InfoHub Logo

ءبىلىم سالاسى: تانىم
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتى: «ءوزىن - ءوزى تانۋ»
تاقىرىپ: «يگىلىكتى ىستەر»
قۇندىلىق: دۇرىس ءىس - ارەكەت
قاسيەتتەر: جاقسىلىق، قامقورلىق، قايىرىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك.
رەسۋرستار: بولمەنىڭ وقۋ ءىس - ارەكەتىنە ساي بەزەندىرىلۋى، ينتەراكتيۆتى تاقتا، جۇرەكشەلەر، سيقىرلى تاياقشا.
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتتەرىنىڭ ماقساتى: بالالاردىڭ بويىنداعى دۇرىس ءىس - ارەكەت قۇندىلىعىن دامىتۋ.

مىندەتتەرى:
قورشاعان ورتانى جاعىمدى جەرمەن قابىلداي ءبىلۋ ادەتىن قالىپتاستىرۋ،
- بالالاردىڭ بويىندا باۋىرلارى مەن جاقىندارىنا مەيىرىمدى قامقور قارىم - قاتىناس جاساۋ داعدىلارىن دامىتۋ.
- بالالارعا ادامداردىڭ يگى ءىس - ارەكەتى ادامگەرشىلىك قۇندى قاسيەتتەردىڭ ءبىرى ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ ارقىلى بالالاردىڭ بويىنا جالپى ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردى ءسىڭىرۋ، يگىلىكتى ىستەر جاساۋ ارقىلى وزىنە جانە وزگە ادامدارعا قۋانىش اكەلۋى دەگەن ىنتاسىن ارتتىرۋ.
ۇيىمداستىرىلعان وقۋ ءىس - ارەكەتىنىڭ بارىسى:

شاتتىق شەڭبەرى:
بۇگىنگى كۇن ءبىز ءۇشىن ەرەكشە سياقتى. ويتكەنى بىزگە كوپ قوناقتار كەلىپتى. بالالار «ءوزىن - ءوزى تانۋ» الەمىندە ادامدار ءبىر - بىرىنە جاقسى، جاعىمدى سوزدەر مەيىرىمدى تىلەكتەردى شەڭبەردە تۇرىپ ايتقاندى نە سەبەپتى جاقسى كورەدى دەپ ويلايسىڭدار؟
- ويتكەنى شەڭبەردە بۇرىش بولمايدى، سوندىقتان جاقسى تىلەكتەر وزدەرىن كۇتۋشى بارلىق ادامدارعا كەلەدى.
- بالالار، مەندە سەندەردى شىن كوڭىلمەن شاتتىق شەڭبەرىنە شاقىرامىن. مەن ءوزىمنىڭ سيقىرلى تاياقشام ارقىلى سەندەرگە تىلەگىمدى ءبىرىنشى ايتايىنشى:
- مەن بارىمىزگە دەنساۋلىق تىلەيمىن.
قۋانىش، باقىت، دوستىق، جاقسى كۇن، مەيىرىم، جاقسى كوڭىل كۇي، امانشىلىق، سۇلۋلىق، جاقسىلىق، بىرلىك، شاتتىق. (بارلىعى بىرگە)
جاقسى سوزدەر ايتامىز،
شارشامايمىز قايتا ءبىز.
- جارايسىڭدار بالالار ءبىز سونداي جاقسى سوزدەر، جىلى - جىلى لەبىزدەر ەستىدىك. ولاردىڭ ءبارى ورىندالادى، ويتكەنى سەندەر ونى شىن جۇرەكتەرىڭمەن ايتتىڭدار. ەندى ورنىمىزعا جايلاپ جايعاسىپ وتىرايىق.

دايەك ءسوز:
- دۇرىس بالالار، ءبىز بۇگىنگى وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدە دە جاقسى يگىلىكتى ىستەر تۋرالى وي بولىسەمىز. يگىلىكتى ىستەر دەگەنىمىز بۇل ءبىزدىڭ بىرەۋگە جاقسىلىق، قامقورلىق، قايىرىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك جاساۋىمىز ۇلكەنگە، دوستارىمىزعا، كىشكەنتاي بوپەلەرىمىزگە كومەكتەسۋىمىز - ياعني بوگدە ادامدارعا جاساعان جاقسىلىقتارىمىزدىڭ بارلىعى يگىلىكتى ىستەر دەپ اتالادى.
- دۇرىس بالالار، ءبىز بۇگىنگى وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدە دە جاقسى يگىلىكتى ىستەر تۋرالى وي بولىسەمىز. يگىلىكتى ىستەر دەگەنىمىز بۇل ءبىزدىڭ بىرەۋگە جاقسىلىق، قامقورلىق، قايىرىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك جاساۋىمىز ۇلكەنگە، دوستارىمىزعا، كىشكەنتاي بوپەلەرىمىزگە كومەكتەسۋىمىز - ياعني بوگدە ادامدارعا جاساعان جاقسىلىقتارىمىزدىڭ بارلىعى يگىلىكتى ىستەر دەپ اتالادى.
- ەندى بالالار، مەن سەندەرگە يگىلىكتى ىستەردىڭ ءبىرى مەيىرىمدىلىك دەگەننىڭ نە ەكەنىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن «مازاسىز بالاپان» اڭگىمەسى بويىنشا دايىندالعان قويىلىمدى تاماشالاۋعا شاقىرامىن.

