InfoHub Logo

انا ءتىلى 2 - سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: الاتاۋ. ج. جابايەۆ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ينتەگراسيالىق ساباق (انا ءتىلى، ءوزىن - ءوزى تانۋ، بەينەلەۋ ونەر)
ساباقتىڭ تەحنولوگياسى: ءوزىن - ءوزى تانۋ ءپانىنىڭ تەحنولوگياسى ساباق قۇرىلىمىندا تولىقتاي قولدانىلدى، مودۋلدىك وقىتۋ تەحنولوگياسىنىڭ تاسىلدەرى

ساباقتىڭ ماقساتى:
انا ءتىلى ساباعىنان «تابيعات – تىرشىلىك بەسىگى» اتتى جاڭا ءبولىمدى باستاي وتىرىپ، تابيعاتتىڭ ەرەكشە ءبىر سىيى – الاتاۋ تۋرالى جىرلاعان ج. جابايەۆ اتامىزدىڭ ولەڭىمەن تانىستىرۋ، جىر الىبى - جامبىل اتانىڭ تابيعات ليريكاسى، ونى سۋرەتتەۋگە ۇيرەتۋ ارقىلى ماقتانىشىمىز بولعان – ىلە الاتاۋى تۋرالى تەرەڭ ماعلۇمات بەرۋ.

مىندەتتەرى:
«الاتاۋ - ارداعىم» ءسوزىنىڭ ماعىناسىن اشقىزۋ؛ «الماتى - ماقتانىشىم» ۇعىمى ارقىلى الماتى 1929 جىلدان ق. ر. استاناسى ەكەنىن ەسكە ءتۇسىرۋ؛ «الاتاۋ - اسپان تاۋىم» تۇسىنىك بەرۋ، قازاقستان تاۋلارى، ونىڭ ىشىندە «بەكتاۋاتا - اۋليەتاۋ» ۇعىمىمەن تانىستىرۋ؛ «ارقار - تاۋ قويى» دەگەن ۇعىم قالىپتاستىرۋ؛ «بەكتاۋاتا – بالقاشتىڭ ماقتانىشى» دەگەن وقۋشىلاردىڭ پاتريوتتىق سەزىمىن ارتتىرۋ ارقىلى ءوز تۋعان جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرىن ارتتىرۋ؛

- ولەڭدى ءتۇسىنىپ، مانەرلەپ وقۋعا، ولەڭنىڭ ۇيقاسىن تابۋعا، نەگىزگى ويىن اشۋعا بايلانىستى ءبىلىم، بىلىك، داعدىلارىن جەتىلدىرۋ؛

- وقۋشىنىڭ بايلانىستىرىپ سويلەۋ، شىعارماشىلىق جۇمىستارىن جازۋ، ولەڭ قۇراستىرۋ شەبەرلىكتەرىن ارتتىرۋ؛

- وقۋشىلاردىڭ ۇجىمدىق، توپتىق جۇمىس تۇرلەرىن كورسەتۋ، ءوزىن - ءوزى باعالاۋ تاسىلدەرىمەن تانىستىرۋ؛

- وقىتۋدىڭ ءداستۇرلى ەمەس تەحنولوگيالارىن پايدالانۋ ارقىلى وقۋشىلاردى جەكە تۇلعا رەتىندە قالىپتاستىرۋ؛

- وقۋشىلاردىڭ شىعارماشىلىق قاسيەتتەرىن ارتتىرۋ؛

- تابيعات - التىن بەسىك، ونى ايالا تاقىرىبىندا وقۋشىلاردى تاربيەلەۋ جۇمىسىن جۇرگىزۋ كوزدەلەدى.

ساباقتىڭ قۇرالى مەن كورنەكىلىگى: سلايد - شوۋ، كارتوچكالار، سۋرەتتەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، ەلەكتروندىق وقۋلىق

ساباقتىڭ بارىسى:
1. شاتتىق شەڭبەرى:
وقۋشىلار دوڭگەلەنىپ تۇرادى. ورتادا ۇستاز.
ءيىلىپ سالەم بەردىك، اتقان كۇنگە!
ءيىلىپ سالەم بەردىك، قوناقتارعا!
ءيىلىپ سالەم بەردىك، ۇستاز سىزگە!
ءيىلىپ سالەم بەردىك، دوستار بىرگە!
- وقۋشىلاردى ساباققا پەداگوگيكالىق - پسيحولوگيالىق تۇرعىدا دايىنداۋ جۇمىسى. ساباقتىڭ ماقساتىن حابارلاۋ.

