە ۇعىنۋعا، تۇسىنىكتەردى، زاڭداردى، انىقتامالاردى فيلوسوفيالىق تۇرعىدان تۇسىنۋگە كومەك جاساۋ.
2. ءمۇعالىمنىڭ ءتۇسىندىرۋى:
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
ءۋسانوۆيچتىڭ تەورياسى زاتتىڭ قىشقىلدىق – نەگىزدىك قاسيەتتەرىن ساندىق جاعىنان قاراستىرۋعا بولاتىن تەوريا تۇرىندە قاراستىرۋعا بولادى. الايدا قىشقىلدار مەن نەگىزدەردىڭ كوبىسى ءۇشىن ولاردىڭ ساندىق ءمانى بىردەي بولمايدى. ءاربىر زات ارەكەتتەسەتىن باسقا زاتتاردىڭ تابيعاتىنا بايلانىستى قىشقىلدىق – نەگىزدىك قاسيەتتەردى ءارتۇرلى دارەجەدە كورسەتەدى. قىشقىل مەن نەگىزدىڭ كۇشتەرىنىڭ ايىرماشىلىعىن باسقا زاتپەن سالىستىرىپ بايقاۋعا بولادى. ول ءۇشىن اكۆوحيميادا سۋ قولدانىلادى. ءبىر ەلەمەنتتەن تۇراتىن قىشقىلدار مەن نەگىزدەردىڭ كۇشىنانىقتاۋ وڭاي. مەتالل اتومدارى وزدەرى ەلەكتروندارىن بەرەتىندىكتەن نەگىز بولادى. مەتالدىڭ - نەگىزدىك كۇشىن يوندانۋ پوتەنسيالى ارقىلى انىقتايدى.
زاريادتالعان بولشەكتىڭ يادرو زارياد مولشەرىنىڭ(Z) شاماسى ونىڭ راديۋسىنا
(r ) قاتىناسىمەن ورنەكتەلەدى.
U==Z / r
انيون - نەگىزدەردىڭ كۇشى ولاردىڭ زاريادى وسكەندە ارتادى. مىسالى: CI -، S2،- N3 -، كۇردەلى انيونداردا وسى زاڭدىلىققا باعىنادى.
كاتيون - قىشقىلداردىڭ كۇشى يونداردىڭ زاريادى وسكەندە ارتادى. مىسالى: Na+، Mg2+، AI3+
كاتيون مەن انيوننىڭ زاريادتارى بىردەي بولسا، يوندىق راديۋستارى كەمىگەندە كۇشتەرى ارتادى. قىشقىل K+، Na+، Li+، نەگىز I - Br - CI - F - كۇشى سولدان وڭعا قاراي ارتادى.
§1.12 جۇكتەۋ
تولىق نۇسقاسىن قاراۋ
ءپان ءمۇعالىمى سىدىقبەكوۆا ت. ن.
تاقىرىپتار
§1. 12. جالپىلاما تەورياسىنىڭ حيميادا قولدانىلۋى. تۇزدار گيدروليزى.
قايتالاۋ.
ەسەپ شىعارۋ
تاقىرىبى §1. 12. جالپىلاما تەورياسىنىڭ حيميادا قولدانىلۋى. تۇزدار گيدروليزى.
ساباق ءتيپى: جاڭا ساباق.
ساباق وتكىزىلۋ ءتۇرى: ءمۇعالىمنىڭ اۋىزشا ءتۇسىندىرۋى، كىتاپپەن ءوز بەتىنشە جۇمىس ىستەۋ، جاتتىعۋلار ورىنداۋ. 10 - ەتج - 1
قۇرالدار مەن رەاكتيۆتەر: ينتەراكتيۆتى تاقتا، ەرىگىشتىك كەستەسى، 10 - ەتج - 1.
ۇيىمداستىرۋ
كەزەڭى: (ساباقتىڭ ماقساتى مەن كەزەڭدەرىن انىقتاۋ.)
- ساباقتا قالىپتى جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك جاساۋ؛
- وقۋشىلاردى پسيحولوگيالىق دايىنداۋ.
امانداسۋ. وقۋشىلاردىڭ ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ. وقۋشىلاردىڭ كوڭىلىن ساباققا اۋدارۋ. ساباقتىڭ جالپى ماقساتىن اشۋ، ونى وتكىزۋ جوسپارىن كورسەتۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ كەزەڭى:
ساباقتىڭ بىلىمدىلىك ماقساتى:
- ءۇي تاپسىرماسىنىڭ دۇرىس، تولىق ورىندالعانىن تەكسەرۋ؛
- بىلىمدەرىندەگى كەتكەن كەمشىلىكتەردى، تاپسىرما ورىنداۋ بارىسىندا قيىندىقتاردى انىقتاۋ؛
- كەتكەن كەمشىلىكتەردى جويۋ.