اڭگىمە:
ءبىر مازاسىز بالاپان ءومىر ءسۇرىپتى. ءبىر كۇنى ول اناسىنان «مەيىرىمدىلىك دەگەن نە؟»- دەپ سۇرايدى. سەن ءالى كىشكەنتايسىڭ، وسكەننەن كەيىن تۇسىنەسىڭ – دەيدى اناسى.
- ءبىراق بالاپان مازاسىز ەدى. ول مەيىرىمدىلىكتىڭ نە ەكەنىن تەزىرەك بىلگىسى كەپ، جولعا شىعادى. جولدا كەلە جاتىپ جىلاپ جۇرگەن ەشكىنى كەزدەستىرەدى، ول بالاپاننان جوعالىپ كەتكەن لاعىن تاۋىپ بەرۋگە كومەكتەسۋىن سۇرايدى. «مەندە ۋاقىت جوق»- دەيدى. مەن مەيىرىمدىلىك دەگەننىڭ نە ەكەنىن ءبىلۋىم كەرەك – دەيدى دە ۇشىپ كەتەدى. الدىنان ءبىر قىز كەزدەسەدى، ول اعاشقا ءىلىنىپ قالعان شارىن الا الماي ءجۇر ەكەن. «بالاپان، بالاپان ماعان شاردى الۋعا كومەكتەسشى»- دەيدى. «مەندە ۋاقىت جوق مەيىرىمدىلىك دەگەننىڭ نە ەكەنىن ءبىلۋىم كەرەك»،- دەيدى
- ءبىرىنشى سەن شاردى الىپ بەر – دەيدى قىز.
بالاپان ۇشىپ بارىپ شاردى الىپ بەرەدى. «مىنەكەي سەن قايىرىمدى ءىس ىستەدىڭ، مەيىرىمدىلىك دەگەن وسى» - دەيدى.
«قانداي وپ - وڭاي» - دەپ تاڭ قالادى بالاپان.
- مىنە وسىلايشا مازاسىز بالاپان مەيىرىمدىلىك نە ەكەنىن تۇسىنگەن ەكەن.

1. بۇل كورسەتىلىمدە الدىمەن بالاپانعا كىم كەزدەسەدى؟
2. بالاپان ەشكىگە كومەكتەستى مە؟
وعان كەزدەستى؟. مەن بىلەمىن، ماعان كۇندە انام قايىرىمدى ءىس تۋرالى اڭگىمە ايتىپ بەرەدى دەيدى.
3. ماعان دا ايتشى - دەدى بالاپان.
4. بالاپان قىزعا كومەكتەستى مە؟
5. قىز بالاپانعا مەيىرىمدىلىكتى قالاي ءتۇسىندىردى؟
مىنەكەي، سەن قايىرىمدى ءىس ىستەدىڭ. مەيىرىمدىلىك دەگەن وسى دەدى. يا، بالالار، قاراپايىم نارسەمەن دە بىرەۋگە مەيىرىمدىلىك جاساۋعا بولادى ەكەن.
ال ولاي بولسا، ءبىر ءسات كوزىمدى جۇمىپ ءبىز كىشكەنتاي ادامدار بىرەۋ ءۇشىن قانداي يگى ىستەر ىستەي الاتىنىمىزدى ويلانىپ كورەيىكشى.
- قانە، كوزىمىزدى اشىپ، ءوزىمىزدىڭ ويلارىمىز تۋرالى وي بولىسەتىن ۋاقىت بولدى. ايتا قويىڭدارشى، سەندەر كىشكەنتاي بولساڭدار دا قانداي يگىلىكتى ىستەردى ىستەپ ۇلگەرەسىڭدەر؟
- قانداي تاماشا! سەندەر كىشكەنتاي بولساڭدار دا قانشالىقتى يگىلىكتى ىستەر جاسادىڭدار.