2. ارماندايىق:
- قانەكي، بارلىعىمىز دوڭگەلەنىپ وتىرايىقشى، كوزىمىزدى جۇمىپ، ءمۇعالىمنىڭ ءماتىنىنتىڭداي وتىرىپ ارماندايىقشى... ءوزىمىزدى تابيعات قويناۋىندا جۇرگەندەي ەلەستەتەيىكشى... مۋزىكا.

ءمۇعالىم: مىنە ارايلاپ تاڭ اتتى. جارقىراپ كۇن نۇرىن شاشىپ تۇر. كۇننىڭ التىن شاپاعى بەتىمنەن ءسۇيىپ العانداي بولدى. جۇگىرىپ بارىپ تەرەزەنى اشتىم. ۇيدە تاۋدان سوققان سامال جەلدىڭ ءيىسى اڭقيدى. كوز ۇشىندا مۇنارتقان، قار مەن مۇزدىڭ قويماسى ىسپەتتەس بۇلتتارمەن تالاسقان الىپ تاۋدىڭ، اسپان تاۋدىڭ بەينەسى كورىنەدى. مەن تازا اۋانى كەۋدەمدى تولتىرا جۇتىپ، تاۋدىڭ ەتەگىندە اققان تاۋ سۋىنا كوز سالدىم. تامىلجىتا سايراعان قۇستار، تاۋدى جاڭعىرىقتىرعان جانۋارلار ءۇنى دە ەرەكشە ەستىلىپ تۇر. تابيعات انا بار سىيىن وسى تاۋعا سىيلاعانداي. تابيعات - تىرشىلىكتىڭ بەسىگى بولسا، مىنا اسپانتاۋ سول تىرشىلىكتىڭ قويماسى ءتارىزدى. مەن بولسام سول تابيعاتتىڭ اقىلدى پەرزەنتىمىن. اسپان تاۋ بولسا، مەنىڭ ارداعىم، وسى تاۋ ەتەگىندەگى مەكەن - مەنىڭ ماقتانىشىم دەگىم كەلەدى.

3. ساباقتىڭ كىلتىن تابايىق.
- بالالار، وسى ءماتىندى تىڭداپ وتىرىپ، وزدەرىڭدى قايدا ءجۇرمىن دەپ ەلەستەتتىڭدەر؟
- مىنا بالاعا ات قويىڭدار.
- سامات تەرەزەنى نەگە اشتى؟
- كۇننىڭ شاپاعى قانداي بولدى؟
- ول نەنى كوردى؟
- تاۋدى نەگە تەڭەيدى؟
- نەگە اسپانتاۋ دەپ اتايدى؟
- تاۋدىڭ ەتەگىنەن نەنى كوردى؟
- نەلەردىڭ ءۇنىن ەستىدى؟
- ادام تابيعاتتىڭ كىمى؟
- تابيعات نەنىڭ بەسىگى؟
- اسپانتاۋ دەپ قاي تاۋدى ايتىپ وتىر؟
- الاتاۋدىڭ باسىندا نەلەر جاتىر؟
- الاتاۋدىڭ ەتەگىندە قانداي قالا ورنالاسقان؟
- الاتاۋ ساماتتىڭ نەسى؟
- الماتى شە؟
- الماتى قاي جىلدان قاي جىلعا دەيىن استانامىز بولدى؟
- «الاتاۋ – ارداعىم» دەپ ساباقتىڭ تاقىرىبىن - كىلتىن شىعارىپ الامىز دا تاقتاعا ىلەمىز.

5. توپتا جۇمىس جاسايمىز. - وقۋشىلار توپ بويىنشا وتىرادى. توپ جەتەكشىلەرى سايلانادى.

6. بارلىق ءبىلىم – كىتاپتا. وقۋلىقپەن جۇمىس. جامبىل جابايەۆ.
- بالالار، ءبىز بۇگىن جامبىل اتامىزدىڭ ولەڭىمەن تانىسامىز. ولەڭ « الاتاۋ» دەپ اتالادى.