1. اينالىم بويىنشا بەرىلگەن تاپسىرمانى تەكسەرۋ.
2. تەمىر(ءىى) ءحلوريدى، كاليي كاربوناتى، اليۋمينيي ءسۋلفيدى گيدروليزىنىڭ تەڭدەۋىن قۇراستىرىڭدار.
1. ءبىلىمدى جاڭعىرتۋ:
1. فرونتالدى سۇراقتار:
* برەنستەد تەورياسى نەگە پروتوندىق تەوريانىڭ ءمانى نەدە؟
* قىشقىلدار مەن نەگىزدەردىڭ يوندىق تەورياسىنىڭ ءمانى نەدە؟؟
* سولبۆاجۇيەلەر تەورياسىنىڭ ءمانى نەدە؟
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ كەزەڭدەرى:
بىلىمدىلىك مىندەتتەرى:
بەرىلگەن ماتەريالدى وقۋشىلاردىڭ قابىلداۋىن ەستە ساقتاۋىن قامتاماسىز ەتۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى قابىلداۋىنا، العان بىلىمنەن قورىتىندى
شىعارۋعا، جۇيەلەۋگە قاجەتتى ءتۇرلى ءادىس – تاسىلدەردى ۇيرەتۋ؛
- وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمدى قايتا جاڭعىرتۋ ادىستەرىن قابىلداۋى؛ بەرىلگەن وقۋ ماتەريالىن ءوز بەتىنشە ۇعىنۋعا، تۇسىنىكتەردى، زاڭداردى، انىقتامالاردى فيلوسوفيالىق تۇرعىدان تۇسىنۋگە كومەك جاساۋ.
2. ءمۇعالىمنىڭ ءتۇسىندىرۋى:
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ:
ءۋسانوۆيچتىڭ تەورياسى زاتتىڭ قىشقىلدىق – نەگىزدىك قاسيەتتەرىن ساندىق جاعىنان قاراستىرۋعا بولاتىن تەوريا تۇرىندە قاراستىرۋعا بولادى. الايدا قىشقىلدار مەن نەگىزدەردىڭ كوبىسى ءۇشىن ولاردىڭ ساندىق ءمانى بىردەي بولمايدى. ءاربىر زات ارەكەتتەسەتىن باسقا زاتتاردىڭ تابيعاتىنا بايلانىستى قىشقىلدىق – نەگىزدىك قاسيەتتەردى ءارتۇرلى دارەجەدە كورسەتەدى. قىشقىل مەن نەگىزدىڭ كۇشتەرىنىڭ ايىرماشىلىعىن باسقا زاتپەن سالىستىرىپ بايقاۋعا بولادى. ول ءۇشىن اكۆوحيميادا سۋ قولدانىلادى. ءبىر ەلەمەنتتەن تۇراتىن قىشقىلدار مەن نەگىزدەردىڭ كۇشىنانىقتاۋ وڭاي. مەتالل اتومدارى وزدەرى ەلەكتروندارىن بەرەتىندىكتەن نەگىز بولادى. مەتالدىڭ - نەگىزدىك كۇشىن يوندانۋ پوتەنسيالى ارقىلى انىقتايدى.
زاريادتالعان بولشەكتىڭ يادرو زارياد مولشەرىنىڭ(Z) شاماسى ونىڭ راديۋسىنا
(r ) قاتىناسىمەن ورنەكتەلەدى.
U==Z / r
انيون - نەگىزدەردىڭ كۇشى ولاردىڭ زاريادى وسكەندە ارتادى. مىسالى: CI -، S2،- N3 -، كۇردەلى انيونداردا وسى زاڭدىلىققا باعىنادى.
كاتيون - قىشقىلداردىڭ كۇشى يونداردىڭ زاريادى وسكەندە ارتادى. مىسالى: Na+، Mg2+، AI3+
كاتيون مەن انيوننىڭ زاريادتارى بىردەي بولسا، يوندىق راديۋستارى كەمىگەندە كۇشتەرى ارتادى. قىشقىل K+، Na+، Li+، نەگىز I - Br - CI - F - كۇشى سولدان وڭعا قاراي ارتادى.
§1.12 جۇكتەۋ
تولىق نۇسقاسىن قاراۋ
You Might Also Like