شىعارماشىلىق
ال ەندى مەن سەندەرگە ءبىر تاپسىرما بەرگىم كەلىپ تۇر. سەندەر بىرەۋگە جاقسىلىق جاساۋ ارقىلى قانداي سەزىمدە بولاسىڭدار. سول كەزدەگى كوڭىل - كۇيلەرىڭدى الدارىڭداعى جۇرەكشە ارقىلى بىلدىرىڭدەر.
- سەنىڭ كوڭىل - كۇيىڭ قانداي بولادى؟
- دۇرىس بالالار وزدەرىڭ جاساعان جاقسىلىق ءوزىڭ ءۇشىن دە، وزگە ءۇشىن دە قۋانىش اكەلەدى.
- راحمەت، بالالار، تاپسىرمانى بارلىعىڭ دا جاقسى ورىندادىڭدار.
ال ەندى ورىندارىڭنان تۇرا قويىڭدار. الاقاندارىڭدى جوعارى ۇستاپ، قولدارىڭدى العا سوز.
- ساۋساقتارىڭدى بىرىكتىرىپ قۇس سياقتى ەتىپ جاسا، قولىڭدا ەش نارسەگە دارمەنسىز كىشكەنتاي قۇس بار دەپ ەلەستەتشى. كىشكەنتاي قۇس وتە توڭىپ قالىپتى، دەمىڭدى وعان ۇرلە، ونى جىلىت، جاي عانا تەرەڭ دەم الىپ، الاقاندارىڭدى كەۋدەڭە جاقىنداتىپ ۇستا، ءوزىڭنىڭ جۇرەگىڭنىڭ جىلۋىن پاناسىز دارمەنسىز قۇسقا بەرە بىلىڭدەر.
ال ەندى الاقانىڭدى اششى، كىشكەنتاي قۇستىڭ ساعان كۇلىمدەي قاراپ قۋانىشپەن ۇشىپ بارا جاتقانىن كورەسىڭ. سەن دە وعان قاراپ كۇلىمدەپ، ول ساعان قايتا ورالادى.
ال ەندى مەن وزدەرىڭدى قىزىقتى ويىنعا شاقىرامىن.

ويىن: «يگىلىكتى ىستەر» دەپ اتالادى.
مىنا ۇستەل ۇستىندەگى جۇرەك بىرنەشە پىشىندەرگە قيىلىپ بولىنگەن. ءاربىر ويىنعا قاتىسۋشى بالا ادامنىڭ يگى ىستەرى تۋرالى سوزدەردى ايتا وتىرىپ، سوڭىنان وسى بولەك پىشىندەردەن ءبىر ءبۇتىن جۇرەك قۇراستىرادى. قانەكەي، بالالار، ويىندى باستايىق.
جاقسىلىق، قامقورلىق، قايىرىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك، كومەكتەسۋ.
جارايسىڭدار، قانداي ادەمى، مەيىرىمدى، قايىرىمدى جۇرەك قۇراستىردىڭدار. سەندەردىڭ جۇرەكتەرىڭدە وسىنداي جاقسىلىق قاسيەتتەر تابىلا بەرسىن.
ال ەندى بالالار ءبىز ءوزىمىزدىڭ قولىمىزدى جۇرەگىمىزدىڭ تۇسىنا قويىپ، دۇرسىلىنە قۇلاق سالايىقشى. جۇرەگىمىز بىزگە نە دەيدى ەكەن؟
قامقورشى، مەيىرىمدى بول - دەيدى.
يا، بالالار، ول سەندەرگە جاقسى ادام ءارقاشان تۋىستارىمەن، جاقىندارىنا قامقورشى، مەيىرىمدى بولاتىنىن تۇسىندىرەدى.

توپپەن ءان ايتۋ:
جاي اۋەن قويىپ، «يگىلىكتى ىستەر» ولەڭىن ايتۋ.
مەن بارىڭە ءارقاشان كومەكتەسۋگە دايىنمىن.
وسىنداي ءىس بولعاندا مەن ءارقاشان يا، يا، يا دەيمىن.
ۇلكەندەردى سىيلايمىز با؟
- ءيا!
اعاش وتىرعىزامىز با؟
- ءيا!
انامىزعا كومەكتەسەمىز بە؟
- ءيا!
ءىنىمىزدى كيىندىرەمىز بە؟
- ءيا!
دوستى قۇرمەتتەيمىز بە؟
- ءيا!
ءيا، ءيا، ءيا، - دەگەن ادامعا ءارقاشان قايىرىمدى بولامىز با؟
- ءيا!
سوڭعى تىنىشتىق ءساتى:
باياۋ مۋزىكا قويىپ، دەنەلەردى بوس ۇستاپ، باستارىڭدى كوتەرىپ، كوزدەرىڭدى جۇمىڭدار. بۇگىنگى وقۋ ءىس - ارەكەتىمىزدە ايتىلعان جاقسى قاسيەتتەرىمىزدى جۇرەگىمىزگە جەتكىزىپ ساقتايىق. ەندى جايلاپ كوزدەرىڭدى اشىڭدار. وقۋ ءىس - ارەكەتىمىز اياقتالدى. بۇگىنگى كۇن سەندەرگە قۋانىش اكەلسىن!