ءمۇعالىمدى تىڭدايمىز.
1) ءمۇعالىمنىڭ اۆتور تۋرالى مالىمەتتەر وقۋىنان باستالادى. جامبىل جابايەۆ 1845 جىلى تۋىلعان، 1945 جىلى قايتىس بولدى. ج. جابايەۆ ءىرى حالىق اقىنى، ايتىسكەر اقىن، ونى جىر الىبى جامبىل اتا اتاپ كەتكەن. جامبىل اتا قازىرگى جامبىل وبلىسىنىڭ جامبىل تاۋىنىڭ ەتەگىندە دۇنيەگە كەلگەن.

كەستەنى دە قۇرامىز. ءمۇعالىمنىڭ وقىعانى ب - شا ءار توپ كەستەنى تولتىرىپ شىعادى جانە وزدەرىنىڭ قوسىمشا اقپاراتتارىن دا قوسادى.

2) حرونولوگيالىق كەستە
اۆتور
تۋعان جىلى
تۋعان جەرى
قىزمەتى

ءار توپ جۇمىسىن تاقتادا سالىستىرادى.

3) ولەڭدى وقۋ
- ولەڭدى ءمۇعالىمنىڭ جاتقا وقۋى.
- وقۋشىلاردىڭ تىزبەكتەپ وقۋى.
- ولەڭنىڭ ۇيقاسىن تابۋ. ەگىز ۇيقاس، شالىس ۇيقاس تۇرلەرى انىقتالادى.

1 - توپ ءو. 1 - شۋماعىن تالدايدى
2 - توپ ءو. 2 - شۋماعىن ت - دى
3 - توپ ءو. 3 - شۋماعىن ت - دى
4 - توپ ولەڭنىڭ 4 - شۋماعىن تالدايدى

«اسەم ءسوز الەمى» ولەڭ قۇراستىرۋ.
الاتاۋ --------- ر
الاتاۋ ---------- ق
الاتاۋ --------- م
الاتاۋ ---------- م

– شاشىلىپ جاتقان سوزدەردەن ولەڭ قۇرايدى. تاقتادا 1 - توپ، 2 - توپ، 3 - توپ، 3 - توپ

مۇشەلەرى جۇمىس جاسايدى. ورىندارىندا بارلىق توپ مۇشەلەرى 4 - شۋماقتى تالدايدى. جۇمىس باعالانىپ وتەدى. ءار توپ ءوز قالاۋى ب - شا ولەڭ قۇراۋىنا دا بولادى.

4) ولەڭنىڭ مازمۇنىن اشۋ: تاقتادا 3 وقۋشى جۇمىس ىستەيدى.
ءار وقۋشى وسى ولەڭدە كەزدەسەتىن، اڭدار، وزەن - كولدەر، وسىمدىكتەر
اتاۋىن تەرىپ الىپ كەستەلەردى تولتىرادى.
ا)
اڭدار: جەتىسۋ: وسىمدىكتەر:
توپتار جۇمىس ىستەيدى. ءار توپ ءوز جۇمىسىن قورعايدى.
ءا) «قازاقستان تاۋلارى» دەگەن تاپسىرمانى ورىنداۋ ارقىلى توپ مۇشەلەرى بەكتاۋاتا تاۋى تۋرالى
ءسوز قوزعايدى

5) سلايدشوۋ:
بەكتاۋاتا تاۋى بالقاش قالاسىنان 60 كم جەردە ورنالاسقان. ونى اۋليەتاۋ دەپ اتايدى. ونىڭ تابيعاتى ەرەكشە. وندا سارىقۇلجا، تاسباقا، ءۇشتىس سياقتى قىراتتار بار. بەكتاۋاتا - مەملەكەتتىك ماقتانىشىمىز. ول شاعىن قورىق ىسپەتتەس. وندا «تاۋ قويى - سارىقۇلجا» اتانعان ارقار مەكەن ەتەدى. تاۋ قىرانى بۇركىتتى دە كەزدەستىرۋگە بولادى.
6) 1. بەكتاۋاتا
2. بۇركىت
3. سارىقۇلجا
4. الاتاۋ
– شاعىن ءماتىن – اكروستيح قۇراۋ تاپسىرىلادى. العاشقى ارىپتەر ارقىلى شىعارما جازۋ.

