InfoHub Logo

سىرىم باتىردىڭ كەلە جاتقانىن ەستىگەن حان الدىنان ءۇي تىككىزىپ، قۇرمەت كورسەتىپ، الداپ قولعا ءتۇسىرۋدى ويلايدى. ەڭ بولماسا ەلگە كۇلكى عىپ، ابىرويىن ءتۇسىرىپ جىبەرگىسى كەلەدى.

سىرىم حان ورداسىنىڭ تابالدىرىعىن اتتاي بەرگەندە، حان:

— باتىر، اياعىڭىزدا ءناجىس بار عوي! — دەيدى.

— تاقسىر، ورداڭىز ءدىن اشىلعان جەر ەكەن دەسەم، بوق باسىلعان جەر مە ەدى، — دەپ اياعىن كىلەمنىڭ شەتىنە ءسۇرتىپ ورلەپ كەلىپ وتىرادى.

حان امانداسقاننان كەيىن:

— باتىر، ءارتۇرلى قىزىق تاماشامىز بار. ءسىزدى سونىڭ ىشىندە بولسىن دەپ شاقىرتىپ ەدىم. بالۋانعا تۇسەتىن جىگىتىڭىز، بايگەگە شاباتىن جۇيرىگىڭىز، ايتىساتىن شەشەنىڭىز بار ما؟ — دەيدى.

— حان، حابارسىزبىز، قامدانىپ كەلگەنىمىز جوق. سويتسە دە ات استىمىزدا، جىگىت قاسىمىزدا، ءسوز اۋزىمىزدا، اقىلداسىپ كورەرمىز، — دەيدى سىرىم.

حان ەرتەڭىنە جۇيرىك اتتارىن، پالۋان جىگىتتەرىن، شەشەن بيلەرىن جيناي باستايدى.

سىرىم جولداسىنا اقىلداسقاندا، تاۋمۇرات بىلاي دەيدى:

— كىسى بەلىن ۇستاپ كورگەن پەندە ەمەسپىن، ءبىراق شولدەگەندە جىڭعىلدىڭ بۇتاعىن بۇراپ، سۋىن سىعىپ سۋسىڭداي بەرەتىن ەدىم. اتىم دا بۇرىن، بايگەگە قوسىلعان ەمەس، ءبىراق كۇنىنە قىرىق كيىك سوققاندا دا شابىسىنان تانىپ كورگەن ەمەس. كۇرەس دەسەڭ، كۇرەسەم، شاپ دەسەڭ، شابامىن. جالعىز-اق كۇرەسەتىن كىسىنىڭ بەلبەۋى مىقتى بولسىن، ات ايدايتىن جەر الىس بولسىن.

تاقىرباس دەگەن پالۋانمەن كۇرەسىپ، قابىرعاسىن سىندىرادى. تاۋمۇراتتىڭ جيرەنى ءۇش كۇنشىلىك جەردەن كۇن جارىم بۇرىن كەلەدى. ات بايگەسى مەن پالۋان كۇرەسىنەن جەڭىلگەن حان ەڭ بولماسا سوزدەن سۇرىندىرەيىن دەپ سىرىمعا ءۇش سۇراۋ بەرەدى:

— جىگىت-مىگىت دەگەن نە ءسوز؟ ات-مات دەگەن نە ءسوز؟
اس-ماس دەگەن نە ءسوز؟
— جىققان — جىگىت، جىعىلعان — مىگىت،
وزعان — ات، قالعان — مات.
جال-جايا — اس، شوپ-شولەڭ — ماس، — دەيدى سىرىم.

سىرىم پالۋان كۇرەستەن دە، ات جارىستان دا، اقىرى ايتىستان دا جەڭىپ، باس بايگە الىپ ەلىنە ابرويمەن قايتادى. جات جەردە جالعىز جۇرمەي، الدىمەن يەسى اۋىز تيمەگەن استى ىشپەي امان-ەسەن كەلە جاتقاندا، حاننىڭ جانسىزى ءبىر مىستان كەمپىر: «قوش، بالام!» — دەپ، قۋ شىبىقتىڭ ۇشىمەن باتىردىڭ ۇزەڭگىسىن تۇرتەدى. اۋىلدان شىعا بەرە باتىر اتقا وتىرا الماي: «ۋلاندىم، تاۋمۇرات، ەلگە حابارلا!» — دەيدى.

بوكەن بي: «اياعىنان ۋلانعان ەكەن، ماڭدايىنان جاق!» — دەپ، شاپقىنشىعا نار كۇمىس دەگەن ءدارى بەرەدى. ءبىراق ءدارى الىپ تاۋمۇرات جەتكەنشە، سىرىم باتىر قايتىس بولادى.

---