ءار توپ تاپسىرما تاڭدايدى. ءوز تاپسىرماسىن ورىندايدى. توپ سپيكەرلەرى توپ

مۇشەلەرىنىڭ جارىس شىعارماسىن تەكسەرىپ باعالاپ وتەدى، ءار وقۋشىنىڭ سويلەۋىنە مۇمكىندىك جاسالادى.
ۆ) «تارازى»
الاتاۋ – قازاعىمنىڭ ماقتانىشى.؛ بەكتاۋاتا - بالقاشتىڭ ماقتانىشى
وسى دايەك ءسوزدىڭ ماعىناسىن اشۋدى، ءار توپ پىكىرتالاس تۇرىندە وتكىزەدى.
ۇيدەن دايىنداپ كەلگەن اقپپاراتتى پايدالانۋ كوزدەلەدى، وسى تاۋلاردىڭ ۇقساستىعىن تاقتاعا جازۋ، ايىرماشىلىعىن جازۋ، قورىتىندىنى تارازىلاۋ.
ۇقساستىعى: ماقتانىشى، جانۋارلارى، قۇستارى، وسىمدىكتەرى
ايىرماشىلىعى: بيىكتىگىندە، 1213م، 4000م
7) «بالعىن سۋرەتشى»
سۋرەت كونكۋرسى. مۋزىكامەن سۋرەت سالۋ، ونى ماتىنمەن قورعاۋ.
الاتاۋ باۋرايىندا. ءار توپ سۋرەتىن 1 - 2 مين ىشىندە سالىپ، كوركەم ءسوز تۇرىندە قورعاۋى ءتيىس.
دياگنوستيكا جاسايىق
8. قورىتىندى. دياگنوستيكالىق كارتا.
وي تۇجىرىم بەرىلەدى. ءيا، جوق دەگەن پىكىر بىلدىرەدى.(- +)
1. الاتاۋدىڭ باسىندا ۇنەمى قار جاتادى.
2. سارىقۇلجا - ارقاردىڭ ءبىر ءتۇرى.
3. الاتاۋدىڭ قارى كوكتەمدە ەريدى.
4. اۋليەتاۋ – قاسيەتتى جەر.
5. بۇركىت تەك قانا تاۋ قۇسى.
6. الاتاۋدىڭ ەتەگىندە الماتى ورنالاسقان
7. الماتى 1928 جىلى استانا بولدى.
8. جامبىل اتا - جىر الىبى.
9. بيىل بالقاشقا 73 جىل تولادى.
10. ىلە – بالقاش كولىنە قۇيمايدى.
11.ءۇشتىس، سارىقۇلجا – الاتاۋ قىراتتارى
12. جەتىسۋ جەتى بۇلاق اعاتىن جەر.
13. جەتىسۋ تاۋلارى - تالاس الاتاۋى، ىلە الاتاۋى، جوڭعار الاتاۋى.
14. ارىستان، ايۋ، قاسقىر، تۇلكى، بورسىق، سىلەۋسىن، جولبارىستار تاۋدا دا ءومىر سۇرەدى.
15. الاتاۋ بوكتەرىندە جەمىس اعاشتارى وسپەيدى.
16. تاۋلار وزەندەر، اڭدار، قۇستار، ادامدار ءتىرى تابيعاتقا جاتادى.- دەپ قورىتىندى جاسالادى.
17. جامبىل اتا 1845 جىلى تۋدى.
18. جامبىل - تاۋدىڭ اتاۋى.
19. جامبىل اتا 1 عاسىر ءومىر سۇرگەن دانا اقىن.

دياگنوستيكا قورىتىندىسى ب - شا «جامبىل اتا كىم؟» دەگەن سۇراققا جاۋاپتى وقۋشىلار ءوز سوزدەرىمەن ايتىپ وتەدى.

8. جۇرەكتەن جۇرەككە شەڭبەرىن قۇرۋ.
ا) تابيعاتتى قورعاۋ تۋرالى پىكىرلەرىن ءبىلدىرۋ.
تابيعات - ول التىن بەسىك
ءا) ءار توپ ءوز - وزدەرىن باعالايدى، ءبىر - بىرلەرىن باعالايدى، قورىتىندى پىكىر جاسالادى.
9. ۇيدە ءبىلىم الايىق: «الاتاۋ» – شاعىن شىعارما جازۋ. ولەڭدى جاتتاۋ.

وتكىزۋشى: دجۋمارتوۆا ج. م.